رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ایران می گوید: ایران دهمین کشور تولیدکننده گازهای گلخانه‌ای است که هرچند نقش کمی در این موضوع داریم ولی به عنوان یکی از کشورهایی هستیم که با توجه به وضعیتی که درباره تغییرات اقلیمی، سوختهای فسیلی، ناوگان حمل و نقل اعم از بین شهری و درون شهری و هم صنایع و معادن و … داریم، در این رابطه گازهای گلخانه‌ای تولید می‌کنیم.
به گزارش شفقنا، علی سلاجقه در یک برنامه تلویزیونی درباره گازهای گلخانه‌ای و تاب آوری کشور دربرابر تغییر اقلیم اظهار کرد: مسئله تاب آوری دستور کار کپ‌های متفاوت و نشستهای متفاوت درباره تغییر اقلیم برگزار شد.
از سال ۹۲ که سازمان ملل بحث کنوانسیون تغییر اقلیم را مطرح کرد، جمهوری اسلامی نیز با کسب مجوزی از دولت و مجلس شورای اسلامی به این کنوانسیون پیوست. هر ساله در یکی از کشورهایی که در این کنوانسیون عضو بودند نشست‌ها برگزار شد و آخرین نشست یعنی بیست و هفتمین نشست با عنوان cop ۲۷ در کشور مصر و شهر شرم الشیخ برگزار شد.
وی ادامه داد: موضوع اصلی در این نشست‌ها بحث تاب آوری، سازگاری، کاهش انتشار و …. است و انسان باید با این واقعیت کنار آید. این که با بحث تاب آوری کشور چگونه مواجه شود این است که ما باید به آنچه که اتفاق افتاده بیندیشیم که آیا طبیعی است یا مصنوعی و غالب اندیشمندان دنیا معتقدند که دست کاری و دخالتهای بشر در این بحث باعث شده است که گازهای گلخانه‌ای افزایش یابد و همچون پتو اطراف کره زمین را در برگیرند و اجازه فرار گرما را از جو ندهند. این باعث می‌شود تبعات بسیاری همچون سیلاب، خشکسالی و … اتفاق افتد. ما باید نسبت به کاهش گازهای گلخانه ای اقدام کنیم که دستورالعمل اصلی نشستهای تغییر اقلیم به صورت سالیانه است و چه از سال ۲۰۱۵ در فرانسه که با عنوان معاهده پاریس مطرح بود و چه از گلاسگو که سال گذشته برگزار شد و چه امسال که در مصر و با شعار همه با هم برای اجرا مطرح شد، این قضیه همیشه اهمیت داشته است.
ایسنا نوشت: رئیس سازمان حفاظت محیط زیست افزود در پاسخ به این سوال که ایران چند درصد از گازهای گلخانه ای جهان را تولید می‌کند؟ گفت: سه کشور بزرگ چین، آمریکا و هند، بیش از ۸۰ درصد گازهای گلخانه ای جهان را تولید می‌کنند و باقی کشورها آن ۲۰ درصد باقی مانده را تولید می کنند و ایران دهمین کشور تولیدکننده گاز گلخانه‌ای است که هرچند نقش کمی در این موضوع داریم ولی به عنوان یکی از کشورهایی هستیم که با توجه به وضعیتی که درباره تغییرات اقلیمی، سوختهای فسیلی، ناوگان حمل و نقل اعم از بین شهری و درون شهری و هم صنایع و معادن و … داریم، در این رابطه گازهای گلخانه‌ای تولید می‌کنیم. خوشبختانه با توجه به اقدامات انجام شده مبتنی بر قانون هوای پاک که علاوه بر نواقصی که دارد، قانون رو به جلویی است، کارهای خوبی انجام شده است. در کشور در این رابطه در کاهش صنایع آلاینده، وسایل حمل و نقل و زیرساختهای اصلی اقدامات بسیار خوبی در دست اجرا است.
