سال ۹۹ روزهای دشواری را برای هنر موسیقی و اهالی آن رقم زد. از شرایط سختی که کرونا به فضای موسیقی و برگزاری کنسرت ها، کلاس های آموزشی و جشنواره ها تحمیل کرد گرفته تا محروم شدن از نعمت شنیدن هنر موسیقایی بسیاری از هنرمندان مطرح؛ هنرمندانی که رفتن هر کدامشان آژیر خطری را به صدا درآورد مبنی بر اینکه شاید دیگر شاهد ظهور و بروز چنین هنرمندی نباشیم و یک بار برای همیشه باید با هنرشان بدرود بگوییم.

در سال ۹۹ هنرمندان بسیاری را در حوزه موسیقی برای همیشه از دست دادیم که از تلخ ترین آنها درگذشت هنرمند سرشناس آواز ایرانی ـ استاد محمدرضا شجریان ـ در نیمه دوم سال بود. ویروس کرونا هم که از آغاز سال در کشور رخنه کرده بود، مزید بر علت شد تا سال تلخی را برای موسیقی رقم بزند و بسیاری از هنرمندان و خصوصا نوازندگان نادر عرصه موسیقی نواحی را پرپر کرد. ایسنا در گزارش پیش رو نگاهی دارد به صداهایی که در سال ۹۹ برای همیشه خاموش شدند.

آغاز ۹۹ و درگذشت یک هنرمند موسیقی نواحی
موسی‌الرضا ولی‌نژاد، از هنرمندان خطه خراسان شمالی ۱۵ فروردین ماه سال ۹۹ در سن ۵۷ سالگی دار فانی را وداع گفت. او متولد ۱۳۴۲ در روستای گلیان، خواننده و نوازنده دوتار شمال خراسان بود. ولی‌نژاد فرزند استاد سلطان‌رضا ولی‌نژاد از بخشی‌های به‌نام خراسان بود.این هنرمند همچنین از فعالان دوتار موسیقی شمال خراسان، سرپرست گروه موسیقی جولان و برگزیده چندین جشنواره موسیقی در سطح کشور بود.

درگذشت سازنده پیشکسوت ساز
حسین قلمی، هنرمند پیشکسوت سازنده ساز به علت عارضه قلبی جمعه ـ ششم تیر ماه ـ دار فانی را وداع گفت. حسین قلمی دهم مهر ماه سال ۱۳۲۸ در گلپایگان متولد شد. او تحصیلاتش را در زادگاهش به پایان رساند و در سال ۱۳۵۳ به استخدام امور اداری وزارت فرهنگ و هنر وقت درآمد و تحت نظر استاد ابراهیم قنبری مهر با اصول و فنون سازسازی در سطح عالی آشنا شد و در سال ۱۳۷۸ به کارگاه سازسازی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری تهران منتقل شد و به مدت پنج سال مشغول به کار بود و سپس بازنشسته شد.مرحوم قلمی علاوه بر ساخت تار به ساخت قیچک، رباب، کمانچه، سه تار و دوتار همت گماشت و در سال ۱۳۸۳ موفق به دریافت نشان درجه یک هنری در رشته سازسازی شد.

فوت یک استاد موسیقی در سکوت
فضل‌الله اویسی ـ استاد موسیقی و اندیشمند ایرانی ـ سه‌شنبه (دوم اردیبهشت ماه) در سکوت خبری به علت کهولت سن، درگذشت.زنده‌یاد فضل الله اویسی ۲۸ اسفند سال ۱۳۰۲ خورشیدی در یکی از محله‌های جنوبی تهران، کوی یاورخان (چاله میدان) دیده به جهان گشود. نخستین استاد او حسین تعزیه خان بود. سپس نزد حسن خان لحنی معروف به حسن قصاب شاگردی کرد.او شاگرد حسین طاهرزاده، قمرالملوک وزیری، حسن سنجرانی و ابراهیم خان منصوری بود و با ارکسترهای متعدد در رادیو مانند ارکستر ابراهیم خان منصوری، ارکستر ابراهیم سرخوش، ارکستر قاسم نیکپور و ارکستر شاپور نیاکان همکاری کرد.

مردی که از کرونا خواند و با کرونا رفت!
عیسی رستمی افین، استاد موسیقی مقامی خراسان جنوبی، اولین روز از مرداد ماه ۹۹ بر اثر ابتلا به بیماری کرونا در شهر قاین دار فانی را وداع گفت. او متولد سال ۱۳۴۷ دهستان افین، بخش زهان شهرستان زیرکوه بود.
می‌گویند که عیسی رستمی مردی بود بااخلاق و وقتی ساز بر دست می‌گرفت گویی دیگر متوجه جهان اطراف خود نبود. با احساس ساز می‌زد، حال و هوای محله خود را به مخاطب القا می‌کرد و به خوبی می‌توانست با هنرش اطرافیان را به خودش جذب کند.

مردی که سازش به وسعت فرانسه ارزش داشت!
رسول بخش زنگشاهی ـ پیشکسوت موسیقی سیستان و بلوچستان و قیچک‌نواز چیره‌دست بلوچ ـ سوم مرداد ماه امسال از دنیا رفت. این نوازنده که سال‌ها پیش به واسطه شرکت در یکی از جشنواره‌های معتبر موسیقی در فرانسه دکترای افتخاری دریافت کرده بود، با اتفاق نظر تمام نوازندگان بلوچ، بهترین نوازنده «سرود» مخصوصا در سبک موسیقی حماسی بلوچی شده بود.او در جوانی به دلیل توانایی قابل توجهش در نوازندگی، مدت‌ها با مرحوم پهلوان بلند زنگشاهی در اجرای برنامه‌های مختلف همکاری داشته و بعدها با نوازندگان دیگری چون ملاغلام قادر رحمانی، ملا جان محمد، شهداد نصرت و ملا کمال خان که بهترین خوانندگان حماسی معاصر بلوچستان بودند به اجرا پرداخت.رسولبخش، یادگیری «سرود» را در ١٤ سالگی زیر نظر پدرش پهلوان دلوش آغاز کرد و پس از آن مدت‌ها از محضر استاد «درمحمد» نیز بهره گرفت که هر دوی این اساتید در جایگاه هنری او نقش مهمی داشتند.آلبوم آثار او با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سیستان و بلوچستان و انجمن موسیقی استان در دسترس مخاطبان قرار گرفت.

خاموشی بخشی نامدار خراسان
سهراب محمدی، بخشی نامدار کرمانج‌های خراسان ـ ۲۲ مرداد ماه ـ دارفانی را وداع گفت. بخشی سهراب محمد متولد ۱۳۱۷ بود و از سنین کودکی در کنار پدر خود بالیده و با فنون آوازی و دوتار نوازی آشنا شده بود. او در حماسه‌خوانی و منظومه‌خوانی‌های کرمانجی سرآمد روزگار شد.نزدیک به ۴۰ ترانه انقلابی در زمان انقلاب و جنگ تحمیلی از جمله آثار تولیدی او بود. محمدی مدرک درجه یک هنری را نیز دریافت کرده بود.از بخشی سهراب محمدی در جشن سال ۱۳۸۹ خانه موسیقی که در تالار وحدت برگزار شد، با اهدای تندیس جشن و با حضور هنرمندان پیشکسوت موسیقی تقدیر شد.

دلدار رسول‌زاده؛ هنرمند پیشکوت خراسان
دلدار رسول‌زاده (نوازنده و خواننده نامی تربت جام)، ۲۱ شهریور درگذشت. این هنرمند موسیقی مقامی خراسان علاوه‌ بر نوازندگی دوتار به خوانندگی هم اشتغال داشت.دلدار رسول زاده، متولد روستای پیروحش در ۹۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان تربت جام و ۳۰ کیلومتری شمال شهر مرزی صالح آباد بود. شغل اصلی او کشاورزی بود و به همین دلیل کمتر در مجامع شهری به ارائه هنر می‌پرداخت اما در صورت حضور در جمعی همگان مسحور هنر وی می‌شدند.این هنرمند پیشکسوت موسیقی مدتی از زندگی خود را ساکن مشهد بود و در این دوران از فعالان مسجد جامع النبی شهرک شهید باهنر محسوب می‌شد.

