ارتباط با ما

اطلاعیه و پیامها لینک ها

درباره آزادگی

مقالات

شماره جدید

 بایگانی

مسئله ملی  و فدرالیسم

ملا حسنی

شماره جدید

حقوق بشر

دانشجو

نتایج مطالعات صورت گرفته در ایران نشان می‌دهد كه بیش از20 درصد دختران (از 7/7 درصد در شهر تهران تا 40 درصد در مناطق روستایى سیستان و بلوچستان) قبل از سن 18 سالگى ازدواج كرده‌اند؛ به طوری كه ازدواج زودهنگام مهم‌ترین عامل ترك تحصیل دختران نوجوان شناخته شده است؛ اگرچه شواهد حاکی است قریب 40 درصد ازدواج‌ها در این استان اصولاً ثبت نمی‌شود.

رواج فرهنگ عشیره‌ای و طایفه‌ای و برخی باورهای سنتی، باعث شده است تا هنوز بسیاری از اهالی استان سیستان و بلوچستان، خود را از داشتن شناسنامه بی‌نیاز بدانند. در این استان پهناور افراد زیادی بدون ثبت رسمی ازدواج به صورت کاملاً سنتی باهم زندگی می‌کنند، طلاق‌شان ثبت نمی‌شود و کودکان حاصل از این ازدواج‌ها نه شناسنامه‌ای دارند و نه هویتی. به طوری که طبق گزارش روزنامه اعتماد از منابع خبری، بیش از 40 درصد ولادت نوزادان در استان متعلق به پدر و مادرهایی بوده که ازدواج‌شان ثبت نشده است.

تحقیق صورت گرفته توسط یاراحمدى درباره تاثیر ازدواج زودهنگام بر ترك تحصیل زنان نوجوان در ایران با رویكرد چندسطحى، روى افراد مؤنث 10 تا 19 سال كشور نیز حاكی است به طور متوسط 4/16 درصد افراد مؤنث 15 تا 19 سال كل كشور متأهل هستند كه این رقم براى مناطق روستایى و شهرى به ترتیب 6/19 و 7/13 درصد است. میزان ازدواج زودهنگام در استان‌هاى كشور بیانگر آن است كه پایین‌ترین میزان ازدواج زودهنگام متعلق به شهر تهران با 7/7 درصد است و مناطق روستایى استان‌هاى اصفهان و سیستان و بلوچستان بیشترین میزان را به خود اختصاص داده‌اند. در ارتباط با دلایل عدم اشتغال به تحصیل افراد ازدواج كرده نیز در این بررسى 56 درصد افراد اظهار كردند كه دلیل ترك تحصیل آنها ازدواج بوده است. (20 درصد ازدواج‌ها در ایران در سنین کودکی صورت می‌گیرد، ایسنا)

زمینه های بروز و تشدید ازدواج کودکان چیست؟

<تعیین حداقل سن ازدواج در ایران بر اساس قوانین شرعی صورت گرفته است. ازدواج پیامبر مسلمانان در ۵۴ سالگی با عایشه‌ ۹ ساله و نیز ازدواج امام اول شیعیان با فاطمه در ۹ سالگی حتی اگر این سنت قبل از اسلام هم وجود داشته، با این دو ازدواج مشروعیت بیشتری کسب کرده است.

همسو بودن سنت و شرع نیز یکی از عوامل دیگر موثر بر ازدواج‌های اجباری و زودهنگام است. اگرچه به نظر می‌رسد خاستگاه اصلی این پدیده، سنت هم باشد، ولی باورها و احکام دینی آن را بازتولید می‌کند. به طوری که وقتی سنت درحال تغییر و آماده تحول فرهنگی است، باورها و قوانین دینی سخت منع ایجاد می‌کند و سبب ماندگاری این رفتار ضد حقوق بشری می‌شود. همچنین در بعد سنتی، مسئله بکارت و اهمیت آن نزد خانواده‌های سنتی سبب میشود خانواده‌ها، ازدواج زودهنگام را راهی برای پیشگیری از خطر از بین رفتن بکارت او بدانند. ملاحظات اخلاقی و آبرو نیز از عوامل موثر بر ازدواج کودکان محسوب می‌شود. اهمیت حفظ "آبروی خانواده" و بکارت دختر از همین رو بسیار زیاد است. از دیدگاه سنت، دختر برای تضمین بکارتش باید زودتر ازدواج کند.

