رئیس جمهور آمریکا بامداد پنجشنبه (به وقت تهران) گفت که به «مایک پامپئو» وزیر خارجه این کشور گفته که به شورای امنیت سازمان ملل اعلام کند آمریکا با سازوکار بازگشت تحریم‌ها علیه رژیم ایران به پیش می‌رود.
سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی امروز در واکنش به این خبر در توییتی نوشت: مکانیسم ماشه چه فعال شود یا نشود ایران در تأمین ۱۹۰هزار سو (SWU) گام‌های بزرگی برداشته است.
سو یک واحد اندازه‌گیری برای سنجش مقدار کار لازم برای جداسازی ایزوتوپ سبک اورانیوم از ایزوتوپ سنگین‌تر آن جهت ایجاد ایزوتوپ سبک‌تر در غنی‌سازی اورانیوم است.
ماظران می گویند: با موضع‌گیری‌ها و کنش و واکنش‌های روزهای گذشته اکنون روشن شده که آمریکا یک نقشه مسیر مشخص را برای عملی کردن مکانیسم ماشه پیش می‌برد و طرح قطعنامه در شورای امنیت به‌رغم آن‌که می‌دانست رأی نمی‌آورد، یکی از گام‌های این نقشه مسیر برای نهایی کردن سیاست فشار حداکثری برای به‌زانو درآوردن رژیم ایران بوده است.
مکانیسم ماشه روز پنج شنبه کلید خواهد خورد
منابع دیپلماتیک به شبکه خبری الجزیره گرفته‌اند «مایک پامپئو»، وزیر خارجه آمریکا با تسلیم شکایت‌نامه‌ای به رئیس شورای امنیت سازمان ملل، رژیم ایران را به نقض توافق هسته‌ای متهم خواهد کرد.
به گزارش فارس، همزمان وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای از گفت‌وگوی تلفنی پامپئو با وزیر خارجه آلمان خبر داده است. آلمان هم اکنون ریاست ادواری شورای امنیت را بر عهده دارد.
در این بیانیه آمده است: وزیر خارجه پامپئو بر ضرورت پاسخ متحد فراآتلانتیک برای پاسخگو کردن رژیم ایران و ضمانت متعهد ماندن شورای امنیت به تعهداتش در جهت حفظ صلح و امنیت بین‌المللی تأکید کرد.
وزیر خارجه آمریکا در پیامی در توئیتر با بیان اینکه گفت و گوی تلفنی خوبی با وزیر خارجه آلمان داشت نوشت: آمریکا و آلمان باید با هم از طریق گفتگوهای دوجانبه و از طریق نشست‌های چند جانبه، نظیر شورای امنیت، با چالش‌های جهانی روبرو شوند.
خبرنگار تلویزیون «العربی» هم در حساب کاربری خود در توئیتر به نقل از دیپلمات‌ها نوشته انتظار می‌رود پامپئو روز پنجشنبه برای کلید زدن روند مکانیسم ماشه علیه رژیم ایران در نیویورک حضور داشته باشد.
روزنامه وال استریت ژورنال در سرمقاله روز دوشنبه خود با عنوان “شورای بدون امنیت سازمان ملل”، نوشت: با رد قطعنامه آمریکا در شورای امنیت، به روسیه و چین برای فروش سلاح به حکومت حامی تروریسم چراغ سبز داده شده هر چند این جنگ تمام نشده است. رژیم ایران بی‌توجه به نقض آشکار برجام مدعی است که آمریکا به‌دلیل ترک توافق هسته ای نمی‌تواند از حق چکاندن ماشه استفاده کند.
اما برخی ناظران در واشنگتن معتقدند که دولت ترامپ برای بکارگیری مکانیزم ماشه فقط نیاز دارد شورای امنیت را از عدم همراهی قابل توجه رژیم ایران مطلع کند. دولتهای دیگر می‌توانند قطعنامه‌ای را در جهت نادیده گرفتن این همراهی ارائه دهند ولی آمریکا آن را وتو می‌کند.
در این باره ریچارد گلدبرگ مشاور ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی ها امروز در توئیتر خود نوشت: به گفته اعضای تیم مذاکره‌کننده اوباما، قطعنامه شورای امنیت برای بکارگیری مکانیزم ماشه مستقل از توافق برجام است. این گفته باراک اوباما در جریان توافق هسته ای است: ما نیاز به حمایت دیگر اعضای شورای امنیت سازمان ملل نداریم. آمریکا می‌تواند مستقلا ماشه را بچکاند.
