انگیزه بایدن برای توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی چیست؟



جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده، روز چهارشنبه ۲۹ دی گفت که اکنون زمان ترک مذاکرات با ایران سر احیای توافق هسته‌ای نیست.

وی در یک نشست خبری که به مناسبت یک سالگی ریاست جمهوری‌اش برگزار می‌شد، اظهار داشت: «اکنون زمان ترک این مذاکرات نیست. پیشرفت‌هایی دارد انجام می‌گیرد.»

روزنامه وال استریت ژونال در این باره نوشت: کارشناسان نسبت به مخاطرات چنین مذاکرات و توافقی که بر مبنای «کم‌تر در برابر بیش تر» است هشدار داده‌اند چرا که محدودیت‌های کم‌تری را بر تلاش سرسختانه هسته‌ای ایران تحمیل می‌کند و همزمان امتیازات با ارزش‌تری را به ایران ارائه می‌دهد و باعث کاهش تحریم‌های وضع شده علیه ایران می‌شود. با این وجود، واقعیت سیاسی آن است که برای دولت بایدن که در آستانه انتخابات داخلی با مشکلاتی درون آمریكا مواجه است حتی یک توافق بد با ایران نیز می‌تواند راه نجاتی باشد.

دلیل این موضوع به نفت مربوط می‌شود. همان طور که اداره انرژی آمریكا اشاره کرده قیمت نفت در بخش عمده سال ۲۰۲۱ میلادی افزایش یافت به حدی که قیمت نفت خام برنت به طور میانگین در هر بشکه به قیمت ۷۱ دلار رسید. این ​افزایش قیمت عاملی برای کاهش محبوبیت بایدن بوده است. مقامات دولت بایدن به دنبال راهی برای کاهش قیمت‌ها و کاهش هزینه‌هایی هستند که شهروندان آمریكایی در پمپ بنزین می‌پردازند. ایران می‌تواند بخشی از راه حلی که آنان به دنبال آن هستند را ارائه دهد.

سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ عمیقا تجارت جهانی نفت ایران را فلج کرد. تا سال ۲۰۲۰ میلادی، تولید نفت آن کشور به کم‌تر از دو میلیون بشکه در روز کاهش یافت، زیرا تحریم‌های آمریكا دولت ایران را از فروش نفت خود به خارج از کشور بازداشت.

ایران اکنون مقادیر زیادی نفت در اختیار دارد که می‌تواند تقریبا بلافاصله به بازار عرضه کند. افزودن ذخایر ایران به میزان قابل توجهی میزان نفت خام موجود را افزایش می‌دهد و در نتیجه می‌تواند قیمت جهانی نفت را تا ۱۰ درصد کاهش دهد.

تحقق این سناریو به کاهش تحریم‌های فعلی آمریكا علیه ایران بستگی دارد که دولت بایدن می‌تواند آن را تحقق بخشد. این محاسباتی است که اکنون کاخ سفید با آن مواجه است. هرگونه توافقی با ایران صرفنظر از آن که چه میزان ضعیف باشد توجیه کافی برای دولت بایدن به منظور لغو تحریم‌ها به ویژه در قبال صنعت نفت ایران را فراهم می‌سازد.

اگراین اتفاق رخ دهد نفت خام ایران به بازار‌ها سرازیر خواهد شد عرضه نفت افزایش می‌یابد و قیمت نهایی نفت و در نتیجه آن محصولات تصفیه شده مانند بنزین کاهش خواهد یافت. این وضعیت به نوبه خود دست کم مقداری از فشار تورمی و اقتصادی را که بایدن در داخل آمریكا با آن مواجه است کاهش خواهد داد.

این موارد به دولت بایدن این انگیزه را می‌دهند تا به توافق با ایران بدون توجه به جزئیاتی، چون وعده تلاش برای مهار و بازدارندگی تهران دست یابد. این دلایل نشان می‌دهند که علیرغم ناسازگاری سیاست خارجی ایران با آمریكا و اقدامات منطقه‌ای تهران به نظر می‌رسد کاخ سفید به خوبی می‌داند که باید به هر وسیله ممکن به توافق با ایران دست یابد.