رفتن یک خواننده پاپ
بهرام نازمهر ـ خواننده پاپ ـ ۳۰ شهریور 99 پس از تحمل دوره‌ ابتلا به ویروس کرونا، در حالی که در آی سی یو بستری بود، از دنیا رفت. آثار این خواننده موسیقی پاپ اغلب از طریق رادیو و تلویزیون به گوش مخاطبان رسیده بود. شرط انسان بودن، بهار و بهشت، پایان تنهایی، آروم جونم، حس اون روزا و اشک شوق از جمله آثار زنده‌یاد نازمهر بود.او همچنین در کارنامه کاری خود سابقه اجرای چند آهنگ آیینی و ملی را داشت. تولید و انتشار موزیک‌ ویدیوهایی نظیر هوای گندم، با هم و گل‌های شهر نیز بخش دیگری از کارنامه کاری این خواننده است.

درگذشت یک بخشی ترکمن
رحیم گری ـ معروف به رحیم خیوه لی ـ نوازنده دوتار و کمانچه و ساکن روستای خیوه لی بود که سحرگاه سوم مهر ماه ـ به علت سکته قلبی درگذشت. این هنرمند متولد سال ۱۳۴۱ بود و بامداد پنجشنبه (سوم مهر ماه) در سن ۵۸ سالگی به علت سکته قلبی از دنیا رفته است. مرحوم رحیم خیوه لی، هنرمند موسیقی سنتی ترکمنی و از چهره‌های مطرح خوانندگی و نوازندگی دوتار و شادی بخش محافل عمومی و جشن‌های محلی در منطقه ترکمن صحرا بود.رحیم خیوه لی در کنار خوانندگی و نوازندگی دوتار و کمانچه، اهل شعر و ادبیات هم بود ذوق و قریحه شعری خوبی داشت.این هنرمند در دوران فعالیت هنری خود خدمات شایانی به جامعه موسیقی ترکمنی داشته است و علاقمندان موسیقی سنتی در منطقه اجراهای هنرمندانه وی را فراموش نخواهند کرد.

خاموشی یک اسطوره
استاد محمدرضا شجریان پنجشنبه، ۱۷ مهر ماه پس از یک دوره طولانی مبارزه با بیماری، در سن ۸۰ سالگی دار فانی را وداع گفت.استاد محمدرضا شجریان ـ موسیقیدان و خواننده موسیقی اصیل ایرانی ـ یکم مهرماه سال ۱۳۱۹ به دنیا آمد. بنیان‌گذاری گروه شهناز و ابداع چند ساز موسیقی از دیگر اقدامات شجریان در حوزه موسیقی محسوب می شود.او در قرائت قرآن نیز فعالیت داشت و دعای ربنا، معروف‌ترین تلاوت قرآنیِ اوست. این اثر را سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری به عنوان اثر ملی ثبت کرده‌ است. استاد شجریان در دنیا هنرمندی شناخته شده بود؛ چنانچه سایت انجمن آسیا محمدرضا شجریان را پرآوازه‌ترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی، روزنامهٔ ونکوورسان او را یکی از مهم‌ترین هنرمندان موسیقی جهان و همچنین رادیوی عمومی ملی (NPR) در سال ۲۰۱۰ وی را یکی از ۵۰ صدای برتر جهان معرفی کرد. استاد شجریان نامزد ۲ جایزه گرمی نیز بود.
در روزهای پایانی شهریور ۹۴، برای نخستین بار مطلبی منتشر شد که از بستری شدن محمدرضا شجریان در بیمارستان و لغو کنسرت‌هایشان در خارج از کشور خبر می داد.

ششم اسفند ماه ۹۴ بود که خود هنرمند با انتشار نامه‌ای از لغو کنسرت ایروان در تاریخ ۱۲ فروردین خبر داد و سرانجام سال ۹۵ در ثانیه‌های آغازین سال، ویدیوی چند ثانیه‌ای از محمدرضا شجریان منتشر شد. ویدئویی کوتاه که رازی ۱۵ ساله را فاش می کرد.استاد شجریان همزمان با شروع سال نو ۹۵ در صفحه شخصی‌اش همانند هر سال پیام نوروزی داد و سال نو را به هم‌وطنان و فارسی‌زبانان سایر کشورها تبریک گفت و از همراه و دوستی صحبت کرد که ۱۵ سال بود با او زندگی می‌کرد. اما چهره ظاهری او با سر تراشیده در این ویدئو باعث تعجب مخاطبان شد.از آن زمان استاد محمدرضا شجریان بارها و بارها برای درمان در بیمارستان های داخل و خارج از کشور بستری شد. در سال های پایانی عمر، بیماری توان حضور در صحنه را از او گرفته بود و یک سال آخر هم به کررات در بیمارستان جم بستری شد و تحت درمان و مراقبت تیم پزشکی خود قرار گرفت.اما در نهایت اجل فرصت ادامه حیات را از او گرفت تا در روز اربعین صدای خسرو آواز ایران برای همیشه خاموش شود.

درگذشت نوازنده ۱۰۰ ساله دوتار خراسان
«اصغر ابراهیم نژاد» یکی از نوازندگان مطرح و شناخته شده‌ دوتار به اصطلاح «دوتاری» در مازندران به شمار می‌رفت. او زاده‌ گرجی محله شهرستان بهشهر بود که در سن ۱۰۰ سالگی به علت ضعف جسمانی و ناراحتی قلبی در بیمارستان خاتم‌الانبیا بهشهر درگذشت. این نوازنده از بزرگان و پیشکسوتان منطقه گرجی بهشهر بود که آثار گوش‌نوازی را در سال‌های حیات خود منتشر کرد.

داریوش سالاری؛ سازنده پیشکسوت ساز
داریوش سالاری ـ سازنده پیشکسوت ساز سنتور ـ به علت ابتلا به ویروس کرونا و سابقه بیماری دیابت، دار فانی را وداع گفت.داریوش سالاری ششم اردیبهشت سال ۱۳۲۹ در آبادان متولد شد. پس از پایان تحصیلات متوسطه در آبادان به منظور ادامهٔ تحصیل به هندوستان رفت و در رشتهٔ علوم سیاسی مشغول به تحصیل شد. او به دلیل علاقه به موسیقی فراگیری ساز «سی‌تار» را آغاز کرد و شش سال نزد «آناندا شارما» شیوهٔ نوازندگی «راوی شانکار» را آموخت. وی در دانشگاه اسلامی هندوستان تحصیل کرد و در نواختن سنتور به مهارت رسید.سالاری در سال ۱۳۵۹ به ایران برگشت و از سال ۱۳۶۵ ساختِ ساز «سنتور» را آغاز کرد. او به مُرور تغییراتی در ساختمان و روش ساخت ساز سنتور ایجاد کرد. تغییر ابعاد سنتور و ضخامت صفحات، تغییر روش در پُل گذاری، استفاده از سیم‌های فولادی به جای سیم‌های برنجی، ساختن سنتور دوطرف سیم فولادی سُل کوک، ساخت سنتور کروماتیکِ ۹ خَرَک و ۱۱ خرک و ۱۵ خرک و سنتور باس از جمله فعالیت‌های سالاری در زمینهٔ ساخت و بهبود ساز سنتور بود.

سکوت «آمان دای»
امان الله طاهری معروف به «آمان دای»؛ از هنرمندان پیشکسوت موسیقی نواحی سنقر و کلیایی بود که ۱۷ آبان در کرمانشاه و در سن ۸۵ سالگی به دلیل کهولت سن و بیماری دارفانی را وداع گفت.این هنرمند پیشکسوت از سن ۱۲ سالگی با ساز «دوزله» با شاگردی نزد مرحوم مراد طاوسی سنقری آشنا شد و بیش از ۷۵ سال در این عرصه به خلق آثار هنری پرداخت.

خاموشی یک نسل
عزیز بساق ـ هنرمند پیشکسوت موسیقی نواحی لرستان و از نسل قدیم تُشمال‌های این منطقه ـ در سن ۸۸ سالگی بر اثر بیماری قلبی درگذشت.شناسنامه این هنرمند به سال ۱۳۱۱ برمی‌گشت ولی خودش معتقد بود که ۱۰ سال بزرگتر است. او ساکن الیگودرز بود و در بیشتر عروسی‌ها و مراسم‌ آن منطقه به همراه پسرش که دهل می‌نواخت، ساز می‌زدند. در دوره سوم جشنواره آینه‌دار از این هنرمند دعوت و تقدیر شده بود.