در همین حال «لیندسی گراهام» سناتور ارشد جمهوریخواه در پیامی توئیتری اعلام کرد: رأی منفی شورای امنیت به قطعنامه تمدید تحریم تسلیحاتی رژیم ایران نه تنها اشتباه بسیار بزرگی بود؛ بلکه خطر درگیری گسترده با آنها را بیش از پیش محتمل می‌کند چرا که (با لغو این تحریم‌ها)، رژیم ایران زرادخانه خود را تقویت خواهد کرد.
سورپرایز اکتبر
در این میان افراد دیگری هم می‌گویند ترامپ برای ماندن در کاخ سفید ناچار است تکلیف رژیم ایران را روشن کند و ممکن است برای این کار دست به اقدام نظامی بزند.
پاتریک تروس، سفیر اسبق آمریکا در قطر در این باره در یادداشتی تحت عنوان «سورپرایز اکتبر: جنگ با رژیم ایران» در نشنال هرالد نوشت: ترامپ برای رأی آوردن مجدد به رژیم ایران حمله می‌کند و انتخاب آبرامز به همین دلیل است. او می‌گوید پمپئو و آبرامز او را متقاعد کرده‌اند که آمریکایی‌ها هرگز رئیس جمهورِ زمان جنگ را از کاخ سفید بیرون نمی‌کنند.
علی بیگدلی، تحلیلگر مسائل بین الملل در تهران در این باره به حاکمان جمهوری اسلامی هشدار داد و گفت: پیشنهاد می‌کنم مقامات کشور به شدت مراقب شرایط کنونی باشند چرا که نظام بین المللی در حال پوست انداختن است، آمریکا ممکن است به خاطر حفظ موقعیت جهانی خود دست به اقدامات تازه‌ای بزنند. مخصوصا با ورود چین به غرب آسیا شرایط حساسیت بالایی پیدا کرده است.
رأی نیاوردن قطعنامه در واقع به ضرر نظام شده است
رئیس جمهور آمریکا در کنفرانس مطبوعاتی درباره تلاش های واشنگتن برای تمدید تحریم تسلیحاتی رژیم ایران و رأی شورای امنیت و مکانیزم ماشه گفت: ما می‌دانستیم نتیجه رأی‌گیری چه خواهد بود، اما ما وارد مکانیزم ماشه خواهیم شد و شما هفته آینده شاهد آن خواهید بود.
ترامپ همچنین گفت که در نشست پیشنهادی پوتین درباره رژیم ایران با حضور اعضای شورای امنیت شرکت نخواهد کرد.
رئیس جمهور روسیه پیش تر پیشنهاد کرده بود دیدار آنلاین اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل با حضور آلمان و رژیم ایران برگزار شود تا بتوان از تشدید اوضاع جلوگیری کرد.
وزارت خارجه آمریکا نیز با نشان دادن واکنش نسبت به پیشنهاد پوتین اعلام کرد که شورای امنیت سازمان ملل بهترین مکان برای بحث در باره مسأله تمدید تحریم تسلیحاتی رژیم ایران است.
خبرگزاری فرانسه در گزارشی نوشت: آمریکا با ارائه یک قطعنامه تند که می‌دانست رد می‌شود، راه تحریم های خودکار (مکانیسم ماشه) را گشود.
این خبرگزاری افزود: تحلیلگران بر این گمان هستند که واشنگتن آگاهانه یک پیش‌نویس قطعنامه تندروانه را ارائه کرده که می‌دانسته اعضای شورا نمی‌توانند آن را بپذیرند.
واشنگتن به دنبال برنامه‌های دیگری است
سایت موسوم به “دیپلماسی ایران” در باره پیامدهای نتایج رأی شورای امنیت بر سر تحریم تسلیحاتی جمهوری اسلامی نوشت: با رأی مخالف شورای امنیت، واشنگتن به‌دنبال برنامه‌های دیگری برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی است. از این رو شاید لحن کاخ‌سفید از دیپلوماسی به سمت فشار بیشتر تغییر پیدا کند و ترامپ باید این شکست در شورای امنیت را به یک برگ برنده با تمدید این تحریم‌ها به هر نحو ممکن بدل کند. کما اینکه وزیر خارجه آمریکا به صراحت گفت آمریکا به کار خود ادامه خواهد داد تا اطمینان حاصل شود نظام ایران آزادی خرید و فروش تسلیحات را نداشته باشد.
روزنامه آرمان نیز به نقل قاسم محبعلی مدیرکل پیشین وزارت‌خارجه جمهوری اسلامی نوشته است: واضح بود که این قطعنامه رأی نمی‌آورد و شاید خود آمریکا نیز این را می‌دانست و هدف‌های پنهان دیگری داشت. …اگر بحث برجام به شورای امنیت برود به قطعنامه ای جدید نیاز پیدا می‌کند و مسأله مکانیزم ماشه محفوظ است و آنجا آمریکا است که از حق وتو استفاده کرده و برجام را از بین می‌برد.
