”در سنندج یک جوان ۱۸ ساله با شلیک گلوله‌ای ازطرف نیروهای انتظامی کشته شده و همچنان دستگیری‌ها ادامه دارد“

محمد صديق كبودوند /

پس از ناآرامى‌هاى اخير در كردستان فضاى شهرهاى اين استان، فضايى نظامى شده است. در شهرهاى مختلف كردنشين مانند مهاباد، اشنويه، سردشت، سنندج، ديواندره، سقز، سنندج، بوكان، نقده، بانه، پيرانشهر، جوانرود، روانسر و كامياران مغازه‌ها بسته شده و مردم به اعتصاب عمومى دست زده‌اند. خواست مردم كردستان چيست و ناآرامى‌هاى اخير چه پيامدهاى احتمالى‌يى را به‌همراه خواهد داشت؟ در همين زمينه، محمدصديق كبودوند رييس «سازمان دفاع از حقوق بشر كردستان»، در پاسخ به پرسشهاى صداى آلمان.

مصاحبه گر: بهنام باوندپور

دویچه وله: آقای محمد صدیق کبودوند، گویا ناآرامی ها در شهرهای کردستان چنان ابعادی پیدا کرده که حتا نماینده ی مهاباد در مجلس هم گفته است که کلیه ی مغازه ها در شهرهای کردستان بسته شده اند. آیا این اقدام مردم کردستان را می شود نوعی اعتصاب عمومی تلقی کرد؟

محمد صدیق کبودوند: بله، در واقع یک نوع اعتصاب عمومی بوده که دیروز در سراسر شهرهای کردستان، بخصوص شهرهای شمالی و مرکزی و تعدادی از شهرهای جنوبى کردستان و در واقع تمام شهرها در اعتصاب و تحصن بودند. یعنی کسبه و مغازه داران مغازه هایشان را تعطیل کردند و شهر کاملا در تحصن است.

دویچه وله: «جبهه ی مشارکت ایران اسلامی منطقه کردستان» هم طی بیانیه ای خواستار «ریشه یابی حوادث اخیر کردستان و اطلاع رسانی» در مورد آن شده است. از نظر شما اطلاع رسانی کلا در مورد حوادث اخیر کردستان چگونه بوده است؟

محمد صدیق کبودوند: متاسفانه تا همین اواخر هیچکدام از رسانه های گروهی ایرانی، یعنی آنهایی که در تهران هستند و شهرهای کردنشین، هیچ نوع اطلاعاتی را راجع به حوادثی که در کردستان در جریان بود منتشر نمی کردند. یعنی از نشریات و روزنامه ها گرفته تا تلویزیون و رادیو و غیره. این اواخر که آن موارد در منطقه اتفاق می افتد و از طریق رسانه های خارجی و سایتهای اینترنتی انعکاس زیادی پیدا کرد، ظاهرا این رسانه های گروهی تهران هم به تبع آن مواردی را منعکس می کنند.

دویچه وله: بنابراین از نظر شما اطلاع رسانی  کلا کافی نبوده است؟

محمد صدیق کبودوند: بله. البته از قبل هم همینطور بود. یعنی سالهای پیش هم که اتفاقاتی در کردستان می افتاد با یکنوع بایکوت خبری روبرو بود که دراین جریانات اخیر هم دقیقا هم سیاست را در پیش گرفتند رسانه های گروهی ایران. 

دویچه وله: آقای کبودوند، ناآرامی های اخیر پس از کشته شدن جوانی بنام «شوانه قادری»‌ بوقوع پیوست. آیا این تنها دلیل این ناآرامی های اخیر بوده یا مردم کردستان با تجمعات خودشان یا اعتصاب عمومی خواست های دیگری را می خواستند مطرح بکنند؟

محمد صدیق کبودوند: در حقیقت در کردستان شاید حدودا نزدیک به یکسال یا شش ماه و یا کمتر از یکسال باشد که یک جنبش مدنی در حال پاگرفتن و شکل گیری ست. این جنبش با عدم شرکت در انتخابات ریاست جمهوری دقیقا اعلام موجودیت کرد که این یک مرحله از اقدام عملیاتی آن جنبش بود. مرحله ی دوم با این اعتصاب و تحصن و اعتراضات مدنی که پس از قتل همین جوانی که شما گفتید شروع شده است و الان در کردستان می رود تا تمام شهرهای کردستان را دربربگیرد.

