متن مصاحبه بی بی سی با آيت الله منتظری


آيت الله منتظری در حصر

آيت الله حسينعلی منتظری، روحانی منتقدی که پس از پنج سال حصر خانگی سرانجام از وی رفع حصر شده است، پيش از آزادی خود در گفتگويی با بخش فارسی بی بی سی شرکت کرده بود که متن و صدای آن در زير می آيد:
 

حال کلی شما چطور است؟

بهترم.حالم خوب نبود، چند تا کسالت داشتم، ولی خوابم کمی زياده. اما اونجور که شايعه کرده بودن، آلزايمر و فراموشی و غيره ...نه اونجوری نيست. الحمدالله حافظه برقراره و چيزهايی که می دو نستم رو می دونم. منتها يک مدت خيلی وضعم بد بود. حتی مثلا دو سه قدم نمی تونستم راه برم و تعادلم رو از دست می دادم.

دکترها در مورد شما چی می گن؟

اول احتمال می دادن که کثرت خواب من در اثر هپاتيت سی باشه.خون گرفتن، رفتن آزمايش کردن. گفتن نه هپاتيت نيست. فقط من می دونم بعد از ماه رمضان چون روزه گرفته بودم، آنفولانرای شديدی گرفتم و مقاومت کردم، آنتی بيوتيک نخوردم. خودم حدس می زنم که سرما خوردگی همچنان عميق مونده. لذا به دکترها گفتم، آنها آنتی بيوتيک دادند حالا يک خورده بهترم. اما اين کثرت خواب را هنوز آقايان تشخيص ندادند از چه جهته. نوعا همينطور خميازه و خواب و اينها مياد. حوصله سابق را برای مطالعه و صحبت ندارم.

در حال حاضر شما می تونين کار و فعاليت کنين يعنی آيا خواب زياد مانع از زندگی معمولتون می شه يا نه؟

مطالعه زياد نمی شه کرد. فعاليت علمی يک حواس جمع می خواد. کمی می تونم، اما اونجور که مثل سابق پشت کار داشتم نه. مثل سابق نمی تونم به سوالات مفصل جواب بدم ولی به مسائل مختصر می تونم جواب بدم.

زندگی معمولتون چی؟ زندگی جاری، خورد و خوراک؟

بد نيست. متعارف است. مثل سابق. ما زندگی مون خيلی اشرافی و تشريفاتی که نيست. يک زندگی طلبگی است. بالاخره يک غذايی، يه نون پنيری می خوريم. احمدالله بد نيست.

شما با اعضای خانواده تون در تماس هستيد؟

خانواده که پيش منه و دو نفری در خانه هستيم. دخترها، پسرها، نوه هام روزها ميان سر می زنن. اما ديگران نه هنوز نمی تونن. صحبت هست که می خوان رفع حصر بکنن اما هنوز عملی نشده.

ديروز خبرگزاری ايرنا از قول يک مقام مسئول در وزارت کشور خبر داد که رفع حصر امروز اعلام می شه. در اين مورد به حضرت عالی چيزی گفته شده؟
به ما هم گفتند که اعلام می شه ولی هنوز اعلام نشده، عملی هم انجام نشده، کيوسک هست، حصر هم هست.

شما خودتون مشکل رو در چه می بينيد؟

من نمی دونم. گفتند بايد مقدماتش رو فراهم کنيم. حالا مقدماتش چيه من نمی دونم.

کی به شما گفته که مقدماتش رو فراهم می کنن؟

مسئولين با داماد من و پسر من صحبت کردن وگفتن که می خوان مقدماتش رو فراهم کنن. وگفتند که، در سايت ها هم بوده، که فرزندان من تقاضای عفو کردن... اينها دروغه. فرزندان من از کسی تقاضا نکردند وتقاضا هم نخواهند کرد. خود اونها چنانچه صلاح می دونن رفع حصر بکنن.نمی دونن که خوب ما هستيم، الحمدالله صابر و بردبار هم هستيم.

