اطلاعیه شماره ۱۲۳۴ نمایندگی کشورهای شرق آسیا در خصوص زبان مادری

گرامی باد روز جهانی زبان مادری، زبان ترنم های مادرانه، زبان شناخت مهر وعشق وعاظفه.

سازمان یونسکو۲۱ فوریه را بعنوان “روز جهانی زبان مادری” نامگذاری کرد تا تأکیدی باشد براهمیت آموزش و تدریس به زبان مادری و در این باره منشوری نیز به تصویب رسید که درای ۳ اصل ( بند) است  بدین مضمون:

۱-همه شاگردان مدارس باید تحصیلات رسمی خود را به زبان مادری خود آغاز کنند. ۲-همه دولتها موظف به تولید و توزیع منابع ؛ مواد و وسایل لازم در جهت تقویت و آموزش زبان مادری هستند.۳-برای تدریس زبان مادری باید معلم به اندازهء کافی تربیت و آماده شود … زیرا تدریس به زبان مادری وسیله ای برای برابری اجتماعی شمرده می شود.

تاکید بر آموزش کودکان با زبان مادری یعنی نخستین زبانی که فرد توسط آن با جهان اطراف خود آشنا می‌شود، زبان آوای لالایی های مادرانه ؛ ترانه ها و داستانها و …میتواند برای کودکانی که قدم به دنیای آموزش و فراگیری می گذارند بسیار آسان تر، دلنشین تر و در مجموع مفید تر واقع گردد چرا که این زبان همزاد هرکودک است و محروم کردن کودکان از آن بمعنای محرومیت از تجربۀ احساسات عمیق انسانی است، سالهاست که دانشمندان و زبان‌شناسان به شکل گیری شخصیت هرانسان و رشد و تکامل او از طریق آموزش به زبان مادری‌اش تاکید دارند و آموزش به زبان مادری را سبب درک بهتر مطلب و پیشرفت کودک درطی دورۀ فراگیری عنوان می کنند اما در ایران امروز و بنابرآمار رسمی، درصد بسیار بالایی از پنج میلیون دانش آموزی که در ۸ سال گذشته مردود شده اند کودکانی هستند که زبان فارسی؛ زبان مادری آنان نیست.

اگرچه آموزش به زبان مادری جزو حقوق فطری و اولیه هرانسان است، اما شهروندان ایرانی همانند سایر حقوقشان از این حق نیز محرومند حتی اگر در قانون اساسی جمهوری کشور نسبت به آن تاکید شده باشد، دیرزمانی است که هموطنان ما همصدا با فعالین حقوق بشر در جای جای سرزمین پهناور ایران بوسیله کنفرانسها و سمینارها سخنرانی، تجمعات، تشکیل گروه و یا کمپین های اعتراضی، صدور بیانیه، اطلاعیه و … برای کسب این حق اساسی خود مبارزه کرده و میکنند، از اینرو با استناد به:

ماده ۲۷ میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی: در کشورهائی که گروه های نژادی، مذهبی و یا زبانی وجود دارد، افراد متعلق به این گروه ها را نباید از حق تشکیل اجتماعات با اعضای گروه خود و (نیز) بهره مندی از فرهنگ و اظهار و انجام فرایض مذهبی و یا کاربرد زبان خودشان، محروم نمود.
ماده ٣۰ کنوانسیون حقوق کودک: در کشورهایی که گروه های بومی، مذهبی یا زبانی یا افرادی با منشاء بومی وجود دارند، کودک متعلق به این گروه ها یا کودک بومی، نباید از حق برخورداری از فرهنگ خود، برخورداری از مذهب خود و اعمال آن یا استفاده از زبان خود به همراه سایر اعضای گروهش محروم شود.

بندهای٣و۴ از ماده۴ اعلامیه حقوق افراد متعلق به گروه های قومی ملی مذهبی و زبانی: ٣ملل متبوع در صورت امکان بایداقدامات لازم را در اینکه افراد متعلق به گروه ها ی فوق فرصتهای مناسبی برای یادگیری زبان مادری ویا دریافت قوانین و مقررات به زبان مادری خود داشته باشند ایجاد نماید.۴ ملل متبوع در صورت امکان تمهیدات لازم را در زمینه تحصیل به زبان مادری و تشویق در کسب معلومات تاریخی سنتها زبان و فرهنگی که در درون مرزهای آن گروه ها  وجود دارد اعمال خواهند نمود.

اصل ۱۵ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: استفاده از زبان‌های محلی و قومی در مطبوعات و رسانه‌های گروهی و تدریس ادبیات آنها در مدارس، در کنار زبان فارسی آزاد است.

اصل ۱۹ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران: مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی  برخوردارند و رنگ ، نژاد ، زبان و مانند این ها سبب امتیاز نخواهد بود.

دولت ایران با الحاق به چندین معاهده بین المللی از جمله میثاق بین المللی حقوق مدنی و سیاسی، میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و نیز کنوانسیون حقوق کودک که طبق ماده ۹ قانون مدنی در حکم قوانین مصوب مجلس شورای اسلامی به شمار می آیند، حق آموزش زبان مادری را بدون هیچ قید و شرطی به رسمیت شناخته است، ما اعلام می کنیم که:

در پذیرش حق آموزش زبان مادری در حقوق ایران، هیچ ایراد قانونی وجود ندارد.

کانون دفاع از حقوق بشر در ایران

نمایندگی کشورهای شرق آسیا