سه تبعه اروپایی آزادشده در ایران به کشورشان‌ بازگشتند

یک دانمارکی و دو شهروند اتریشی-ایرانی که در تهران زندانی بودند، به کشورشان بازگشتند. آزادی آنها با وساطت عمان حاصل شد. بین۲۰ تا ۳۰ شهروند اروپایی دیگر در‌ زندان‌های جمهوری اسلامی به سر می‌برند.هواپیمای حامل سه تبعه اروپایی آزادشده در ایران بامداد شنبه سوم ژوئن (۱۳ خرداد) در فرودگاه نظامی ملسبروک در خارج از بروکسل فرود آمد. آنها از مبدأ مسقط، پایتخت عمان به سوی بلژیک پرواز کرده بودند. این سه تن با میانجیگری عمان آزاد شدند.

حاجا لحبیب، وزیر خارجه بلژیک به همراه دیپلمات‌های دانمارکی و اتریشی در فرودگاه از آنها استقبال کرد.

ملسبروک همان فرودگاهی است که امدادگر بلژیکی، اولیویه واندکاستیل در ۲۶ مه پس از ۱۵ ماه اسارت در ایران، وارد آن شد.

آزادی او و سه شهروند دیگر اروپایی در ازای آزادی اسدالله اسدی توسط بلژیک حاصل شد که به دلیل توطئه بمب‌گذاری در همایش مخالفان ایرانی در خارج از پاریس در سال ۲۰۱۸ محکوم و زندانی شده بود.

وین به آزادی دو شهروند خود، کامران قادری و مسعود مصاحب که گفتند به ترتیب در ژانویه ۲۰۱۶ و ژانویه ۲۰۱۹ “به ناحق” دستگیر شده بودند، با آرامش واکنش نشان داد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، الکساندر شالنبرگ، وزیر خارجه اتریش ضمن تشکر از مقامات بلژیک گفت: «سال‌ها تلاش دیپلماتیک ما برای آزادی آنها به ثمر نشسته است. امروز یک روز بسیار احساسی برای همه ما است.»

بیشتر بخوانید: میانجی‌گری عمان؛ دو ایرانی-اتریشی و یک دانمارکی آزاد شدند

کلودیا تورتشر، سخنگوی وزارت خارجه اتریش گفت، قادری و مصاحب در فرودگاه وین مورد استقبال اعضای خانواده و شالنبرگ قرار گرفتند.

توماس کیمس، تبعه دانمارکی پس از بازگشت به کشورش در فرودگاه کپنهاگ به خبرنگاران گفت، در ایران رفتار خوبی با او شده بدون آنکه مورد شکنجه قرار گرفته باشد.

به گفته الکساندر دی کرو، نخست‌وزیر بلژیک، کیمس در نوامبر ۲۰۲۲ در حاشیه تظاهراتی برای حقوق زنان در ایران دستگیر شده بود.

بیشتر بخوانید: مبادله زندانیان؛ بازسازی برجام یا فعال‌شدن مکانیزم ماشه؟

جمهوری اسلامی اتهام او را “جاسوسی” اعلام کرد، اما خانواده وی، دولت بلژیک و گروه‌های حقوق بشر می‌گویند، این یک پرونده ساختگی بود که برای تحت فشار قرار دادن بروکسل برای آزادی اسدی از آن استفاده شد.

“عملیات بلک‌استون”

مقامات دولتی بلژیک با اشاره به سخنان معروف حقوقدان انگلیسی قرن هجدهم، ویلیام بلک‌استون، گفتند که آزادی واندکاستیل، تبعه دانمارکی و دو شهروند اتریشی-ایرانی همگی بخشی از “عملیات بلک‌استون” بوده است. این حقوقدان انگلیسی گفته بود: “فرار ۱۰ گناهکار بهتر از رنج یک بی‌گناه است”.

نخست‌وزیر بلژیک به روزنامه “لو سوآر” گفت که سه اروپایی آزاد شده در روز جمعه، دومین بخش از مذاکرات با تهران در باره آزادی اسدی بوده است.

بیشتر بخوانید: مبادله دیپلمات محکوم با امدادگر بلژیکی؛ اسدی به تهران برگشت

به گزارش خبرگزاری فرانسه، گروه اپوزیسیون ایرانی تبعیدی شورای ملی مقاومت ایران که هدف بمب‌گذاری ناموفق ۲۰۱۸ بوده، از آزادی اسدی انتقاد کرده و گفته است، این آزادی، حکم دادگاه بلژیک را نقض می‌کند که باید ابتدا با این گروه مشورت می‌شد.

منتقدان مبادله زندانیان می‌گویند، این امر تهران را تشویق می‌کند اروپایی‌های بیشتری را به عنوان ابزار چانه‌زنی به گروگان بگیرد تا به دنبال بازگشت عواملی مانند اسدی باشد که به دلیل جرایم تروریستی در غرب دستگیر شده‌اند.

دی کرو تاکید کرد که دولتش “به مبارزه برای احترام به حقوق بشر و آزادی شهروندان اروپایی که به ناحق توسط ایران بازداشت شده‌اند” ادامه خواهد داد.

ده‌ها تبعه اروپایی در اسارت جمهوری اسلامی مانده‌اند

گمان می‌رود هنوز ده‌ها شهروند اروپایی و آمریکایی در زندان‌های جمهوری اسلامی در بازداشت به سر می‌برند. برخی خانواده‌های بازداشت‌شدگان ترجیح می‌دهند به دور از افکار عمومی با مقامات ایران وارد مذاکره شوند.

مقامات دولتی بلژیک گفته‌اند که دست‌کم ۲۲ تبعه اروپایی “بی‌گناه” همچنان در ایران زندانی هستند. فرانسه هفته گذشته آمار بازداشت شدگان را بیش از ۳۰ نفر اعلام کرد.

بیشتر بخوانید: وندکاستل برای آزادی از زندان ایران از حامیانش قدردانی کرد

سلطان‌نشین عمان همچون گذشته به عنوان یکی از میانجیگرهای کلیدی میان غرب و ایران ظاهر شده است.

عمان در سال ۲۰۱۶ همچنین نقش میانجی را در آزادی جیسون رضائیان، روزنامه‌نگار واشنگتن پست و سه شهروند آمریکایی دیگر که در تهران زندانی بودند، ایفا کرد.

جمهوری اسلامی در ماه مه یک فرانسوی و یک شهروند فرانسوی-ایرلندی را که در اعتراض به بازداشت و شرایط خود اعتصاب غذا کرده بودند، آزاد کرد.