بله در خبر ها بود که فرزندان حضرت عالی به مقامات مسئول مراجعه کردن و به ويژه به دادگاه روحانيت و گفتند که در صورتی که رفع حصر بشه شما تا حدی از فعاليت های سياسی به دور خواهيد موند. آيا اين صحت داره يا نه؟

اينها دروغه، شما از طرف ما تکذيب کن. من خودم حسينعلی منتظری هستم. تکذيب کنيد. فرزندان ما هم گفتند دروغه. چرا نسبت دادند.
احمد ما گفت که من مصاحبه هم دادم، گفتم دروغه. حالا نمی دانم با کدام رسانه مصاحبه کرده. نه خير هيچ تقاضايی نبوده.

در عين حال گفته شد که حضرت عالی و فرزندانتون تقاضا کرديد که در صورتيکه رفع حصر بشه به شما اجازه داده بشه که کلاس هاتون رو بر قرار کنيد و تدريس بفرماييد. آيا اين صحت داره.

 

همچين چيزی هم صحبت نشده. الان من حالم حال درس گفتن هم نيست. نه چنين تقاضايی نشده. خوب من اگر حالم مساعد باشه مانعی هم نباشه، طلبه ام و در سم رو می دم. اگر نتونم، نه. ولی تا حالا همچين تقاضايی نشده.

حضرت عالی چندين ساله که در حصر به سر می بريد و رسانه ها با شما به طور مستقيم دسترسی نداشتند. طی اين مدت تغييری در مواضع شما به خصوص در ارتبط با حکومت اسلامی ايجاد شده؟

افکاری که داشتم در کتاب های من هست و در نوشته هام هم منتشر شده. افکارم هيچ عوض نشده، همون افکار سابق است. هم در کتاب هام هست، عربی وفارسی، هم در خاطراتم هست، هم در مصاحبه های کتبی که داشتم نظرياتم رو گفتم. من بالا خره چيزی که عقيدم بوده همون هست.
نه پشيمانم نه اشتباه کردم. اينها حرفه. انسان اگر چنانچه تشخيص داد مطلبی حقه بايد پاش بايسته. در قرآن کريم خداوند به پيغمبر اکرم می فرمايد: "ای پيغمبر استقامت داشته باش همانجور که ماموری." و مولا اميرالمونين در نهج البلاغه می فرمايد: " مردم در راه هدايت، وحشت نکنيد". يعنی اگر راه هدايت را ديدی برو، وحشت نکن. دنبال حق برو.

من اونی که تشخيص می دادم حقه دنبالش می رفتم. هيچوقت هم با کسی درگيری نداشتم که بخوام رهبر بشم يا مرجع تقليدی باشم. اين مقامات دنيا را من خيلی اعتباری می دونم، سراغش هم هيچوقت نبودم ونخواهم بود. اما وظيفه الهی ام هرچی بود تشخيص می دم و عمل می کنم.

شما طی اين چند سال که در حبس بوديد نظرات بسيار متفاوتی در مورد ولايت فقيه بيان شده و بحث ولايت فقيه يکی از محورهای اساسی جدل های بين جناح های مختلف در حکومت داخل ايران بوده در اين چند ساله شما که در تدوين و شکل اجرايی دادن به ولايت فقيه سهم عمده ای داشتيد، آيا در اين زمينه تغيير عقيده ای داديد؟

عرض کردم، من نظرياتم رو هم به عربی نوشتم هم در مصاحبه ها نوشتم، با يک کلمه نمی شود مسئله را حل کرد.

شما راجع به وضعيت کنونی ايران چه فکر می کنيد؟ تا چه حد اميدوار هستيد؟

مردم اگر چنانچه دنبال حق و حقيقت باشند و استقامت داشته باشند و آزادی هايی که اول انقلاب به مردم وعده داده شد به مردم داده بشه.
مردم در اول انقلاب گفتند: استقلال - آزادی - جمهوری اسلامی. اگر چنانچه مسئولين به همان وعده های اوليه که دادند عمل کنند، مردم استقامت دارند. و اين هم که اشخاص اين اواخر می گن اصلاحات و اصلاحات، چيز تازه ای نيست. اصلاحات يعنی همان وعده های اوليه انجام بشه.
چيز تازه ای نخواستن. مردم آزادی داشته باشن، طبقات بتونن حرف هاشون رو بزنن، بدون اينکه به کسی اهانت کنن، فحش بدن، تشنج ايجاد کنن. مردم بايد بتونن حرف حق شون رو بزنن.

