با گذشت سه روز از انفجار مهیب در بندر شهید رجایی، هنوز علت اصلی این حادثه به طور رسمی اعلام نشده است. یک نماینده مجلس از “احتمال خرابکاری” سخن گفته و برخی خبرگزاری‌ها خبرهای قبلی درباره علت این حادثه را حذف کرده‌اند.طبق آخرین آمار رسمی اعلام‌شده، تا ظهر روز سه‌شنبه ۹ اردیبهشت (۲۹ آوریل) ۷۰ نفر در حادثه انفجار مهیب در بندر شهید رجایی کشته شدند، بیش از ۱۲۰۰ نفر مصدوم و مجروح و ۲۲ نفر نیز مفقود هستند. گفته شده امکان بیشتر شدن شمار قربانیان همچنان وجود دارد.
با این حال هنوز به طور رسمی علت این انفجار مهیب اعلام نشده است.
محمدمهدی شهریاری، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس درباره علت این حادثه به “رویداد۲۴” گفته “ذهن خیلی‌ها به سمت خرابکاری رفته است”.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
او در ادامه گفته است: «این حادثه حتی می‌تواند از طریق ریزپرندهها به وجود آمده باشد، هرچند که احتمال انفجار خرابکارانه و حتی حضور فرد یا افراد نفوذی هم مطرح است.»
این نماینده مجلس “احتمال توطئه” را هم مطرح کرده و گفته است: «دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی حتماً به این اتفاق به عنوان یک توطئه هم نگاه می‌کنند و براساس این نظریه، تحقیقات را پیش می‌برند.»
بیشتر بخوانید: شمار کشته‌شدگان انفجار در بندر رجایی به ۷۰ نفر رسید
او به گمانه‌زنی شخصی خودش هم اشاره کرده و گفته است: «روز گذشته در ذهن خود من آمد که این انفجار می‌تواند با مذاکرات ایران و آمریکا، رابطه داشته باشد و شاید عواملی با خرابکاری خواستند این گفت‌و‌گو‌ها را تحت تاثیر قرار بدهند، هرچند که به باور من، این اتفاق نمی‌تواند روی تصمیم هیات‌های مذاکره‌کننده تاثیر بگذارد، زیرا دو طرف با اراده جدی به دنبال به نتیجه رساندن آن هستند، ولی می‌تواند اخبار مذاکرات را تحت‌الشعاع قرار دهد.»
شهریاری سپس نتیجه گرفته که این نظریه نیز مطرح است که “کار اسراییلی‌هابوده” چرا که به گفته او آنها برای “تخریب و توقف مذاکرات، هر کار بتوانند انجام می‌دهند”.
این نماینده مجلس با این حال تصریح کرد که “این اتفاق می‌تواند یک سهل‌انگاری سهوی باشد”. او افزود: «متاسفانه ما اقدامات ایمنی را هیچ‌جا رعایت نمی‌کنیم و در هیچ‌کجا استاندارد‌های لازم را نمی‌بینیم و برای همین است که در هیچ‌جای جهان مثل ایران این حجم از آتش‌سوزی را شاهد نیستیم.»
او وعده داده که این موضوع با جدیت در کمیسیون امنیت ملی مجلس پیگیری می‌شود و پس از روشن شدن موضوع “حتما مردم در جریان قرار می‌گیرند”. این عضو کمیسیون امنیت ملی گفت: «اگر این موضوع تشخیص داده شود که خرابکاری بوده است، همه مردم باید در جریان توصیه‌های امنیتی قرار بگیرند.»
بیشتر بخوانید: انفجار در بندر رجایی؛ عزای عمومی سراسری، شمار قربانیان به ۴۶ نفر رسید
این در حالی است که استاندار هرمزگان درباره نتیجه بررسی‌های اولیه گفته است: «با بررسی‌های دقیق کارشناسی و فیلم‌هایی که به جای مانده بود، به این جمع‌بندی رسیدیم که ساعت ۹:۳۵ دقیقه ششم اردیبهشت ماه، یک جابه‌جایی کالا در منطقه‌ای که محل کنونی انفجار است، صورت می‌گیرد. دودی از آن متصاعد می‌شود و کم کم، تبدیل به یک آتش خواهد شد، به تبع این موضوع، ۱۲:۰۵ دقیقه یک انفجار مهیب از همان نقطه شرایط بحرانی را در منطقه ایجاد کرد.»
او تصریح کرده: «مجموع بررسی‌ها حکایت از این داشت که فرضیه خرابکاری نمی‌تواند خیلی موضوعیت داشته باشد.»
حذف یک خبر
در عین حال خبرگزاری ایسنا خبری درباره علت انفجار را از سایت خود حذف کرده است. این خبرگزاری روز دوشنبه، هشت اردیبهشت (۲۸ آوریل) به نقل از گمرک بندر رجایی نوشته بود محموله وارداتی که در این بندر دچار انفجار و حریق شد، “هنوز به گمرک اظهار نشده بود”.
