درباره آزادگی

شماره جدید

در حاشیه درگیری لفظی اردوغان و پرس با چه هدف و انگیزه ای؟!

بهرام رحمانی

در رسانه ها آمده است نخست وزیر ترکیه، رجب طیب اردوغان که در کنفرانس اقتصادی بین المللی داووس سوئیس، اسرائیل را به خاطر جنگ در غزه مورد انتقاد قرار داده بود، در یک تماس تلفنی با پرزیدنت شیمون پرس، تاکید کرد که این سخنان او نباید بر روابط دوستانه دو کشور تاثیر گذار باشد. اردوغان در پاسخ به اين پرسش که آيا رابطه ترکيه با اسرائيل پايان يافته، گفت: «ما يک رابطه جدی داريم.»ساعاتی پس از پخش این درگیری لفظی، بسیاری از روزنامه های رسمی ترکیه، ایران، لبنان و... این اقدام ادوغان را ستودند و حتا برخی از این رسانه ها نیز از وی، به عنوان «قهرمان؟!» یاد کردند.

براساس گزارش خبرگزاری ها، بامداد روز جمعه، 30 ژانویه 2009 - 11 بهمن 1387، حدود پنج هزار نفر از طرفداران دولت ترکیه در برابر فرودگاه استانبول اجتماع کردند و از رجب طیب اردوغان، نخست وزیر، که پس از درگیری لفظی در جریان اجلاس مجمع جهانی اقتصاد در داووس، از سوئیس به ترکیه باز می گشت استقبال به عمل آوردند. تظاهرکنندگان پرچم های ترکیه و فلسطینیان را در دست داشتند و اردوغان را «قهرمان ملی» می خواندند.

این تظاهر و نمایش تبلیغی اردوغان، البته که ربطی به حملات خونین حکومت سرکوبگر اسرائیل بر علیه مردم فلسطین ندارد. اما در بطن این نمایش، یک بهره برداری سیاسی مهمی برای ازدوغان و حزب اسلامی وی نهفته، آن هم قرار است در ۲۹ ماه مارس 2009، انتخابات سراسری در ترکیه برگزار شود، مردمی که از روابط اقتصادی، سیاسی و نظامی دولت اسرائیل و ترکیه چندان خبر ندارند این حرکت اردوغان می تواند رای آن ها را به صندوق حزب اردوغان سرازیر سازد. استقبال ۵۰۰۰ تن از طرفداران اردوغان در فرودگاه استانبول که پرچم ‌های ترکیه و فلسطین را در دست داشتند، نمی تواند طرحی از قبل پیش بینی شده نباشد. اردوغان، در 14 مارس 2003- 24 اسفند 1381، به نخست وزیری ترکیه انتخاب شد.

باید دید که این درگیری لفطی بین رجب اردوغان، نخست وزیر ترکیه و شیون پرس، رییس جمهوری اسرائیل با چه هدف و انگیزی ه ای صورت گرفته است؟ در این مطلب سعی می شود هدف و انگیزه آن ها از این درگیری لفظی، مورد بررسی قرار گیرد.

شایان ذکر است که در 23 دسامبر 2008، یعنی پس حدود یک هفته پیش از حمله حکومت اسرائیل به غزه، شیمون پرز و دیگر سران کابینه وی با سران ترکیه حکومت ترکیه، از جمله رجب طیب اردوغان گفتگو کرده بودند که بنا به گفته مسئول دفتر اردوغان به شبکه جهانی الجزیره، این گفتگوهای بی سرو صدا که به دور از چشم رسانه های خبری دنیا انجام شد در مورد حمله حکومت اسرائیل به غزه بود. طبق هماهنگی های انجام شده قرار بود این حمله به مدت یک هفته و تنها برای نابودی حماس صورت بگیرد. سایت خبری «راشین نیوز» در گزارشی به نام «رییس جمهور اسرائیل از نخست وزیر ترکیه عذر نخواست»، به این نکته اشاره می کند که ناراحتی اردوغان و سران این کشور که در داووس مثل آتش فشانی سر باز کرد بیش تر به خاطر عدم وفاداری اسرائیل به قول و قرارهای خود نسبت به ترکیه بود.

حکومت های ترکیه و اسرائیل، روابط بسیار نزدیک اقتصادی، سیاسی و نظامی دارند. برای مثال، اخیرا يك ژنرال بازنشسته ارتش تركيه و نماینده کنونی پارلمان این کشور، فاش كرده است که فقط یک رقم همكاری نظامی حکومت ترکیه و اسرائیل، 700 ميليون دلار بوده است. روزنامه «ينی شفق» تركيه، به نقل از «اردال سپاهی»، ژنرال سابق ارتش اين كشور و نماينده مجلس فعلی از حزب حركت ناسيوناليست نوشته است: مناقصه بازسازی 170 دستگاه تانك ام - 60، علی رغم مخالفت وی، بنا به دستور مقامات ارشد ارتش در سال 2000 به حکومت اسرائيل سپرده شد. اردال سپاهی كه در آن سال، با درجه سرلشكری و به عنوان متخصص تانك در ارتش تركيه خدمت می كرده است، تصريح كرد دليل مخالفت وی نداشتن تجربه كافی اسرائيل در بازسازي اين مدل تانك ها بوده، كما اين كه اسرائيل نه تنها تانك های مذكور را سر موعد مقرر بازسازی نكرده، بلكه اين امر باعث به تعويق افتادن پروژه تانك ملی در تركيه شده است.

