سودان؛ نبرد سرنوشت‌ساز بین ارتش و شبه نظامیان

تبادل سنگین آتش و انفجارهای مداوم در جریان درگیری میان ارتش و شبه‌نظامیان سودان، چند کشته به جا گذاشته و سبب لغو پروازهای فرودگاه خارطوم شده است. سازمان ملل، اتحادیه اروپا، اتحادیه عرب و آمریکا خواستار پایان خشونت‌ شدند. در پی بالا گرفتن تنش میان ارتش و شبه نظامیان، دست‌کم سه غیرنظامی کشته شده‌اند. به گزارش خبرگزاری‌ها در چند محله از جمله شمال خارطوم که فرودگاه و کاخ ریاست جمهوری سودان در آن واقع شده است و همچنین در جنوب شهر، که مقر گروه شبه نظامی نیروهای پشتیبانی سریع (RSF) در آن قرار دارد، تیراندازی و انفجارهای سهمگینی رخ داده است.

رسانه‌ها گزارش داده‌اند که دامنه این درگیری‌ها به ایالت‌های نیل سفید و دارفور شمالی نیز کشیده شده است.

ژنرال عبدالفتاح البرهان: شرایط تحت کنترل است

نیروهای “پشتیبانی سریع”، صبح شنبه ۱۵ آوریل گزارش داده‌ بودند که کنترل کاخ ریاست‌جمهوری، محل اقامت ژنرال عبدالفتاح البرهان را در دست گرفته‌اند و فرودگاه بین‌المللی خارطوم را تصرف کرده‌اند، اما ارتش سودان در حساب توئیتر خود این خبر را رد کرد.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

ژنرال البرهان، نیروهای شبه‌نظامی را به حمله به اهداف استراتژیک متهم کرد. او در مصاحبه با شبکه تلویزیونی الجزیره گفت که خانه او نیز مورد حمله قرار گرفته است. با این حال، راستی‌آزمایی ادعاهای دو سوی این مناقشه نظامی به صورت مستقل ممکن نیست. البرهان از تحت کنترل بودن اوضاع خبر می‌دهد در حالی که گزارش‌ها همچنان از ادامه تیراندازی‌ها و انفجارها در مناطق مختلف این کشور حکایت دارند.

بیشتر بخوانید: کودتای نظامی در سودان؛ بازداشت نخست‌وزیر و برخی اعضای کابینه

ژنرال محمد حمدان دگالو فرمانده نیروهای “پشتیبانی سریع”، پیش‌تر در مصاحبه‌ با الجزیره گفته بود که قصد دارد البرهان و متحدانش را به دست عدالت بسپارد. حمدان، البرهان را مقصر بحران خوانده و گفته بود که او یا اسیر خواهد شد “یا مانند سگ خواهد مرد.”

آمادگی تردیدآمیز تحویل قدرت به غیرنظامیان

هر دو طرف طی چند روز گذشته، اظهاراتی در خصوص انتقال قدرت به یک دولت غیرنظامی بیان کرده بودند. با این حال، کارشناسان درباره تمایل ژنرال‌ها برای دست کشیدن از بخشی از قدرت خود تردید داشتند. عثمان میرغانی، سردبیر روزنامه سودانی “الطیار” با اشاره به وخامت اوضاع، خواستار از سرگیری کامل روند مذاکرات سیاسی شده بود.

در همین حال وزارت خارجه آلمان با اشاره به درگیری‌های سنگین مسلحانه که فرودگاه خارطوم را نیز فرا گرفته از وضعیتی نامعلوم خبر داده است.

همچنین در پی وقوع درگیری‌های نظامی در فرودگاه خارطوم، دو شرکت هواپیمایی عربستان سعودی و مصر، پروازهای خود از و به فرودگاه خارطوم را لغو کردند.

شرکت هواپیمایی عربستان سعودی اعلام کرد که یکی از هواپیماهایش که حامل مسافران و خدمه بود، صبح شنبه پیش از حرکت، با شلیک گلوله آسیب دیده است. اگرچه این حمله، زخمی یا کشته‌ بر جا نگذاشته است اما به دلیل وضعیت نامشخص امنیتی فرودگاه، شرکت هواپیمایی دولتی مصر نیز اعلام کرد که پروازهای خود به خارطوم را به مدت ۷۲ ساعت متوقف می‌کند.

سازمان ملل، اتحادیه اروپا و ایالات متحده: خشونت‌ها پایان یابد

در میانه تنش‌های نظامی میان ارتش و شبه‌نظامیان در سودان، سازمان ملل، اتحادیه اروپا و ایالات متحده خواستار پایان دادن به دور تازه خشونت‌ها شدند. فولکر پرتس، نماینده ویژه سازمان ملل متحد در سودان خواستار توقف فوری درگیری‌ها شد و از هر دو طرف خواست که امنیت مردم سودان را تضمین کنند و از خشونت بیشتر خودداری کنند.

بیشتر بخوانید: تظاهرات گسترده در سودان علیه نظامیان و خطر بی‌ثباتی کشور

جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز خواستار پایان فوری خشونت‌ها شد. او در توییتر خود هشدار داد: تشدید تنش‌ها فقط وضعیت را بدتر خواهد کرد. امنیت شهروندان در اولویت قرار دارد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده نیز خواستار پایان دادن به درگیری‌ها شد. او در توییتر خود نوشت: «ما از همه طرف‌ها می‌خواهیم که فورا خشونت را متوقف کنند و از تشدید بیشتر درگیری یا لشکرکشی خودداری کنند و به گفتگو برای حل مسائل باقی مانده ادامه دهند.»

به گفته بلینکن، دولت ایالات متحده از بروز این خشونت “عمیقا نگران” است و در همین زمینه با سفارت آمریکا در خارطوم در تماس است. سفارت ایالات متحده درخارطوم پیش از این، از کارکنان خود و همچنین از شهروندان آمریکایی خواسته بود که از خانه های خود خارج نشوند.

ترس از تکرار جنگ داخلی

دو روز قبل، ارتش سودان نسبت به بسیج نیروهای “پشتیبانی سریع” هشدار داده بود. کارشناسان، احتمال می‌دادند که ژنرال محمد حمدان فرمانده نیروهای پشتیبانی سریع، دست به اقدامی علیه ژنرال البرهان بزند.

پس از سقوط حکومت عمرالبشیر در آوریل ۲۰۱۹، نیروهای نظامی به فرماندهی البرهان، قدرت در سودان را به دست داشته‌اند. ادغام نیروهای “پشتیبانی سریع” در ارتش، یکی از مهم‌ترین پیش‌شرط‌های تشکیل دولتی غیرنظامی به شمار می‌رفت. هرچند که کودتای نظامی پاییز سال ۲۰۲۱، کار مشترک ارتش سودان و همچنین نیروهای “پشتیباتی سریع” بود، اما تنش‌ها میان این دو گروه طی ماه‌های گذشته به شدت بالا گرفته بود.

این تنش‌ها، گذار به یک دولت غیرنظامی را که البرهان وعده‌اش را داده بود به تعویق می‌اندازد. حمدان صراحتا از انتقال سریع قدرت به یک دولت غیرنظامی صحبت کرده بود که چنین موضعی، او را رو در روی ژنرال البرهان قرار می‌داد.