“ارتقای رتبه اساتید راهنما در ازای هر دانشجوی باردار”

وزارت علوم در بخش‌نامه‌ای مقرر کرده رتبه “اساتید راهنما” به ازای هر دانشجوی باردار یا دارای نوزاد شیرخوار ارتقاء یابد. با وجود تاکیدهای خامنه‌ای درباره افزایش جمعیت، فرزندآوری در ایران طی چهار سال یک چهارم کاهش یافت.معاون آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری جمهوری اسلامی بخش‌نامه‌ای را ابلاغ کرد که هدف آن گام برداشتن در مسیر اجرای “قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت” عنوان شده است.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت علوم، قاسم عموعابدینی این بخش‌نامه را روز دوشنبه، چهارم اردیبهشت برای اجرا به دانشگاه‌ها و موسسه‌های آموزش عالی این وزارت‌خانه ابلاغ کرد.

در این ابلاغیه آمده است: «دانشگاه شرایطی را فراهم کند که برای اساتید راهنما به ازای داشتن هر دانشجوی مادر باردار یا دارای فرزند شیرخوار یک سهمیه به سقف استاد راهنمایی آنها اضافه شود.»

ارتقاء رتبه علمی با تشویق به فرزندآوری

به این ترتیب و با این اقدام غیرمعمول، رتبه استادان دانشگاه می‌تواند بدون توجه به ملاک‌های علمی مربوط به رشته آموزشی، تنها با ترغیب دانشجویان به باردار شدن ارتقاء یابد.

همچنین “سقف غیبت غیرمجاز” برای دانشجویان باردار یا مادر کودک زیر سه سال برداشته می‌شود و نیز بایستی امکان آموزش غیرحضوری برای این دانشجویان در نظر گرفته شود.

در بخش دیگری از بخش‌نامه تاکید شده: «حذف محتوای آموزشی مخالف فرزندآوری در کلیه رشته‌ها و گرایش‌های موجود در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی کشور که دارای اختیار بازنگری برنامه‌های درسی هستند، الزامی است.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

بر پایه این بخش‌نامه تمام دانشگاه‌ها و موسسه‌های آموزش عالی وزارت علوم مکلف به ایجاد، گسترش و تقویت رشته‌های تحصیلی “متناسب با جایگاه زن در خانواده” مانند رشته “مدیریت خانه و خانواده” هستند.

قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و بخش‌نامه‌هایی نظیر آنچه معاون وزارت علوم ابلاغ کرده برای تحقق سیاست‌های کلی مورد نظر رهبر جمهوری اسلامی برای افزایش جمعیت است که تا کنون ناکام بوده‌اند.

تحولات جمعیتی جامعه، نقطه مقابل خواست خامنه‌ای

علی خامنه‌ای نزدیک به یک دهه پیش (۳۰ اردیبهشت ۱۳۹۳) سیاست‌های کلی جمعیت را در ۱۴ بند ابلاغ و هدف از این سیاست‌ها را “جبران کاهش نرخ رشد جمعیت و نرخ باروری در سال‌های گذشته” عنوان کرد.

تنها دو سال پس از فرمان خامنه‌ای خبرگزاری تسنیم از قول علی‌اکبر محزون، مدیر کل وقت دفتر آمار و اطلاعات جمعیتی سازمان ثبت احوال نوشت: «هر سال آمار ازدواج کاهش و میانگین سن ازدواج افزایش می‌یابد.»

افزایش مدام سن ازدواج، کاهش فرزندآوری و بالا رفتن آمار سقط جنین‌های قانونی و غیرقانونی در سال‌های اخیر نیز نشان می‌دهد که واقعیت‌های جامعه با دستورالعمل‌های خامنه‌ای فاصله زیادی دارند.

مدیرکل دفتر سلامت جمعیت و خانواده وزارت بهداشت، اردیبهشت ۱۴۰۰ با تشریح روند کاهشی زاد و ولد در ایران ابراز نگرانی کرد که از نظر ساختار جمعیتی “به سرعت به سوی مشکل پیش می‌رویم و فرصت مداخله کوتاه است”.

کاهش ۲۵ درصدی زاد و ولد در چهار سال

حامد برکاتی به خبرگزاری ایسنا گفت: «وضعیت جمعیت در چند سال گذشته کاهشی بوده و در ۴ سال اخیر روند زاد و ولد در کشور حدود ۲۵ درصد کاهش داشته است.»

او می‌گوید میزان تولدها در سال‌های اخیر مدام رو به کاهش بوده و از یک میلیون و ۵۷۰ هزار نوزاد در سال ۹۴ به یک میلیون و ۱۲۰ هزار در سال ۹۹ رسیده است.

گرانی سرسام‌آور، بیکاری، بی‌ثباتی اوضاع سیاسی و اقتصادی و نداشتن چشم‌انداز و امید به آینده باعث شده که میل به ازدواج، تشکیل خانواده و فرزندآوری مدام کاهش یابد.

به همین دلیل به نظر نمی‌رسد تمهیدات وزارت علوم برای افزایش “سقف غیبت مجاز” دانشجویان باردار و امکان آموزش غیرحضوری برای دانشجویان دارای نوزاد خردسال بتواند انگیزه زیادی برای فرزندآوری ایجاد کند.

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

برکاتی زمانی گفته بود طی دهه ۹۰ خورشیدی تعداد ازدواج‌های ثبت شده در ایران از ۸۹۰ هزار مورد در سال به ۵۰۰ هزار مورد رسیده و حدود ۴۰ درصد کاهش یافته است.

آمار “فاجعه‌بار” سقط جنین

به موازات این روند، موارد سقط جنین نیز در ایران به شدت رو به افزایش است که بسیاری از آنها به طور غیرقانونی انجام می‌شوند.

سلیمان حیدری، مدیرکل مرکز نظارت و اعتباربخشی امور درمان وزارت بهداشت هفته گذشته در گفت‌وگو با ایسنا آمار سقط جنین در ایران را “فاجعه‌بار” خواند و گفت ۷۰ تا ۸۰ درصد این سقط جنین‌ها به صورت غیرقانونی انجام می‌شود.

در سال‌های اخیر کارگزاران جمهوری اسلامی تلاش کرده‌اند با افزایش سخت‌گیری‌ها آمار سقط‌ جنین را کاهش دهند اما انجام اکثر موارد سقط خارج از مراکز درمانی نشان می‌دهد این سیاست می‌تواند جان زنان با بارداری ناخواسته را بیشتر به خطر اندازد.