دختر جمشید شارمهد زندانی دوتابعیتی در ایران می‌گوید در شش ماه اخیر اصلا اجازه صحبت با پدرش را نداشته‌اند و حتی نمی‌دانستند او زنده است. او می‌گوید جمهوری اسلامی قصد اعدام آقای شارمهد را دارد.
فوریه 08
نظریه‌های توطئه چگونه از سد عقلانیت مردم عبور می‌کنند؟
گروهی مخفی متشکل از بازیگران سرشناس هالیوود و نخبگان سیاسی دموکرات (بنا به اقوال) کودکان خردسال را در مکان‌های مختلف حبس می‌کنند. آنها این کودکان بیچاره را قربانی آیین‌های شیطانی می‌کنند، خونشان را می‌نوشند و به آنها تجاوز می‌کنند. اعضای این گروه مخفیِ شیطانی در میان خود برای سفارش کودکان جدید و ارضای خواسته‌های منحرف خود از کلمه‌ی رمز «پیتزا» استفاده می‌کنند. این اتهامات توجه‌برانگیز (و نادرست) با جنبش کیوای‌نان (QAnon) مرتبط است، یک گروه راست‌گرای افراطی و فرقه‌مانند که از رئیس‌جمهور سابق آمریکا، دونالد ترامپ، حمایت می‌کند. کیوای‌نان به ترویج نظریه‌های توطئه‌ی باورنکردنی مشهور است و رقبای سیاسی خود را بدون کوچک‌ترین شاهدی به هراس‌انگیزترین جرم‌های قابل تصور متهم می‌کند.
هرچند این ایده‌ها عجیب و غریب به نظر می‌رسند، تأثیر جنبش کیوای‌نان بر جامعه انکارناپذیر است. کیوای‌نان در سال ۲۰۱۷ با انتشار مطالبی در فضای مجازی از طرف شخص مرموزی به نام ‘Q‘ آغاز شد که ادعا می‌کرد به اطلاعات طبقه‌بندی‌شده‌ی دولتی دسترسی دارد. کیوای‌نان به سرعت بیرون از جهان مجازی شهرت یافت. در ابتدا نشانِ ‘Q‘ در کارزارهای انتخاباتی ترامپ به طور منظم دیده شد. بعد از آن، مارجوری تیلور گرین، یکی از مدافعان کیوای‌نان و اتهامات مسخره‌ی آن، به نمایندگی کنگره‌ی آمریکا انتخاب شد. کیوای‌نان در نهایت به اطراف جهان گسترش یافت. من در هلند زندگی می‌کنم و حامیان علنی این جنبش اخیراً در اینجا هم پیدا شده‌اند. خطرات کیوای‌نان آشکار است: هواداران آن بخشی از شورشیانی بودند که در ۶ ژانویه‌ی ۲۰۲۱ به ساختمان کنگره‌ی آمریکا حمله کردند.
چگونه می‌توان جذابیت چنین نظریه‌های توطئه‌ی بی‌پایه‌واساسی را توضیح داد؟ توضیحات کلاسیک روان‌شناسی بر احساسات منفی تمرکز می‌کنند: وقتی افراد اضطراب دارند، یا قادر به کنترل وضعیت نیستند یا نامطمئن‌اند، بیشتر مستعد پذیرش روایت‌های توطئه‌آمیزند. به همین ترتیب، در هنگام بحران اجتماعی، توطئه‌باوری جذابیت پیدا می‌کند و میان گروه‌هایی که ظلم ساختاری را تجربه کردهاند، رایج‌تر است. اما تحقیقات نشان می‌دهد که عامل تقویت نظریه‌های توطئه احساسات منفی نیستند. این احتمال نیز وجود دارد که مردم نظریه‌های توطئه را سرگرم‌کننده می‌یابند و به نظر می‌رسد که هر چه این نظریه‌ها سرگرم‌کننده‌تر باشد، بیشتر احتمال دارد که به آنها باور داشته باشند.
نظریه‌های توطئه در واقع اشتراکات زیادی با داستان‌های تخیلی مانند فیلم‌های ترسناک یا رمان‌های جنایی دارند. این نظریه‌ها مثل این آثار تخیلی، پی‌رنگی دارند که معمولاً شامل قهرمانی شجاع و گروهی از ضدقهرمان‌هاست (برای نمونه، ترامپ در حال مبارزه با توطئه‌ی دموکرات‌های شیطانی است). نبردی کلاسیک میان خیر و شر وجود دارد که قربانیانی بی‌دفاع (مانند کودکان خردسال، که نمونه‌های آرمانیِ معصومیت‌اند) و افرادی شرور دارد که وجدان ندارند و در پی اهداف منحرف خود از هیچ کاری فروگذار نمی‌کنند. بنابراین، نظریه‌های توطئه پتانسیل بالایی برای ایجاد تعلیق دارند. بسیاری از فیلم‌های موفق شامل روایت توطئه‌ای قوی هستند. جیمز باند بارها با نقشه‌های شرورانه‌ای مبارزه می‌کند که جهان را تهدید می‌کنند. توطئه‌هایی بدخواهانه و رازآلود در فیلم‌هایی مانند ماتریکس (۱۹۹۹)، شبکه (۱۹۹۵)، شوی ترومن (۱۹۹۸) و نظایر آنها نیز به نمایش درآمده است.