وی ادامه داد: سال ۱۴۰۰ با توجه به دستور معاون اول رئیس جمهور و در قالب ستاد هوای پاک کشور تقریبا ۱۷۶ تکلیف برای دستگاههای مختلف کشور مشخص شد. چون قانون هوای پاک ۱۳ آیین نامه دارد، بر این اساس ۱۷۶ تکلیف برای ۲۳ دستگاه مشخص کردیم. بر اساس ماده ۲ قانون هوای پاک سازمان حفاظت محیط زیست به عنوان ناظر است و باید حتما پایش و گزارش کند و وضعیت انجام این ۱۷۶ برنامه مشخص شده طی سال گذشته در میان ۲۳ دستگاه اصلا مناسب نبود.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: نشست‌هایی که سازمان حفاظت محیط زیست و معاونین سازمان با معاونین وزارتخانه‌های مختلف داشتند، این اتفاق افتاد و به یک مبلغ بسیاربالایی برای سال ۱۴۰۲ بالای ۱۰۰ هزار میلیارد تومان برای یک بخش و برای بخش دیگر نیز بیش از ۳ میلیارد دلار ارزی نیز در نظر گرفته خواهد شد که اعداد بسیاربالایی است تا کل مباحث ماشینهای فرسوده، ناوگان حمل و نقل و کیفیت سوخت را اصلاح کنیم و ما در واقع باید به سمت و سویی برویم که گازهای گلخانه ای کاهش یابد.
سلاجقه تاکید کرد: بسیاری از پالایشگاه ها دیگر امسال مازوت سوزی ندارند. امسال ما تا هفته قبل حدود ۳۰ درصد مازوت نسبت به سال قبل مازوت کمتری مصرف شده است. ما کشوری هستیم که سوخت فسیلی بسیار زیادی داریم ولی وزارت نیرو به سمت و سویی می رود که این اتفاق بیفتد. به طور مثال پالایشگاه آبادان ۳۰۰ میلیون یورو برای بحث کاهش سولفور دیده شده است که این گام بسیار مهمی است.
وی درباره قانون اسقاط خودروهای فرسوده اظهار کرد: برای اسقاط خودرو که طبق قانون هوای پاک باید اقدام مناسبی برای آن انجام شود. طی قانونی که در خردادماه ابلاغ شد این بحث مطرح شد که ۲۵ درصد تولیدی که انجام می شود به بحث اسقاط تعلق گیرد در خودروها که مجددا وزارت صمت برای اینکه حجم تولید خودروها در پارکینگ‌ها زیاد می‌شد اصلاحیه برای قانون داد که به مجلس رفت و برگشت داده شده است به دولت. این بحث بسیار جدی است و باید اجرا شود.
رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس: ایران هم قربانی تغییر اقلیم است و هم در رده بزرگترین منتشرکنندگان گازهای گلخانه‌ای
فارس نوشت: بابک نگاهداری رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس در تشریح وضعیت مصرف انرژی و شاخصه‌های آن در کشور، اظهار کرد: کشور ما در طی 50سال گذشته با 2درجه افزایش دما، 55 میلی متر کاهش بارش و 270 میلی متر افزایش تبخیر روبه رو شده است .وی با بیان اینکه ایران هم قربانی تغییر اقلیم است و هم در رده بزرگترین منتشرکنندگان گازهای گلخانه‌ای قرار دارد، تصریح کرد: ایران پس از کشورهای چین، آمریکا، هند، روسیه و ژاپن در رتبه ششم انتشار دی‌اکسیدکربن در جهان قرار دارد و سهمی معادل 2/14 درصد از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای جهان را به خود اختصاص داده است. این موید آن است که شدت انرژی در کشور بالا بوده و علی‌رغم هدفگذاری‌هایی نظیر سیاست‌های اصلاح الگوی مصرف اقدام موثری برای بهینه سازی مصرف انرژی صورت نگرفته است.