دویچه وله: فکر می کنید ناآرامی های اخیر به پایان رسیده یا می تواند پیامدهایی داشته باشد و به گسترش خشونت در مناطق کردنشین دامن بزند؟

محمد صدیق کبودوند: در حال حاضر کردها تلاش می کنند که این خشونت ها گسترش پیدا نکند، اما به این خشونت تعدادی و گروهی در جناح حاکم می خواهند دامن بزنند. این جناح یا این گروه که الان در حاکمیت اند البته بیشتر دوست دارند مسئله ی کرد را از طریق نظامی حل کنند و در واقع بهترین راه حل منطقه را در نظامی کردن منطقه یا میلیتاریزه کردن منطقه و سرکوب خواستهای مردم کرد می بینند.

دویچه وله: آقای موسوی لاری، وزیر کشور جمهوری اسلامی ایران، گفته‌اند که «بسیاری از مردم از ماهیت فردی که در درگیری مهاباد توسط نیروی انتظامی کشته شد، آگاهی ندارند». ایشان افزوده‌اند که «این فرد سیاسی نبوده، بلکه متهمی با تخلفات اخلاقی و مالی بوده است». آیا شما در این خصوص اطلاعی دارید؟

محمد صدیق کبودوند: به فرض اینکه این آقا اصلا سیاسی نبوده و متهم هم بوده، متهم اخلاقی یا هرچیز دیگری که ایشان اسمش را می گذارد، این برخوردی که با این جوان شده، آن شکنجه و آن قتل فجیع به آن شکل، اصلا قابل قبول است که آقای موسوی لاری اینجوری می خواهند توجیه اش کند. یک مورد دیگری هم که آقای لاری دارد اینست که متاسفانه آن پیام تحریم انتخابات کردستان را هنوز نتوانسته اند درک کنند و همین اعتراضات مدنی که اخیرا در منطقه تمام شهرهای کردستان را فراگرفته است، ایشان واقعا قادر به درکش نیستند. ایشان این اعتصاب و اعتراضات مدنی را فقط و فقط پیامد قتل همان جوان می دانند. در حالیکه این می تواند نقطه ی شروع بوده باشد، نقطه ی شروع همین اعتراضات مدنی، ولی این همه ی آن موارد نیست.

دویچه وله: ممکن است چند نکته از موارد دیگر را نام ببرید؟

محمد صدیق کبودوند: حدود شاید دو دهه است و یا بیشتر که مناطق کردنشین با برخوردهای بسیار سرکوبگرانه ای که آنجا بود و آن بایکوت خبری که آنجا بود به بدترین شکل حقوق بشر آنجا زیر پا گذاشته و پایمال می شد. یعنی مردم کردستان حتا از آن میزان حقوقی که مردم سایر شهرهای غیرکرد داشتند،‌ از همان حقوق شهروندی هم برخوردار نبودند. این می تواند یک بخش اش باشد. یک بخش دیگر برمی گردد به حقوق ملی و حقی که کردها خود را بعنوان یک ملت تلقی می کنند و این حقی که دارند. یک بخش اش هم مربوط می شود به این.

دویچه وله: آقای کبودوند خود شما، منظورم «سازمان دفاع از حقوق بشر کردستان» است، چه اقدامی را از این پس انجام خواهید داد در دفاع از حقوق بشر یا حقوق شهروندی مردم کردستان؟

محمد صدیق کبودوند: سازمان تا آنجا که در توان دارد تلاش خواهد کرد که خشونت را در منطقه کردستان از اعتراضات مدنی جدا کند و مردم را تشویق به اعتراضات مدنی کند و نه اعتراضاتی که همراه با خشونت باشد. 

دویچه وله: آقای کبودوند الان در مجموع اوضاع و احوال کردستان در چه شرایطی هست؟ آیا کماکان آنطوری که آخرین بار گفته بودید فضا نظامی و متشنج است؟

محمد صدیق کبودوند: بله،‌ متاسفانه فضا همچنان نظامی و متشنج است. دیروز که تمام مناطق در اعتصاب بوده و دیروز و پریروز ما خبرهایی از سنندج و سایر شهرها دریافت کردیم، از جمله در سنندج یک جوان ۱۸ ساله بنام «زانیار آشیان» با شلیک گلوله ای از طرف نیروهای انتظامی  کشته شده و همچنان دستگیری ها ادامه دارد. از جلمه در همین شهر سنندج تعدادی از مغازه داران و افرادی که در تحصن شرکت داشتند شناسایی شده و دارند دستگیر می شوند. در واقع همچنان وضع متشنج است در منطقه.