درگذشت یک نوازنده ویولن
محمدرضا اتابکی از هنرمندان پیشکسوت عرصه نوازندگی و آموزشِ ساز ویولن صبح روز پانزدهم آذر ماه در ۸۰ سالگی دار فانی را وداع گفت.اتابکی ردیف‌های ابوالحسن صبا را نزد پرویز کوهستانی آموخت و در هنرکده موسیقی ملی از محضر علی تجویدی و دیگر استادان بهره برد و دوره‌های میرزا عبدالله را فرا گرفت.او که فارغ‌التحصیل دوره کارشناسی موسیقی از دانشکده هنرهای دراماتیک و تجسمی بود، از سال ۱۳۵۹ با سمت کارشناس خدمات هنر در دفتر پژوهش و نمونه‌سازی آموزش و پرورش، در زمینه تألیف کتاب «موسیقی و سرود» مدارس شروع به فعالیت کرد و هم‌زمان با آن در دانشگاه ابوریحان و دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به‌عنوان مدرس حضور یافت. او در سال ۱۳۶۴ بنا به پیشنهاد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌عنوان معاونت هنری مرکز سرود و آهنگ‌های انقلابی معرفی شد.زنده‌یاد محمدرضا اتابکی ضمن همکاری با گروه‌های مختلف، در سال‌های گذشته، به تدریس ویولن مشغول بود.

درگذشت آهنگساز «هم شاگردی سلام»
احمدعلی راغب آهنگساز پیشکسوت بامداد ۱۹ آذر ماه بعد از تحمل یک‌ دوره بیماری درگذشت. آهنگساز سرودهای «خجسته باد این پیروزی»، «آمریکا ننگ به نیرنگ تو» و «هم‌شاگردی سلام» در سن ۷۶ سالگی بر اثر بیماری دار فانی را وداع گفت.احمدعلی راغب سال ۱۳۲۳ در بندرانزلی متولد شد. او با تشویق و آموزش‌های والدین فراگیری موسیقی و همچنین نواختن تار قفقازی را آغاز کرد. او نزد علی اکبر سرخوش به فراگیری دوره تکمیلی تار پرداخت و نوازندگی عود را به صورت خود آموز فرا گرفت. در این دوران آهنگ‌های محلی زیادی ساخت که با صدای خواننده‌های گیلان اجرا و پخش شد. در سال ۱۳۴۵ از او دعوت شد که در ارکستر رادیو و تلویزیون گیلان نیز همکاری کند.

احمدعلی راغب در سال ۱۳۴۹ به تهران مهاجرت کرد و پس از مدتی، در سال ۱۳۵۰ با قبولی در آزمون هنری شورای موسیقی رادیو، به عنوان نوازنده عود در ارکستر سازهای ملی رادیو زیر نظر مهدی مفتاح و بعدها، همایون خرم، مشغول به کار شد و آهنگ‌هایی نیز برای خوانندگان آن روزگار ساخت.حضور در محضر هنرمندانی همچون جلیل شهناز، فرهنگ شریف، علی اکبر سرخوش، همایون خرم، علی تجویدی، جواد معروفی و همکاری با این استادان، تجربیات ارزشمندی را برای او به همراه داشت.راغب بعد از پیروزی انقلاب در زمینه ساخت موسیقی های انقلابی فعالیت کرد و در ادامه با شروع جنگ تحمیلی، روی آثار شاعران بزرگی چون حمید سبزواری دست به ساخت آهنگ‌ها و سرودهایی ماندگار زد.«خجسته باد این پیروزی»، «بانگ آزادی»، «شهید مطهر»، «آمریکا ننگ به نیرنگ تو»، «مدرسه‌ها وا شده»، «هم‌شاگردی سلام»، و … از جمله آثار اوست.

سکوت ابدی یک هنرمند دیگر
«جواد داوری»، چهره سرشناس ملی و شاخص موسیقی استان گلستان بر اثر بیماری کرونا در ۲۴ آذر درگذشت.
او در سال ۱۳۲۷ در خانواده‌ای اهل موسیقی در شهرستان گرگان به دنیا آمد. دوران جوانی و میانسالی خود را با مرحوم «محمدرضا لطفی»، نوازنده چیره‌دست گرگانی گذراند و بسیاری از سازها از جمله سنتور، تار، سه تار و کمانچه را این استاد موسیقی فرا گرفت.داوری، دانش‌آموخته مقطع کارشناسی دانشگاه هنر تهران و نخستین کارشناس موسیقی اداره فرهنگ و هنر گرگان بود.

درگذشت یک نوازنده شمال خراسان
رضا کوهستانی از نوازندگان موسیقی کرمانجی شمال خراسان بود. او متولد سال ۱۳۱۵ در روستای «کوران ترکیه» شهرستان فاروج، از هنرمندان سرشناس موسیقی کرمانجی شمال خراسان بود که بیش از ۶۰ سال از عمر خود را به فعالیت در عرصه موسیقی مقامی مشغول بود و در سن ۸۴ سالگی دار فانی را وداع گفت.

مرگ ناگهانی یک نوازنده جوان
پوریا جوانمیری (نوازنده و مدرس جوان موسیقی) صبح روز بیست و یکم دی‌ماه به دلیل عارضه قلبی دار فانی را وداع گفت.زنده‌یاد پوریا جوانمیری متولد سال ۱۳۵۴ و نوازنده و مدرس ویولن بود و از محضر استادانی چون اکبرایزدی، محمود مرآتی، علی تجویدی، جوادلشگری، محسن تویسرکانی، فرید عمران و حسین دهلوی بهره برده بود. او که چند کتاب آموزشی نیز تالیف کرده بود، سابقه همکاری با ارکسترهای «صبا»، «رودکی»، «کیش مهر» و «البرز» را داشت.

مرگ یک آهنگساز تئاتر
ابراهیم اثباتی ـ آهنگساز و نوازنده تنبور ـ به علت بیماری طولانی مدت شامگاه دوم بهمن ماه در سن ۴۹ سالگی دار فانی را وداع گفت.ابراهیم اثباتی موسیقی را از سال ۱۳۶۴ با ساز تنبور آغاز کرد و از رهنمودهای استاد سید خلیل عالی نژاد بهره‌ برد.این هنرمند فقید در این مسیر به فراگیری سازهای دیگر همچون سه تار، تار، عود، دیوان و دف پرداخت و همچنین از یادگیری و پژوهش در زمینه تئوری موسیقی و آهنگسازی دریغ نکرد.وی تا سال ۱۳۹۲ قریب به ۴۳ موسیقی تئاتر و چندین موسیقی فیلم ساخت.

درگذشت خواننده «ملوانان خلبانان»
جمشید نجفی، خواننده ای که نوای ماندگار سرود «خلبانان، ملوانان» را از خود به یادگار گذاشته بود، عصر روز ۱۰ بهمن ماه بر اثر سانحه تصادف درگذشت.زنده‌یاد نجفی متولد سال ۱۳۲۹ تهران بود و اصالتی آذری داشت.
او فعالیت هنری خود را پیش از انقلاب آغاز کرد و آثار ماندگار او به سال‌های بعد از انقلاب برمی‌گردد که از جمله آنها می‌توان به نوای دفاع مقدسی «خلبانان ملوانان» ساخته بابک رادمنش اشاره کرد که سال ۱۳۶۰ در دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران ساخته شد.

سیداحمد حسینی؛ نوازنده تنبور
این هنرمند از استادان پیشکسوت تنبورنوازی، ۲۰ اسفند ۱۳۹۹ در سکوت و دور از هیاهو درگذشت.حسینی در ۹۴ سالگی و بر اثر کهولت سن در بیمارستان مهر تهران دار فانی را وداع گفت.حسینی مسئولیت حفظ مقامات تنبور را بر دوش می‌کشید و در معرفی این ساز به موسیقی ملی ایران نقش مهمی را ایفا کرد. او در دهه هفتاد چندین بار به دعوت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی داوری جشنواره موسیقی فجر را بر عهده داشت.