رییس مرکز پژوهش‌های مجلس، با بیان اینکه 2 برابر سهم جمعیتی گاز گلخانه‌ای تولید می‌کنیم، توضیح داد: 80 درصد از انتشار گازهای گلخانه‌ای مربوط به بخش تولید، عرضه و مصرف انرژی در تمامی بخش‌های اقتصادی، خانگی، صنایع، حمل و نقل و نظایر آن است.وی ادامه داد: تغییرات اقلیمی اعم از افزایش سطح آب دریاها، گرمای بی‌سابقه، خشکسالی، بلایای شدید جوی نظیر سیل و شرایط محیطی ناپایدار فزاینده، هرکدام به طریقی کار شرکت‌های نفت و گاز را پرهزینه‌تر و دشوارتر خواهد کرد.نگاهداری خاطرنشان کرد: از سوی دیگر اقدامات مقابله‌ای کشورهای مختلف دنیا برای حرکت به سمت اقتصاد کم کربن و ادامه روند گذار انرژی از سوختهای فسیلی به پاک و اجرای اهداف مدنظر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای باعث کاهش بیش از 12 درصدی تقاضای نفت و کاهش بیش از 32 درصدی قیمت نفت در سال 2040 می‌شود. بنابراین تنوع بخشی سبد در اقتصادهای وابسته به نفت و گاز نظیر ایران با حرکت به سمت محصولات کم انتشار، افزایش بهره‌وری انرژی و بهره‌وری تولید و نیز کربن‌زدایی از نفت و گاز ضرورت دارد.رییس مرکز پژوهش‌های مجلس با بیان اینکه کشورهای وابسته به ذغال سنگ به دنبال سوخت جایگزین پاک در صنایعی مثل فولاد هستند، عنوان کرد: در نتیجه سرمایه‌گذاری برای توسعه زیرساختهای صادرات گاز طبیعی (LNG) برای ایران ضرورت دارد.
وی افزود: توسعه فناوری جمع آوری، استفاده و ذخیره‌سازی کردن کربن، تولید و صادرات هیدروژن و سخت‌های زیستی توسعه فناوری‌های دیجیتال در حوزه انرژی و استفاده از مکانیسم‌های تامین اقلیمی از دیگر فرصت‌های پیش روی ایران در دوران گذار انرژی است.نگاهداری تاکید کرد: برای موفقیت در این صحنه نیازمند دیپلماسی زیست محیطی و انرژی فعال و کارآمد هستیم تا طبق بند 15 سند سیاست‌های کلی محیط زیست از فرصت‌های بین‌المللی برای حرکت به سمت اقتصاد کم کربن و تسهیل انتقال و توسعه فناوری‌ها و نوآوری‌ها مرتبط به شکل مناسب استفاده کند.رییس مرکز پژوهش‌های مجلس خاطرنشان کرد: ایجاد بازار بهینه سازی انرژی و محیط زیست با اصلاح سیاستگذاری انرژی، حذف بنگاه‌داری دولتی و حرکت به سمت تنظیم‌گری فرابخشی و تقویت حضور بخش خصوصی و جذب سرمایه گذاری خارجی در این عرصه راهگشا خواهد بود.
استادیار محیط زیست : تغییرات اقلیمی تبعات وحشتناکی دارد
استادیار محیط زیست و منابع طبیعی دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان گفت: تغییرات اقلیمی باعث تیره‌تر شدن اقیانوس‌ها و ذوب شدن یخچال‌های عظیم و بروز فجایع زیست محیطی و در نتیجه تاثیر بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشورها با کاهش تولید ناخالص می‌شود.
ایسنا نوشت، غلامرضا سبزقبایی، در خصوص تغییرات اقلیمی اخیر، اظهار کرد: تغییر اقلیم به طور کلی به هر گونه تغییر معنی‌دار در معیارهای اقلیمی اشاره دارد که برای یک دوره طولانی مدت ادامه دارد. به عبارت دیگر تغییر اقلیم شامل تغیرات جدی در میزان بارش‌ها و میزان دما است و می‌تواند کاهشی یا افزایش باشد به عنوان مثال کاهش بارش یا افزایش آن و یا تغییرات وزش باد که در چندین دهه یا بیشتر ایجاد می‌شوند.وی در خصوص دلایل این پدیده افزود: با آغاز انقلاب صنعتی که در سال ۱۷۶۰ میلادی رخ داد، تغییرات گوناگونی در زندگی انسان ایجاد شد، نیاز بشر به انرژی افزایش پیدا کرد و سوختهای فسیلی سنگین مثل ذغال سنگ و نفت و سوخت‌هایی مثل گاز طبیعی مورد استفاده قرار گرفتند و در نتیجه گاز دی اکسید کربن، متان و بخار آب وارد جو زمین شدند. این گازها در جو باعث افزایش اثر گلخانه‌ای و در میان مدت باعث گرمایش زمین می‌شوند.
