بنا بر گزلرش روزنامه “ولت”، در حال حاضر تنها دالان‌های باریکی برای پرواز میان اروپا و آسیا باقی مانده‌اند و خلبانان به ناچار از مسیرهایی استفاده می‌کنند که تقریباً فاقد کنترل ترافیک هوایی هستند. در این فضا، پرواز به‌صورت چشمی انجام می‌شود و در این میان، گروه طالبان بیشترین بهره را می‌برد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
در این گزارش آمده است که پرواز شماره LH780 هواپیمایی لوفت‌هانزا از فرانکفورت به سنگاپور، شامگاه یکشنبه ۲۲ ژوئن گذشته پس از حدود چهار ساعت پرواز، یک “مانور عجیب انجام” داد.
“گردش طولانی به چپ و سپس یک دایره کامل ۳۶۰ درجه”
اندکی پس از نیمه‌شب، هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ مذکور بر فراز ترکمنستان به‌طور ناگهانی وارد یک “گردش طولانی به چپ” شده و سپس یک “دایره کامل ۳۶۰ درجه” ترسیم کرده است. این هواپیما ده دقیقه بعد مجدداً به مسیر قبلی خود بازگشته و به سمت فرودگاه چانگ» سنگاپور ادامه مسیر داده است.
طبق گزارش مزبور، دلیل این گردش شبانه در آسمان صحرای ترکمنستان، نه سردرگمی خلبان، بلکه نوع خاصی از حلقه‌زدن‌های احتیاطی بوده است. همان‌طور که شرکت لوفت‌هانزا در پاسخ به سوالی تأیید کرده، این مانور زمانی انجام شد که به دلیل ازدحام در کریدورهای هوایی، مسیر پرواز تغییر یافته بود و هواپیما در آستانه ورود به حریم هوایی افغانستان قرار داشت.
گزارش‌ها حاکی از آن است که در این منطقه، به‌دلیل شرایط خاص حاکم بر کشور، تدابیر ایمنی ویژه‌ای لازم است. از جمله اینکه، تمام پروازهای مسافربری ورودی باید فاصله زمانی ۱۵ دقیقه‌ای از یکدیگر رعایت کنند و در صورت لزوم، باید پیش از ورود به حریم هوایی افغانستان، مانورهای دورانی انجام دهند.
از زمان بسته شدن آسمان ایران و عراق در تاریخ ۱۳ ژوئن، وب‌سایت تخصصی Flightradar24 تغییرات گسترده‌ای در مسیرهای پروازهای غیرنظامی گزارش کرده است.
“تعداد پروازها بر فراز افغانستان تقریباً ۵۰۰ درصد افزایش یافته است”
از آنجا که شرکت‌های هواپیمایی غربی به‌دلیل جنگ اوکراین در سه سال گذشته از پرواز بر فراز روسیه خودداری کرده‌اند و حال نیز وضعیت در ایران و اسرائیل ناپایدار است، تنها مسیرهای محدودی برای عبور باقی مانده است. مهم‌ترین مسیر باقیمانده از شمال مصر نیز به‌شدت پرترافیک شده است.
Flightradar24 همچنین گزارش داده است: «در نتیجه، شمار پروازها بر فراز عربستان سعودی در هفته گذشته دو برابر شده است.» در ادامه آمده است: «تعداد پروازها بر فراز افغانستان تقریباً ۵۰۰ درصد افزایش یافته است.»
طبق گزارش “ولت” در حالی که پیش‌تر هواپیماهای غیرنظامی تا حد امکان از حریم هوایی افغانستان اجتناب می‌کردند، اکنون روزانه ۲۸۰ پرواز در این منطقه ثبت می‌شود.
بیشتر بخوانید: حملات متقابل ایران و اسرائیل
حداقل فاصله‌گذاری هوایی نوعی اقدام احتیاطی است که شرکت‌های هواپیمایی برای جلوگیری از برخورد هواپیماهایشان بر فراز افغانستان به کار می‌گیرند. از زمان خروج آمریکایی‌ها، در این کشور سامانه‌ای جدی برای کنترل ترافیک هوایی وجود ندارد.
هواپیماهای مسافربری عملاً به صورت چشمی پرواز می‌کنند. هاینریش گروس‌بونگارت، کارشناس هوانوردی در این مورد می‌گوید: «در چنین مواردی، خلبان‌ها به‌طور منظم موقعیت، ارتفاع پرواز، مسیر و سرعت خود را از طریق بی‌سیم اعلام می‌کنند. این روش در برخی مناطق آفریقا نیز متداول است و کارایی دارد.»
در همین حال سخنگوی شرکت لوفت‌هانزا در پاسخ به پرسشی تأیید می‌کند که فضای هوایی افغانستان “مدت‌هاست که دوباره قابل استفاده شدهاست.”
هشدار سازمان ایمنی هوانوردی اروپا
با این حال، سازمان ایمنی هوانوردی اروپا (EASA) تنها در آغاز سال جاری هشدار جدیدی صادر کرد که همچنان معتبر است. در این هشدار آمده است که “نگرانی‌هایی دربارهٔ ایمنی پرواز به دلیل نبود یا محدود بودن خدمات کنترل ترافیک هوایی (ATS) در سراسر کشور افغانستان وجود دارد.”
ارزیابی خطراتی که از روی زمین متوجه هواپیماها می‌شود، حتی نگران‌کننده‌تر به نظر می‌رسد. در هشدار EASA آمده است: «به دلیل وضعیت امنیتی فعلی در افغانستان پس از خروج نیروهای غربی و به‌دنبال آن، به‌دست‌گیری قدرت توسط طالبان در اوت ۲۰۲۱، همچنان تهدیدی بالقوه برای هوانوردی غیرنظامی وجود دارد که منجر به خطر بالا برای عملیات در ارتفاع‌های کمتر از سطح پرواز ۳۲۰ می‌شود.»
احتمال حمله به تأسیسات پروازی
سطح پروازی ۳۲۰ معادل ارتفاعی در حدود ۳۲ هزار پا یا تقریباً ۱۰ هزار متر است. طبق هشدار یادشده، پرواز بر فراز افغانستان در این ارتفاع، در ابتدا بی‌خطر تلقی می‌شود. اما اگر هواپیمایی ناچار به کاهش ارتفاع شود، می‌تواند با وضعیت نگران‌کننده‌ای مواجه شود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
سازمان ایمنی هوانوردی اروپا هشدار می‌دهد: «گروه‌های افراط‌گرای غیردولتی همچنان فعال‌اند و ممکن است به‌صورت پراکنده و با روش‌های گوناگون به تأسیسات پروازی حمله کنند، از جمله با شلیک مستقیم موشک یا خمپاره، آتش غیرمستقیم یا عملیات انتحاری.»