عکس زیر: سنگ مزار استاد شجریان

خبرگزاری هرانا – کسری نوری، درویش گنابادی زندانی صبح امروز جمعه ۲۹ اسفندماه از زندان اوین به مکان نامعلومی منتقل شد. آقای نوری پیشتر در تاریخ ۵ بهمن‌ماه طی یک تماس تلفنی با خانواده خود از انتقالش به زندان اوین خبر داده بود.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، صبح امروز جمعه ۲۹ اسفندماه ۱۳۹۹، کسری نوری، درویش گنابادی از زندان اوین به مکان نامعلومی منتقل شد.

انتقال ناگهانی آقای نوری در روزهای پایانی سال و بی‌خبری از وضعیت او موجب نگرانی خانواده این درویش گنابادی زندانی شده است.
آقای نوری که دوران محکومیت خود را در زندان عادل آباد شیراز سپری می‌کرد، عصر روز شنبه ۴ بهمن‌ماه از بند سیاسی این زندان خارج و در تاریخ ۵ بهمن‌ماه طی یک تماس تلفنی با خانواده خود از انتقالش به زندان اوین خبر داده بود. پیش از این و با وجود درخواست آقای نوری برای انتقال به یکی از زندان‌های استان تهران که محل زندگی خانواده اوست، مخالفت شده بود.

کسری نوری، دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد حقوق بشر دانشگاه تهران و از مدیران وبسایت مجذوبان نور در جریان واقعه گلستان هفتم در سحرگاه ۱ اسفندماه ۹۶ به همراه صدها تن دیگر از دروایش بازداشت و به زندان تهران بزرگ منتقل شد.

آقای نوری توسط شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی احمدزاده به به تحمل ۱۲ سال حبس تعزیری، ۷۴ ضربه شلاق، ‏۲ سال تبعید به ثلاث باباجانی، ‏۲ سال ممنوعیت خروج از کشور و ‏۲ سال محرومیت از عضویت در گروه‌ها و احزاب و دسته‌جات سیاسی و اجتماعی و فعالیت رسانه‌ای محکوم شد. این حکم با توجه به عدم درخواست تجدیدنظر تایید و به وی ابلاغ شد.

با اعمال ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی، مجازات اشد یعنی ۷ سال و نیم حبس تعزیری قابل اجرا است.

کسری نوری آذرماه سال ۹۸ از زندان تهران بزرگ به زندان عادل آباد شیراز منتقل شده بود و از آن زمان تا تا به امروز در بند امنیتی این زندان بسر می‌برد.

این جنایت ننگ تاریخ انسانیت است

در پی جان باختن بهنام محجوبی، زندانی سیاسی و درویش گنابادی، در بیمارستان لقمان تهران، پنج تن از دراویش دیگر زندانی با ارسال پیامی اعلام کردند که از این «کشتن‌ها» نمی‌ترسند.

عباس دهقان، کیانوش عباس‌زاده، مصطفی عبدی، محمد شریفی‌مقدم و کسری نوری در پیامی از زندان نوشتند که «بهنامِ ما به قتل رسیده است و این جنایتی بزرگ است. آمران، عاملان و شاهدانِ سکوت پیشه‌کرده این جنایت ننگ تاریخ انسانیتند.»

آنها بهنام محجوبی را «شهید» خواندند و نوشتند که «به شهادت رساندن بهنام محجوبی در زندان اوین حامل پیام همیشگی‌شان بود برای ما: می‌کشیم.»

این پنج زندانی در ادامه متن خود نوشته‌اند: «اما این پیام خود روایت‌گر ترسی دیگر است؛ ترس عمیقِ دیکتاتور از اندیشه، از شهامت، از دوستی، از رفاقت و هر آن خصیصهٔ انسانی که پایه‌های دیکتاتوری ضدعقلانی‌اش را خدشه‌دار می‌کند.»

آقای محجوبی روز ۲۵ بهمن به خاطر از کار افتادن برخی اندام‌های داخلی، از زندان اوین به بیمارستان آورده شد و صالحه حسینی، همسر بهنام محجوبی، پس از دیدن او در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان لقمان به رادیو فردا گفت که عدم رسیدگی به موقع پزشکی و تأخیر در اعزام او به بیمارستان باعث وخامت وضعیت جسمانی و در نهایت به کما رفتن این زندانی عقیدتی شد.

پنج درویش دیگر زندانی در پیام خود از زندان، در مورد مسئولان جمهوری اسلامی نوشتند که «آنقدر پیکر عزیز بر دستانمان گذاشته‌اند که فرصت زاری کردن برایشان نداریم.»

آنها مرگ بهنام را «پیامی» توصیف کردند «که در سال‌های اخیر مکرر مخابره می‌شود؛ از خیابان‌های شهر در به گلوله بستن مردم، از اتاق‌های بازجویی، از سلول‌های امنیتی و از میانهٔ بندهای زندان.»

این زندانیان عقیدتی در ادامه نوشته‌اند که «قلعه‌بانان این حجت با ما تمام کرده‌اند که اگر می‌خواهید بمانید می‌بایست با ابلیس قراری ببندید، پاسخِ ما اما تغییری نکرده است.»

سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه ای نوشت: سه هفته بعد از اعدام چهار زندانی شکنجه شده در شهر اهواز که به شکل مخفیانه‌ صورت گرفت، هنوز مشخص نیست اجساد آنها کجاست.

این سازمان بین المللی در این نامه تاکید کرده است: مقام‌های رژیم ایران از طرح واقعیت در مورد سرنوشت جاسم حیدری، علی خسرجی، حسین سیلاوی و ناصر خفاجیان و برگرداندن اجساد آنها به خانواده‌شان و هم‌چنین مشخص کردن محل دفن آنها خودداری می‌کنند. مقام‌های رژیم ایران بدین وسیله در حال استمرار ارتکاب عمل مجرمانه ناپدیدسازی قهری هستند.

عفو بین‌الملل هم‌چنین افزود مقامات زندان از دادن امکانات درمان پزشکی به زندانیان عرب در اهواز خودداری می‌کنند.

این چهار زندانی روز ۱۰اسفند، در زندان سپیدار اهواز اعدام شدند. که اتهام سه نفر اول حمله به یک پاسگاه انتظامی در خارج از شهر اهواز و یک کلانتری در داخل شهر اهواز عنوان شده است. سپاه پاسداران ادعا می کند که در جریان حمله به کلانتری دو مأمور نیروی انتظامی کشته شده‌اند.

لازم به یادآوری است که سازمان عفو بین‌الملل روز ۲۴بهمن خواستار توقف اجرای حکم اعدام این چهار شهروند اهوازی شده بود.

سازمان عفو بین‌الملل در بیانیه ای نوشت: سه هفته بعد از اعدام چهار زندانی شکنجه شده در شهر اهواز که به شکل مخفیانه‌ صورت گرفت، هنوز مشخص نیست اجساد آنها کجاست.

این سازمان بین المللی در این نامه تاکید کرده است: مقام‌های رژیم ایران از طرح واقعیت در مورد سرنوشت جاسم حیدری، علی خسرجی، حسین سیلاوی و ناصر خفاجیان و برگرداندن اجساد آنها به خانواده‌شان و هم‌چنین مشخص کردن محل دفن آنها خودداری می‌کنند. مقام‌های رژیم ایران بدین وسیله در حال استمرار ارتکاب عمل مجرمانه ناپدیدسازی قهری هستند.

عفو بین‌الملل هم‌چنین افزود مقامات زندان از دادن امکانات درمان پزشکی به زندانیان عرب در اهواز خودداری می‌کنند.

این چهار زندانی روز ۱۰اسفند، در زندان سپیدار اهواز اعدام شدند. که اتهام سه نفر اول حمله به یک پاسگاه انتظامی در خارج از شهر اهواز و یک کلانتری در داخل شهر اهواز عنوان شده است. سپاه پاسداران ادعا می کند که در جریان حمله به کلانتری دو مأمور نیروی انتظامی کشته شده‌اند.

لازم به یادآوری است که سازمان عفو بین‌الملل روز ۲۴بهمن خواستار توقف اجرای حکم اعدام این چهار شهروند اهوازی شده بود.

