واگذاری پرونده هسته‌ای به شمخانی؛ احتمال تغییر مسیر ایران؟

بر اساس برخی منابع غیر رسمی، پرونده هسته‌ای ایران به دبیر پیشین شورای امنیت ملی واگذار شده است. سخنگوی دولت این خبر را تکذیب نکرد. گفته شده که این تغییر با تایید خامنه‌ای و برای “نتیجه‌‌بخشی مذاکرات” انجام شده است.در پی انتشار خبر واگذاری پرونده هسته‌ای ایران به علی شمخانی، دبیر پیشین شورای امنیت ملی در شبکه‌های اجتماعی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی این خبر را تکذیب نکرد.

ناصر کنعانی تنها به این بسنده کرد که بگوید، در خصوص این “ادعا” نکته خاصی را مطرح نمی‌کند. کنعانی افزود: «مسیر مذاکرات رفع تحریم‌ها در چارچوب دستورالعمل‌ها و سیاست‌های ابلاغی ادامه می‌یابد.»

هم‌زمان وب‌سایت “دیده‌بان ایران” نوشت که این خبر در برخی حساب‌های پلتفرم اکس (توئیتر سابق) منتشر شده و بازتاب زیادی داشته است، به ویژه که چنین تغییری کمی پس از مرگ حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه پیشین رخ می‌دهد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

گفته شده که این تصمیم از سه ماه پیش با تائید مقام‌های ارشد حکومتی و در راس ‌آن علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی گرفته شده است.

مسئولیت مذاکرات مربوط به پرونده‌هسته‌ای ایران در پی روی کارآمدن ابراهیم رئیسی، در آذر ۱۴۰۰ به علی باقری کنی، معاون سیاسی وزارت خارجه سپرده شد. باقری کنی از اعضای ارشد تیم مذاکره‌کننده در پرونده هسته‌ای در دوران ریاست جمهوری احمدی‌نژاد بود و با سعید جلیلی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی روابط تنگاتنگی داشت. نحوه عمل و رویکرد این دو مذاکرات را نهایتا به شکست کشاند و تنها در دولت بعد بود که زمینه برای رسیدن به توافق بر سر برجام فراهم شد.

با کشته شدن ابراهیم رئیسی و حسین امیرعبداللهیان و در حالی که سرپرستی موقت وزارت خارجه به باقری کنی سپرده شده است، مذاکرات هسته‌ای می‌تواند با چالش‌ها و بن‌بست‌های بیشتری همراه شود. به میدان آمدن شمخانی اگر خبرهای آن تایید شود شاید اجتناب از افتادن پرونده به مسیرهای دشوارتر و تنش‌زاتر باشد.

گمانه‌زنی‌ها درباره نتایج انتخابات و ‌آینده مذاکرات هسته‌ای

علی شمخانی، نماینده خامنه‌ای برای ۱۰ سال دبیر شورای عالی امنیت ملی و رئیس مذاکرات از سرگیری روابط با عربستان سعودی بود. در اسفندماه ۱۴۰۱ ایران و عربستان از توافق خود در باره ازسرگیری روابط دیپلماتیک خبر دادند. این توافق با پافشاری پکن و میانجیگری این کشور به نتیجه رسید. او در خرداد ۱۴۰۲ از سمت خود برکنار و علی‌اکبر احمدیان جانشین‌ وی شد.

دیده‌بان ایران به سابقه حضور شمخانی در کمیته‌ای اشاره می‌کند که در اواخر دور دوم ریاست جمهوری حسن روحانی، رئیس جمهور پیشین ایران شکل گرفت. علی شمخانی پس از روی کار آمدن دولت سیزدهم و برکناری از دبیری شورای عالی امنیت ملی، از جلسات این کمیته نیز کنار گذاشته شد یا خود کناره گرفت.

با توجه به این سابقه برخی گمان می‌برند که قرار گرفتن علی شمخانی در راس مذاکرات هسته‌ای احتمالا نشانه تحولی در پرونده هسته‌ای و حتی “روند مذاکرات ناظر بر انتخابات ریاست جمهوری زودهنگام” در ۱۰ تیر ماه باشد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

بسیاری از ناظران بر این باورند که سرنوشت انتخابات پیش رو و پرونده هسته‌ای در نهایت در دست علی خامنه‌ای است. از این رو نتیجه انتخابات ریاست جمهوری شاید فقط تا حدودی بر سرنوشت پرونده هسته‌ای تأثیر بگذارد؛ یا بازگشت به دوران سعید جلیلی و انجماد بیشتر یا روندی که در دوران روحانی طی شد یعنی برخی موفقیت‌ها همراه با دست‌اندازهای بسیار.