وی افزود: اگر آقای ترامپ مجدداً انتخاب شود از موضعی بسیار قوی و شدیدتر وارد برخورد با جمهوری اسلامی می‌شو و چون احتیاجی به رأی دور دوم ریاست جمهوری ندارد عملاً به سراغ از بین بردن برجام خواهد رفت.
روزنامه آرمان در مطلبی دیگر با عنوان «گام های بعدی آمریکا را باید پیش‌بینی کنیم» نوشت: این پرسش پیش می‌آید که آمریکا برای چه با علم به این شکست ترجیح داد این قطعنامه را تا پایان ادامه دهد و به سازمان ملل فرستاده و آن را در معرض رأی‌گیری بگذارد؟
برای پاسخگویی به این سؤال اظهارنظرهای مقامات آمریکایی بعد از این قطعنامه شاید بهتر بیانگر این است که ایالات‌متحده درصدد انجام پلن‌هایی دیگری در این زمینه است و شاید قطعنامه تنها بهانه یا تسهیل‌کننده این پلنهای دیگر بود. مایک پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا بعد از به سرانجام نرسیدن این قطعنامه گفته ایالات‌متحده هرگز دوستان ما در منطقه را که انتظار بیشتری از شورای امنیت داشتند، رها نخواهد کرد.
وزیر امور خارجه آمریکا تأکید کرد، کشورش به کار خود ادامه خواهد داد تا اطمینان حاصل شود ایران، آزادی خرید و فروش تسلیحات را نداشته باشد. نماینده ایالات‌متحده در سازمان ملل هم در بیانیه ای اعلام کرد: شکست این قطعنامه به‌طور بی‌نقصی وضعیت از کار افتاده و منفعل شورای امنیت را در برابر خطرات رو به افزایش ترسیم کرده است.
آنچه در کلام مقامات آمریکایی بعد از این قطعنامه برمی‌آید اشاره آنها به تداوم تلاش‌ها برای جلوگیری از اقدامات ایران و دستیابی‌اش به تسلیحات بیشتر است، موضوعی که خود بیانگر کوششی دوباره از سوی ایالات‌متحده ده در پس‌پرده است.
وعده آمریکا برای متوقف نشدن تمدید تحریم‌های تسلیحاتی چگونه محقق می‌شود که تا این اندازه مقامات آمریکایی از بابت آن مطمئن هستند یا تلاش‌هایی که پمپئو بیان می‌کند آمریکا ادامه می‌دهد تا ایران به خواسته‌اش نرسد چیست؟
ایالات‌متحده خود می‌دانست که این قطعنامه تصویب‌شدنی نیست اما دلیل اصرارش برای این بود تا ابتدا برای اعمال فشار‌های بیشتر به ایران یک مسیر حقوقی را طی کند، مسیر حقوقی که مطرح شدن همین قطعنامه بود. یعنی اگر مسیر حقوقی جواب نداد به‌مثابه هشدار به جامعه بین‌المللی است؛ به این معنا که آمریکا راه‌کارهای دیپلماتیکش را انجام داد اما جامعه جهانی به این راه‌کارها توجه نکرد در واقع آمریکا؛ توپ را در زمین سازمان ملل انداخت.
فریدون مجلسی دیپلمات سابق می‌گوید: اساساً در تصویب نشدن این قطعنامه باید به یک نکته دیگر دقت کنیم و آن اینکه هیچ کشوری به‌جز چین و روسیه که منافعشان علیه آمریکاست، به نفع ایران رأی ندادند.
پس اتفاقاً این موضوع می‌تواند پیام‌های بدی برای ایران هم داشته باشد. آرای ممتنع اعضای شورای امنیت در امری که همه در مورد نادرست بودنش مطمئن هستند، یک نکته برای ماست. چرا غیر از روسیه و چین که درگیریهای رقابتی با ایالات‌متحده دارند هیچ کشوری حاضر نشد به حقانیت ما رأی دهد؟ همین سکوت است که می‌تواند در مراحل بعد به داد آمریکا برسد.
روزنامه وطن امروز از باند دلواپسان ضد برجام هم نوشته است: از هم‌اینک تعداد زیادی از کارشناسان برجام مدعی شده‌اند رأی نیاوردن قطعنامه در واقع به ضرر ایران بوده است، چرا که باعث فعال شدن مکانیسم ماشه توسط دولت ترامپ می‌شود.
