درباره آزادگی

آمارهای سال 2011 نشان می‌دهد در سطح جهانی 36 درصد زنان 20 تا 24 ساله قبل از رسیدن به سن 18 سالگی ازدواج کرده‌اند. سالانه 14 میلیون نوبالغ 15 تا 19 ساله زایمان می‌کنند و دختران زیر سن 15 سال، پنج برابر بیش از دختران سن بیست سالگی دستخوش مرگ و میر در طول بارداری یا زایمان می‌شوند. فاصله زیاد سنی بین دختران زیر سن کودکی با همسرانشان، سبب تحمیل کار خانگی و محدودیت‌های رسیدگی به کودک و فرصت‌های آنان می‌شود و همین امر قدرت و توان تصمیم‌گیری در خانوار را کاهش می‌دهد.( (World children state,2007, p 27علی‌رغم تصور مردم برخی مناطق برای ازدواج زودهنگام که با هدف پیشگیری از بیماری‌های عفونی و اچ آی وی توجیه می‌شود، ولی این امر نتایج عکس به همراه دارد. به طوری که در صحاری جنوبی آفریقا 17 تا 22 درصد از دختران 15 تا 19 ساله دچار این بیماری هستند و فقط سه تا هفت درصد پسران بیماری مشابه دارند.

آمارها حاکی است بیش از 51 میلیون دختر خردسال در سنین کودکی در جهان به ازدواج واداشته شده‌اند. برآوردهای نیز نشان می‌دهد در دهه آتی قریب 100 میلیون به این رقم افزوده خواهد شد. در این بین روزانه در طی دهسال اتی قریب 20 هزار دختربچه وادار به ازدواج زودهنگام خواهند شد.

پدیده کودک همسری درجامعه ایران نیز امری دیرین و دیرپاست و امروزه به صورت یک قانون و سنت در دین اسلام مشروعیت بیشتری به خود گرفته است. به طوری که در منابع معتبر آمده است: "عایشه در شش یا هفت سالگی به محمد داده شد، و محمد که‌ ۵۴ سال سن داشت در نه سالگی با او نزدیکی کرد. هنگامی که‌ محمد در ۶۳ سالگی درگذشت عایشه‌ هجده‌ سال سن داشت... نمونه دیگر آن در اسلام ازدواج فاطمه زهرا در ۹ سالگی با علی است. او تنها نه ماه و نیم بعد در سن ده سالگی حسن را به دنیا آورد."(ویکی پدیا، مدخل عایشه)

در ایران امروز طبق قانون مدنی کشور و بر اساس موازین شرعی پسران در پایان 15 سالگی و دختران در پایان 9 سالگی از نظر جنسی بالغ به حساب می‌آیند. طبق مصوبه شال ۱۳۸۱ ماده ۱۰۴۱ قانون عقد نکاح دختر قبل از رسیدن به سن ۱۳ سال تمام خورشیدی و پسر قبل از رسیدن به سن ۱۵ سال تمام خورشیدی منوط است به اذن ولی به شرط مصلحت با تشخیص دادگاه صالح. این شرط قانونی راه را برای عمل به موازین شرعی باز گذاشته است؛ به این معنی كه اگر پزشكی قانونی تایید كند كه فردی از نظر فیزیكی توانایی ازدواج و تشكیل خانوده را دارد، حتی در سنین پایین‌تر از این، مجوزی به نام "گواهی رشد" برای او صادر می‌شود. بر اساس این مجوز او می‌تواند ازدواج كند. آمار سرشماری مربوط به تعداد افراد جمعیت برحسب سن نشان می‌دهد که حدود بیش از 35 درصد کل جمعیت کشور زیر سن 18 سالگی هستند. ازسوی دیگر مقایسه آمارها حاکی از مجموع بیش از 26 میلیون نفر کودک زیر 18 سال هستند. شواهد آماری سال 1389 حاکی است که قریب 950 هزار کودک زیر سن 18 سال ازدواج کرده‌اند که با محاسبه آمار ازدواج‌های همین گروه سنی که اصولاً مورد ثبت قرار نمی‌گیرد می‌توان گفت آمار ازدواج کودکان زیر 18 سال بیش از یک میلیون نفر است.

جمع	مرد	زن
جمع كل	26406	13504	12902
تا چهارساله	5463	2801	2662
پنج تا نه ساله	5509	2820	2688
ده تا چهارده ساله	6708	3441	3267
پانزده تا نوزده ساله	8726	4442	4283

براساس این یافته های آماری از مجموع افراد واقع در سن بین 10 تا 19 سالگی (در کل 15.4 میلیون نفر)، 6.7 میلیون نفر بین 10 تا 14 سالگی و 8.7 میلیون نفر بین 15 تا 19 سالگی قرار دارند. از این جمعیت حدود 890 هزار نفر کودک زیر 19 سالگی تن به ازدواج اجباری داده‌اند. از بین جمعیت 10 تا 14 سال، 78 هزارنفر حداقل یکبار ازدواج کرده‌اند- معادل 1.2 درصد- که از این بین فقط 62 هزار و 383 نفر در زمان سرشماری دارای همسر- 80 درصد - بوده و باقی معادل نه هزار و 597 نفر فاقد همسر- 20 درصد- بوده‌اند. در این گروه سنی از کل کودکان ازدواج کرده، 31 درصد پسر و 69 درصد دختر هستند. کودکان بی‌همسر نیز از کل بی‌همسران این گروه سنی، شامل 69 درصد پسر و 31 درصد دختر هستند. 53 درصد از این کودکان بر اثر طلاق و 47 درصد بر اثر فوت همسر تنها و فاقد همسر هستند.

در چنین جغرافیایی، كودكان قبل از خروج از سن كودكی، به قبول مسئولیت مادری و كودك‌پروری ، شوهرداری و خانه‌داری می‌پردازند و بی‌هیچ آموزش اولیه "كودكانه" مادری می‌كنند، كودكانه در بستر همسر می‌خوابند و كودكانه مشغول به خانه‌داری و تدبیر در منزل می‌شوند. از سوی دیگر امارها نشان می‌دهند درگروه سنی 15 تا 19 سال، 814 هزار نفر ازدواج کرده‌اند- معادل 9 درصد- که ازاین بین فقط 787 هزار نفر دارای همسر- 96 درصد- هستند و باقی چهار درصد بر اثر طلاق یا فوت همسر، بی‌همسر بوده‌اند. در بین کودکان بی‌همسر از کل بی همسران، پسرها 89 درصد و دختران 11 درصد را تشکیل می دهند. رقم بی‌همسران حاکی است 59 درصد مطلقه و 41 درصد بیوه بوده‌اند. (سرشماری 1385؛ مرکز آمار ایران)

مردان بی‌همسر جوانسال در همسرگزینی مجدد رغبتی به انتخاب همسر از بین دختران بی‌همسر در زیر 18 سال نشان نمی‌دهند و به انتخاب همسر از بین سایر دوشیزگان می‌پردازند. با چنین اوصافی دختران كودك مطلقه پس از مدتی در بهترین حالت به همسری مردان بزرگسال با فاصله سنی بسیار یا ازدواج با مردان همسردار به عنوان «هوو» در می‌آیند که خود از پیامدهای همین ازدواج زودهنگام است.