آبگیری سد «چم‌شیر» چه تبعاتی برای خوزستان و حیات مردمانش دارد؟

در شرایط کنونی انتشار تصاویر و اخبار در خصوص آبگیری این سد و صحبت‌های ضد و نقیض در این زمینه نگرانی‌ها را چند برابر کرده است.

سد چم شیر (1)

در شرایطی که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با تکذیب خبر آبگیری سد چم‌شیر از احداث چاهک‌هایی برای بررسی وضعیت و راستی‌آزمایی این سد خبر می‌دهد و شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران نیز، ‌به‌عنوان مجری اجرای طرح سد چم‌شیر خبر آغاز آبگیری این سد را تکذیب می‌کند، سید علی احمدزاده استاندار کهگیلویه و بویراحمد از آبگیری سد چم‌شیر خبر می‌دهد و می‌گوید این سد هیچ مشکلی ندارد و در حال آبگیری است.

 

جی پلاس؛ سد “چم‌شیر” در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر دوگنبدان در استان کهگیلویه و بویراحمد و بر روی رودخانه زهره در مراحل پایانی ساخت قرار دارد و صحبت‌های مطرح شده درباره آبگیری آن نگرانی‌ها را در خصوص تکرار یک فاجعه دوچندان کرده است. سدی که بر روی سازند گچساران، یعنی همان سازندی که سد گتوند بر روی آن بنا شده، ساخته شده است و باید دید که در صورت آبگیری آن چه تبعاتی برای خوزستان و حیات مردمانش دارد؟

در شرایط کنونی انتشار تصاویر و اخبار در خصوص آبگیری این سد و صحبت‌های ضد و نقیض در این زمینه نگرانی‌ها را چند برابر کرده است. در شرایطی که رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با تکذیب خبر آبگیری سد چم‌شیر از احداث چاهک‌هایی برای بررسی وضعیت و راستی‌آزمایی این سد خبر می‌دهد و شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران نیز، ‌به‌عنوان مجری اجرای طرح سد چم‌شیر خبر آغاز آبگیری این سد را تکذیب می‌کند، سید علی احمدزاده استاندار کهگیلویه و بویراحمد از آبگیری سد چم‌شیر خبر می‌دهد و می‌گوید این سد هیچ مشکلی ندارد و در حال آبگیری است.

در این زمینه سید کریم حسینی نائب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه براساس برآورد کارشناسان در زمین‌های مخزن سد چم‌شیر بیش از ۲ میلیارد تن نمک وجود دارد، گفت: در صورت آبگیری چم‌شیر میزان شوری آب در مخزن این سد بیش از ۳ برابر شوری آب دریا خواهد بود.

وی در خصوص آخرین وضعیت سد چم‌شیر و آبگیری این سد اظهار کرد: هرچه از طرح موضوع چم‌شیر و آبگیری آن زمان می‌گذرد کارشناسان به بحث نمکی بودن لایه‌های مخزن این سد بیشتر اذعان پیدا می‌کند و تحقیقات انجام شده در این منطقه نیز کاملا این مساله را تایید می‌کند.

حسینی ادامه داد: براساس اظهار نظر کارشناسان و زمین شناسان از ۷ لایه ساختار اراضی مخزن این سد، ۵ لایه نمکی است و فقط لایه اول و هفتم ساختاری غیر نمکی دارد. در منطقه‌ای که به عنوان مخزن سد چم‌شیر در نظر گرفته شده معدن نمک وجود دارد و حتی به چشم نیز کاملا قابل رویت است.

نائب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: به شدت نسبت به مساله آبگیری سد چم‌شیر معترض هستیم. این مساله مطالبه جدی مردم خوزستان، کارشناسان و نمایندگان استان است زیرا در صورت آبگیری این سد، کشاورزی که در اراضی پایین دست انجام می‌شود از بین خواهد رفت.
کمیته‌ای بی طرف مساله چمشیر را راستی آزمایی کند

وی با بیان اینکه نمایندگان خوزستان برای مساله سد چم‌شیر یک پیشنهاد رسمی و مشخص دارند، ادامه داد: یک کمیته بی طرف متشکل از افراد خبره و متخصص این حوزه، اعضای کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شورای اسلامی، مسئولان سازمان زمین شناسی کشور و همچنین کارشناسان دانشگاه شهید چمران اهواز تشکیل شود و نسبت به راستی‌آزمایی مسائل مطرح شده در بحث آبگیری چم‌شیر به صورت بی طرفانه اقدام کند.