پس عجیب نیست که بسیاری از مردم نظریه‌های توطئه را سرگرم‌کننده می‌یابند: یعنی جالب و هیجان‌انگیز. کلید این سرگرم‌کنندگی احتمالاً نه خود احساسات منفی بلکه تجربه‌ی عمیق عاطفی است. در واقع، این پیش‌فرض شایع که مردم همیشه احساساتی همچون اضطراب را به صورت منفی تجربه می‌کنند، ممکن است تا حدی ساده‌انگارانه باشد. بیایید دوباره همین ماجرا را با فیلم‌های ترسناک مقایسه کنیم. مردم معمولاً وقتی فیلم‌های ترسناک را می‌بینند احساس اضطراب می‌کنند، اما این بدان معنا نیست که تماشای آنها تجربه‌ی ناخوشایندی است. در واقع، مردم پول می‌دهند که فیلم ترسناک ببینند، و اگر فیلم به اندازه‌ی کافی آنها را نترساند ممکن است در زمان ترک سینما دلزده باشند. اینکه چرا مردم چنین فیلم‌هایی را سرگرم‌کننده می‌یابند دلیل معقولی دارد و آن این است که احساسات شدیدی را برمی‌انگیزند. این احساسات می‌تواند باعث شود که افراد بی‌حوصلگیِ ناشی از یکنواختی در زندگی خود را فراموش کنند و خود را سرزنده‌تر احساس کنند. به همین ترتیب، نظریه‌های توطئه ممکن است سبب شوند که افراد احساسات شدیدی را تجربه کنند که می‌تواند شامل اضطراب نیز باشد، اما تجربه‌ی آنها این شیفتگی و احساس را نیز در بردارد که چیزی بی‌همتا و واقعاً مهم کشف کردهاند.
هرچند تلاش برای سرگرم‌کننده‌کردن اخبار مسلماً منافع تجاری دارد، این امکان نیز وجود دارد که این کار فرضیات بسیاری از افرادی را تأیید کند که باور دارند توطئه‌هایی شرورانه در پشت پرده در جریان است.
چرا ویژگی‌های سرگرم‌کننده‌ی نظریه‌های توطئه ممکن است عقیده به آنها را افزایش دهد؟ بخشی از پاسخ در کیفیتی نهفته است که روان‌شناسان به آن فهم‌پذیری (fluency) می‌گویند. در مقایسه با اطلاعاتی که کسالت‌آور است (مثل این اطلاعات واقع‌گرایانه اما عاری از هیجان که سیاستمداران اکثر روزها به سادگی در دفتر کار خود روی قانون‌گذاری‌های جدید کار می‌کنند) اطلاعاتی که جالب و توجه‌برانگیز است آسان‌تر در ذهن پردازش می‌شود. مشخص شده است که پردازش ذهنیِ آسان‌تر یا فهم‌پذیریِ بیشتر بر داوری درباره‌ی واقعیت اطلاعات دریافتی تأثیر می‌گذارد. تمایل به پذیرش اطلاعات فهم‌پذیر احتمالاً به این دلیل است که در زندگی روزمره اطلاعاتی که «حس می‌کنیم درست است» اغلب درست است (مثلاً پرنده‌ها پرواز می‌کنند و ماهی‌ها شنا می‌کنند). اما پیامد جانبی این تمایل آن است که وقتی اطلاعات غلط به گونه‌ای ارائه می‌شود که پردازش آن در ذهن آسان است، بیشتر احتمال دارد که مردم آن را درست بپندارند.
علاوه بر این، احساسات شدیدی که نظریه‌های توطئه برمی‌انگیزند ممکن است از توانایی مردم برای تعقل درباره‌ی آنها بکاهد. احساسات بخشی از نظامی در ذهن انسان‌اند که برسازنده‌ی داوری‌های لحظه‌ای است، در حالی که برای شک در نظریه‌های توطئه، تعقل آرام‌تر و تحلیلی‌تر لازم است. ترکیب فهم‌پذیری و تضعیف عقلانیت می‌تواند این باور را گسترش دهد که در یک نظریه‌ی توطئه‌ی سرگرم‌کننده حقیقتی نهفته است.
برای بررسی تأثیر سرگرم‌کنندگی بر باور به نظریه‌های توطئه، اخیراً همراه با دانشجویان سابق خود جولین لیگتارت، سابینا روزما و یانگ ژو تحقیقاتی انجام دادیم. در دو مورد از این پژوهش‌ها، شرکت‌کنندگان مطلبی را در بلاگِ طراحی‌شده برای این آزمایش خواندند که در مورد آتش‌سوزی در کلیسای نوتردام پاریس یا مرگ جفری اپستین، متجاوز جنسیِ ثروتمند، بود. برخی از شرکت‌کنندگان مطالبی را درباره‌ی توضیحات رایج درباره‌ی این اتفاقات می‌خواندند (اینکه آتش در نوتردام تصادفی غم‌انگیز بود؛ اپستین در سلول زندان خود را کشت). اما برخی دیگر از شرکت‌کنندگان، مطلبی را می‌خواندند که مروج نظریه‌های توطئه بود (اینکه نوتردام را عامدانه آتش زده بودند و اپستین را افرادی قدرتمند به قتل رساندند). سپس شرکت‌کنندگان به میزان سرگرم‌کنندگیِ مقاله‌ای که خوانده بودند، امتیاز می‌دادند و روایت آن را با صفاتی چون «سرگرم‌کننده»، «هیجان‌انگیز»، «کسالت‌آور» و «توجه‌انگیز» توصیف می‌کردند. همچنین مشخص می‌کردند که تا چه حد به نظریه‌های توطئه که پیرامون این وقایع وجود دارد باور دارند.
شرکت‌کنندگان آشکارا مطالبی را که از نظریه‌ی توطئه دفاع می‌کرد سرگرم‌کننده‌تر می‌دانستند. اینکه چقدر آنها را سرگرم‌کننده می‌دانستند بیشتر مربوط به شدت احساساتی بود که از تجربه‌ی خواندن این مطلب گزارش می‌کردند نه مثبت یا منفی بودن این احساسات. از آن مهم‌تر، مطلب توطئه‌اندیشانه باورهای توطئه‌اندیشانه‌ی بیشتری را برانگیخت و این تأثیر ظاهراً تابع سرگرم‌کنندگیِ این مطلب بود.
