اروپا و مولداوی؛ متحد علیه پوتین در اجلاس “جامعه سیاسی اروپا”

مولداوی، جمهوری سابق شوروی میزبان اجلاس تازه بنیاد “جامعه سیاسی اروپا” است. در حالی که اپوزیسیون در تلاش بازگرداندن کشور به آغوش مسکوست، دولت کیشیناو در همراهی با اوکراین افزایش فشار اروپا بر پوتین را می‌طلبد.ده‌ها رهبر اروپایی در حومه کیشیناو، پایتخت مولداوی گرد‌آمده‌اند تا پیرامون هم‌گرایی این جمهوری سابق شوروی با اروپا و جلوگیری از نفوذ بیشتر کرملین در آن به مشاوره بنشینند. در این اجلاس که به ابتکار رئیس جمهور فرانسه شکل گرفته، حدود ۵۰ رئیس دولت و روسای نهادهای اتحادیه اروپا حضور دارند. نشست به صورتی نمادین در قلعه میمی، در چند کیلومتری مرز اوکراین برگزار می‌شود تا پیامی باشد به پوتین مبنی بر پیامدهای دست اندازی به مولداوی.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین با تقدیر از مولداوی برای پذیرش خیل جنگزدگان کشورش، بار دیگر خواهان عضویت اوکراین در اتحادیه اروپا و ناتو شد.

پیام‌های توییتری درباره این اجلاس هفته‌هاست با هشتگ “مولداوی تنها نیست” هم‌رسان می‌شوند. امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه در ویدئویی اعلام کرد که در این مجمع پیرامون انرژی، مهاجرت، امنیت، دفاع، زیرساخت‌ها و ژئوپلتیک مولداوی بحث و مشورت خواهد شد: «زیرا در قاره‌ای مشترک هستیم.»

این دومین مرتبه است که جامعه سیاسی اروپا تشکیل جلسه می‌دهد. نخستین اجلاس اکتبر ۲۰۲۲ در پراگ برگزار شد.

روسیه و تحریک‌آفرینی در مولداوی

به گفته سخنگوی دولت آلمان، صدراعظم اولاف شولتس انتظار دارد در این اجلاس، پیام روشنی “علیه امپریالیسم روسیه” ارائه شود. مرز شرقی مولداوی، ترانس‌نیستریا، منطقه‌ای خودمختار است که از سوی جدایی‌طلبان هوادار روسیه اداره می‌شود و مسکو سربازانی در آنجا مستقر کرده است. ترس زیادی از تلاش روسیه برای کودتا در این ناحیه وجود دارد.

دولت مولداوی که طرفدار اروپاست پایگاه قدرت شکننده‌ای دارد که در جریان جهش هزینه‌ سوخت، بیش از پیش ریزش کرده است. مدافعان دولت می‌گویند روسیه با افزایش گسترده قیمت گاز، هم شهروندان مولداوی را فقیرتر کرده و هم مخالفت‌ها را دامن زده است.

فلیکس هت، کارشناس مسائل اوکراین و مولداوی در بنیاد فردریش ابرت آلمان می‌گوید: «مولداوی بستر مناسبی برای نفوذ روسیه است و اپوزیسیون این کشور تلاش می‌کند به کمک مسکو دوباره قدرت بگیرد.»

شخصیت‌های حاضر در مجمع سیاسی اروپا در مولداوی، غلبه بر بحران اقتصادی این کشور را از جمله اهداف خود تعیین کرده‌اند. اورزولا فون در لاین، رئیس کمیسیون اروپا در آستانه این اجلاس گفت کمک‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌ها در مولداوی به ۶/ ۱ میلیارد یورو افزایش می‌یابد. علاوه بر این، قرار شده مکالمات تلفن همراه بین اتحادیه اروپا و مولداوی از سال آینده ارزان‌تر شود.

کمی پیش از شروع اجلاس هم، اتحادیه اروپا یک ماموریت غیرنظامی جدید را برای محافظت مولداوی از حملات سایبری و کارزار اطلاعاتی نادرست روسیه به جریان انداخت.

تلاش مولداوی برای عضویت در اتحادیه اروپا

دولت طرفدار اروپا در مولداوی تحت ریاست جمهوری مایا ساندو، هم‌دوش اوکراین، برای عضویت سریع در اتحادیه اروپا تا سال ۲۰۳۰ تلاش می‌کند. هر دو کشور تقریباً یک سال است که برای این منظور نامزد شده‌اند و امیدوارند مذاکرات مهم مربوطه را در سال جاری میلادی آغاز کنند.

رئیس کمیسیون اروپا، فون درلاین طی دیداری با ساندو، از پیشرفت اصلاحات بزرگ در مولداوی تمجید کرد. اما این اعضای اتحادیه هستند که حرف آخر را خواهند زد. این مستلزم تایید فرایندهای تعیین شده در چند مرحله است؛ امری که تحقق آن حتی تا سال ۲۰۳۰ نیز بسیار جاه‌طلبانه به نظر می‌رسد.

عضویت در اتحادیه اروپا در یک روند بسیار پیچیده و ارزیابی‌های کارشناسی انجام می‌شود و نیازمند انطباق استانداردهایی در بنیه اقتصادی، امور مالیاتی، حقوقی، گمرکی، کشاورزی، محیط زیست، طرح‌های توسعه، بازار مصرف، ثبات و ارکان دمکراسی است.

قرار است در حاشیه این نشست، شولتس و مکرون، رهبران دولت‌های آلمان و فرانسه برای بحران‌های سیاسی منطقه میانجی‌گری کنند. هر دو می‌خواهند پس از درگیری‌های اخیر در شمال کوزوو با رهبران صربستان و کوزوو دیدار داشته باشند. مذاکراتی درباره تنش‌های ارمنستان و آذربایجان نیز برنامه‌ریزی شده است.