 ازسوی دیگر به ازدواج با یک مرد و شوهر مسن‌تر از آنرو تشویق می‌شود که مرد بزرگسال بهتر می‌تواند از دختر در برابرخطرات احتمالی دفاع کند (یکی از دلایل دیگر می‌تواند وجود نابرابری جنسیتی باشد. در جامعه اسلامی ایران زنان و دختران موقعیت پست‌تری نسبت به مردان و پسران در جامعه دارند و همین امر سبب می‌شود در حتی پدیده ازدواج کودکان، دختران بیشترین نرخ ازدواج اجباری را به خود اختصاص دهند.

- فقر نیز از زمره عوامل اصلی ازدواج کودکان است؛ به طوری که دختران در خانواده‌های فقیر معمولاً بار اقتصادی خانواده محسوب می‌شوند و لذا ازدواج آنان می‌تواند یک عامل راهیابی مشکلات اقتصادی خانواده تلقی شود

 در میان برخی خانواده‌ها گاه با ازدواج دخترشان با افراد مسن‌تر می توانند به زندگی اقتصادی و اجتماعی دختر و حتی خودشان نیز سامان بهتری دهند.

- بررسی ها نشان می‌دهد که ازدواج دختران در سنین کودکی در خانواده‌هایی که پدر معتاد، بیمار روانی، بی‌سواد یا کودک تک‌والد یا والد ناتنی داشته باشد و از لحاظ اقتصادی - اجتماعی در سطح پایینی باشند، بیشتر است. امروزه قاچاق کودکان در قالب ازدواج گریبان‌گیر خانواده‌های فقیر است. (آسیب‌شناسی ازدواج اجباری، معبودیان)

یکی دیگر از دلایلی که بخصوص در ماه‌های اخیر می‌تواند در زمره دلایل تشدید و افزایش نرخ و گرایش خانواده‌ها به ازدواج اجباری کودکان محسوب شود تاکید بر افزایش نرخ رشد جمعیت و وادار کردن دختران و پسران برای ازدواج های زودهنگام است که برای پیشگیری از وقوع آگاهی و انتخاب در بین کودکان خردسال پس از ورود به سن بلوغ جنسی و اجتماعی صورت می‌گیرد.

- از دلایل دیگر بروز ازدواج اجباری برای کودکان وجود عامل فشار و تهدید به مرگ درصورت عدم تمکین به ازدواج اجباری است که موسوم به قتل ناموسی است. هژمونی ناشی از قدرت ساختار پدر- مردسالاری در ساختار خانواده، جامعه، دین و حقوق مدنی در کشور زمینه‌ساز رعب و وحشت به ویژه دختران در اطاعت از دستور پدر و یا مردان بزرگ خانواده شده است و در این میان مادران حتی درصورت عدم موافقت، توان بروز آن را ندارند.

پیامدها

ازدواج زودهنگام منجر به زنانه شدن فقر می‌شود. از یکسو دختران با ازدواج اجباری و زودهنگام از فرایند آموزش و تحصیل دور می‌مانند و با فقر آموزشی روبه‌رو می‌شوند و از سوی دیگر به دلیل همین کم سوادی و دانش اندک، توانایی رویا رویی با مسائل خانوادگی را پیدا نمی‌کنند و در توسعه خانواده و تربیت فرزندان نیز سرمایه مناسبی محسوب نمی‌شوند. لذا دختران و زنان بیشترین قربانیان این پدیده هستند.

پس از جدایی و طلاق‌های شایع در این طیف و گروه سنی، به دلیل همان فقر آموزش و مهارت، ادامه زیست برای خانواده‌هایی که این کودکان سرپرستی آن را برعهده دارند، بسیار مشکل‌آفرین می‌شود.

از این‌رو است که ازدواج زودهنگام و اجباری سبب ساز تحکیم و شیوع مدار شوم فقر و فقرزایی و زنانه شدن بیشتر آن می‌شود.دیگر پدیده‌ای که می‌شود به عنوان پیامد به آن اشاره کرد، پدیده‌ خودسوزی یا خودکشی بین دختران است که باز پدیده‌ای به نسبت رو به گسترش است.

این واقعه به ویژه در برخی استان‌ها شیوع بیشتری دارد و مثلاً ایلام بیشترین نرخ خودسوزی زنان و دختران را به خود اختصاص می‌دهد.

 

قبلی

برگشت

بعدی