پژوهش دیگری نشان داد که مردم در روایت‌های سرگرم‌کننده بیشتر انتظار دارند که توطئه‌ای در کار باشد. شرکت‌کنندگان مطلبی درباره‌ی انتخابات در کشوری تخیلی خواندند اما این بار، روایت شامل اشاره‌ای به توطئه‌های احتمالی نبود. در عوض، برخی از شرکت‌کنندگان روایتی را خواندند که توجه‌انگیز بود و محتوای عاطفی داشت (مثلاً «همه تا آخرین لحظه نفس خود را حبس می‌کنند، چون خیلی پیش‌بینی‌ناپذیر و پرهیجان است که چه کسی پیروز خواهد شد») در حالی که دیگر شرکت‌کنندگان روایتی را می‌خواندند که کسالت‌آور تنظیم شده بود و از زبانی بی‌رمق استفاده می‌کرد (مثلاً «بر اساس نظرسنجی‌ها دشوار می‌توان با اطمینان گفت که نتیجه‌ی فرایند مقدماتی انتخابات چه خواهد بود»). به طور میانگین، خوانندگانِ متون هیجان‌انگیز نسبت به خوانندگانِ متون کسالت‌آور، بیشتر احتمال می‌دادند که در انتخابات تقلب خواهد شد.
درست است که برخی روایت‌ها از برخی دیگر سرگرم‌کننده‌ترند اما در عین حال مردم در میزان اشتیاقشان نسبت به چنین سرگرمی‌هایی با هم متفاوت‌اند، تفاوتی که می‌تواند در میزان اثرپذیری آنها از نظریه‌های توطئه مهم باشد. بنابراین، در آخرین مجموعه از پژوهش‌ها، نقش نوعی ویژگی شخصیتی به نام هیجان‌طلبی (sensation-seeking) را بررسی کردیم که به اشتیاق فرد برای تجربه‌های تازه و هیجان‌انگیز اشاره دارد. به این معنا، هر چه افراد هیجان‌طلب‌تر باشند جذابیت بیشتری در داستان‌های سرگرم‌کننده‌ای مثل نظریه‌های توطئه می‌یابند. ما دریافتیم که هیجان‌طلبی واقعاً با باور به توطئه همبستگی دارد، هم در بستر سازمان‌ها (مثلاً باور به اینکه مدیران این سازمان‌ها در آسیب‌زدن به کارمندان با هم تبانی می‌کنند) و هم به طور عام‌تر (مثلاً باور به اینکه قدم گذاشتن انسان بر ماه ساختگی بوده است). به نظر می‌رسد که نظریه‌های توطئه می‌توانند برای میل هیجان‌طلبی افراد هیجان زیادی فراهم کنند.
شواهدی که نشان می‌دهد سرگرم‌کنندگی عاملی مؤثر در باور به نظریه‌های توطئه است پیامدهای ضمنیِ چندی در بر دارد. اول اینکه پی‌رنگ‌های خارق‌العاده‌ی نظریه‌های توطئه احتمالاً به جذابیت آنها کمک می‌کند و توانایی تشخیص واقعیت از خیال را کاهش می‌دهد. واقعیت این است که بعضی از نظریه‌های توطئه مستقیماً از آثار داستانی الهام می‌گیرند: برخی شهروندان واقعاً عقیده دارند که نظریه‌های توطئه‌ی توصیف‌شده در کتاب پرفروش دن براون، رمز داوینچی (۲۰۰۳) واقعی هستند. دوم اینکه تأثیرات سرگرم‌کنندگی به‌روشنی نشان می‌دهد که اگر مسائل سیاسی بیش از حد احساسی شوند، چنین وضعیتی چه خطراتی در پی دارد. هرچند تلاش برای سرگرم‌کننده‌کردن اخبار مسلماً منافع تجاری دارد، این امکان نیز وجود دارد که این کار فرضیات بسیاری از افرادی را تأیید کند که باور دارند توطئه‌هایی شرورانه در پشت پرده در جریان است.
به طور کلی‌تر، این یافته‌ها تأیید می‌کنند که تلاش برای اصلاح اطلاعات غلط و کاهش احساس اضطراب در زمان بحران‌ها ممکن است برای مبارزه با نظریه‌های توطئه کافی نباشد. علاوه بر اینها باید والدین، معلمان و رسانه‌ها این نظر را ترویج کنند که داستان‌های سرگرم‌کننده اغلب واقعیت ندارند؛ و حقیقت در اکثر موارد می‌تواند بسیار کسالت‌آور باشد.
برگردان: پویا موحد
یان-ویلم ون پرویخن دانشیار روان‌شناسی اجتماعی در دانشگاه وریخه در آمستردام و نویسنده‌ی کتاب‌های روان‌شناسی نظریه‌های توطئه (2018) و روان‌شناسی قطبی‌شدن سیاسی (2021) است. آنچه خواندید برگردان این نوشته با عنوان اصلیِ زیر است:
Jan-Wilem van Prooijen, ‘How conspiracy theories bypass people’s rationalty’, Psyche, 20 October 2021.
فوریه 08
ادامه واکنش‌ها به قتل مونا حیدری توسط همسرش در اهواز
در شرایطی که بحث‌ها پیرامون قتل یک زن ۱۷ ساله به دست همسرش در اهواز همچنان ادامه دارد و بسیاری از فعالان مدنی از خلأ قانونی در این زمینه انتقاد می‌کنند، یک عضو کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی گفته است که در «مباحث خشونت علیه زنان خلأ قانونی نداریم.»
