شوق دیدار شاهکارهای هنر غرب در موزه هنرهای معاصر تهران

نمایشگاه “مینی‌مالیسم و کانسپچوال آرت” در موزه هنرهای معاصر تهران با استقبال گسترده روبرو شده است. بیش از ۲۰ هزار نفر از ۱۳۱ اثر ارائه‌شده در آن بازدید کرده‌اند. در این میان ۳۸ اثر برای نخستین بار نمایش داده شده‌اند.نمایشگاه “مینی‌مالیسم و کانسپچوال آرت” (کمینه‌گرایی و هنر مفهومی) که از روز سه‌شنبه ۳۱ خرداد ماه ۱۴۰۱ در موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شده و تا ۲۷ شهریور ماه ادامه دارد، با استقبال بسیار گسترده‌ای روبرو شده است.

در این نمایشگاه ۱۳۱ اثر از هنرمندان برجسته در معرض نمایش قرار داده شده که در این میان ۳۸ اثر برای نخستین بار به نمایش درآمده‌اند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

در این گنجینه هنری که پیش از انقلاب بهمن ۱۳۵۷ گردآوری شده، آثاری از ۳۴ هنرمند مشهور و برجسته سبک‌های هنری مفهومی و مینی‌مالیستی، از جمله میکل آنجلو پیستولتو، رابرت موریس، کریستو و ژان کلود، مارسل بروت‌هارس، میشل استوارت، راجر ولش، دن فلی‌وین، کیت سونیر، اد راینهارد، اگنس مارتین، دیتر روت، سول له‌ویت، جوزف کاسوت، جان بالدساری، اد راشا، ‌یان دیبتس، میکله زازا، برند و هیلا بشِر، گر فان الک، ژاکلین وینسور، دنیس اپن‌هایم، برنار وُنه، شوساکو آراکاوا، مارسل دوشان، گیلبرت و جورج، دانلد جاد، رابرت اسمیتسون، ‌تری اتکینسون و مایکل بالدوین، بورلی پپر، پیتر استرویکن، من ری، فرانک استلا، گوردون ماتا کلارک و دانیل اسپوئری دیده می‌شود.

اغلب این آثار که میانگین ارزش مالی آن میلیاردها دلار تخمین زده شده، پس از وقوع انقلاب اسلامی با بهانه‌هایی چون “ترویج ابتذال”، “نفوذ فرهنگ غربی” و “مغایرت با ارزش‌های اسلامی” به زیرزمین موزه‌ هنرهای معاصر منتقل شده بودند، از جمله شاهکارهای هنر مینی‌مالیستی و مفهومی قرن‌های نوزدهم و بیستم محسوب می‌شوند.

نمایش عمومی آثار غربی زیر سایه حکومت اسلامی در ایران چندان رایج نیست. مقام‌های حکومت شیعی ایران، از جمله علی خامنه‌ای رهبر و ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی، مدام علیه نفوذ فرهنگ غربی هشدار می‌دهند. آثار هنری غربی برای مدت‌ها در زمره ممنوعه‌ها محسوب می‌شد و هنرمندان ایرانی نیز که آثاری مغایر با “فرهنگ انقلابی” خلق کنند، تحت فشار قرار می‌گیرند.

این مجموعه که به تازگی در معرض نمایش عمومی قرار گرفته است نیز اصولا در همین دایره هنرهای غربی جای می‌گیرد که پس از انقلاب اسلامی به حاشیه رانده شد؛ مجموعه‌ای که در واقع ملکه سابق ایران، شهبانو فرح پهلوی، در دهه ۱۹۷۰ میلادی گردآوری کرده است.

ملکه سابق ایران در سال ۲۰۱۷ میلادی در مصاحبه با دویچه وله گفته بود که ایده تاسیس “موزه هنرهای معاصر” در دوسالانه‌ای که وزارت فرهنگ ایران در اوایل دهه ۱۹۶۰ ترتیب داده بود شکل گرفت. او در این مصاحبه گفته بود: «با خودم گفتم چرا ما هم اینجا هنر خارجی نداشته باشیم. چون همه دنیا هم هنر ما را در موزه‌های خود نگه می‌دارند». به گفته ملکه سابق ایران، در این دوران این ایده در او شکل گرفته که آثار هنری غربی هم باید به ایران راه پیدا کنند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

شهبانو فرح پهلوی در مصاحبه اختصاصی با دویچه وله که به زبان انگلیسی در ۱۳ ژانویه ۲۰۱۷ منتشر شد گفته بود: «در کل زندگی‌ام، هنر برایم بسیار مهم بوده است. فکر می‌کنم یک هنرمند باید پیام‌هایی برای همه دنیا داشته باشد و او کسی است که آثارش همیشه ماندگار خواهد بود.‌ مردم ممکن است نام یک رهبر، شاه یا رئیس‌جمهور را فراموش کنند، اما هرگز نام یک موسیقی‌دان، خواننده یا هر هنرمند دیگری را از یاد نخواهند برد».

ملکه سابق ایران به گفته خودش در ابتدا بسیار نگران بوده که این آثار هنری در خلال انقلاب از بین بروند، اما خوشبختانه این مجموعه در حال حاضر نسبتا سالم باقی مانده است.

آثاری که اینک در نمایشگاه موزه هنرهای معاصر تهران در معرض نمایش عموم گذاشته شده به قدری نفیس و بی‌همتا به شمار می‌روند که در خود غرب نیز همچنان در کانون بحث‌های مربوط به هنرهای مینی‌مالیستی و مفهومی قرار دارند. اشتیاق و علاقه نسل جدید ایران به چنین سبک‌های هنری، اینک توجه رسانه‌های غربی را به خود جلب کرده است و در ایران نیز بسیاری از علاقه‌مندان، در رسانه‌های اجتماعی با اشتیاق درباره آن بحث و تبادل نظر می‌کنند.