آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گفته ایران بدون اطلاع قبلی به بازرسان این نهاد دو مجموعه سانتریفیوژهای پیشرفته برای تولید اورانیوم با غنای ۶۰ درصد را به هم متصل کرده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز بازرسان آژانس این تخلف را در یک بازدید سرزده از تاسیسات غنی‌سازی فردو در ۲۱ ژانویه سال جاری کشف کردند.
عملیات اعلام نشده در تاسیسات اعلام نشده
تاسیسات فردو در دل کوهی در نزدیکی شهر قم واقع است و عمق تونل‌های آن در صخره‌های سنگی تا ۹۰ متر می‌رسد. جمهوری اسلامی تا سپتامبر سال ۲۰۰۹ که دستگاه‌های اطلاعاتی غربی از وجود این تاسیسات باخبر شدند آن را مخفی نگه داشته بود.
به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید
این تاسیسات از چنان حساسیتی برخوردار است که مطابق توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ و برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) جمهوری اسلامی اجازه غنی‌سازی اورانیوم در آن را نداشته است.
ایالات متحده اردیبهشت سال ۱۳۹۷ (مه ۲۰۱۸) و در دوران ریاست جمهوری دونالد ترامپ از توافق هسته‌ای خارج شد و تحریم‌های تعلیق شده علیه جمهوری اسلامی را دوباره اعمال کرد.
با شدت گرفتن این تحریم‌ها ایران از یک سال پس از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای انجام تعهدات خود مطابق برجام را کاهش داد که یکی از نمونه‌های آن فعالیت‌های غیرمجاز در تاسیسات فردو است.
رویترز می‌گوید گزارش محرمانه آژانس به اعضای شورای حکام را مشاهده کرده که در آن آمده در تاسیسات فردو نحوه اتصال دو مجموعه سانتریفیوژهای IR6 کاملا تغییر داده شدند بدون این که این مسئله به بازرسان این نهاد اعلام شده باشد.
ادعای ایران: با آژانس تنشی نداریم
صبح چهارشنبه و پیش از انتشار گزارش رویترز، محمد اسلامی رئیس سازمان انرژی اتمی ایران در حاشیه نشست هیئت دولت در جمع خبرنگاران مدعی شد “الان تنشی بین ما و آژانس نیست”.
بر خلاف این ادعا تنش میان ایران و آژانس بسیار زیاد است و در ماه‌های گذشته افزایش نیز یافته است. یکی از موارد اختلاف اقدام ایران به غنی‌سازی اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد است درصورتی که برجام حداکثر غنی‌سازی را زیر چهار درصد تعیین کرده است.
رافائل گروسی، مدیر آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بارها با اشاره به اقدام ایران در زمینه غنی‌سازی ۶۰ درصدی اورانیوم گفته کشوری که اهداف نظامی را دنبال نمی‌کند نیازی به غنی‌سازی اورانیوم در این سطح ندارد.
گروسی به تازگی در پارلمان اروپا گفته بود جمهوری اسلامی اورانیوم غنی شده کافی برای تولید چند بمب اتمی را در اختیار دارد اما رسیدن به این مرحله یک پروسه زمان‌بر است و مدتی طول خواهد کشید.
سوال‌های بی‌پاسخ در مورد سه مکان اعلام نشده
یکی دیگر از اختلاف‌های میان ایران و آژانس کشف موارد رادیو اکتیو در سه مکان اعلام نشده است که جمهوری اسلامی تا کنون توضیح معتبر و قانع‌کننده‌ای درباره آن نداده است.
این ابهام‌ها که به صدور قطعنامه‌ای در شورای حکام در محکومیت جمهوری اسلامی منجر شد همچنین یکی از علت‌های به بن‌بست رسیدن مذاکرات احیای برجام ارزیابی می‌شود که فروردین سال گذشته آغاز شد و آمریکا به طور غیرمستقیم با آن مشارکت داشته است.
مدیرکل آژانس بارها گفته بدون پاسخ شفاف و قانع کننده ایران درباره وجود رد مواد رادیواکتیو در تاسیسات اعلام نشده امکان راستی‌آزمایی صلح‌آمیز بودن فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی وجود ندارد و احیای توافق وابسته به این مسئله است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
گروسی احتمال داده در ماه فوریه برای مذاکره با مقام‌های ایران در مورد اختلاف‌های باقی مانده به تهران سفر کند. محمد اسلامی ادعا کرده ایران به سوال‌های آژانس پاسخ داده و می‌افزاید “اما این مساله وقتی حل می‌شود که آنها اراده کنند که باور کنند”.
رئیس سازمان انرژی ایران در عین حال به طور تلویحی بن‌بست احیای برجام را تائید می‌کند: «برجام یک معامله است که دو سمت دارد وقتی تعهداتشان را انجام نمی‌دهند دیگر دلیلی ندارد ما پایبند به تعهداتی باشیم که با عملیات فشار سعی دارند در ایران تشدید کنند.»
آمریکا و سه کشور اروپایی طرف توافق هسته‌ای در ماه‌های گذشته و به خصوص پس از سرکوب خشونت بار خیزش اعتراضی بارها گفته‌اند احیای برجام فعلا در دستور کار نیست اما در عین حال همچنان از اعلام مرگ برجام و خاتمه مذاکرات در این زمینه خودداری می‌کنند.