فوریه 08
مأموریت جدید رئیس “صلح سبز” در وزارت خارجه آلمان
جنیفر مورگان تقریبا دو دهه است که چهره‌ای فعال در سیاست محیط زیست است و از سال ۲۰۱۶ ریاست سازمان “صلح سبز” را بر عهده داشته. وزیر خارجه آلمان می‌خواهد مورگان را دستیار خود کند. ولی او باید به تابعیت آلمان درآید.آنالنا بر باربوک، وزیر خارجه آلمان قصد دارد جنیفر مورگان، رئیس سازمان بین‌المللی “صلح سبز” (گرین پیس) را به مدیرکلی وزارتخانه خود بگمارد. مورگان قبل از اینکه به این سمت در وزارت خارجه آلمان منصوب شود، ابتدا نماینده ویژه آلمان در سیاست بین‌المللی محیط زیست خواهد شد. مورگان ۵۵ ساله هنوز شهروند ایالات متحده است و ابتدا باید تابعیت آلمان را داشته باشد.
روز چهارشنبه نهم فوریه برگماری مورگان به تایید کابینه خواهد رسید. سپس بربوک همکار جدید خود را به طور رسمی در یک کنفرانس مطبوعاتی معرفی می‌کند.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
مورگان و بربوک یکدیگر را از بسیاری از کنفرانس‌های جهانی اقلیمی می‌شناسند. مورگان پس از انتقال به وزارت خارجه آلمان، مدیریت بخشی از این وزارتخانه را بر عهده خواهد گرفت که یکی از محورهای کار آن نمایندگی آلمان در کنفرانس‌های جهانی آب و هوا خواهد بود.
سازمان ملل در نظر دارد کنفرانس بعدی تغییرات اقلیمی را در پایان نوامبر در شرم الشیخ مصر برگزار کند. مدیریت سیاست بین‌المللی آب و هوای آلمان یکی از وظایف مورگان است. تحت دولت ائتلافی، سیاست بین‌المللی اقلیمی آلمان از وزارت محیط زیست به وزارت خارجه فدرال منتقل شده است.
مورگان پس از تحصیل در رشته سیاست و ادبیات آلمانی، از سال ۱۹۹۴ برای انجمن محیط زیست “صندوق جهانی طبعیت” (WWF )و اتاق فکر آی جی ای (Third Generation Environmentalism) کار کرده است. او سال ۲۰۱۶ ریاست سازمان صلح سبز را عهده‌دار شد و ارتباطات گسترده‌ای با سیاستمداران و فعالان محیط زیست ایالات متحده و اتحادیه اروپا دارد.
فوریه 08
القاصی‌مهر: باید جلوی فضاسازی در زندان‌ها را گرفت
یک روز پس از هک شدن سامانه زندان قزلحصار، رئیس دادگستری استان تهران زندان‌ها را “کانون اهداف دشمن” نامید. او در مراسم معارفه رئیس کل زندان‌های استان خواهان نظارت بیشتر بازداشتگاه‌ها برای پیشگیری از تهدیدها و آسیب‌ها شد.علی القاصی‌مهر، رئیس کل دادگستری استان تهران در مراسم معارفه رئیس کل زندان‌های تهران بر لزوم مراقبت برای جلوگیری از “فضاسازی” در زندان‌ها تاکید کرد و خواهان تقویت نظارت‌ها برای پیشگیری از تهدید و آسیب شد.
او بازداشتگاه اوین را یکی از اصلی‌ترین “کانون‌های دشمن” نامید و به ضرورت تدبیر و دقت در تصمیم‌گیری‌های مربوط به اداره زندان و رفتار با متهمان اشاره کرد.
القاصی بدون اشاره به هک شدن دوربین‌های نظارتی اوین و رخنه اخیر هکرها به بخشی از سامانه‌های زندان قزلحصار کرج گفت: «باید امور زندان‌ها بخوبی رصد شود. خصوصا لازم است در مورد طولانی شدن نگهداری متهمین علت‌یابی کرد. یکی از اولویت‌های کاری را باید حساسیت نسبت به زندانیان تحت قرار و متهمینی دانست که در فرآیند رسیدگی و بازداشت با اطاله زمان مواجه شدند. خود زندان باید در این حوزه مطالبه‌گر باشد.»
این سخنان در مراسم معارفه مدیرکل زندان‌های استان تهران بیان شده‌اند. حشمت‌الله حیات‌الغیب با انتصاب به این مقام، جای علی رستمی را گرفت که تنها شش ماه در این مسند بود. رستمی به ریاست روابط عمومی سازمان زندان‌ها گمارده شده است.
در حکم انتصاب حیات‌الغیب از او خواسته شده که برای “سالم‌سازی زندان‌ها از طریق تفکیک و طبقه‌بندی زندانیان”، ارتقای سطح بهداشت و فرهنگ آنها و اجرای دستورالعمل “کرامت زندانیان” بکوشد.
غلامعلی محمدی، رئیس کل سازمان زندان‌ها نیز در این مراسم گفت: «باید به سمت کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها برویم.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
گروه سایبری «عدالت علی» مرداد سال جاری تصاویری از زندان اوین منتشر کرد که شکنجه، بدرفتاری، برهنه کردن، کتک‌زدن، درگیری ماموران با هم، قاچاق مواد به داخل زندان و اقدام به خودکشی زندانیان را برملا می‌کرد. مقامات قضایی و امنیتی، این فیلم ۹۰ثانیه‌ای را ابتدا ساختگی و مونتاژ خواندند اما رئیس سازمان زندان‌ها کمی بعد از کار برکنار شد.
پس از آن سخنگوی قوه قضاییه از بازداشت چند تن از ماموران خبر داد و اعمال شکنجه و بدرفتاری‌ها را “تخلف چند سرباز و کارمند” نامید.
در تصاویر آن ویدیو دیده می‌شد که هنگام هک شدن دوربین‌ها روی مانیتورهای نظارتی اتاق کنترل اوین جمله‌ای با این مضمون نقش یست: «زندان اوین لکه ننگی بر عمامه سیاه و ریش سفید رئیسی! اعتراضات سراسری تا آزادی زندانیان سیاسی!»
