خلیل رئیسی فرد

خطر مدارس فرسوده براى بيش از نيمى از دانش آموزان 15 ميليونى كشور

پست‌هاى خالى آموزش و پرورش ، منزلت و معيشت معلمان ، اخذ اجبارى پول در مدارس دولتي، معلم مازاد و كمبود معلم ، خطر مدارس فرسوده براى بيش از نيمى از دانش آموزان كشور در كنار معضلات بسيار ديگر، جملگى به منزله مشق شب 15 ميليون دانش آموز كشور براى فرشيدي، وزير آموزش و پرورش دولت نهم در زمان تصدى اين پست بودند. فارس:وزير آموزش و پرورش زمانى كه قدم به وزارت آموزش و پرورش گذاشت مشاهده كرد كه معاون برنامه‌ريزى و توسعه مديريت آموزش و پرورش بازنشست شده است، معاون آموزش و پرورش عمومى خود را باز خريد كرده است، معاون حقوقى و امور مجلس از همكاران خداحافظى كرده است، معاون نظرى و مهارتى يك سال مرخصى بدون حقوق گرفته است، سرپرست آموزش و پرورش به دانشگاه تربيت مدرس رفته است و تعدادى از مديركل‌ها نيز خداحافظى كردند. از سويى چند تن از روساى آموزش و پرورش استانها مانند استان آذربايجان شرقى و كرمان بازنشست شده‌اند و مشاوران وزير آموزش و پرورش نيز فعاليت در آموزش و پرورش را رها كردند. فرشيدى در اولين اقدام مي‌بايست، پست‌ها را سامان داده و وضعيت سازمانى آموزش و پرورش را بهبود مي‌بخشيد.

* مديران با تجربه يا جوان؟ حدود 6 ماه از تصدى پست وزارت آموزش وپرورش توسط محمود فرشيدى مي‌گذشت كه عضو فراكسيون اقليت مجلس از استيضاح وزير آموزش و پرورش خبر داد.

قدرت‌الله عليخانى عنوان كرده بود كه عدم اشرافيت محمود فرشيدى وزير آموزش و پرورش به اين وزارتخانه، ريزش نيروهاى اصيل و انقلابى و كارآمد، انتصاب مديران بازنشسته به عنوان معاون در اين وزارتخانه و عدم توجه به نيروهاى جوان و متخصص در وزارت آموزش و پرورش از دلايل استيضاح وزير آموزش و پرورش است.

البته على عباسپور، رئيس كميسيون آموزش و تحقيقات مجلس در همان زمان با بيان اينكه بحث استيضاح بحث زودهنگامى است، گفت: قبول داريم كه بعضى از مديرانى كه در وزارت آموزش و پرورش منصوب شدند، مديرانى با سن بالا، بازنشسته و با سابقه طولانى هستند و مديريت‌هاى جديد، بافت جوانى ندارند اما مديريت مسن نيز با خود تجربه طولانى به همراه دارد. در هر حال آنچه ساختار آموزش و پرورش به آن نياز دارد تركيبى از جوانان و افراد با تجربه در ساختار تشكيلاتى آن است. البته فرشيدى سيد امير محمد خرازانى را به عنوان مشاور وزير آموزش و پرورش در امور جوانان برگزيده بود تا عنوان كند كه جوانان را نيز قبول دارد اما وى تنها با انتصاب يك جوان به عنوان مشاور جوان خود نمي‌تواند نياز حضور جوانان در ساختار تشكيلاتى وزارت آموزش و پرورش را پاسخ دهد. ضمن اينكه تنها نام و حضور جوانان در وزارت آموزش و پرورش كافى نيست بلكه حضور جوانانى مستعد در شاخه‌هاى علمي، فرهنگي، هنري، ورزشي، اجتماعى و غيره در اين وزارتخانه الزامى است.