خبرگزاری هرانا – محمدرضا حدادی، کودک-مجرم محکوم به اعدام محبوس در زندان عادل آباد شیراز طی نامه ای خطاب به ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه خواستار ورود او و رسیدگی مجدد به پرونده خود شد. آقای حدادی در بخشی از این نامه نوشته است که فریب متهم دیگر را خورده و در ارتکاب جرم نقشی نداشته. این زندانی که متهم به ارتکاب قتل در سن ۱۵ سالگی است در هجدهمین سال حبس کماکان تحت حکم اعدام به سر می‌برد. حکم اعدام محمدرضا حدادی تاکنون بارها به مرحله اجرا رفته و متوقف شده است.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، محمدرضا حدادی، کودک-مجرم محکوم به اعدام طی نامه ای خطاب به رئیس قوه قضاییه خواستار رسیدگی مجدد به پرونده خود شد.

آقای حدادی در بخشی از این نامه با اشاره به اینکه “فریب متهم دیگری را خورده و در ارتکاب جرم نقشی نداشته” می گوید: “اکنون مدت ۱۸ سال از کل دوران نوجوانی و جوانی ام را بدون مفهوم زندگی پشت میله های زندان و به امید اثبات بی گناهی و تظلم خواهی سپری می کنم”

متن کامل این نامه که نسخه ای از آن جهت انتشار در اختیار هرانا قرار گرفته است، عینا در ادامه می‌آید:
“به نام پروردگار عالمیان

با سلام

رئیس محترم قوه قضائیه برای یکبار هم که شده پس از ۱۸ سال تحمل حبس از دوران نوجوانی و جوانی من در زندان عادل آباد خواهشمندم برای اولین بار هم که شده جواب من را بدهید.

اینجانب محمدرضا حدادی فرزند نصرالله، متولد ۲۷ اسفند ۱۳۶۶ تحت سرپرستی مادرم قرار داشتم تا اینکه در مورخه ۲۸ مرداد ۸۲ در سن ۱۵ سالگی به قصد عزیمت به شیراز مسافر راننده ای شدم که قبل از من دو مسافر در خودرو سوار بودند و دو نفر دیگر هم در بین راه سوار شدند که راننده یکی از مسافرین را در محله ای به نام مظفرآباد پیاده کرد و در مسیر شیراز در حرکت بودم که با درخواست قضای حاجت یکی از مسافرین راننده در تنگه ابولحیات ایستاد و کسی که قضای حاجت داشت راننده را از پشت سر مجروح کرد و در محله دو نفر دیگر از مسافرین از اقوام پدری بنده بودند به قتل رسید. من در آن تاریکی شب از ترس و وحشت در سن ۱۵ سالگی شاهد این اتفاق بودم. تا اینکه توسط یکی از مسافران بنام مهدی ساسانی فرزند محمدعلی ۲۲ ساله ساکن خشت و کنارتخته، تهدید به قتل شدم که محمدتقی حدادی فرزند غلامرضا ۱۹ ساله و کریم حدادی فرزند کرامت ۱۸ ساله که از اقوام پدری بنده بودند مانع کشتن من توسط مهدی ساسانی شدند.

تا اینکه در زمان دستگیری در اداره آگاهی مورد شکنجه روحی و جسمی قرار گرفتم و در دادگاه شهرستان کازرون توسط محمدتقی حدادی و مهدی ساسانی و مامور آگاهی سروان صدرالله حکمت پور اغفال شدم و اتهام محمدتقی حدادی که به واسطه تسمه پروانه راننده را خفه کرده بود را پذیرفتم و در زندان شهرستان کازرون متوجه شدم که آنها با وسوسه های واهی فریبم داده اند و جرم خودشان را به من انتساب داده اند.

من کاملا در این ماجرا بی تقصیر هستم و اکنون بعد از ۱۸ سال از بابت جرم ناکرده در ندامتگاه مرکزی شیراز عادل آباد به سر می برم. از جنابعالی تقاضامندم راسا به عنوان رئیس محترم دستگاه قضا به پرونده بنده ورود نمایید و مرا یاری کنید. رئیس محترم قوه قضائیه من قاتل نیستم لطفا صدای مرا بشنوید و مانع از اعدام یک بی گناه شوید. اکنون مدت ۱۸ سال از کل دوران نوجوانی و جوانی ام را بدون مفهوم زندگی پشت میله های زندان و به امید اثبات بی گناهی و تظلم خواهی سپری می کنم و هیچ یار و یاوری جز خدای متعال ندارم به فریادم برسید. به یگانگی خدای متعال سوگند یاد می کنم من کاملا در این ماجرا بی گناهم و دیگر توان تحمل حبس را ندارم. فان مع العسر یسرا”.

محمدرضا حدادی متولد ۲۷ اسفند ۱۳۶۶ در زمان دستگیری ۱۵ سال داشته و متهم به سرقت منجر به قتل است.

آقای حدادی در تحقیقات اولیه و در دادگاهی که در ۸ آبان ۱۳۸۲ برگزار شد اعتراف به سرقت و قتل کرده بود، اما در تاریخ ۱۶ آبان همان سال طی نامه‌ای به دادگاه نوشت که یکی از متهمین با وعده پرداخت پول از وی خواسته با توجه به صغر سن ارتکاب قتل را به عهده بگیرد.
این زندانی که در زمان بازداشت ۱۵ سال سن داشت همچنین نوشت که فریب متهم دیگر را خورده و در ارتکاب جرم نقشی نداشته است.حکم اعدام محمدرضا حدادی تاکنون دو بار ( سال ۸۹ و سال ۹۵) تا مرحله اجرا رفته اما متوقف شده است. به گفته پدرش، خانواده مقتول تقاضای اجرای حکم را کردند و به همین دلیل حکم به اجرای احکام رفته بود.

گزارشگران بدون مرز” از جمهوری اسلامی خواسته است که به مناسبت فرا رسیدن سال نو خورشیدی، روزنامه‌نگاران زندانی در ایران را آزاد کند. به گفته این نهاد بین‌المللی هم‌اکنون ۲۱ زن و مرد روزنامه‌نگار در ایران زندانی هستند.

“گزارش‌گران بدون مرز”، که برای حقوق روزنامه‌نگاران در جهان تلاش می‌کند، در گزارشی از حکومت ایران خواسته است که به مناسبت آغاز سال نو خورشیدی همه روزنامه‌نگاران زندانی را آغاز کنند زیرا “تنها جرم آنها وظیفه اطلاع‌رسانی است”.

به گفته این سازمان بین‌المللی “جمهوری اسلامی ایران همچنان یکی از بزرگ‌ترین زندان‌های جهان برای روزنامه‌نگاران ‌است” و هم‌اکنون ۲۱ زن و مرد روزنامه‌نگار و شهروند-خبرنگار پشت میله‌های زندان هستند.

به گزارش دویچه وله آلمان، این سازمان مدافع آزادی بیان می‌گوید: «سال گذشته مقامات دستگاه قضایی مدعی شده بودند که ده‌هزار زندانی را به مناسبت نوروز عفو کرده‌اند؛ اما امسال و تا این روز هیچ‌کدام از زندانیان به گفته‌ رژیم “امنیتی” از این میان روزنامه‌نگاران زندانی از این “عفو” و آزادی بهره‌مند نشده‌اند».

گزارش به نقل از جاوید رحمان، گزارش‌گر ويژه سازمان ملل برای بررسی وضعیت حقوق بشر در ایران، می‌گوید: «ایران یکی از بدترین کشورها در عرصه سرکوب آزادی اطلاع‌رسانی است».

به گفته “گزارش‌گران بدون مرز”، مقام‌های امنیتی حکومت ایران به خاطر گزارش درباره ابعاد گسترش ویروس کرونا در کشور، به روزنامه‌نگاران ایرانی فشار وارد می‌آورند. در این رابطه عده‌ای احضار و بازداشت شده‌اند.

در ادامه گزارش آمده است که در ایران، خانواده‌های افراد تحت تعقیب نیز “زیر فشارهای امنیتی قرار می‌گیرند و گاه نیز بازداشت می‌شوند”.

گزارش‌گران بدون مرز “آزارگری قضایی و باج‌خواهی حکومت ایران علیه خانواده‌های روزنامه‌نگاران” را محکوم کرده است.

در پایان گزارش آمده است که جمهوری اسلامی در آخرین رده‌بندی جهانی آزادی مطبوعات در میان ١٨٠ کشور جهان در رده ۱۷۳ قرار دارد.