در تازه‌ترین نمونه، گروه سایبری “عدالت علی”، از هک سامانه زندان قزلحصار کرج خبر داده و گفته که به اطلاعات بیش از ۱۸۰۰نفر از بازداشت شدگان اعتراضان آبان ۹۸ دسترسی پیدا کرده است.
طبق فهرستی که این گروه ارائه کرده، مواردی چون پوشاندن صورت، پارک خودرو به صورت مورب، حضور مکرر در خیابان پیروزی و ارسال پیامک، از مصادیق اتهامات بازداشت شدگان و مبنای صدور احکام شلاق و حبس بوده‌اند.
برای متهمان عمدتا به دلایلی چون “بوق زدن”، “هو کردن”، “شعار دادن”، “ارسال پیام و فیلم و تصویر در واتساپ” پرونده گشوده‌اند.
فوریه 08
بهبود روابط ترکیه و اسرائیل؛ ستایش بنت، اشاره چاووش‌اوغلو
نخست‌وزیر اسرائیل از تلاش رئیس جمهور کشورش در زمینه عادی سازی مناسبات با ترکیه تمجید کرده است. قرار است هرتسوگ و اردوغان در ماه مارس دیدار کنند. وزیر خارجه ترکیه نسبت به تعهد کشورش به فلسطینی‌ها اطمینان داده است.نفتالی بنت، نخست وزیر اسرائیل ازاسحاق هرتسوگ، رئیس جمهور کشورش برای تلاش به منظور بهبود مناسبات دیپلماتیک با ترکیه تقدیر کرد. او روز دوشنبه، ۱۹ بهمن، در یک بیانیه مطبوعاتی گفت که هرتسوگ نقش مهمی در مناسبات با آنکارا ایفا می‌کند.
در اوایل ماه جاری میلادی، رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه از سفر آتی همتای اسرائیلی خود به این کشور در اواسط ماه مارس خبر داد.
ابراهیم کالین، سخنگوی دفتر ریاست جمهوری ترکیه روز دوشنبه، ۱۸ بهمن، در پاسخ به سوالی درباره گرم شدن روابط ترکیه و اسرائیل گفت که با پایان ۱۵ سال حکمرانی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر سابق اسرائیل، دوره جدیدی در روابط دوجانبه آغاز شده است.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
کالین ادامه داد: «ما می بینیم که دولت جدید اسرائیل که جناح‌های مختلف از جمله فلسطینی‌ها را گرد هم آورده، رویکرد سازنده‌ای در قبال ترکیه از خود نشان می‌دهد.» به گفته او دیدار هرتسوگ از ترکیه در کل بر مناسبات میان اسرائیل با ترکیه و با فلسطینی‌ها تأثیر خواهد گذاشت.
ترکیه تعهد به فلسطینی‌ها را زیرپا نمی‌گذارد
مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه نیز روز سه‌شنبه، ۱۹ بهمن، در همین رابطه گفت: «ترکیه تعهد خود را به تشکیل کشور فلسطینی در مذاکرات پیرامون روابط نزدیک‌تر با اسرائیل زیر پا نمی.گذارد.»
او با اشاره به نزدیک شدن اسرائیل و برخی کشورهای حاشیه خلیج فارس گفت: «هر قدمی که ما با اسرائیل در رابطه با مناسبا‌ت‌مان برداریم، هر گونه عادی سازی، مانند برخی دیگر از کشورها به بهای آرمان فلسطین نخواهد بود».
چاووش اوغلو از “روشن” بودن مواضع ترکیه سخن گفت و افزود: «این روابط که کمی بیشتر در حال عادی شدن است، می‌تواند نقش ترکیه را به عنوان کشوری که با هر دو طرف در ارتباط است، در رابطه با راه حل دو کشور نیز تقویت کند. اما ما هرگز از اصول اولیه خود دور نمی شویم.»
رکورد مناسبات تجاری و اقتصادی دو کشور
رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه ژانویه امسال گفت که سفر هرتسوگ به کشورش می‌تواند فصل جدیدی را در روابط ترکیه و اسرائیل باز کند و ترکیه آماده است «در همه زمینه‌ها از جمله گاز طبیعی به سوی اسرائیل گام بردارد».
در سال‌های اخیر تجارت میان دو کشور به طور پویایی توسعه یافته است. حجم معاملات ترکیه و اسرائیل به تدریج در سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۱ از ۳.۴ میلیارد به ۸.۱ میلیارد دلار افزایش یافت و رکورد تازه‌ای زد.
سال گذشته ترکیه حدود ۶.۱ میلیارد دلار از محصولات خود را به اسرائیل فروخت و کالاها و خدماتی به ارزش ۱.۹ میلیارد دلار از اسرائیل خرید.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
روابط ترکیه و اسرائیل در سال ۲۰۱۰ پس از توقیف کشتی “ماوی مرمره” توسط نیروی دریایی اسرائیل به سردترین شکل خود رسید. این کشتی برای رساندن کمک های بشردوستانه به نوار غزه در حرکت بود. ۱۰ تن در این حادثه کشته شدند. این رویداد باعث ایجاد بحرانی بی سابقه در روابط ترکیه و اسرائیل شد. پس از این حادثه هر دو کشور حتی نمایندگان دیپلماتیک خود را فراخواندند.
زمانی که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در سال ۲۰۱۳ از ترکیه عذرخواهی کرد و وعده پرداخت میلیون‌ها دلار غرامت به خانواده‌های قربانیان را داد، روابط دو کشور به تدریج شروع به عادی شدن کرد.
در دسامبر ۲۰۱۶ هر دو کشور سفرای خود را به عنوان بخشی از پیمان آشتی منصوب کردند و بارها بر لزوم بهبود بیشتر روابط دوجانبه تاکید نمودند.
