اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
به گفته این نهاد، وضعیت آزادی مطبوعات در جهان در سال ۲۰۲۵ به پایین‌ترین سطح خود رسیده است. این امر در رتبه‌بندی امسال آزادی رسانهها که توسط این سازمان منتشر شده، منعکس شده است.
جدیدترین آمار “گزارشگران بدون مرز” حاکی از آن است که در ۹۰ کشور از مجموع ۱۸۰ کشور، شرایط برای فعالان رسانه‌ای “دشوار” یا “بسیار وخیم” ارزیابی شده است.
علاوه بر ناامنی‌های موجود و گسترش گرایش‌های استبدادی، فشار اقتصادی نیز یکی از اصلی‌ترین چالش‌های رسانهها در سراسر جهان محسوب می‌شود. طبق گزارش منبع مذکور، فقط در برخی کشورهای اروپایی، وضعیت هنوز “خوب” ارزیابی می‌شود.
در همین حال آنیا اوسترهاوس، مدیر اجرایی سازمان “گزارشگران بدون مرز” هشدار می‌دهد: «رژیم‌های خودکامه تحمل روزنامه‌نگاری مستقل را ندارند. این شرایط تأثیر مستقیمی بر توانایی مالی رسانهها دارد. وقتی رسانهها از نظر مالی “خشک” می‌شوند، چه کسی خواهد توانست اطلاعات نادرست، اخبار جعلی و پروپاگاندا را افشا کند؟»
بیشتر بخوانید: اعتراض‌های گسترده به بازداشت خبرنگار ایتالیایی در تهران
وضعیت آزادی مطبوعات در حال حاضر فقط در هفت کشور “خوب” توصیف شده است. نروژ موفق شده جایگاه نخست خود را همچون سال گذشته حفظ کند. استونی از رتبه ششم به رتبه دوم صعود کرده و پس از آن نیز هلند (که در سال ۲۰۲۴ رتبه چهارم را داشت) و سوئد قرار دارند.
آلمان در رتبه یازدهم
آلمان جایگاه خود را در میان ده کشور برتر از دست داده و در سال جاری در رتبه یازدهم قرار گرفته است. این کاهش اما ناشی از بهبود وضعیت در کشورهای دیگر بوده و نه به‌دلیل بدتر شدن شرایط در خود آلمان.
بر اساس این گزارش، وضعیت آزادی رسانهها در آلمان همچنان “قابل قبول” ارزیابی می‌شود. با این حال، چالش‌هایی قابل مشاهده‌اند.
بیشتر بخوانید: حملات به روزنامه‌نگاران در آلمان بیش از دو برابر شده است
در بیانیه سازمان “گزارشگران بدون مرز” آمده است: «در سال ۲۰۲۴ نیز بار دیگر آن دسته از خبرنگارانی که درباره محافل راست‌افراطی و احزابی مانند حزب “آلترناتیو برای آلمان” گزارش تهیه کرده بودند، در معرض خطر قرار داشتند. آن‌ها از تهدیدها، توهین‌ها و ترس از خشونت فیزیکی خبر داده‌اند.»
“گزارشگران بدون مرز” همچنین از تشدید فضای سرد تحریریه‌ها انتقاد کرده و به موارد متعددی اشاره کرده‌اند که خبرنگاران در پوشش اخبار مربوط به درگیری‌های خاورمیانه با موانع نامتناسبی روبه‌رو شده‌اند. همچنین وضعیت مالی رسانهها در خود آلمان نیز “به‌طور محسوسی” وخیم‌تر شده است.
فضای رسانه‌ستیز در آمریکا
بنا بر گزارش سازمان مزبور، در سطح جهانی، فاصله بین اروپا و سایر مناطق جهان در حال افزایش است، هرچند حتی در برخی کشورهای عضو اتحادیه اروپا مانند اسلواکی نیز تنش‌هایی مشاهده می‌شود. در عین حال در مورد قاره آمریکا از فشارهای رو‌به‌افزایش گزارش شده است.
بیشتر بخوانید: واکنش دویچه‌وله به حکم زندان برای خبرنگار خود در ترکیه
در همین حال آرژانتین بیشترین افت رتبه را داشته که علت آن از جمله انحلال یک خبرگزاری دولتی اعلام شده است. مکزیک همچنان خطرناک‌ترین کشور این منطقه برای خبرنگاران ارزیابی شده است. در این کشور که خارج از مناطق جنگی است، بیشترین میزان قتل روزنامه‌نگاران رخ داده است.
در مورد ایالات متحده آمریکا نیز این سازمان نسبت به “فضای رو به رشد رسانه‌ستیزانه” هشدار داده است؛ فضایی که با کاهش بودجه رسانهها نه‌تنها در داخل آمریکا، بلکه در بسیاری از کشورهای دیگر نیز تأثیرگذار بوده است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
در آفریقا نیز بسیاری از تحریریه‌ها تحت فشارهای اقتصادی فزاینده قرار دارند. در آسیا هم وضعیت در بیش از نیمی از کشورها و در تمام شاخص‌ها بار دیگر “بدتر” شده است. از منظر امنیتی، خاورمیانه و شمال آفریقا همچنان خطرناک‌ترین منطقه برای خبرنگاران به شمار می‌روند.
ایران در رتبه ۱۷۶
بهترین کشورهای غیراروپایی در این رده‌بندی نیوزیلند در جایگاه شانزدهم و ترینیداد و توباگو در رتبه نوزدهم هستند. قعر جدول همچنان به کشور آفریقایی اریتریا اختصاص دارد که در رتبه ۱۸۰ قرار گرفته است. پیش از آن کره شمالی، چین و سوریه قرار دارند. ایران در شاخص آزادی مطبوعات در رتبه ۱۷۶ قرار گرفته است.
گزارشگران بدون مرز درباره شرایط روزنامه‌نگاران در جمهوری اسلامی نوشته که در این کشور “حکومت وحشت همچنان ادامه دارد و بازداشت‌های بی‌وقفه روزنامه‌نگاران، رسانه‌های مستقل را همچنان تحت فشار نگه داشته است.”
این گزارش همچنین جمهوری اسلامی را کشوری توصیف کرده که در آن “روزنامه‌نگاران تحت فشار قرار دارند و هرگونه دیدگاه انتقادی سرکوب می‌شود” و از همین رو، در انتهای شاخص آزادی رسانهها قرار می‌گیرد.
به این ترتیب، وضعیت روزنامه‌نگاران و اهالی رسانه تنها در چهار کشور سوریه، چین، کره شمالی و اریتره وخیم‌تر از ایران است.
بیشتر بخوانید: ادامه سرکوب روزنامه‌نگاران در ایران؛”حکومت نظامی در مطبوعات”
رده‌بندی آزادی مطبوعات، وضعیت هر کشور یا قلمرو را در پنج شاخص ارزیابی می‌کند: سیاست، حقوق، اقتصاد، جامعه و امنیت. در سالهای اخیر، شاخص اقتصادی پایین‌ترین نمرات را در میان این پنج حوزه به خود اختصاص داده است.