خبرگزاری هرانا – امیرسالار داودی، وکیل دادگستری و بکتاش آبتین از اعضای کانون نویسندگان ایران محبوس در زندان اوین روز چهارشنبه ۲۷ اسفندماه دست به اعتصاب غذا زدند. اعتصاب این زندانیان در اعتراض به جابجایی های متعدد زندانیان سیاسی بخصوص اسماعیل عبدی فعال صنفی معلمان زندانی صورت گرفته است. این فعال صنفی معلمان که روز شنبه ۲۳ اسفندماه بدون هماهنگی قبلی به زندان رجایی شهر منتقل شده بود، به بهانه عدم صدور حکم انتقال توسط امین وزیری، دادیار ویژه زندانیان سیاسی به بازداشتگاه کلانتری کرج منتقل شد. او روز یکشنبه با دستبند و پابند و در ماشین‌های انتقال زندانیان متهم به جرایم خشن به دادسرای کرج و از آنجا به زندان اوین بازگردانده شد. او در حالی که روز سه شنبه ۲۷ اسفندماه توسط مسئولان زندان اوین به بهانه انتقال به زندان رجایی شهر کرج از زندان اوین خارج شده بود، به زندان قزلحصار کرج منتقل شد.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، روز چهارشنبه ۲۷ اسفند ۱۳۹۹، امیرسالار داودی، وکیل دادگستری و بکتاش آبتین از اعضای کانون نویسندگان ایران محبوس در زندان اوین اعتصاب غذا کردند.

اعتصاب غذای آن ها در اعتراض به جابجایی های مکرر زندانیان سیاسی بخصوص اسماعیل عبدی، فعال صنفی معلمان محبوس در زندان قزلحصار، صورت گرفته است.
آقای عبدی در حالی که روز سه شنبه ۲۷ اسفندماه توسط مسئولان زندان اوین به بهانه انتقال به زندان رجایی شهر کرج از زندان اوین خارج شده بود، به زندان قزلحصار کرج منتقل شد. این فعال صنفی معلمان که روز شنبه ۲۳ اسفندماه بدون هماهنگی قبلی به زندان رجایی شهر منتقل شده بود، به بهانه عدم صدور حکم انتقال توسط امین وزیری، دادیار ویژه زندانیان سیاسی به بازداشتگاه کلانتری کرج منتقل شد. او روز یکشنبه با دستبند و پابند و در ماشین‌های انتقال زندانیان متهم به جرایم خشن به دادسرای کرج و نهایتا به صورت موقت به زندان اوین بازگردانده شد.

تبعید زندانیان سیاسی از تهران به سایر شهرستان‌ها در ماه‌های اخیر امری مسبوق به سابقه است. طی روزهای ۱۹ و ۲۱ اسفندماه مریم اکبری منفرد و سپیده قلیان از بند زنان زندان اوین به ترتیب به زندان‌های سمنان و بوشهر تبعید شدند. یکشنبه‌شب مورخ ۵ بهمن‌ماه نیز گلرخ ایرایی، زندانی سیاسی از زندان قرچک ورامین به زندان آمل تبعید شد. هرانا در تاریخ ۱۵ آذرماه از انتقال سه زندانی دیگر از جمله سپیده فرهان و مژگان کشاورز از بند سیاسی زنان زندان اوین به زندان قرچک ورامین خبر داد. همچنین پیشتر نیز در تاریخ ۳۰ مهرماه یاسمن آریانی و مادرش منیره عربشاهی از زندان اوین به زندان کچویی کرج و سمانه نوروز مرادی به زندان لاکان رشت منتقل شدند. به علاوه طی روزهای ۲۹ مهرماه تا ۱۷ آبان‌ماه نیز نسرین ستوده و مریم ابراهیم وند به زندان قرچک ورامین و سکینه پروانه به زندان قوچان فرستاده شدند. آتنا دائمی، کنشگر مدنی زندانی نیز روز سه‌شنبه ۲۶ اسفندماه از زندان اوین به زندان لاکان رشت تبعید شد.

امیرسالار داودی که از تاریخ ۲۹ آبان‌ماه ۹۷، در بازداشت و در زندان اوین به سر می برد در تاریخ ۱۱ خردادماه بر اساس حکمی که توسط شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران علیه وی صادر شد به ۳۰ سال حبس تعزیری و ۱۱۱ ضربه شلاق محکوم شد که از این میزان، مجازات اشد یعنی ۱۵ سال حبس قابل اجرا خواهد بود. روز سه‌شنبه ۸ مردادماه ۱۳۹۸، مصطفی ترک همدانی، وکیل مدافع امیرسالار داودی از قطعی شدن حکم اولیه موکلش خبر داد.

در تاریخ ۲ بهمن‌ماه ۹۷، بکتاش آبتین برای رسیدگی به پرونده‌ ای که در سال ۹۴ علیه او گشوده شده بود در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی محمد مقیسه حاضر شده و به دلیل افزایش قرار صادره از کفالت به وثیقه یک میلیارد تومانی و عدم توانایی در تامین آن بازداشت و به زندان اوین منتقل شد. او در تاریخ ۸ بهمن‌ماه با تودیع قرار وثیقه یک میلیارد تومانی، به صورت موقت و تا پایان مراحل دادرسی از زندان اوین آزاد شد.

جلسه دادگاه رسیدگی به اتهامات آقای آبتین در تاریخ ۷ و ۸ اردیبهشت ماه ۹۸ برگزار شد. وی در مردادماه ۹۷، از بابت همین پرونده در شعبه ۷ دادسرای اوین با عنوان “تبلیغ علیه نظام” و در تاریخ ۱۲ آبان‌ ۹۸، در پی احضار مجدد به این شعبه با عناوین “اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی” و “تشویق بانوان کشور به فساد و فحشا” تفهیم اتهام شد. این نویسنده در تاریخ ۲۵ اردیبهشت ۹۸ توسط شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی محمد مقیسه به اتهام “تبلیغ علیه نظام” به ۱ سال حبس تعزیری و از بابت اتهام “اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت کشور” به تحمل ۵ سال حبس محکوم و روز شنبه ۵ مهر پس از حضور در واحد اجرای احکام دادسرای اوین بازداشت و جهت تحمل دوران محکومیت خود به زندان اوین منتقل شد.

رابرت مالی، نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران در مصاحبه با صدای آمریکا گفت: برجام نشان داده است که یک توافق شکننده و ضعیف است و ما معتقدیم که (این توافق) باید با یک توافق تکمیلی تقویت شود.

وی افزود: ما خواهان توافقی هستیم که به نفع همه از جمله کشورهای منطقه باشد و چنین توافقی پایدارتر است. ما می‌خواهیم به یک توافق بهتر از آن برسیم.

خبرگزاری فارس نوشت: رابرت مالی در بخشی از این گفت‌وگو بار دیگر همچون دیگر مقام‌های ارشد آمریکا برای بازگشت دولت بایدن به برجام شرط‌گذاری کرد و گفت که «آمریکا در صورت بازگشت (رژیم) ایران به تعهدات برجامی خود آمادگی دارد که به این توافق بازگردد.

اظهارات رابرت مالی در خصوص یک توافق بهتر با جمهوری اسلامی در حالی مطرح شده است که «محمد جواد ظریف»، وزیر خارجه در گفت‌وگو با پایگاه تحلیلی «پولتیکو» درباره سیاست دولت «جو بایدن»، رئیس‌جمهور آمریکا درباره برجام گفته واشنگتن می‌خواهد با اعمال فشار از ما امتیازات جدید بگیرد.

ظریف درباره عدم گفت‌وگو با آمریکا توضیح داد: «چرا گفت‌وگو نمی‌کنیم؟ دلیل گفت‌وگو نکردن این است که چیزی برای گفت‌وگو کردن وجود ندارد. ما یک توافق داریم که در خصوص آن با همین آدم‌هایی که امروز در کاخ سفید هستند و با همین آدم‌هایی که امروز در وزارت خارجه هستند گفت‌وگو کرده‌ایم.

سایت خبرآنلاین در تهران امروز نوشت: برجام هنوز در کماست. ایالات متحده نتوانسته به آن بازگردد و تحریم ها هم بر سر جای خود باقی مانده اند.هردو طرف منتظرند تا گام نخست را دیگری بردارد. واشنگتن می گوید هر وقت تهران به اجرای کامل تعهدات خود برگشت ما نیز تعهدات را از سر خواهیم گرفت و از سویی تهران می گوید ابتدا واشنگتن باید لغو موثر تحریم ها را انجام دهد. کارشناسان معتقدند با تداوم این وضعیت احتمال دارد دو طرف روند خطرناک جدیدی را آغاز کنند.

