بر اساس گزارش صندوق کودکان سازمان ملل متحد در حال حاضر ۶۴۰ میلیون دختر و زن در جهان قبل از تولد ۱۸ سالگی خود ازدواج کرده‌اند.
نسبت زنان جوان در این گونه ازدواج‌ها از ۲۱ درصد به ۱۹ درصد در مقایسه با آخرین برآورد یونیسف (پنج سال پیش)، کاهش یافته است. اما کاترین راسل، مدیر اجرایی یونیسف هشدار می‌دهد: «بحران‌های متعدد امیدها و رویاهای کودکان را در سرتاسر جهان به‌ویژه دخترانی که باید دانشجو باشند، نه عروس، بر باد می‌دهند.»
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
اشاره او به بحران‌های بهداشتی و اقتصادی، تشدید درگیری‌های مسلحانه و اثرات مخرب تغییرات آب و هوایی است که بسیاری از خانواده‌ها را وادار می‌کند تا به دنبال “امنیت” کودکان خود در ازدواج باشند.
در این گزارش گفته شده می‌توان انتظار داشت که رشد شدید جمعیت و بحران‌های جاری در کشورهای جنوب صحرای آفریقا منجر به افزایش آمار ازدواج کودکان شود. تعداد این ازدواج‌ها در آمریکای لاتین و دریای کارائیب، در خاورمیانه و شمال آفریقا و همچنین در اروپای شرقی و آسیای مرکزی تقریبا تغییری نکرده است.
جنوب آسیا یک روند مثبت را طی می‌کند
بنا بر این گزارش وضع در جنوب آسیا عمدتا نشانگر پیشرفتی مثبت است. یونیسف می‌گوید این منطقه به خوبی در مسیر ممنوعیت کودکهمسری قرار دارد و احتمالا در ۵۵ سال آینده آن را کاملا از بین خواهد برد.
با این همه تقریبا نیمی (۴۵ درصد) از “عروس‌های کودک” در این منطقه از جهان زندگی می‌کنند. اگرچه هند در دهه‌های اخیر پیشرفت‌های خوبی در این زمینه داشته، اما از جمله کشورهایی است که هنوز یک‌سوم از ازدواج‌های کودکان در جهان در این کشور رخ می‌دهد.
دختران کودک یا نوجوانی که مجبور به ازدواج می‌شوند، سالهای کم‌تری در مدرسه می‌مانند و در معرض خطر بارداری زودرس هستند. ازدواج زودهنگام همچنین می‌تواند دختران را از خانواده و دوستان منزوی کند.
راسل می‌گوید یونیسف نشان داده که پیشرفت در پایان دادن به ازدواج کودکان امکان‌پذیر است و حمایت از دختران و خانواده‌های در معرض خطر باید ادامه یابد. او گفت: «ما باید روی نگه داشتن دختران در مدرسه و اطمینان از داشتن فرصت‌های اقتصادی برای آنها تمرکز کنیم.»
وضع در ایران چگونه است؟
فروردین ماه امسال خبرگزاری ایسنا به نقل از مرکز آمار ایران گزارش داد که “در فاصله بهار تا پاییز سال گذشته بیش از ۲۰ هزار مورد ازدواج دختران کمتر از ۱۵ سال و هزار و ۸۵ مورد ولادت توسط مادران کمتر از ۱۵ سال در کشور انجام شده است.” این گزارش افزود این “همان معضل همیشگی کودکهمسری و کودک‌مادری” است که بعدا می‌تواند به “کودک‌بیوگی” ختم شود.
بیشتر بخوانید:ایران؛ فرزندآوری ۱۴۷۴ کودک‌همسر زیر ۱۴سال در سال ۱۴۰۰
ایسنا نوشت: «بررسی داده‌های مرکز آمار ایران نشان می‌دهد در سالهای ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰، بیش از ۳۲ هزار دختر کمتر از ۱۵ سال ازدواج کرده‌اند؛ رقمی درخور توجه و نگران‌کننده.»
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
خبر آنلاین نیز در گزارشی در همین مورد به خطرات ازدواج در سن پایین برای سلامت جسمی و روانی این کودکان اشاره کرد؛ از جمله اینکه “نوجوان در این سن علاوه بر استرس‌های نوجوانی متحمل استرس ازدواج و بارداری هم می‌شوند و اختلالاتی مثل افسردگی و اضطراب و وسواس و افکار خودکشی و اقدام به خودکشی در بین آنها بالا است.”
بر اساس ماده ۱۰۴۱ قانون جمهوری اسلامی، ازدواج دختر قبل از رسیدن به ۱۳ سال تمام و پسر قبل از رسیدن به ۱۵ سال تمام “منوط است به اذن ولی به شرط رعایت مصلحت با تشخیص دادگاه صالح”. به عبارتی این ماده نه تنها ازدواج زیر ۱۸ سال را قانونی کرده، بلکه دست خانواده‌ها را برای وادار کردن فرزندانشان به ازدواج اجباری حتی در سنینی کمتر از ۱۳ سال هم باز گذاشته است.
بیشتر بخوانید:کودکهمسری و ازدواج اجباری برای دریافت وام و تسهیلات ازدواج
پیامدهای هولناک این گونه ازوداج‌ها گاه و بیگاه در رسانه‌های ایران انعکاس یافته است. یکی از آنهامونا (غزل) حیدری بود که در ۱۵ سالگی به ناچار تن به ازدواج با پسرعموی خود شد. بهمن سال ۱۴۰۰همسر مونا با همدستی برادر خود، سر مونای ۱۷ ساله را با انگیزه ”ناموسی” برید و در خیابان‌های اهواز چرخاند. این فاجعه بحث درباره کودکهمسری را مجددا در ایران داغ کرد، اما با واکنش سرد نمایندگان مجلس روبرو شد.