استادیار محیط زیست و منابع طبیعی دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان گفت: این اثر گلخانه‌ای و تغییرات اقلیمی از جمله مهم‌ترین مسائل محیط زیستی در جهان به حساب می‌آید و سالانه مطالعات مهمی در این خصوص انجام می‌شود و کنفرانس‌هایی در مورد آن برگزار می‌شوند. در قرن گذشته متوسط دمای زمین حدود ۰.۸ درجه سانتیگراد افزایش داشت. آژانس حفاظت محیط زیست ادعا می‌کند که در پایان قرن حاضر دمای کره زمین می‌تواند ۱.۱۳ تا ۶.۴۲ درجه سانتیگراد فزایش پیدا کند که می‌تواند باعث رخ دادن اتفاقات بسیار وحشتناک در کره زمین شود.وی افزود: این روند می‌تواند تغییرات عظیمی در جو ایجاد کند و الگوی آب و هوایی را تغییر دهد، طوفان‌ها و گردبادهای بی‌سابقه ایجاد کند و حتی با ذوب شدن یخ‌ها و بالا آمدن سطح آب‌های آزاد، مساحت خیلی بزرگی از سواحل را اشغال کند.
وی در خصوص وضعیت ایران در تغییرات اقلیمی گفت: در ایران مطالعات نشان می‌دهد که به نسبت سال ۱۹۵۰ میلادی به طور متوسط دمای میانگین کشور حدود ۱.۵ درجه افزایش پیدا کرده است و در کنار آن، متوسط میزان بارش حدود ۴۵ میلیمتر کمتر شده است.وی افزود: لذا برای کشورمان کاهش آب‌های زیرزمینی را انتظار داریم که اتفاق افتاده است و به دنبال آن فرو نشست را خواهیم داشت و کاهش برف در مناطق کوهستانی که از سال ۱۹۵۰ تا حال حاضر در حال رخ دادن است.استادیار محیط زیست و منابع طبیعی دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان افزود: بر اساس مطالعات علمی صورت گرفته در موسسه‌ای خارجی، مشخص شده که در حال حاضر حدود ۵۸ کشور جهان، حدود ۸۶ درصد از سهم انتشار دی اکسید کربن را به خود اختصاص داده‌اند که اصلی‌ترین علت گرمایش زمین است. کشورهای چین، آمریکا، هند، روسیه، برزیل، ژاپن، اندونزی، آلمان، کره جنوبی و کانادا در رأس این کشورها هستند و بزرگترین تولیدکنندگان گازهای گلخانه‌ای هستند. کشور ما در سال ۲۰۱۴ رتبه دهم تولید دی اکسید کربن و در حال حاضر رتبه هفتم تولید گازهای گلخانه‌ای را دارد.سبزقبایی با اشاره به آثار منفی این پدیده بیان کرد: مهم‌ترین آثار تغیرات آب و هوایی در جهان، شامل تاثیر بر مناطق ساحلی و اکوسیستم‌های آبی با توجه به آب شدن یخ‌ها است. تغییرات اقلیمی باعث تیره‌تر شدن اقیانوس‌ها و ذوب شدن یخچال‌های عظیم و بروز فجایع زیست محیطی و در نتیجه تاثیر بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشورها با کاهش تولید ناخالص می‌شود.وی گفت: افزایش هزینه‌ها و آسیب‌های اقتصادی در نتیجه سیل، رانش زمین و فرونشست زمین را در پی خواهد داشت و می‌تواند بر منابع طبیعی تاثیر داشته باشد و آتش‌سوزی در جنگل‌ها و مراتع، افزایش خشکسالی و بیابان‌زایی را در پی خواهد داشت.