کیسینجر از بایدن خواست به سیاست ترامپ ادامه دهد
پنجشنبه، 14 اسفند ماه 1399 = 04-03 2021

هنری کیسینجر، وزیر امور خارجه پیشین آمریکا سیاست خاورمیانه‌ای ترامپ را سیاست صحیحی دانسته و خواستار تداوم آن شده است. کیسینجر بر این باور است که دولت بایدن نمی‌باید موضوع ایران را مستقل از مسائل خاورمیانه در نظر بگیرد و از بایدن خواست به سیاست ترامپ درباره حکومت ایران ادامه دهد.

به گزارش دویچه وله، فرستنده خبری “فاکس‌نیوز” گزارشی از نخستین جلسه سمینار مسائل بین‌الملل بنیاد نیکسون داشته است. این جلسه به طور مجازی برگزار شده و به غیر از کیسینجر، مایک پمپئو، وزیر امور خارجه دولت ترامپ و چند تن دیگر نیز شرکت داشتند.

کیسینجر در این اجلاس رویکرد دولت ترامپ در قبال مسائل خاورمیانه را با سیاستی که ریچارد نیکسون در قبال چین در پیش گرفت مقایسه کرده و از آن به عنوان سیاستی موفق یاد کرده است.

وزیر پیشین امور خارجه آمریکا در این جلسه گفته است که تلاش احتمالی دولت بایدن برای حل موضوع ایران به طور مستقل از مسائل سایر کشورهای منطقه می‌تواند دستاوردهای سیاست خارجی دولت ترامپ در خاورمیانه را به مخاطره بیاندازد.

هنری کیسینجر گفته است که دستاوردهای دولت ترامپ در خاورمیانه مشابه سیاستی است که نیکسون در سال ۱۹۷۲ در قبال گشایش چین در پیش گرفت. او به دولت بایدن توصیه کرده است که به سیاست قاطع ترامپ در قبال حکومت ایران ادامه دهد.

به باور کیسینجر، عادی‌سازی مناسبات اسرائیل با کشورهای یاد شده نه تنها راه را برای همکاری اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بین آن‌ها هموار کرده، بلکه عملا منجر به تقویت پیوند دفاعی آن‌ها در برابر رژیم ایران شده است.

او غیرمستقیم دولت بایدن را از دادن امتیاز به رژیم ایران در مذاکرات احتمالی برحذر داشته و ازبایدن خواسته است به سیاست اعمال فشار بر حکومت ملاها ادامه دهد

کیسینجر سیاست خاورمیانه‌ای دولت ترامپ را درخشان خوانده و گفته است که این آغاز تحولی بزرگ است. او گفته است که دستاوردهای سیاست ترامپ نمی‌بایست در سایه گفت‌وگوهای شتابزده و پیش‌از موعد دولت بایدن با حکومت ایران به مخاطره افتد.

دولت بایدن عجله‌ای برای احیای برجام ندارد

برجام در دولت اوباما، یک پرونده امنیتی برای آرام کردن فضای منطقه، جلوگیری از مسابقه تسلیحاتی و هسته‌ای در خلیج‌فارس و خروج تدریجی آمریکا از خاورمیانه بود، اما این سناریو در شرایط امروز خاورمیانه و دولت جو بایدن، کارکردی ندارد.

سیدمحمدهادی موسوی کارشناس مسائل سیاسی در روزنامه شرق نوشت: بر‌اساس آنچه سخنگویان وزارت خارجه آمریکا و کاخ سفید اعلام کرده‌اند، به نظر می‌رسد دولت جو بایدن عجله‌ای برای احیای برجام ندارد. در چند هفته اخیر، دولت آمریکا مرتب بر این اصل اصرار ورزیده که ابتدا ایران باید به تعهدات برجامی خود بازگردد. در طرف مقابل نیز ایران، چون آمریکا را ناقض اولیه برجام می‌داند، توقع دارد این کشور اولین قدم را بردارد.

با توجه به صحبت‌های مقامات طرفین، به نظر می‌رسد در آینده‌ای نزدیک، احیای برجام رخ ندهد؛ گرچه در دیپلماسی هیچ‌چیز بعید نیست و کشور‌های ثالث تلاش زیادی برای نزدیکی مواضع طرفین به کار گرفته‌اند. اما علت امتناع آمریکا در بازگشت به تعهدات برجامی چیست؟

اولا برجام کارکرد امنیتی خود را از دست داده است. در مقدمه برجام، این توافق‌نامه پیش‌نیازی جهت بهبود صلح در منطقه قلمداد شده است. در سه سال اخیر، اقداماتی مانند ترور سردار سلیمانی، حملات اسرائیل به منافع ایران در سوریه، حملات آمریکا به منافع ایران در عراق، ساقط‌کردن پهپاد آمریکایی از سوی ایران و حملات متعدد به منافع عربستان و امارات ازسوی حوثی‌ها، باعث شده خاورمیانه آبستن حوادث زیادی شود.

برجام در دولت اوباما، یک پرونده امنیتی برای آرام کردن فضای منطقه، جلوگیری از مسابقه تسلیحاتی و هسته‌ای در خلیج‌فارس و خروج تدریجی آمریکا از خاورمیانه بود، اما این سناریو در شرایط امروز خاورمیانه و دولت جو بایدن، کارکردی ندارد. مضافا اینکه برنامه‌های علنی و مخفیانه موشکی و هسته‌ای کشور‌های حاشیه خلیج‌فارس نیز تشدید شده است. همچنین مشکلات داخلی آمریکا، به‌ویژه مواجهه با بیماری کرونا و تبعات اجتماعی و اقتصادی آن، چالش و اولویت اصلی دولت جو بایدن است.

باید توجه داشت، این ایران است که نیاز به احیای برجام و رفع تحریم‌های خود دارد و نه دولت آمریکا. ثانیا، خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم‌های یک‌جانبه علیه کشورمان، ایران را به‌شدت تحت فشار قرار داده است. اقتصاد ایران به‌شدت ضعیف، درآمد ارزی کشور کاسته شده و به‌زعم کشور‌های غربی، فعالیت‌های منطقه‌ای ایران و تهدید کشور‌های همسایه، با کاهش محسوسی مواجه شده است. این اتفاق‌ها، مطلوب هر دولتی در آمریکا است؛ بنابراین دولت بایدن به‌راحتی حاضر نیست دست از فشار بر ایران بردارد، مگر آنکه احیای برجام همراه با حفظ وضعیت موجود باشد.

از‌این‌رو، پیشنهاد افزودن پیوست‌های موشکی، منطقه‌ای و امنیتی به برجام که از‌سوی کشور‌های عربی و اتحادیه اروپا ارائه شده بود، مورد تأیید دولت جدید آمریکا نیز قرار گرفت. این کشور قصد دارد احیای برجام را منوط به مذاکره درباره این موضوعات کند که با پاسخ تند ایران مواجه شد؛ موضعی که به نظر می‌رسد هیچ‌کدام از طرفین تمایل به تخفیف آن ندارند. ثالثا، جو بایدن علاقه ندارد در شرایطی که به‌تازگی و پس از چالش سنگین سیاسی با جمهوری‌خواهان به پیروزی رسیده و تمایل به یکپارچه‌سازی در داخل آمریکا دارد، در برابر ایران، ضعیف به نظر برسد.

بازگشت به برجام و رفع تحریم‌های آمریکا بدون گرفتن هیچ امتیازی، حتما با انتقاد‌های داخلی مواجه خواهد شد. برخی از بانفوذ‌ترین سناتور‌های جمهوری‌خواه، تعامل با ایران را به‌عنوان خط قرمز خود می‌دانند؛ بنابراین در شرایط فعلی و شکننده دموکرات‌ها در سنا، بایدن ترجیح می‌دهد کمترین چالش ممکن در قضیه ایران را با سنای آمریکا داشته باشد؛ چه اینکه دستیابی به حقوق ایران در برجام، نیازمند برخی تأییدات سنای آمریکاست.