با این حال، مقامات ترکیه همچنان از سیاست‌های اسرائیل در قبال فلسطینی‌ها از جمله سیاست شهرک‌سازی در کرانه باختری و بیت‌المقدس انتقاد می‌کنند. از این گذشته وضعیت انسانی در نوار غزه همچنان مخاطره آمیز است.
فوریه 08
مواد مخدر؛ جلوه تازه ترور در عراق
تا سرنگونی صدام حسین مواد مخدر در عراق تقریبا نایاب بود. در حال حاضر اما آنچه که یافتنش در عراق آسان است، مواد مخدر است. وزارت کشور عراق می‌گوید از هر دو جوان عراقی یکی مواد مخدر مصرف می‌کند.شنبه گذشته بود، ۱۶ بهمن، در عماره در عراق قاچاقچیان خیابان را بستند و احمد فیصل، قاضی عراقی را به رگبار بستند؛ او در زمینه جرائم مربوط به مواد مخدر فعالیت می‌کرد. نمونه‌های چنین اتفاقاتی کم نیست. با گذر از داعش، حالا موج جدید ترور در عراق بر سر مواد مخدر است: درگیری بین قاچاقچیان مواد مخدر و مأموران امنیتی. مبارزه‌ای که به گفته مقامات امنیتی عراق هر روز در این کشور در جریان است.
روزنامه زوددویچه تسایتونگ در آلمان به سراغ این موضوع رفته است، به سراغ اندک فعالان مدنی که برای مبارزه با این پدیده به پا خاسته‌اند، نیروهای امنیتی که از درگیری روزانه با قاچاقچیان و توزیع‌کنندگان مواد مخدر می‌گویند و جوانان بیکار و بی‌چشم‌اندازی که با استفاده از مواد مخدر خود را برای دقایقی “قوی مانند هارون‌الرشید” احساس می‌کنند.
عراق با بحرانی به نام مواد مخدر دست و پنجه نرم می‌کند. بحرانی که همپای ترور و جنگ در سال‌های گذشته، در حال حاضر به تهدیدی برای امنیت عراق تبدیل شده است.
در دوران صدام حسین تا سال ۲۰۰۳ کمتر نشانی از مواد مخدر در این کشور بود. در آن دوران تنها یک بار ارتکاب جرم مصرف یا فروش مواد مخدر کافی بود تا مجرم اعدام شود.
به گزارش دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد تا آغاز دهه پیشین میلادی، عراق برای محموله‌های مواد مخدری که برای مثال از افغانستان به مقصد کشورهای خلیج فارس می‌رفتند، عمدتا حکم کشور ترانزیت را داشت.
اما ورق برگشت. یکی از دلایل آن هم ظهور و حضور داعش بود. تروریست‌های داعش در ابعادی وسیع شروع به وارد کردن ماده مخدر محرک کردند برای اینکه در میدان نبرد پرقدرت و شکست‌ناپذیر ظاهر شوند.
به گفته مدیر دفتر مقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل، فِـنِـتیـلیـن یا کاپتاگُن به عنوان ماده مخدر جنگجویان داعش مشهور بود. این ماده مخدر محرک به شکل قرص بیش از همه از سوریه که خود به یک نارکو استیت (دولت افیون‌بنیاد) تبدیل شده، به عراق قاچاق می‌شد.
اما شیشه که گستردگی بیشتری هم دارد به شکل ماده خام یا محصول نهایی بیشتر از طریق مرزهای ایران به ویژه در جنوب وارد عراق می‌شود. شیشه یا مت‌آمفتامین یک ماده محرک سیستم عصبی مرکزی با پتانسیل اعتیادآوری بالاست.
موضوع اعتیاد در عراق به ویژه از چند ماه پیش توجه‌ها را به خود جلب کرد، وقتی وزیر کشور عراق اعلام کرد که نیمی از جوانان عراق مواد مخدر مصرف می‌کنند.
دویچه وله را در تلگرام دنبال کنید
اناس کریم معنی این اشاره وزیر کشور را می‌فهمد. اناس یک شهروند ۳۲ ساله عراقی است که دو سال پیش نخستین و تنها ان جی او در عراق را که به معتادان در این کشور کمک می‌کند، تأسیس کرد. او که در مدرسه‌ای در بغداد آموزگار رشته زیست‌شناسی است متوجه تغییر رفتار در بسیاری از دانش‌آموزان ۱۵-۱۴ ساله شده بود. با جستجو در کوله پشتی و وسایل آنها، اناس بسته‌های کوچک مواد پیدا کرد. او شروع کرد به جمع کردن اطلاعات در مورد شیوه‌ها و امکانات درمان و ترک و همزمان اطلاع‌رسانی از طریق شبکه‌های اجتماعی. تلاش‌های او به تأسیس ان‌جی‌اوی کمک و ترک معتادان منتهی شد.
در عراق با ۴۰ میلیون جمعیت در سراسر کشور تنها یک بیمارستان در بغداد وجود دارد که برای این گروه تراپی ارائه می‌کند.
ریشه‌یابی گرایش جوانان عراقی به مواد مخدر و محرک‌زا سخت نیست؛ بیشتر جوانان و نوجوانان عراقی هیچ چشم‌انداز روشنی برای آینده ندارند. یک چهارم گروه سنی ۱۵ تا ۲۴ ساله بیکار است و اکثر کسانی هم که کار می‌کنند درآمد و شغل ثابتی ندارند.
اعتراضات ۲۰۱۹ در این کشور هم علیه فساد بود و هم نفوذ شبه‌نظامیان نزدیک به ایران. برخی از شهروندان عراق به نوشته این روزنامه آلمانی زبان معتقدند که گروه‌های مسلح در عراق در قاچاق مواد مخدر دست دارند و قصدشان “مسموم” کردن جوانان است.
