بامدژ عروس تالاب‌های خوزستان/ لزوم رسیدگی فوری به تالاب

اهواز – تالاب بامدژ به عنوان نزدیک ترین تالاب به مرکز استان خوزستان با وجود بارندگی‌های مطلوب اخیر در استان، هنوز با شرایط ایده آل فاصله دارد.

خبرگزاری مهر؛ گروه استان‌ها: با وجود بارندگی‌های خوبی که استان خوزستان در مدت اخیر شاهد آن بود ولی برخی تالاب‌های استان که از آنها به عنوان ریه‌های تنفسی استان یاد می‌شود، همچنان با مشکلاتی مواجه شد هستند و لازم است برای احیای این تالاب‌ها، حق آبه آنها تأمین شود.

یکی از تالاب‌هایی که در همسایگی اهواز قرار دارد، تالاب بامدژ است که نقش مهمی در زیست بوم اهواز دارد ولی فعالان محیط زیست نسبت به شرایط فعلی حاکم بر تالاب گله مندی هایی دارند.

طبق نقشه‌های دوره‌ای سازمان آب و برق خوزستان در دهه ۳۰ وسعت تالاب بامدژ به ۱۰ هزار هکتار می‌رسید اما با تغییرات محیطی و دخالت‌های انسانی هم‌اکنون دست کم چهار هزار هکتار وسعت دارد. روستای سادات طواهر و روستای‌های مزرعه در حاشیه این تالاب هستند، از همین رو آن را هور طواهر یا هور مزرعه هم می‌نامند. عمده آب این تالاب از رودخانه شاوور تأمین می‌شود، جریان‌های سیلابی زمستانه رود شاوور و دز و زهاب‌های زمین‌های کشاورزی بر پایداری آن نقش مؤثری دارند.

تقریباً از اوایل سال تا شروع فصل بارندگی، آب ورودی به تالاب کاهش پیدا می‌کند و قسمت‌های وسیعی از آن خشک می‌شود. از ۱۳۴ گونه گیاهی تالاب بامدژ می‌توان به خارشتر خزری و ایرانی، ترنجبین، شیرین‌بیان، خار پنبه، شاه‌تره، گل گاوزبان، پونه، کُنار، تاج‌خروس، نی، گا گله و … اشاره کرد.

بیش از ۴۰ گونه حیوانی شامل پستاندارانی همچون روباه، شغال، خرگوش، گرگ، کفتار، سمور، خفاش، خارپشت ایرانی و … ماهیانی همچون کپور، شربت، بنی، حمری، بیاح و … خزندگان و دوزیستانی همچون قورباغه، وزغ، لاک‌پشت لاک نرم، جکوی، مار و … در تنظیم اکوسیستم بامدژ نقش دارند.

پیش از این دفتر بررسی‌های زیست‌محیطی در معاونت مطالعات پایه و طرح‌های جامع منابع آب سازمان آب و برق خوزستان عنوان کرده بود؛ انجام برنامه‌ریزی در خصوص مدیریت تالاب، پیشنهاد طرح‌های اجرایی و مطالعاتی، ارائه برنامه حفاظت و پایش مداوم منابع تالابی، تعیین کاربری‌های متناسب با وضع کنونی تالاب، احیا عرصه‌های تخریب‌شده، آموزش عمومی در سطوح مختلف، قرار دادن تالاب بامدژ در لیست مناطق چهارگانه، ایجاد هماهنگی میان سازمان‌ها و ترجمان‌های ذی‌ربط با حفاظت تالاب از جمله موارد اساسی و ضروری است که باید در مدیریت تالاب مدنظر قرار گیرد.

تالاب بامدژ همیشگی و دارای آب شیرین است که توسط رودخانه شاوور، طغیان‌های رودخانه دز، کرخه و آب‌های اضافی اراضی کشاورزی اطراف آبگیری می‌شود، ارتفاع آن ۲۵ متر بالاتر از سطح آب‌های آزاد است و سیمای طبیعی پیرامون تالاب را دشت‌های سیلابی و اکوسیستم‌های خشک دشتی تشکیل می‌دهد. این تالاب در میان چشم‌اندازهای منطقه نمونه منحصربه‌فردی است و خرمی و سرسبزی آن از چشم‌اندازهای زیبای طبیعی است که نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. تناوب و توالی رویشگاه‌های گیاهی با آب و خشکی برای شمار زیادی از پرندگان مهاجر شرایط مطلوب و مطمئنی برای زندگی، آشیانه، تخم‌گذاری، تغذیه و زمستان‌گذرانی فراهم می‌کند