بنا بر مقررات هر محموله‌ای که وارد بندر می‌شود، باید “اظهار” شود. به عبارتی باید ابتدا اطلاعات باری آن به بندر داده شود، تا تشریفات گمرکی و ترخیص آن آغاز شود. اما به گزارش ایسنا هیچ‌یک از این‌ها در مورد محموله وارداتی که روز شنبه (شش اردیبهشت) در بندر رجایی با انفجار و آتش‌سوزی مهیب باعث کشته شدن ده‌ها نفر و بیش از ۱۰۰۰ زخمی شد، انجام نشده بود.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
روز سه‌شنبه اما این خبر حذف شد و در توضیح آن نوشته شد که “یکی از مسئولان گمرک در گفت‌وگو با این خبرگزاری توضیحاتی درباره کانتینری که در بندر شهید رجایی دچار حریق و انفجار شده بود، ارائه کرد اما به ماهیت دقیق مواد موجود در این محموله اشاره‌ای نشده بود”.
در ادامه این توضیح آمده است: «پس از تأیید اطلاعات ارائه‌شده از سوی مسئول مربوطه، خبر بر اساس روال حرفه‌ای در خروجی ایسنا منتشر شد. با این حال، برخی کانال‌های خبری با استناد به این خبر و برداشت‌های شخصی، اقدام به بازنشر مطالبی کرده‌اند که با محتوای اصلی خبر تفاوت داشت.»
به همین دلیل ایسنا این خبر را از خروجی خود حذف کرده است.
روز یکشنبه نیز سعید جعفری، مدیرعامل شرکت توسعه خدمات دریایی و بندری سینا در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا گفت: «متاسفانه ارزیابی اولیه و کارشناسی در خصوص حادثه روز گذشته بندر شهیدرجایی نشان می‌دهد که این سانحه تلخ درپی تکرار فاجعه‌آمیزِ اظهار خلاف واقع در خصوص کالاهای خطرناک و تحویل این کالاها بدون اسناد و برچسب‌های کالاهای خطرناک رخ داده است.»
این مقام مسئول در ادامه گفت: «قدرت و موج انفجار و شعاع تخریب و سایر مشخصه‌های انفجار روز گذشته، بیانگر محموله‌های به شدت خطرناکی بوده که براساس کنوانسیون FAL و قوانین و مقررات بندری بایستی توسط شرکت حمل‌کننده به صورت کتبی و رسمی به عنوان کالای خطرناک به بندر اظهار شود. این درحالی است که این محموله به عنوان محموله معمولی و غیرخطرناک اظهار و بسته‌بندی و تحویل بندر شده بود.»
پیشتر روزنامه نیویورک تایمز به نقل از فردی مرتبط با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران که به دلیل حساسیت موضوع امنیتی نخواست نامش فاش شود، خبرداده بود که ماده منفجرشده در بندر رجایی شهر، “سدیم پرکلرات، یکی از اجزای اصلی سوخت جامد موشک‌ها بوده است”.
گزارش کمیته
در گزارش کمیته بررسی علت این حادثه تصریح شده که “قصور در رعایت اصول ایمنی و پدافند غیرعامل محرز شده است”.
در ادامه این گزارش آمده است: «خلاف‌اظهاری در برخی موارد وجود داشته و دستگاه‌های امنیتی و قضایی با جدیت در پی شناسایی خاطیان هستند.»
بر اساس اطلاعیه این کمیته “علت‌یابی قطعی این حادثه مستلزم بررسی کامل و همه‌جانبه ابعاد مختلف آن است که به دلیل الزامات کارشناسی، نیازمند طی شدن فرایندهای فنی و آزمایشگاهی است”.
این کمیته وعده داده که “بدون فوت وقت مراحل اجرایی آن دنبال خواهد شد و در اسرع وقت به اطلاع عموم مردم خواهد رسید”.
در اطلاعیه این کمیته همچنین تصریح شده که “با همه مقصران این حادثه بدون هیچگونه اغماض برخورد خواهد شد”.
همچنین از مردم درخواست شده “اخبار مربوط به علت حادثه را تنها از این کمیته که به ریاست استاندار هرمزگان تشکیل شده است، دنبال بفرمایند”.
“۱۵ تا ۲۰ روز” برای اطفای کامل آتش
حسین ظفری، سخنگوی سازمان مدیریت بحران ایران روز سه‌شنبه ۹ اردیبهشت (۱۹ آوریل) در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره روند خاموش کردن حریق ناشی از انفجار در بندر شهید رجایی گفت: «اوضاع از صبح امروز به نسبت صبح دیروز خیلی بهتر شده، سرعت انتقال کانتینرها بیشتر شده و تخلیه تقریبا انجام گرفته است.»
او همچنین مشاهده “دود سفید” را نشانه‌ای از بخار آب و “آرام شدن آتش” دانسته است.
با این حال این مقام مسئول تصریح کرده که اطفای کامل آتش ممکن است بین ۱۵ تا ۲۰ روز طول بکشد چرا که “درب کانتینرها باید یک‌به‌یک باز شود، کانتینرها مورد بررسی قرار بگیرند، خنک گردند، با آب به‌طور کامل اطفاء شوند و به جای دیگری انتقال یابند”.
رئیس قوه قضائیه نیز درباره پیگیری این حادثه گفته: «اینطور نباشد که چهار یا شش ماه دیگر نتایج مشخص شود.» اژ‌ه‌ای از دادستان کل کشور خواسته تا این حادثه را با “فوریت و جدیت” پیگیری کرده و عاملان آن را “سریعا” شناسایی کند.