دویچه وله را در اینستاگرام دنبال کنید
دولت عراق برای مقابله با این حریف قدرتمند واحد ویژه‌ای برای مبارزه با قاچاق مواد مخدر تأسیس کرده است. به گفته بلال صبحی، سخنگوی این واحد ویژه شمار کسانی که در سه سال گذشته در ارتباط با مواد مخدر در این کشور دستگیر شده‌اند دوبرابر شده است (۱۳ هزار مورد). به گفته مقامات عراقی مواد مخدر با جاسازی در خودرو، در میوه‌های تقلبی یا حتی با پهپاد به این کشور قاچاق می‌شود. سخنگوی واحد ویژه مبارزه با مواد مخدر عراق می‌گوید از آنجا که زنان در مقایسه با مردان کمتر بازرسی و کنترل می‌شوند، اغلب آنها هم در قاچاق دست دارند.
بلال صبحی می‌گوید، صحبت از تجارتی میلیاردی است و به گفته او، نیروهای امنیتی برای مبارزه با قاچاقچیان به امکانات بیشتری نیاز دارند، از نیروی انسانی بیشتر گرفته تا اسلحه و پهپاد و اسکنرهای بزرگ برای ردیابی مواد مخدر در خودروها.
تا افزایش امکانات برای مبارزه با این معضل، تأسیس مراکزی که به پیشگیری از اعتیاد در میان جوانان کمک کنند و یا آنها را در ترک اعتیاد یاری رسانند، جوانان زیادی در عراق همچنان قربانی مواد مخدر خواهند بود؛ جوانانی بی‌آینده که می‌خواهند لحظاتی “هارون‌الرشید” باشند.
فوریه 08
درخواست صدها فعال سیاسی و مدنی از پنج زندانی سیاسی برای پایان دادن به اعتصاب غذا
شکیلا منفرد، سینا بهشتی، سعید تمجیدی، حمید حاج جعفر کاشانی، و محمد ابوالحسنی، پنج زندانی سیاسی در زندان‌های قرچک ورامین و تهران بزرگ هستند که از ۲۷ روز پیش دست به اعتصاب غذا زده‌اند و وضعیت جسمی‌شان وخیم گزارش شده است.
فوریه 08
دویچه وله اظهارات و گرایشات یهودی‌ستیزانه را تحمل نمی‌کند
یک کمیسیون مستقل که مامور تحقیق درباره اظهارات یهودی‌ستیزانه از سوی برخی کارکنان دویچه وله عربی شده بود، نتیجه گرفت که یهودی‌ستیزی در آن نه ساختاری که موردی بوده است. همکاری پنج تن در بخش عربی دویچه وله تعلیق شد.در ماه‌های اخیر شبکه بین‌المللی دویچه وله با اتهاماتی مبنی بر وجود نگرش‌های یهودی‌ستیزانه و تبلیغات ضد اسرائیلی در میان برخی از کارمندان و شرکای رسانه‌ای خود روبرو بوده است. پس از انتشار این اتهامات در برخی رسانه‌های آلمان، دویچه وله همکاری خود را با شریک رسانه‌ای اردنی خود یعنی تلویزیون رویا در پنجم دسامبر سال گذشته به حالت تعلیق درآورد و به همکاری با چند تن از کارکنان خود پایان داد. یک کمیسیون مستقل نیز از خارج از دویچه وله تحقیقات در مورد این اتهامات را آغاز کرد.
گزارش این کمیسیون روز دوشنبه هفتم فوریه در برلین ارائه شد. در گزارش آمده است که اظهارات بررسی شده توسط پنج تن از کارکنان این سازمان به وضوح نشان دهنده نگرش ضد یهودی آنان است و به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
این کمیسیون گفت که در جریان تحقیقات متوجه هشت کارمند دیگر دویچه وله شده است که آنها نیز “متهم به اظهارات یهودی‌ستیزانه در شبکه‌های اجتماعی” بوده‌اند. برای حفظ حقوق شخصی این کارکنان نامی از آنها برده نشده است.
کمیسیون تحقیقات از اواسط دسامبر گذشته کار خود را شروع کرد. کار این کمیسیون تا پایان ژانویه سال جاری ادامه یافت. زابینه لویتهویسر شنارنبرگر، وزیر دادگستری پیشین ایالت نوردراین وستفالن و احمد منصور، روانشناس و کارشناس در زمینه یهودی‌ستیزی اعضای این کمیسیون بودند.
کمیسیون با حدود ۳۰ نفر از بیش از ۲۰۰ تن از کارکنان تحریریه عربی صحبت کرده و نتیجه گرفته که یهودی‌ستیزی در دویچه وله نه “ساختاری” که “موردی” بوده است، اما شمار این موارد جای نگرانی دارد.
پیتر لیمبورگ، مدیرعامل دویچه وله اعلام کرد که این سازمان اکنون “پرونده پایان دادن به کار” پنج کارمند را آغاز کرده و هشت مورد دیگر نیز در حال بررسی است. سخن از سه مورد مشکوک دیگر نیز شده که گفته شده است در طی تحقیقات از سوی خود دویچه وله کشف شده‌اند و این موارد نیز بررسی خواهد شد.
لیمبورگ در این باره گفت: «صرف ظن مبنی بر وجود یهودی‌ستیزی در یک مؤسسه آلمانی که بودجه آن از مالیات مردم تامین مالی می‌شود، برای یهودیان این کشور و سراسر جهان غیرقابل تحمل است». او تاکید کرد که در دویچه وله یهودی‌ستیزی و نفرت از اسرائیل قابل پذیرش نیست. در این روند همچنین مدیر تحریریه عرب زبان دویچه وله از سمت خود کناره‌گیری کرد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
شورای مرکزی یهودیان در آلمان گفت که این گزارش نشان می‌دهد که بسیاری از اتهاماتی که تاکنون انتشار یافته‌اند، موجه هستند. یوزف شوستر رئیس این شورا تاکید کرد که دویچه وله باید سریعا اقدامات توصیه شده از سوی کمیسیون را به اجرا بگذارد و «ظرف سه ماه گزارش اولیه خود را درمورد اقداماتی که کرده است، ارائه دهد.»
