ارتباط با ما

درباره آزادگی

مسئله ملی  و فدرالیسم

بایگانی

حقوق بشر

دانشجو

یادداشت ها

(1 ) لائیسیته چیست؟ و نقدی بر نظریه پردازی های ایرانی در باره ی لائیسیته و سكولاریسم. شیدان  وثیق-  نشر اختران – 1384. 

(2) در این باره رجوع کنید به نوشته های من تحت عنوان «چهار لحظه  ی گسست از فلسفه سیاسی گلاسیک: پروتاگوراسی، ماکیاولی، اسپینوزا یی و  مارکسی». به ویژه به مقالات در باره ی لحظه ی چمهوری خواهی و ماکیاولی. طرحی نو، سال هفتم و هشتم، 1381-1382. شماره‌های: 63، 66، 70، 72، 73، 75، 77. . در سایت اینترنتی طرحی نو: www.tarhino.com

(3) La question laïque

(4) رجوع کنید به مقاله:

 تأملی بر مبانی سیاسی – فلسفی «مساله ی لائیك» نزد یونانیان (پروتاگوراس،  آنتیگون و خطابه ی پریكلس)

(5) Etat - Nation

(6) Société civile

(7) Théorie de la sécularisation

(8) Sociologie de la religion

(9) هانس بلومنبرگ در Die legitimität der Neuzeit – ص. 18

به زبان فرانسه : La légitimité des temps modernes

(10) در: Kirchen" und "Sekten" in Nordamerika "   1906

(11) مارتین هایکر در : Nietzsche t. 2 p. 146

(12) ژاک دریدا در : Jacques Derrida et Gianni Vattimo, La religion, Paris, seuil 1996, p. 80

(13) La querelle de la sécularisation

(14) activité "révolutionnaire" ou l'activité "pratique - critique" ‘L

در تز اول از : تز هایی در باره ی فئورباخ

Karl Marx, Thèses sur Feuerbach, Œuvres choisies, page 8, édition du progrès      

 Georges Labica, Karl Marx Les thèses sur Feuerbach, page 20,1987, PUF

چند اثر مهم برای مطالعه و ترجمه به فارسی:

در باره ی لائیسیته: (به زبان فرانسه)

1. De la séparation des Eglises de l'Etat à l'avenir de la laïcité. Sous la direction de:

    Jean BAUBEROT et Michel WIEVIORKA - Editions de l'Aube - 2005. 367 pages.

از جدایی کلیساها و دولت تا آینده ی لائیسیته -  ژان بوبرو و میشل ویویورکا.

ژان بوبرو، مسئول بخش علوم دینی در دانش سرای مطالعات عالی در سوربُنl'Ecole pratique des hautes études، جامعه شناس و تاریخ دان مورد استناد فرانسوی است. او یکی از صاحب نظران معاصر و اصلی لائیسیته به شمار می رود که تألیفات فراوانی در این زمینه و در در حوزه ی جامعه شناسی دینی دارد. ژان بوبرو در کمیسیون رسمی مربوط به ارایه راه حلی بر مشکل روسری اسلامی در مدارس دولتی و لائیک فرانسه (معروف به کمیسیون Stasi) عضویت داشت.  او، در کتاب فوق الذکر، مجموعه سخنرانی های متنوعی که در سمیناری پیرامون موضوع لائیسیته – تحت عنوان گفت و گوهای اوکسِر Les entretiens d'Auxerre - طرح گردید را جمع آوری و انتشار داده است. موضوعات اصلی این مباحث عبارتند از: رویکرد تاریخی به مسأله ی جدایی دولت و دین؛ پیرامون قانون 1905 فرانسه و شرایط اجتماعی – تاریخی آن؛ لائیسیته، جدایی و سازندگی اروپا؛ لائیسیته، ارزشی جهانشمول؟ نگاه آمریکای لاتینی به لائیسیته؛ حضور و آینده ی لائیسیته در فضای پسا شوروی (اوکراین، روسیه..)؛ آینده ی لائیسیته؛ اصل لائیسیته و جهانی شدن؛ لائیسیته و آزادی؛ لائیسیته و پیوند اجتماعی..

2. La laïcité - Henri PENA- RUZ, Textes choisis et présentés - Flammarion, 2003, 255 pages.

لائیسیته، متن های منتخب و معرفی شده توسط هانری پنا روز.

