رییس مرکز امور بین الملل و کنوانسیون های سازمان حفاظت محیط زیست از استفاده از همه ابزارهای دیپلماتیک و بین المللی برای رسیدن به حق آبه محیط زیستی هامون خبر داد.
به گزارش خبرنگار محیط زیست خبرگزاری فارس، رها نشدن حق آبه هیرمند، مشکلاتی را برای مردم سیستان به وجود آورده است ، این مشکلات هم به لحاظ معیشتی و سختی گذران زندگی است و هم به لحاظ زیست محیطی است.بر اساس معاهده سال 1351، کشور افغانستان باید مقدار حق آبه ایران از هیرمند را که مقدار 850 میلیون متر مکعب برای کشاورزی سیستان و حقابه تالاب هامون است، رهاسازی کند، کاری که امروزه اتفاق نمی افتد.
تالاب هامون نقش مهمی در ارتزاق جامعه بزرگی از صیادان و دامداران محلی ایفا می کرد و آبگیری فصلی این تالاب در طول سال های گذشته موجب اشتغال جوامع محلی سیستان شده بود. اما حالابا نرسیدن حق آبه به این تالاب بین المللی خشک شده است و علاوه بر بیکاری جمعیت زیادی از بومیان محلی سبب توسعه و گسترش گرد و غبار و کاهش کیفیت شرایط زندگی در منطقه شده است.
حیات تالاب هامون وابستگی شدیدی به ورودی آب از طریق رودخانه هیرمند دارد که با توجه به کاهش نزولات آسمانی و احداث سدهای انحرافی در مسیر رودخانه هیرمند در کشور افغانستان به عنوان مثال بند کمال خان، ورودی رودخانه هیرمند به کشور و تالاب هامون دچار اختلال و در واقع قطع شده و این در حالیست که بر اساس معاهدات و توافق نامه های امضا شده بین کشور ایران و افغانستان حق آبه تالاب هامون مشخص شده و باید سالانه از طریق رودخانه هیرمند به تالاب هامون رها سازی شود که این امر نیازمند پیگیری دستگاه دیپلماسی برای برخورداری حق آبه رودخانه هیرمند است.
سید حسین موسوی فر؛ رییس مرکز امور بین الملل و کنوانسیون های سازمان حفاظت محیط زیست در گفتگو با خبرنگار محیط زیست خبرگزاری فارس گفت: سازمان محیط زیست فراتر از تعهدات خود عمل کرده است و اقدامات گسترده ای برای پیگیری مسئله حق آبه انجام داده است، به لحاظ قانونی حل و فصل مشکلات حق آبه با دولت های خارجی همجوار با وزارت نیرو در هماهنگی با وزارت امور خارجه است.
وی ادامه داد: مسؤولیت اولیه پیگیری حقوق رودخانه های مرزی با وزارت نیرو است، دستور اخیر رییس جمهوری هم به وزارتخانه های نیرو و امور خارجه برای پیگیری بوده است. سازمان حفاظت محیط زیست در موضوع حق آبه یکسری حقوق تاریخی دارد، از جمله حق آبه تالاب هامون و معیشت هایی که تحت تأثیر بی آبی این تالاب در بحران قرار می گیرند.
موسوی فر گفت: سازمان حفاظت محیط زیست انواع پیگیری را انجام داده است، از گفتگوی با واسطه با طرف های افغانستانی،که متأسفانه طرف مقابل هیچ اقدام مثبتی انجام نداد و اصلاً با سازمان حفاظت محیط زیست همکاری نکرد. غیر از این در بخش داخل کشور هم پیگیری های متعددی از وزارتخانه هایی که مسؤول هستند، داشتیم. حتی با آژانس های بین المللی که به نوعی با مسأله سیستان درگیر هستند ارتباط گفتیم، ما از هر ابزاری برای برقراری حق آبه استفاده کردیم.
رییس مرکز امور بین الملل و کنوانسیون های سازمان حفاظت محیط زیست گفت: ما امیدواریم طرف افغانستانی مجاب بشود که این حق قانونی، تاریخی و بین المللی ایران داده شود. پیگیری مسأله حق آبه در کشور افغانستان را وزارت مربوط به آب و انرژی انجام می دهد که متناظر با وزارت نیرو در ایران است. مسئله ابتدا باید بین این دو وزارتخانه در ایران و افغانستان به نتیجه برسد تا حق آبه محیط زیستی رها سازی شود. ما از این قضیه فراتر رفتیم و برای حل بهتر ماجرا گفتیم حاضریم برای حق آبه محیط زیستی خودمان مذاکره کنیم ،در سطوح دو جانبه و بین المللی؛ که با عدم همکاری طرف مقابل مواجه شده ایم که با دستور رییس جمهوری امیدواریم این مشکل حل شود.
وی ادامه داد: ما خواستار این هستیم که این موضوع به صورت قانونی و طبق یک فرمول مشخص حل و فصل بشود که تاکنون پاسخ مثبتی از این قضیه دریافت نکرده ایم. از وزارت امور خارجه خواسته ایم که با آژانس هایی که در مورد مسائل مربوط به تالاب و محیط زیست فعالیت می کنند مذاکرات اولیه را انجام دهد.
موسوی فر افزود: اولویت ما در شرایط همسایگی تعامل هست که به عنوان دو کشور همجوار به حقوق تاریخی و فراملی هم احترام بگذاریم، که اگر این اتفاق نیفتد می توانیم از ابزارهای دیگر هم استفاده کنیم و راه های بین المللی که تاکنون بررسی می کردیم اجرایی شود.
وی گفت:با دستور رییس جمهور امیدواریم به نتیجه مطلوب برسیم و اگر به نتیجه لازم نرسیدیم راه حل هایی که با وزارت امور خارجه مشورت کردیم را اجرایی می کنیم. سازمان حفاظت محیط زیست حداقل هفته ای یک بار موضوع حق آبه ها، خصوصاً هامون را از وزارتخانه های مربوط پیگیری می کنیم و اگر نتایجی که باید حاصل نشود از راههای دیگر این مسئله را حل خواهیم کرد.
موسوی فر در پایان گفت: به نفع منطقه است که این موضوع دو جانبه و به صورت برادری و با رعایت قانون حل شود، اگر به نتیجه نرسید قطعاً ابزارهایی در سطح بین الملل و سطوح دیگر از منظر محیط زیستی وجود دارد که متفاوت خواهد بود، اما در مسئله حق آبه کوتاه نخواهیم آمد و می خواهیم که این موضوع با برادری، احترام متقابل و حسن همجواری حل شود.