کلاودیا روت، وزیر فرهنگ و رسانه آلمان نیز از کار خبرنگارانی که یهودی‌ستیزی در دویچه وله را شناسایی کردهاند، قدردانی کرد و با تاکید بر “نقش ویژه” دویچه وله گفت که این سازمان “باید در برنامه‌های خود به کرامت انسانی احترام بگذارد و از آن محافظت کند.” روت افزود: “وظیفه اصلی مدیریت دویچه وله انجام اقدامات ساختاری دربرنامه‌ها، آکادمی خبرنگاری و منابع انسانی این سازمان است”.
فوریه 08
اومیکرون در ایران؛ آمار سه رقمی مرگ و عدم استقبال از دوز سوم
ازدحام مردم در مراکز خرید و تردد؛ آمار مرگ و میر کرونایی سه رقمی شده و مراکز درمانی دستورالعمل استقرار بیمارستان‌های صحرایی دریافت کردهاند. وزارت بهداشت از خانواده‌ها خواسته کودکان ۵ تا ۱۲ سال را سریعا واکسینه کنند.در شبانه روز منتهی به ۱۹ بهمن، مرگ ۱۱۴ بیمار و ابتلای ۳۸هزار و ۷۵۷ نفر دیگر به کرونا در ایران ثبت شده است. این آمار رسمی وزارت بهداشت است با این تاکید که دو هزار و ۷۴۴ نفر از مبتلاشدگان بستری هستند.
این دومین روز متوالی است که نرخ مرگ و میر کرونایی در ایران پس از حدود دو ماه، سه رقمی اعلام می‌شود. یک هفته قبل رقم رسمی جان‌باختگان ۳۰ نفر بود.
در حال حاضر ۱۲۰ شهرستان در وضعیت قرمز، ۱۵۳ شهرستان در وضعیت نارنجی، ۱۶۷ شهرستان در وضعیت زرد و ۸ شهرستان در وضعیت آبی قرار دارند. تا سه هفته قبل هیچ شهری در ایران قرمز معرفی نمی‌شد.
ستاد ملی مقابله با کرونا پیوسته هشدار می‌دهد که پیک ششم کرونا در راه است، اما تصاویر منتشره از رفت و آمد در میدان‌ها، بازارها و مراکز خرید و تردد مردم نشان می‌دهد که پروتکل‌ها در بهترین حالت در سطح استفاده از ماسک رعایت می‌شوند. خیابان‌ها شلوغ هستند و فاصله اجتماعی به خصوص در ایستگاه‌های پرازدحام بی‌آرتی و مترو رعایت نمی‌شود.
این در حالی است که استقبال شهروندان از دوز سوم واکسن ناچیز بوده است.
بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت ایران گفته که ۷۰درصد بستری شدگان مبتلا به اومیکرون، کسانی هستند که واکسن نزده‌اند. او اذعان کرده که تنها ۳۰درصد شهروندان دوز سوم (یادآور) را تزریق کردهاند.
عین‌اللهی والدین را نیز برای واکسیناسیون کودکان ۵ تا ۱۲ ساله فراخوانده و گفته که تا ۱۸ بهمن، تنها ۶۰۰ کودک از این گروه سنی واکسینه شده‌اند.
برای دوز سوم، از واکسن‌های سینوفارم و پاستوکووک استفاده می‌شود. کودکان در گروه یاد شده نیز همین دو نوع واکسن را دریافت می‌کنند. بی‌اعتمادی شهروندان به کارایی و اعتبار این واکسن‌ها به خصوص پاستوکووک، می‌تواند از عوامل استقبال اندک آنها باشد.
کلینیک‌های تنفسی و بیمارستان‌های صحرایی
در این میان، معاون درمانی وزارت بهداشت از دستورالعمل “آمادگی درمان سویه اومیکرون” به مراکز تابعه دانشگاه‌های علوم پزشکی خبر داده است.
سعید کریمی گفته که مسئولان بیمارستان‌های تحت پوشش موظف شده‌اند ظرفیت‌های درمانی را تکمیل کرده و برای تفکیک بیماران سرپایی و بستری با تاکید بر گروه‌های سنی زیر ۱۴ سال چاره‌‌اندیشی کنند.
راه‌اندازی کلینیک‌های تنفسی از جمله تدابیر ضرور در این دستورالعمل است.
او افزوده که اگر ضریب اشغال بیش از ۵۰درصد تخت‌های بستری عادی و بیش از ۶۰درصد تخت‌های ویژه، افزایش یابد، پذیرش بیماران الکتیو با تایید و هماهنگی مقامات درمانی لغو خواهد شد.
همچنین مقرر شده که ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻓﺰﺍﯾﺶ ﺿﺮﯾﺐ ﺍﺷﻐﺎﻝ ﺑﯿﺶ ﺍﺯ ۸۰ ﺩﺭﺻﺪ ﺗﺨﺖ ﻫﺎﯼ ﺑﺴﺘﺮﯼ ﻭﯾﮋﻩ ﻭ ﻋﺎﺩﯼ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﯿﻤﺎﺭﺍﻥ ﮐرونایی، ﺍﺯ ﺳﺎﻟﻦﻫﺎ ﻭ ﺍﻣﺎﮐﻦ ﻭﺭﺯﺷﯽ ﺩﺭ ﺟﻮﺍﺭ ﺑﯿﻤﺎﺭﺳﺘﺎﻥها استفاده شود.
مجموع جان‌باختگان کرونا ۱۳۳هزار و ۴۸ نفر اعلام می‌شود. شواهد میدانی در آرامستان‌ها و مقایسه آمارهای پزشکی قانونی در سال‌های گذشته اما نشان می‌دهد که رقم واقعی می‌تواند دو الی دو برابر و نیم آمار رسمی باشد.