فکر می کنيد دولت آقای خاتمی به اين شعار هايی که ازش صحبت کرديم بتونه برسه؟

نمی تونه. آقای خاتمی اول که اومدن مردم خيلی اميدوار بودن. اگر همينطور پيش برن مردم ياس پيدا می کنن. مگر اينکه ايشون در رفتارشون تجديد نظر کنن.

در چه زمينه ای بايد تجديد نظر کنن؟

عرض کردم. بايد به وعده هايی که به مردم داده شده عمل بشه.

سوال ديگر من در مورد دو لايحه رياست جمهوری است که حتما از اون اطلاع داريد. فکر می کنيد اين دو لايحه يکی در مورد تبيين اختيارات رياست جمهوری و ديگری در مورد نظارت شورای نگهبان بر انتخابات تا چه حد برای پيشبرد اصلاحات مهم هستند؟

اصلا اين نظارت استصوابی يک چيز من در آوردی است. من خودم از خبرگان قانون اساسی بودم. اصل 99 که تصويب شد منظور اين بود که چون در زمان شاه دولت دخالت می کرد و برای مردم وکيل تحميل می کرد، ما برای اينکه جلوگيری بشه از اين معنا که مجريان و دولت بخوان نماينده به مردم تحميل کنن و جلوی آزادی رو بگيرن اين اصل رو تصويب کردند که شورای نگهبان نظارت کند که مجريان نماينده به مردم تحميل نکنن. حالا آقايان اومدن به عکس معنا کردن که نه شورای نگهبان بياد جلوی آزادی مردم رو بگيره و هر کسی رو پسنديد، مردم به او رای بدن، که انتخابات رو دو مرحله ای بکنن. اين برخلاف هدفی است که اصل 99 برای آن تصويب شد.

تا چه حد فکر می کنيد تصويب اين دو لايحه بتونه کمک کنه به اصلاحات؟

خوب البته مفيد است اما آيا تاييد می کنن يا نه، نمی دونم.

تا چه حد اميدوارين تصويب کنن؟

نمی دونم شايد شورای نگهبان تصويب نکنن. من وارد نيستم. به قول يک آقايی می گفت سيا ستش در تهران است. من در تهران نيستم. بالاخره عرض کردم من با نظارت استصوابی مخالفم و مردم آزادی بايد داشته باشند. قطعا اگر مردم آزادی داشته باشن آدم های عوضی را انتخاب نمی کنن.

فوقش از 270 نماينده دو يا سه نماينده عوضی برن تو مجلس، کاری نمی تونن انجام بدن. بنابر اين بيخود اين مسئله رو انقدر دنگ و فنگش می دن و برای انتخابات جلوی آزادی ها گرفته می شود.

در مورد تبيين اختيرات رييس جمهوری چه فکر می کنيد؟

من خيلی روش مطالعه ندارم. نمی دونم.

در مورد رفراندوم چی؟

رفراندوم در قانون اساسی هست. در صورتيکه از راه های ديگه حل نشد لابد ..

تا چه حد فکر می کنيد ضرورت داره؟

در صورتيکه حل نشه مشکلات شايد به رفراندوم برسه.

اين چند ساله که شما در حصر بوديد چطور به شما گذشته؟

من از بابتی که اهل کتاب بودم و مطالعه، مانوس بودم با کتاب، خيلی بهم سخت نگذشته. اين که می گن فلانی افسردگی داره درست نيست. البته از نظر مزاجی طبيعتا وقتی انسان آزاد باشه، روح و جسم در هم تاثير و تاثری دارن. طبعا انسان از اينکه محبوس باشه ناراحته اما جوری نبود که از کارهام باز باشم. وقتی انسان آزاد باشه مسئوليتش هم بيشتر می شه، گرفتاريش هم بيشتر می شه. من به مطالعه و درس و اينجور کارام می رسيدم. مسئوليت زيادی هم نداشتم. من خيلی باکم نبود. ولی آيا به نفع نظام و اجتماع بود نمی دونم. اين رو با يد از آقايون پرسيد.

در هفته گذشته تقاضاها يی برای رفع حصر شما طرح شده، آيت الله طاهری نامه نوشتن، در حال حاضر تقاضای حضرت عالی چه هست؟

بله ايشون نوشتن. من هيچ تقاضايی نکردم. من هيچ تقاضايی از هيچکس نکردم. از غير از خدا من هيچ چيز نمی خواهم .