* منزلت و معيشت معلمان فرشيدى در برنامه پيشنهادى خود به مجلس شوراى اسلامى در آغاز راه، حل مسائل معيشتى معلمان، برنامه‌ريزي‌ هاى تاثيرگذار و سرمايه‌گذارى گسترده را اولويت‌هاى مهم مورد نياز اين وزارتخانه برشمرده بود. او در برنامه‌هاى كوتاه مدت يكساله خويش توجه به تداوم طرح ارتقاى شغلى معلمان، اجراى طرح بيمه تكميلي، اعطاى دو ماه پاداش كاركنان دولت به معلمان در پايان سال 84، افزايش يارانه (بن نقدى)، پرداخت مطالبات معوقه معلمان، پيگيرى تعهدات مالى دولت به صندوق ذخيره فرهنگيان، اعطاى سهام برابر با كاركنان دولت به معلمان، افزايش متناسب بودجه سال آينده اين وزارتخانه، تداوم سياست استقلال اصولى مدرسه، رفع مشكل مسكن معلمان و تاسيس خبرگزارى و روزنامه مستقل فرهنگيان را مورد اشاره قرار داده بود. فرشيدى در ابتداى كار خود به برآورد مطالبات معوقه فرهنگيان پرداخت كه اين ميزان 3 هزار و 300 ميليارد تومان عنوان شد. مطالباتى كه بعضا از حدود 10 سال پيش تاكنون به فرهنگيان پرداخت نشده بود كه در نهايت قريب به 90 درصد اين مطالبات پرداخت شد. اما در اين ميان از دو ماه پاداش فرهنگيان هيچ خبرى نشد. بحث حقوق معلمان تنها به مطالبات معوقه و دو ماه پاداش ختم نمي‌شود بلكه طرح ارتقاى شغلى كه در حقوق معلمان افزايش چشمگيرى را به وجود مي‌آورد، دغدغه ديگر معلمان است. تعداد زيادى از معلمان نمي‌توانند از مزاياى طرح ارتقاى شغلى استفاده كنند و اين طرح باعث شده است كه تنها ميان تعدادى از معلمان تفاوت‌هاى بسيارى از نظر اخذ حقوق وجود داشته باشد كه رقابتى ناسالم را در ميان اين قشر زحمتكش پديد مي‌آورد.  محمود فرشيدى عنوان كرده است كه از مشكلات معيشتى معلمان آگاه است و در تلاش است كه در اين خصوص اقدامات موثرى را انجام دهد ضمن اينكه تلاش وى در جهت افزايش جايگاه معلمان در آموزش و پرورش است. اما مشكلات معلمان تنها در مورد حقوق نيست، درمان و مسكن نيز مشكلى ديگر در وضعيت معلمان در آموزش و پرورش است. عدم پرداخت وام مسكن فرهنگيان، عدم ساخت مسكن فرهنگيان، عدم تحقق وعده‌هاى تعاونى فرهنگيان و غيره در آموزش و پرورش وجود دارد. آموزش و پرورش با داشتن بيش از يك ميليون فرهنگى به عنوان پرسنل خود، بايد ساماندهى مناسبى را براى حقوق و مزاياى كاركنان خود فراهم كند تا دغدغه معيشت مانع از تدريس مناسب و صحيح دانش‌آموزان نشود.

* معلم مازاد و كمبود معلم يكى از مشكلاتى كه آموزش و پرورش با آن دست به گريبان است، مشكل معلمان مازاد و كمبود معلم است. آموزش و پرورش در شهرها معلمانى دارد كه كلاسى براى تدريس آنان ندارد و بر عكس در مدارسى در روستاها و مناطق محروم، به معلم نياز است. در اين ميان هر ساله در فصل تابستان كه فصل نقل و انتقال معلمان است، تعداد زيادى از معلمان در خواست تغيير مكان از روستاها به شهر و از شهرها به كلان شهرها را دارند.

معاون سابق برنامه‌ريزى و توسعه مديريت وزارت آموزش و پرورش گفته بود, آموزش و پرورش تجربه كمبود و مازاد نيروى انسانى را با هم دارد به عنوان مثال در شهر تهران بالغ بر 6 هزار نيروى مازاد وجود دارد و در مجموع حدود 190 هزار نيروى مازاد در آموزش و پرورش وجود دارد., البته معاون فعلى برنامه‌ريزى و توسعه مديريت آموزش و پرورش ميزان معلمان مازاد را كمتر مي‌داند كه در هر حال در وجود اين معلم مازاد و كمبود معلم در آموزش و پرورش بحثى نيست. از سويى آموزش و پرورش هرسال تعدادى معلم نيز استخدام مي‌كند كه اين روند در حالى است كه هنوز تكليف معلمان مازاد و معلمانى كه به دليل مشكلات خانوادگى يا اجتماعى درخواست انتقال دارند، حل نشده است. در اين ميان آموزش و پرورش براى از ميان برداشتن خلاء كمبود معلم اقدام به جذب معلم حق‌التدريس مي‌كند كه اين روند باعث حضور تعداد زيادى معلم حق‌التدريس در آموزش و پرورش مي‌شود. اين افراد با حقوق كم به تدريس در آموزش و پرورش تن داده‌اند به اين اميد كه در آموزش و پرورش استخدام رسمي‌ شوند. در سال گذشته مجلس طى طرحى 40 هزار معلم حق‌التدريس را به استخدام آموزش و پرورش در آورد ولى در حال حاضر بيش از 50 هزار معلم حق‌التدريس نيز خواهان استخدام در آموزش و پرورش هستند. طرح مجلس براى استخدام معلمان گرچه به استخدام 40 هزار نفر در آموزش و پرورش انجاميد اما بحث سطح تحصيلات معلمان را نيز تحت‌الشعاع قرار داد.

آموزش و پرورش داراى 250 هزار معلم ديپلمه است كه بايد براى ارتقاى سطح تحصيلات آنان برنامه‌ريزى مناسبى داشته باشد.

* اخذ اجبارى پول در مدارس دولتى يكى از مشكلاتى كه در طول چندين سال، خانواده‌ها با آن مواجه مي‌شوند، اخذ اجبارى وجه در هنگام ثبت‌نام دانش‌آموزان است. با آنكه آموزش در مدارس دولتى رايگان است اما خانواده‌ها مجبور مي‌شوند كه بعضا حتى مبالغ هنگفتى