نشست وزیران دفاع ناتو؛ اختلاف بر سر عضویت اوکراین

در نشست امروز وزیران دفاع ناتو در بروکسل موضوع اصلی عضویت اوکراین در این پیمان نظامی است. دبیرکل ناتو و شماری کشورهای شرق اروپا خواستار دادن یک تضمین برای عضویت اوکراین هستند، برخی کشورهای غربی اما مخالف‌اند.در جلسه روز پنجشنبه ۱۵ ژوئن وزیران دفاع ناتو بار دیگر تمرکز بر حمایت بلندمدت از اوکراین است، اما مانند همیشه، هیجان‌انگیزترین موضوع در دستور کار نیامده است.

یک دیپلمات عالی‌رتبه ناتو از قبل گفت که قطعا به این موضوع اصلی رسیدگی خواهد شد و افزود، زمانی که ۳۱ وزیر دفاع ناتو امروز در مقر بروکسل حضور به هم رسانند، این موضوع مانند یک فیل در سالن جلسه خواهد نشست.

حال “فیل در اتاق” این سوال است که اوکراین چه زمانی می‌تواند عضو ناتو شود. به طور حتم این عضویت در طول جنگ رخ نخواهد داد، زیرا همگان بر سر آن توافق دارند. در غیر این صورت پیمان ناتو به طور اجتناب‌ناپذیر به یک طرف جنگ تبدیل می‌شود.

اصرار استولتنبرگ بر تضمین عضویت اوکراین

از سوی دیگر، ینس استولتنبرگ، دبیرکل ناتو، در هفته‌های اخیر به تکرار و با صراحت به پذیرش احتمالی اوکراین اشاره کرده است که برای برخی از اعضا گیج‌کننده بوده است.

بیشتر بخوانید: دعوت زلنسکی به اجلاس سران ناتو؛ عضویت اوکراین پس از ختم جنگ

او روز گذشته بار دیگر این خواست خود را تکرار کرد. استولتنبرگ خواستار آن شد که این پیمان در نشست سران ناتو در ویلنیوس لیتوانی در چهار هفته دیگر تنها به ارسال پیام‌های حمایت و همبستگی اکتفا نکند و گفت: «ما باید روشن کنیم که آینده اوکراین در ناتو است.»

بسیاری پرسش‌های باز

این در واقع موضوع جدیدی نیست، زیرا از زمان اجلاس ناتو در بخارست در سال ۲۰۰۸، چشم انداز پیوستن اوکراین به ناتو یک موضوع قطعی در میان کشورهای عضو بوده است. اما این‌که چه زمانی، در چه آینده‌ی دور یا نزدیک این عضویت عملی شود، اختلاف‌نظر هست.

کشورهای بالتیک و لهستان فشار می‌آورند و می‌خواهند که اوکراین موافقت مشخصی برای پذیرش عضویت دریافت کند – نه این‌که گفته شود “یک زمانی”، بلکه بلافاصله پس از جنگ.

کشورهای بزرگ غربی ناتو این خواست را رد می‌کنند. آمریکا، فرانسه و آلمان چنین وعده‌هایی را زودهنگام می‌دانند، تا زمانی که هیچ کس نداند جنگ چه زمان و چگونه پایان می‌یابد، اوکراین در چه شرایطی از آن خارج می‌شود و مهم‌تر از همه اینکه، اوکراین با چه روسیه‌ای رویارو خواهد بود. روسیه‌ی پوتین با اهداف امپریالیستی فتح و تصرف، یا روسیه‌ای تحت یک رهبری جدید در کرملین؟

آلمان خواستار تضمین‌های امنیتی است

آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان، دو هفته پیش در نشست وزیران خارجه کشورهای ناتو در اسلو گفت، با توجه به این همه پرسش‌هایی که وجود دارد، واضح است که “نمی‌توانیم در مورد عضویت جدید [در ناتو] در میانه جنگ صحبت کنیم”.

بیشتر بخوانید: وزیر خارجه آلمان: اوکراین در زمان جنگ عضو ناتو نخواهد شد

دولت آلمان در عوض می‌خواهد به اوکراین تضمین‌های امنیتی برای دوره پس از جنگ داده شود و هم‌پیمانان برلین در واشنگتن و پاریس نیز در حال برنامه‌ریزی برای همین کار هستند.

با این حال، تضمین‌های امنیتی به وضوح در مقایسه با تضمین ملموس عضویت در ناتو، چندان الزام‌آور نیست. زیرا حمله به یک عضو به عنوان حمله به همه اعضا محسوب می‌ود و این هسته اصلی پیمان ناتو است.