ارتباط با ما

اطلاعیه و پیامها لینک ها

درباره آزادگی

مقالات

شماره جدید

 بایگانی

مسئله ملی و فدرالیسم

ملا حسنی

شماره جدید

حقوق بشر

دانشجو

 

از فرار تا گردش مغزها:

توطئه يا توسعه ! (۲)

علی طایفی 

جمع بندي و ارايه راهكارها

10) نگرش و جهت گيري شناختي و مديريتي نسبت به مسئله خروج نيروهاي متخصص از كشور در اين قسمت، نخست شناسايي و پس از تحليل مختصات ، روش شناسي و ماهيت آنها، به ارايه راهبردها و راهكارهاي عملي اهتمام مي شود. جمع بندي بخش عمده رويكردهاي موجود در نزد كشورهاي مختلف پيرامون مسئله مورد بررسي در سه رويكرد اساسي زير قابل ارايه است:

 

رويكردها

روش تحليل

ماهيت موضوع

راهبردها

1) رويكرد شكار مغزها

 

برون نگر

كششي مدار

يكسويه نگر و تقليل گرا

توطئه نگر

ايستانگر (سيستم بسته)

يك مسئله سياسي و ايدئولوژيك است

يك مسئله فرهنگي و اجتماعي است

يك مسئله ملي امنيتي است

استراتژي بازدارندگي

استراتژي تاخير خروج

استراتژي برگشت فيزيكي متخصصان

2) رويكرد فرار مغزها

 

درون نگر

رانشي مدار

يكسويه نگر و تقليل گرا

توطئه نگر

ايستانگر (سيستم بسته)

 

يك مسئله سياسي و ايدئولوژيك است

يك مسئله فرهنگي و اجتماعي است

يك مسئله ملي و امنيتي است

استراتژي تسليم

استراتژي راديكانيزم و انقلابيگري

درماندگي استراتژيك

3) رويكرد چرخش مغزها

 

جهان نگر

كشش و رانش

جامع نگر

توسعه نگر

پويانگر (سيستم باز )

 

يك پديده اجتماعي و فرهنگي است

يك پديده واقعي، طبيعي و انكارناپذير است

يك پديده بين المللي و فراگير است

 

استراتژي جايگزيني مغزها

استراتژي‌جابجايي‌مغزها‌

استراتژي‌ادغام‌درجهاني‌شدن و علم جهاني

استراتژي تقويت و صدور مغزها

 

11. راهكارهاي پيشنهادي اين بخش از حيث اجرايي عمدتاً در  ميان مدت و يا بلند مدت قابل اجرا خواهند بود. بنظر مي رسد ارايه راهكارهاي كوتاه مدت عليرغم اهميت راهبردي و حساسيت ملي كه اين پديده، خواه بصورت بالقوه و قدري هم بالفعل از آن برخوردار است، اصولاً با توجه به ساختارهاي مديريتي و اجرايي در نظام بوروكراتيك كشور چندان محلي از اعراب ندارد و لذا ضمن اجتناب از آن، امكان اولويت بندي و تسريع در برنامه هاي ميان مدت نيز در صورت اهتمام عاجل مسئولان سياستگذار و تصميم گير نيز همچنان موجود است.

از سوي ديگر راهكارهاي پيشنهادي اين بخش اساساً مبتني بر راهبرد چرخش مغزها بوده و به استناد روش برخورد با پديده و تحليل آن به راهكارهايي روي آورده و استناد مي جويد كه با توجه به جميع جهات و مختصات اين راهبرد مي تواند زمينه تحقق يابد.

12) تشكيل نهاد يا مركز متولي آمارگيري، بررسي و اطلاع رساني پيرامون ايرانيان متخصص داخل و خارج از كشور:بديهي است اين پيشنهاد اولين راهكاري است كه مي بايست براي رفع اولين محدوديتها و خلاء هاي حاصل از بررسي حاضر يعني فقر اسناد واطلاعات دقيق، يكسان و متجانس از وضعيت متخصصان ايراني مهاجر در اقصي نقاط در دستور كار قرار مي گيرند. اين مركز ميبايست با راهبري وزارتخانه علوم ، تحقيقات و فن آوري و با تركيب نمايندگاني از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي و وزارت امور خارجه به وظيفه ثبت و ضبط مشخصات فردي، جمعيتي و اجتماعي متخصصان ايراني در داخل و خارج از كشور، بررسي مستمر نيازها، نگرشها، انتظارات و مسائل آنان از يكسو و اطلاع رساني و انتشار يافته هايش به مبادي تصميم گير و سياستگذار از سوي ديگر اهتمام ورزد.