استادیار محیط زیست و منابع طبیعی دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان افزود: این پدیده می‌تواند باعث کاهش کشتزارها شود و در فصول کشت تغییر ایجاد کند و به دلیل تغیر دما ممکن است بسیاری از محصولات کشاورزی در برخی مناطق قابل کشت نباشند.وی افزود: گرمایش جهانی روی بهداشت جوامع انسانی نیز می‌تواند تاثیر داشته باشد؛ بروز بیماری‌های گرمسیری از جمله مالاریا، وبا، اسهال خونی و … را به وجود می‌آورد که در نهایت باعث افزایش مرگ و میر می‌شود. علاوه بر این می‌تواند روی تولید مثل برخی جانواران موثر باشد از جمله روی آبزیان و در نتیجه، جمعیت زیادی از آبزیان در آینده از بین می‌رود.استادیار محیط زیست و منابع طبیعی دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان با اشاره به تاثیر این پدیده برکشور ما، یادآور شد: حدود ۸۲ درصد قلمرو ایران خشک و نیمه خشک است و بارندگی سالانه حدود ۲۵۰ میلیمتر است که از متوسط جهانی کمتر است در نتیجه تغییرات برای ایران می‌تواند خشکسالی را به وجود آورد و گریبان بخش‌های وسیعی از کشور در سالهای آتی بگیرد.وی افزود: در این روند، بالا آمدن سطح آب خسارت‌هایی به مناطق ساحلی وارد می‌کند و بر منابع طبیعی موثر است.سبزقبایی گفت: خوزستان در منطقه گرمسیری قرار دارد و مطالعات نشان‌دهنده این است که تاثیر تغییرات اقلیمی در مناطق حاره و شبه حاره تاثیر بیشتری دارند و در آینده استان‌های گرمسیری متاثرتر از بقیه استان‌ها خواهند بود.
چه باید کرد؟
وی ادامه داد: کنفرانس تغییرات اقلیمی هر ساله برگزار می‌شود و سال گذشته در اسکاتلند برگزار شد و امسال در کشور مصر در حال برگزاری است. در این کنفرانس بحث بر این است که کشورهای توسعه یافته‌ای که سهم اصلی در تولید گازها دارند، صندوقی راه‌اندازی کنند و به کشورهایی که سهم کمتری در تولید گازهای گلخانه دارند ولی آثار گرمایش جهانی بر آن‌ها بیشتر بوده است، کمک کنند.وی گفت: در کشور پاکستان در سیل امسال حدود یک هزار و ۷۰۰ نفر فوت شدند و ۳۰ میلیارد دلار خسارت بر جای گذاشت. در نتیجه در این کنفرانس بر پرداخت غرامت توسط کشورهای ثروتمند تاکید شد و غرامت ۱۰۰ میلیارد دلاری در نطر گرفته شده است.سبزقبایی افزود: البته دانشمندان بر این باور هستندکه مبارزه با این تغییرات به سالانه حدود ۲ هزار میلیارد دلار پول نیاز دارد. در کنفرانس تغییرات اقلیمی که در پاریس برگزار شد بود قرار بود به کشورهای فقیر کمک شود اما پرداختی تاکنون انجام نشده است.این استاد دانشگاه در پایان گفت: سوال اساسی این است که برای مقابله با تغییرات اقلیمی چه باید کرد؟ باید گازهای گلخانه‌ای متان و دی اکسید کربن کاهش پیدا کند اما متاسفانه دامداری‌ها و تولید محصولات زراعی مثل برنج مقادیر زیادی از متان را وارد جو می‌کنند. دو راهکار وجود دارد؛ اول اینکه مصرف سوخت فسیلی کاهش پیدا کند و مصرف گوشت را کاهش دهیم. همچنین باید به کشورهای آسیب دیده کمک کرد.
