روسیه برای توزیع واکسن اسپوتنیک به مناطق مختلف این کشور پهناور مشکل دارد اما میلیون‌ها دوز آن را صادر می‌كند. برخی ناظران جاه‌طلبی و گسترش حوزه نفوذ را انگیزه اصلی مسکو از این اقدام تلقی می‌کنند.
رئیس کمیسیون اروپا اواخر فوریه این پرسش تردیدآمیز را مطرح کرد که چگونه ممکن است روسیه میلیون‌ها دوز واکسن “اسپوتنیک وی” را به کشورهای دیگر عرضه می‌کند اما برنامه واکسیناسیون در آنجا به کندی پیش می‌رود.
به نظر می‌رسد واکسن کرونا به ابزار مناسبی برای مسکو تبدیل شده که با کمک آن به جهان نشان داده شود که در عرصه دانش و پژوهش نمی‌توان روسیه را نادیده گرفت.
آلکسی لوینسون، کارشناس امور سیاسی روسیه تاکید کرد که واکسن اسپوتنیک برای مسکو به نماد مهمی در داخل و خارج از کشور تبدیل شده است.او می‌گوید روسیه به خصوص در این حوزه خاص مایل است نشان دهد که از دیگران در جهان جلوتر است و همین امر نشان می‌دهد که چرا ولادیمیر پوتین اصرار داشت واکسن اسپوتنیک “اولین و مهم‌ترین” در سطح دنیا باشد.
به گفته لوینسون این مسئله فقط به موقعیت امروز روسیه ارتباط ندارد بلکه نشانه‌ای از تمایل مسکو برای پیوند زدن امروز به “دوران شکوهمند اتحاد جماهیر شوروی” است؛ دوران پرتاب نخستین ماهواره به فضا به نام اسپوتنیک و زمان برتری در رشته‌هایی مانند شطرنج و باله.
واکسن روسی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کووید۱۹ ماه‌ها پیش از واکسن‌های دیگر در تابستان ۲۰۲۰ مجوز ملی را دریافت کرد اما مراحل تائید آن در نهادهای بین‌المللی طی نشده است.
دروغگویی سیستماتیک روس‌ها در باره واكسن كرونا
اگر حرف رسانه‌های وابسته به کرملین معیار باشد، عملکرد روسیه در قبال کووید-۱۹ به مراتب از خیلی کشورهای دیگر بهتر بوده است. برنامه واکسیناسیون به خوبی پیش می‌رود، واکسن روسی امن‌تر و موثرتر از رقبا است، و افزایش تعداد جان‌باختگان از آن چیزها است که فقط در دیگر کشورها رخ می‌دهد.اما بیشتر اخبار گمراه‌کننده است، و ظاهرا برای پرت کردن حواس‌ها از کاستی‌های تمهیدات خود روسیه در مقابله با ویروس کرونا طراحی شده است.
در ادامه مطلب، برنامه‌های سه شبکه تلویزیونی اصلی روسیه بررسی شده است تا بهتر با روش‌های کرملین برای شکل‌دهی به اخبار آشنا شویم.روس‌ها با تماشای تلویزیون متوجه نمی‌شوند که روزانه چند نفر در کشورشان جان خود را به خاطر ابتلا به ویروس کرونا از دست می‌دهند.
تمرکز برنامه‌های خبری پربیننده‌ترین شبکه‌های تلویزیونی روی موارد جدید ابتلا است: شاخصی که طبق آمار رسمی در اواخر ماه ژانویه روندی نزولی به خود گرفته است. تعداد بهبودی‌ها هم به شکل گسترده گزارش می‌شود. چیزی که معولا در گزارش‌های تلویزیون دولتی دیده نمی‌شود تعداد فوتی‌ها است.اگر هم به آن پرداخته شود، معمولا یا به صورت اشاره کلامی مختصر است یا در قالب گرافیک روی صفحه ظاهر می‌شود و مجری یا خبرنگار هم آن را برجسته نمی‌کند.
آمار مرگ‌ومیری که در تلویزیون دولتی منتشر می‌شود همان است که ستاد مقابل با ویروس کرونای روسیه به صورت روزانه اعلام می‌کند. اما این آمار با آمارهای رسمی دیگری که حاکی از تعداد مرگ‌ومیر بسیار بیشتر است فرق دارد.
تهیه گزارش خوش‌بینانه از سرعت بالای واکسیناسیون در روسیه نیز به یکی از ارکان اصلی برنامه‌های خبری در ماه ژانویه تبدیل شد. اما تعداد افرادی که واقعا واکسینه شده‌اند تقریبا هرگز اعلام نمی‌شود. اگر هم آماری ارائه شده باشد، بیشتر باعث گیجی شده است.
همان‌طور که وبسایت مستقل “مدوسا” روز ۱۴ ژانویه در مقاله‌ای مطرح کرد، پاسخ صحیح به این پرسش که چند نفر در روسیه واکسینه شده‌اند این است که “هیچ کس نمی‌داند”.شبکه‌های تلویزیونی روسیه در عین حال اشاره خاصی نیز به موفقیت برنامه واکسیناسیون دیگر کشورها نکرده‌اند. برای مثال، هیچ اشاره‌ای به تعداد افرادی که در اسرائیل، بریتانیا یا آمریکا واکسینه شده‌اند نمی‌شود. وقتی هم که به این موضوع پرداخته می‌شود، مشخصا از دید منفی آن را بررسی می‌کنند.
اما نبود آمار درباره پیشرفت برنامه واکسیناسیون روسیه باعث نشده است که شبکه‌های دولتی از همین حالا خبر از موفقیت آن ندهند. کانال یک روز ۲۸ ژانویه مدعی شد که “واکسیناسیون توده‌ای باعث ایجاد مصونیت جمعی بین ما شده است، و وضعیت دارد یواش یواش به ثبات می‌رسد.”
شبکه‌های دولتی مرتب از غرب بابت راه انداختن “جنگی اطلاعاتی” علیه واکسن اسپوتنیک وی گله می‌کنند، ولی خودشان همزمان ادعاهایی جعلی درباره خطرات و کاستی‌های واکسن‌های رقیب مطرح می‌کنند.
اولگا اسکابیوا، مجری برنامه “۶۰ دقیقه” شبکه روسیه ۱ از “مشکلات خوفناکی” صحبت کرد که به گفته او در واکسن فایزر وجود دارد. او گفت که “کارزاری باورنکردنی، رقت‌انگیز و واقعا فرومایه” علیه واکسن اسپوتنیک وی در رسانه‌های غربی جریان دارد که هدفش مخفی کردن همین مشکلات است.
پارسال، دمیتری کیسلیوف، مجری برنامه “خبر هفته” چند بار به تمسخر از واکسن آکسفورد به عنوان “واکسن میمون” نام برد، چرا که بر اساس آدنوویروس شامپانزه ساخته شده است.
شبکه‌های تلویزیونی روسیه بیشتر ترجیح می‌دهند که از موفقیت‌های اسپوتنیک وی در خارج از کشور بگویند. برنامه “وقت یک‌شنبه” کانال یک روز ۳۱ ژانویه کشورهایی را که برای خرید اسپوتنیک وی اقدام کرده‌اند روی نقشه دنیا نشان داد و گفت که “بیش از ۵۰ کشور” برای واکسن روسی درخواست داده‌اند، و “حدود یک‌سوم” از آن‌ها نیز یا استفاده از آن را تایید کرده‌اند یا همین حالا هم دارند استفاده می‌کنند.