نماینده اهواز در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه وضعیت میزان نمک موجود در مخزن سد چم‌شیر چندین مرتبه از وضعیت نمک در سد گتوند بیشتر است، عنوان کرد: اکنون که می‌توان در بحث آبگیری چم‌شیر تصمیم کارشناسی گرفت و با عجله تصمیم‌سازی نکرد، باید هیچ اقدامی در بحث آبگیری این سد انجام نشود تا نتایج تحقیقات و راستی‌آزمایی‌ها مشخص شود.

 

حسینی در خصوص احتمال آبگیری این سد به صورت خودسرانه از سوی وزارت نیرو گفت: براساس اعلام سازمان حفاظت محیط زیست آبگیری سد چم‌شیر تا زمان تکمیل شدن مطالعات به صورت کامل ممنوع است و نباید این اقدام انجام شود. در صورت رخ دادن چنین اتفاقی، نمایندگان خوزستان به عنوان وکلای مردم از هر دستگاه و یا وزارتخانه‌ای که کاری بدون توجه به نظرات کارشناسی انجام دهد شکایت خواهند کرد.
مطالعات زیست‌محیطی سد چمشیر حتما باید بازنگری شود

همچنین در این خصوص محمد درویش رییس کمیته محیط ‌زیست در کرسی سلامت اجتماعی یونسکو و فعال محیط زیست اظهار کرد: با توجه به فرآیند تغییر اقلیم طی سال‌های اخیر حتما باید مطالعات زیست محیطی سد چم‌شیر بازنگری و آمارها به روز شوند.

وی افزود: مطالعات زیست محیطی سد چم‌شیر مطالعات به روزی نیست به شکلی که مطالعه ارزیابی محیط زیستی این طرح مربوط به سال ۱۳۸۸ است و همچنین در مطالعات این طرح قید شده است که به گزارش هیدرولوژی طرح دسترسی نداشته‌اند.

این فعال محیط زیست عنوان کرد: در گزارش ارزیابی این سد همچنین قید شده که یکی از موارد اجرای سد تامین ۹۰ میلیون مترمکعب آب شرب برای مردم خوزستان و یکی دیگر از استان‌های کشور است، در حالی که اکنون مسئولان عنوان می‌کنند که این آب، لب شور است و اصلا امکان استفاده به عنوان شرب از این آب وجود ندارد.
ادعاهای مطرح شده در خصوص چم‌شیر، اصلا قابلیت اجرا ندارند

درویش عنوان کرد: ادعاهای مطرح شده در خصوص سد چم‌شیر، با توجه به تغییر اقلیم اصلا قابلیت اجرا ندارند. طبق مطالعات زمین‌شناسی جدیدی که انجام شده است ۷۰ درصد از مخزن سد چم‌شیر در سازند گچساران است که به شدت نسبت به جریان‌های انحلالی آسیب پذیر است و این مساله باعث خواهد شد تا مشکل رودخانه زهره چند برابر شود.

وی ادامه داد: براساس مطالعات انجام‌شده توسط بخش تحقیقات بیابان موسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور، نسبت منیزیم در خاک‌های زراعی پایین دست رودخانه زهره در حال حاضر ۳ برابر بیشتر از حد مجاز است که این به معنای آن است که خاک‌های کشاورزی آن منطقه در حال فروپاشی است و اینکه اکنون هنوز در آن منطقه کشت انجام می‌شود به دلیل وقوع سیلاب‌هایی است که هر چند مدت در رودخانه زهره رخ می‌دهد.

 

سد چم شیر (1)