13) تجديد ساختار و باز مهندسي شرح وظايف مديريت و راهبري شوراي جذب نخبگان در نهاد رياست جمهوري با عضويت نمايندگاني از دستگاه هاي اجرايي در امور بين الملل، امور فرهنگي، امور سياسي و امنيتي، امور اقتصادي، آموزش عمومي و عالي، امور علمي و پژوهشي و همچنين نهادهاي قانون گذار و قضائي به منظور پيش بيني و تضمين اجراي مصوبات و تصميمات متخذه در اين شورا و نظارت بر حسن اجراي آن در مسير تحقق راهبرد چرخش مغزها و الزامات عملي و اجرايي آن. اين شورا ميبايست ضمن تغيير عنوان به شوراي جذب و حفظ متخصصان از نظر سازماني و تشكيلاتي به نحو كارآمدي به دفاتر جذب متخصصان وزارت امور خارجه، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي ، نمايندگي ايران در سازمان ملل متحد ، وزارت علوم و تحقيقات و فن آوري و وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشكي و … متصل و بصورت شبكه اي بتواند ضمن تبادل اطلاعات و آمار نسبت به تجميع، سازماندهي و تجزيه و تحليل آنهاو همچنين انجام بررسيها و ايجاد ارتباطات خود اقدام موثري نمايد. ساير راهكارهاي حاصل از پژوهش حاضر نيز مي تواند به عنوان بخشي از وظايف اين شورا در دستور كار قرار گيرد كه در اين قسمت به عنوان راهكارهاي مستقل ارايه مي گردد:

14)  تشكيل و تقويت شبكه علمي ايرانيان متخصص در داخل و خارج از كشور و بر حسب رشته هاي مختلف علمي و به منظور عضو گيري و فعال سازي ارتباط متقابل ايران با جهان و ايرانيان داخل و خارج از كشور از يكسو و تعريف و فراخوان پروژه هاي آموزشي ـ فرهنگي، علمي ـ پژوهشي و اجرايي ـ توسعه اي از سوي ديگر كه نياز مند مشاركت متخصصان ايراني خارج از كشو ر ميباشد . در اين ميان فرصتهاي لازم براي مشاركت ايرانيان متخصص داخل كشور با متخصصان ايراني و حتي غير ايراني خارج از كشور فراهم شده و پديده چرخش مغزها و همچنين تربيت يا جابجايي مغزها نيز زمينه تحقق بيشتري مي يابد.

15) بررسي و پيشنهاد فرصتهاي تحقيقاتي مناسب و كاريابي علمي و آموزشي براي دانشجويان تحصيلات تكميلي جهت مشاركت در پروژه هاي قابل اجرا در شبكه علمي مذكور و همچنين امكان ايجاد فرصتهاي مطالعاتي، تحصيلي و اجرايي در رشته هاي ذيربط براي دانشجويان از طريق متخصصان ايراني خارج از كشور در ساير كشورهاي پيشرفته و يا در حال توسعه عضو در شبكه پيش گفته.

16) سياستگذاري و تصميم گيري در خصوص زمينه هاي مشاركت متخصصان ايراني داخل كشور در بازار بين المللي علم ،تحقيقات ، فن آوري و توسعه جهاني از طريق اعضاي عضو در شبكه علمي و همچنين مشاركت جويي متخصصان ايراني خارج از كشور در پروژه هاي توسعه اي كشور در بخشها، سازمانها و مناطق مختلف كشور به منظور كسب تجربه ، جذب مغزها، تربيت و جايگزيني متخصصان، تقويت ساختارهاي توسعه كشور و در نهايت ظرفيتهاي علمي و فني آن، تامين نيازهاي ارتباطي، علمي و پژوهشي متخصصان داخلي و همچنين حفظ و تقويت پيوندهاي ملي در بين متخصصان ايراني مهاجر درسايركشورها شفاف سازي جايگاه كشور درفرآيندعلم وتوسعه

 

 

قبلی

برگشت

بعدی