ماجرا وقتی پیچیده‌تر می‌شود که بدانیم تعدادی از سناتور‌های دموکرات نیز موافق برجام نبوده و نیستند. از‌این‌رو، بایدن تلاش دارد با صرف زمان و گرفتن امتیاز از ایران، سنای آمریکا را با خود همراه کند. رابعا، دولت فعلی ایران در ماه‌های پایانی خود به سر می‌برد و مانند اکثر دولت‌ها در ماه‌های پایانی خود، از حداقل محبوبیت و اعتبار برخوردار است. مضاف بر اینکه به احتمال زیاد دولت بعدی ایران، نگاه متفاوتی به برجام خواهد داشت. از‌این‌رو، احتمال دارد در صورت هرگونه تغییر در شرایط برجام از سوی آمریکا، مانند دولت ترامپ، دولت بعدی ایران آن اقدامات را بلااثر کند.

این امر باعث خدشه‌دارشدن اعتبار آمریکا می‌شود. نگرانی از این موضوع به‌صورت تلویحی در سخنان نماینده ویژه ایران در وزارت خارجه آمریکا ذکر شده است. خامسا، تصویب طرح مجلس شورای اسلامی در کاهش تعهدات برجامی و پادمانی ایران، این پیام را به طرف غربی ارسال کرده که بخش درخور توجهی از حاکمیت ایران، درصدد توقف برجام است. به‌همین‌دلیل، دولت بایدن منتظر است تا موعد قانون مجلس سر رسیده و دولت ایران اقدامات خلاف برجام مصوب مجلس را اجرائی کند.

این اقدامات، دست دولت بایدن برای اجماع مجدد و فشار مضاعف بر ایران را مهیا خواهد کرد؛ چراکه نقض پروتکل الحاقی می‌تواند راه بازگشت پرونده ایران به شورای امنیت را هموار و ابزار چانه‌زنی کافی برای آمریکا با ایران و دیگر ذی‌نفعان برجام را مهیا کند. در مجموع، با توجه به عوامل فوق به نظر می‌رسد بایدن تعجیلی برای رفع تحریم ایران ندارد و این ایران است که به‌جای اصرار بر مواضع قبلی، باید ابتکار عمل را در دست بگیرد.

کارشناس داخلی: نظام چاره ای جز تسلیم ندارد

سایت خبرآنلاین در مصاحبه‌ ای با یک کارشناس مسائل بین‌المللی در تهران به بررسی وضعیت جمهوری اسلامی و تحولات آتی در منطقه و به‌خصوص رابطه با آمریکا پرداخته است.

در این مصاحبه علی بیگدلی با توصیه به مقامات نظام می‌گوید: جمهوری اسلامی باید در سیاستش تجدید نظر کند چرا که شرایط مانند گذشته نیست و همین مسأله باید ما را ملزم به تغییر استراتژی دهد. مطرح شدن بحث هایی چون بازگشت آمریکا به تعهدات برجامی و متعاقب آن اجرای تعهدات از سوی تهران تنها صحبت‌های ایده‌آلیستی است که ما شاهد چنین روندی نخواهیم بود. قطعاً مرحله دوم توافق برجام بسیار سنگین‌تر خواهد بود و میزان انتظارات طرف مقابل افزایش پیدا خواهد کرد. هدف این فشارها قرار دادن ایران در یک تنگنای سیاسی، نظامی و امنیتی است تا در نهایت دست ایران از منطقه کوتاه شود.

بیگدلی به مقامات نظام توصیه می‌کند که: «در چنین فضایی ایران باید از خود شکیبایی نشان داده و دست به اقدامی تحریک‌آمیز نزد. باید از پوسته‌هایی که ۴۲سال به دور خود کشیده‌ایم بیرون آییم چرا که مؤثر واقع نشده و موجب ایجاد گسل عمیق میان مردم و دولت و ایران با دنیا شده است که متأسفانه هر روز این گسلها عمیق‌تر می‌شوند. تنها راه‌حل ورود به خرد سیاسی برای جبران این وضعیت است. شرایط امروز به هیچ‌وجه مناسب نیست چرا که هر روز بیشتر و بیشتر با قرار گرفتن در تنگنای حلقه‌های امنیتی در حال از دست دادن موقعیت خود در داخل و منطقه هستیم».

وی با اشاره به ضعف جمهوری اسلامی در مواجه با آمریکا و کشورهای اروپایی می‌گوید: «برای نظام با توجه به شرایط وخیم اقتصادی و همه‌گیری بیماری کووید۱۹ راهی جز مذاکره وجود ندارد. معتقدم که در منطقه تحولاتی به‌وجود خواهد آمد و دو کشور عراق و سوریه در آینده‌ای نزدیک به دنیای عرب برخواهند گشت».

خودمان را برای شرایط سخت‌تر آماده کنیم

پاسدار محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظا پیش تر گفته بود: دهه آینده شبیه دهه اول انقلاب و دهه سرنوشت است. سختی شرایط مشابه همان دهه اول است. امروز در نیروهای نظام سردی وجود دارد… نیروها دچار نوعی ناامیدی شده‌اند و آینده برای آنها مشخص نیست، از طرفی، سوءظن در بین آنها هم زیاد شده است.

به گزارش تسنیم، وی افزود: بدانیم دشمن تحریم را با خوش‌بینی رفع نخواهد کرد… این‌که می‌گویند دموکرات ها آمده‌اند و اظهاراتی از این قبیل، بچه‌های ما فریب این تبلیغات را نمی‌خورند… . خودمان را باید برای شرایط سخت‌تر و کارهای بزرگ‌تر آماده کنیم.

هشت گزارشگر ویژه سازمان ملل با انتشار بیانیه ای اعلام کردند که دکتر احمدرضا جلالی، پژوهشگر زندانی در ایران در خطر مرگ قرار گرفته است و باید فورا آزاد شود.

به گزارش رادیو فرانسه، در این بیانیه، کارشناسان سازمان ملل وضعیت جسمانی احمدرضا جلالی را خطرناک توصیف کرده‌ و گفته اند که “احمدرضا جلالی در وضعیتی حقیقتاً وحشتناک است و از صد روز پیش در سلول انفرادی به سر می‌برد و مسئولان زندان بیست و چهار ساعته سلول انفرادی جلالی را روشن نگاه می‌دارند تا از خوابیدن وی جلوگیری کنند.”

کارشناسان سازمان ملل در بیانیۀ خود تأکید کرده‌اند : “مشکلات پزشکی مانع از تغذیۀ مناسب احمدرضا جلالی شده به طوری که وی با کاهش چشمگیر وزن روبرو گشته و وضعیت جسمانی وی به گونه ای است که دیگر به سختی می تواند حرف بزند.” امضاءکنندگان بیانیه بُهت و ناباوری خود را از این همه بدرفتاری و بیرحمی مقامات ایران در قبال احمدرضا جلالی ابراز داشته‌ و گفته اند که اکنون بیم آن می رود که آقای جلالی در نتیجۀ بدرفتاری‌ها و بیرحمی‌ها جان خود را در زندان از دست بدهد.

احمدرضا جلالی کارشناس پزشکی اضطراری است که در سال ٢٠١٦ در ایران دستگیر شد. دادگاه انقلاب تهران آقای جلالی را متهم به جاسوسی برای اسرائیل کرده است.

اما دکتر جلالی گفته است که حکومت ایران کوشیده او را به همکاری و جاسوسی در اروپا وادارد و چون با مخالفت وی روبرو شده دادگاه انقلاب او را به اعدام محکوم کرده است.

روزنامه فایننشال تایمز می‌نویسد، اگرچه کاخ سفید هنوز می‌گوید بازگشت دوباره به توافق هسته‌ای برجام “اولویت” دارد اما به مقامات چینی گفته است که به اجرای تحریم‌های خود ادامه خواهد داد.

اخیرا وبسایت “بلومبرگ” از افزایش واردات نفت چین از ایران خبر داد. بلومبرگ نوشت میزان صادرات نفت ایران به چین در ماه جاری میلادی به حدود یک میلیون بشکه در روز رسیده است.

به نوشته این خبرگزاری، تهران به دلیل نداشتن خریدار کافی، نفت خود را سه تا پنج دلار زیر قیمت نفت خام برنت می‌فروشد.

در گزارش بلومبرگ در عین حال قید شده است که اکثر پالایشگاه‌ها و دلالان نفت در سراسر جهان در خرید نفت ایران مستاصل هستند، زیرا از واکنش تنبیهی ایالات متحده می‌ترسند.