استاد فلسفه در لیسه ی Fénelon و در مؤسسه ی مطالعات سیاسی در پاریس، هانری پنا روز تألیفات پر ارزشی در باره ی لائیسیته دارد: خدا و ماریان (لقبی که فرانسوی ها به جمهوری فرانسه داده اند)؛ فلسفه ی لائیسیته؛ لائیسیته چیست؟... او، در کتاب فوق الذکر و در رابطه با نقش و موقعیت دین در جامعه، مناسبات آن با سیاست و دولت و هم چنین مساله ی جدایی... گزیده هایی از  متن های اساسی فلسفی را معرفی و منتشر کرده است. این گزیده ها شامل اندیشمندان و متفکران محتلف در طول تاریخ (عمدتاً در غرب) می گردند: افلاطون، سن اگوستن، سن توماس، ابن رشد، پاسکال، دکارت، لاک، اسپینوزا، کانت، روسو، ولتر، بنژامن کنستان، کندورسه، ژورس، ژول فری، ماکس وبر... سرفصل های اصلی گزیده ها عبارتند از: دین و سیاست: پیوندی خطرناک؛ عقل در برابر ستم؛ ارزش ها و اصول لائیسیته؛ دولت رهایی یافته: جدایی لائیک؛ لائیسیته مدرسه ی عمومی (دولتی).

3. La laïcité - Guy HAARSCHER, Que sais-je? - Edition PUF - 2^ème édition - 1998. 128 pages.

چه میدانم؟: لائیسیته – نوشته ی گی هارشر.

یکی از کتاب های آموزشی و پایه ای در مجموعه جزوات چه می دانم؟ فرانسوی در باره ی لائیسیته است. گی هارشر، به طور عمده، از منظر حقوق بشر، رواداری (نزد لاک و هابس) و نظریه ی عدالت رالز Rawls به مساله ی لائیسیته پرداخته است. سرفصل های اصلی کتاب عبارتند از: لائیسیته ی فرانسوی؛ لائیسیته در برخی کشورهای اروپایی؛ تحلیلی از مفهوم لائیسیته: بغرنجی و پرادکس ها؛ رویکرد های فلسفی به لائیسیته.

در باره ی سکولاریزاسیون و سکولاریسم: (به زبان فرانسه و انگلیسی)

1. La querelle de la sécularisation de Hegel à Blumenberg, Jean Claude MONOD - J.Vrin, 2002, 317 pages.

مشاجره در باره ی سکولاریزاسیون: از هگل تا بلومنبرگ - نوشته ی ژان کلود مونو. (به زبان فرانسه).استاد فلسفه در مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه (CNRS)، ژان کلود مونو، در این جا، اثر بسیار با ارزش و کارشده ای را ارایه می دهد. او، با رویکردی فلسفی (از منظر فلسفه ی آلمانی)، به بغرتج سکولاریزاسیون می پردازد. کانون مطالعه و بررسی او در این کتاب - از هگل تا بلومنبرگ با گذر از قوئرباخ، مارکس، نیچه، هایدگر، ماکس وبر، اشمیت، استروس، پترسون... لوویت و بلومنبرگ... - وجود دوگانگی یا تناقضی ژرف در مقوله ی پربار «سکولاریزاسیون» است. این که مفهوم «سکولاریزاسیون»، چون ابزار نیرومندی در دست فلسفه ی آلمانی برای تفسیر تاریخ، هم به معنای افول دین از مقام و موقعیت مسلط بر جامعه است و هم به معنای «تحول» و «انتقال» نمادهای و سمبول های و ارزش ها و مفهوم های دینی و یزدان شناسانه théologique به حوزه و سطح «دنیوی» و «سکولار»...

2. The sacred canopy : Elements of a Sociological theory of religion - Peter BERGER   

    1967 - Garden City - New York - Douleday.

گنبد مقدس: مبانی یک نظریه ی جامعه شناسانه از دین – پیتر برژه. (به زبان انگلیسی).

پیتر برژه، متولد 1929 در اتریش، پس از جنگ جهانی دوم به ایالات متحده آمریکا می رود و در آن جا، چون پژوهش گر در جامعه شناسی دین، مقیم می شود. با این که او، بعدها، نطرات خود را در باره ی نقش و جایگاه دین در جوامع غربی تغییر می دهد و نسبت به مقوله ی «سکولاریزاسیون» تردید های جدی می کند، اما، با این حال، آن چه که او در مرحله ی اول فعالیت های جامعه شناسانه اش – از جمله در کتاب نام برده The sacred canopy می نویسد، به منزله یکی از اصلی ترین و جامع ترین نطریه پردازی ها در باره ی «سکولاریزاسیون» شناخته شده است. نظریه ی سکولاریزاسیون پیتر