رابطه ترکیه و اسرائیل در عرصه نظامی، در سال های دهه ۱۹۹۰، شکل علنی و وسیعی به خود گرفت به طوری که فرماندهان نظامی طرفین يك رشته تمرين ها و موافقت نامه های نظامی را شروع كردند تا این که در سال ۲۰۰۰، اين رابطه گسترش بیش تری يافت و شامل آموزش های نظامی مشترك، توليد مشترك سامانه های موشكی، ارتقای هواپيمای آمريكايی ارتش تركيه توسط اسرائيل و تبادل اطلاعات در زمينه های امنیتی - نظامی مورد علاقه دو طرف. هر دو دولت طرفدار آمریکا و و از نظر موقعیت نظامی بسيار شبيه هم هستند. از ميان حدود بيست و چهار موافقت نامه كه تركيه و اسرائيل از سال ۱۹۹۳ با هم امضا كرده اند، قراردادهای اصلی در برگيرنده همكاری و آموزش نظامی، و هم چنین در عرصه همكاری دفاعي - صنعتی و يك قرارداد تجارت آزاد بوده است كه همه در سال ۱۹۹۶ منعقد شدند. اسرائيل جنگنده های اف ۴ و اف ۵ تركيه را ارتقا داده و مطبوعات اسرائيل از تدوين قراردادهای نظامی ديگر خبر داده اند.

تركيه دانش نظامی خود را از طريق آموزش مشترك و همكاری نزديك با ارتش اسرائيل تقويت می كند، توانايی جمع آوری اطلاعات خود را از همسايگان مخاصم و بالقوه دشمن افزايش می دهد و مهم تر اين كه به منابع تسليحاتی پيشرفته دست می يابد.

در عرصه اقتصادی نیز حجم تجارت دو جانبه در سال های دهه ۱۹۹۰ گسترش يافت، به خصوص با موافقتنامه تجارت آزاد دو جانبه ۱۹۹۷، حجم تجارت كه در سال ۱۹۸۹، ۹۰ مليون دلار بود، در سال ۱۹۹۹ به ۹۰۰ ميليون دلار افزايش يافت، يعني ده برابر افزايش پیدا کرد. در سال ۱۹۹۹، اسرائيل بزرگ ترين بازار صادراتی تركيه در خاورميانه ارتقا یافت. 1

اما کارگران، نیروهای چپ و سوسیالیست و مردم آزادی خواه ترکیه، به خوبی می دانند که اردوغان، قهرمان ضدجنگ و حامی حق و حقوق مردم فلسطین نیست و حرکت وی در داووس، صرفا یک نمایش تبلیغی - سیاسی ریاکارانه ای بیش نبوده است. زیرا خود وی در مقام نخست وزیری ترکیه، نه تنها تابوهای سیاسی را پاس می دارد، بلکه گاه و بی گاه فرمان حمله به مردم کردستان ترکیه و حتا نقاط مرزی کردستان عراق به بهانه سرکوب «پ.ک.ک» را صادر می کند و مردم این منطقه را به خاک و خون می کشد. علاوه بر این، هر روزنامه نگار و نویسنده و فعال سیاسی، در مورد تابوهای سیاسی این کشور سخن گفته، با تهدید و زندان و شکنجه روبرو شده است.

مردم ترکیه، هم چنین فراموش نکرده اند که چند سال پیش در درگیری مردم در شهر کردنشین دیاربکر ترکیه با نیروهای سرکوبگر دولتی، اردوغان حتا دستور تیراندازی به کودکان را نیز صادر کرد هنگامی که با اعتراض افکار عمومی مردم ترکیه و هم چنین سازمان های بین المللی نیز قرار گرفت، بهانه اش این بود که «پ.ک.ک» در این اعتراض توده ای شهری، از کودکان به عنوان سپر استفاده می کند. بنابراین، حکومت اسرائیل نیز کودکان و زنان و مردم بی گناه را با این بهانه کشتار می کند که «حماس در میان مردم پنهان شده است.»

در مطلبی به تاریخ بیست و چهارم سپتامبر 2006، تحت عنوان «سناریوهای سیاه علیه PKK»، نوشته بودم: «لازم به یادآوری است که در اعتراضات توده ¬ای که در ماه آوریل 2006، در مناطق کردنشین در اعتراض به جنایات نیروهای امنیتی روی داد، رجب طيب اردوغان، نخست وزير ترکيه، به نيروهای امنيتی اين کشور دستور داد به زنان و کودکانی که به گفته وی به عنوان ابزار تروريسم مورد استفاده قرار می¬ گيرند، تیراندازی کنند.

این اعتراضات، پس از عمليات هفته آخر مارس ارتش ترکيه که طی آن چهارده نفر مظنون به چریک¬ های پ.ک.ک، کشته شدند، آغاز

قبلی

برگشت

بعدی