سنندج- ایرنا- سمندر آبی کردستانی یکی از دوزیستان در خطر انقراض نسل است؛ تخریب زیستگاه ها، آلودگی آب ها و بهره برداری غیر کارشناسی از منابع آبی برای مصارف کشاورزی مهمترین دلایل انقراض نسل این گونه کمیاب و ارزشمند است.
به گزارش خبرنگار ایرنا، در زمان جنگ جهانی اول سمندر آبی با عناوین «سمندر کردستانی دریوگین» یا «سمندر خالدار» و به نام محلی «بوکه بارانه»، «بوکی کانی»، «ناز خاتون» و «ماره زه‌رده‌له» در چشمه های کردستان شناسایی شد.
برای نخستین بار دکتر کنستانتین میخائیلویچ دریوگین زیست شناس روسی در سفرش به در منطقه سورکو بانه سمندر آبی کردستان را شناسایی کرد.
این گونه دوزیست در چشمه ساران و جویبارهای مناطق کوهستانی ایران، ترکیه و عراق زیست می کند و جمعیت آن در ایران در استان های کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی پراکنده است این گونه جانوری سرچشمه ها، جویبارهای کوهستانی، برکه ها و حوضچه های انسان ساخت با آب جاری را برای زیستن انتخاب می کند.
سمندر آبی کردستانی در کنترل بیولوژیکی آفات و حشرات و در زنجیره غذایی جانوارانی مانند خزندگان، پستانداران و پرندگان نقش مهمی دارد. اندازه این دوزیست ۷۱ میلیمتر است و پوستی سیاه با خال های زرد و زیر شکمشان یک خط نارنجی دارد و دست های آنها چهار انگشت و پاها پنج انگشت دارد که بیشتر در زیستگاه های آبی بانه و مریوان یافت می شود.
وجود این دوزیست نشان از سالم بودن آب دارد و از آن به عنوان یک شاخص کیفی آب هم می توان استفاده کرد این گونه امروز در معرض خطر انقراض قرار دارد اما با اقدامات انجام شده توسط اداره محیط زیست تلاش می شود از خطر انقراض آن تا حدودی جلو گیری شود.
به همراه اکیپ اداره محیط زیست شهرستان بانه به یکی از زیستگاه های سمندر آبی «بوکی کانی» در روستای سونج علیا در بخش مرکزی رفتیم گرچه یافتن این گونه دوزیست بسیار سخت بود اما شانس با ما یار بود و در این زیستگاه قدیمی چندین سمندر آبی خالدار از مخفیگاه های خود بیرون آمده بودند و در برکه ها شنا می کردند.
