قیس سعید، رئیس‌جمهور تونس، پیش‌تر صراحتا اعلام کرده بود این کشور علاقه‌ای به ایفای نقش پلیس مرزی برای اتحادیه اروپا را ندارد، اما در عین حال دولت او در مورد چگونگی جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی پناهجویان با استفاده از قایق‌های ناامن به ایتالیا، آماده گفت‌وگو با کشورهای اروپایی است.
در همین راستا نانسی فزر، وزیر کشور آلمان و ژرالد دارمانین، همتای فرانسوی او روز یکشنبه (۱۸ ژوئن) راهی تونس شدند تا با دولت این کشور در این زمینه گفت‌وگو کنند.
فزر در جمع خبرنگاران در شهر تونس، پایتخت این کشور تأکید کرد آلمان خواهان “حفظ حقوق انسانی پناهجویان و توقف مرگ‌ومیر دهشتناک انسان‌ها در دریای مدیترانه است.” او افزود اتحادیه اروپا در پی آن است تا با استفاده از برنامه‌های مشارکتی در زمینه استعدادیابی، فرصت مهاجرت و اشتغال را برای جوانان در این اتحادیه فراهم کند. فزر در گفت‌وگو با وزیر کشور تونس بر “اهداف و منافع مشترک” دو طرف تأکید کرد.
بخوانید: توافق کشورهای اروپایی بر سر اصلاح ساز و کارهای پناهندگی
وزیر کشور تونس نیز در مقابل به اهمیت “سرمایه‌گذاری مستقیم آلمان” برای تحقق این اهداف اشاره کرد. هفته گذشته اورزولا فن در لاین، رئیس کمیسیون اتحادیه اروپا، در سفری که به تونس داشت، به این کشور وعده ارائه کمک‌های مالی تا سقف ۹۰۰ میلیون دلار را داده بود. این مبلغ سه برابر میانگین سالانه کمک‌های مالی اتحادیه اروپا به تونس است.
در گفت‌وگوهای فن در لاین با مقامات تونسی جورجا ملونی، نخست‌وزیر ایتالیا و مارک روته، نخست‌وزیر هلند نیز حضور داشتند. ملونی مدتهاست که خواستار توافقی میان اتحادیه اروپا با تونس جهت جلوگیری از مهاجرت غیرقانونی است.
با این همه سازمان‌های حقوق بشری به این رویکرد از جمله به دلیل تشدید فشارها بر مخالفان دولت در تونس نگاهی انتقادی دارند. در ماه فوریه اظهارات قیس سعید، رئیس‌جمهور تونس، در مورد “انبوه مهاجران غیرقانونی” موجی از حملات نژادپرستانه را در این کشور به راه انداخت.
بنا بر آمار‌های رسمی در پنج ماهه اول امسال ۷۷۳ قایق حامل مهاجران غیرقانونی با حدود ۲۶ هزار سرنشین از تونس راهی اروپا شدند. در مدت مشابه سال قبل نزدیک به چهار هزار پناهجو که در بیش از ۲۰۰ قایق جا داده شده بودند، خود را از خاک تونس به اتحادیه اروپا رساندند.
بخوانید: نجات ۱۶۰۰ پناهجو در سواحل ایتالیا، ۳۰ سال حبس برای قاچاقچیان
بنا به گفته وزارت کشور آلمان یکی از موضوعات مورد بحث میان نانسی فزر و مقامات تونسی مسئله عملیات نجات پناهجویان سرگردان در آب‌هاست. پلیس فدرال آلمان در این رابطه نقشی مؤثر را در همکاری با گارد ملی، پلیس مرزی و پلیس ملی تونس ایفا می‌کند. فزر روز یکشنبه از دفتری که پلیس فدرال آلمان در سال ۲۰۱۵ برای پیشبرد این پروژه‌ها در تونس به راه انداخت، بازدید کرد.
طبق گفته وزارت کشور آلمان هدف این همکاری‌ها ایجاد ساختارهای پلیسی مؤثر بر اساس حاکمیت قانون و اصول حقوق بشر برای مقابله با مهاجرت غیرقانونی است. به گفته پلیس فدرال آلمان، این کشور در سالهای اخیر از طریق خرید وسائل نقلیه مجهز برای حفاظت از مرز، دوربین‌ها و دستگاه‌های دید در شب و قایق‌های بادی پرسرعت از نیروهای پلیس مرزی تونس حمایت کرده است.
تونس بر خلاف کشورهای دیگر نظیر مراکش اجازه می‌دهد تا پناهجویان اخراجی از طریق پروازهای چارتر به این کشور بازگردانده شوند. با این همه گاهی روند اخراج پناهجویان تونسی به دلیل دشواری‌ها برای شناسایی و تعیین هویت آنان با مشکل روبرو می‌شود.
وزیر کشور آلمان در جمع خبرنگاران در تونس با اشاره به این موضوع گفت هرچند ساز و کار بازگرداندن مهاجران غیرقانونی از آلمان به تونس در جریان است، اما هنوز به سطح “مورد انتظار” نرسیده است.
