آزمایش بالینی حداقل ۱۰ واکسن احتمالی بیماری «کووید ۱۹» در حالی در جریان است که برای بسیاری از کشورها نه تنها تولید بلکه دسترسی به این واکسن نیز جنبه ای حیاتی یافته است.
به گزارش یوروزنیوز، بنا به اعلام سازمان جهانی بهداشت علاوه بر ۱۰ واکسن احتمالی علیه ویروس جدید کرونا که به مرحله آزمایش بالینی رسیده است ۱۲۶ مورد نیز در مرحله پیش از آزمایش بالینی است. هرچند اطلاع از میزان پیشرفت دانشمندان در هر کدام از این طرح ها دشوار است اما برخی از شرکت های داروسازی بیشتر از دیگران در این مورد اطلاع رسانی کرده اند.
به عنوان مثال شرکت آمریکایی مدرنا (Moderna) اعلام کرده است که سومین (آخرین) مرحله آزمایش بالینی واکسن تولیدی این شرکت در ماه ژوئیه (تیر/مرداد) آغاز می شود.
شرکت بریتانیایی آسترازنکا (AstraZeneca) که با همکاری دانشگاه آکسفورد برای تولید واکسن نوع جدید ویروس کرونا تلاش می کند نیز آزمایش واکسن تولیدی خود را بر روی ۵۰ هزار داوطلب آغاز خواهد کرد. نتیجه این آزمایش که نشان دهنده میزان کارایی واکسن تولیدی خواهد بود پائیز امسال مشخص خواهد شد. شرکت داروسازی جانسون و جانسون (Johnson & Johnson) نیز پیش بینی کرده است که سال آینده یک میلیارد نمونه از واکسن علیه ویروس جدید کرونا را عرضه خواهد کرد. شرکت فرانسوی سانوفی (Sanofi) نیز برای تولید دو نوع واکسن بیماری «کووید ۱۹» تلاش می کند. آزمایش این دو واکسن بر روی حیوانات (پیش از آزمایش بالینی بر روی انسان) قرار است به زودی آغاز شود.
برخی از دولت ها برای تضمین دسترسی به واکسن ویروس جدید کرونا بخشی از هزینه تحقیق و تولید واکسن را به شرکت های داروسازی پرداخت کرده اند. تعدادی از دولت ها نیز به پیش خرید نمونه های واکسن آینده روی آورده اند. این دولت ها به شرکت های داروسازی مختلف از حالا سفارش نمونه هایی از واکسن احتمالی را داده اند. این کمک های مالی به شرکت های داروسازی کمک زیادی می کند زیرا در صورت شکست طرح تولید واکسن آنها به تنهایی متضرر نخواهند شد و بخشی از هزینه برای دستیابی به واکسن با بودجه عمومی تامین می شود. در آمریکا در همین راستا طرحی با مشارکت بخش خصوصی و دولت با هدف تامین نمونه های کافی برای کل جمعیت این کشور در سال ۲۰۲۱ آغاز شده است. دولت ایالات متحده همچنین به شرکت فرانسوی سانوفی ۳۰ میلیون دلار پرداخت کرده است. مدیر عامل شرکت سانوفی پیش از این گفته بود که ممکن است واکسن تولیدی این شرکت در مرحله اول در اختیار آمریکا قرار گیرد. این سخنان واکنش های زیادی را در فرانسه برانگیخت.
اما دولت اروپایی هم تلاش می کنند که از دسترسی به واکسن آینده ویروس جدید کرونا اطمینان حاصل کنند. در همین راستا چهار کشور آلمان، فرانسه، هلند و ایتالیا توافقی را با شرکت آسترازنکا امضاء کرده اند. در این توافقنامه پیش بینی شده است که آسترازنکا تا ۴۰۰ میلیون نمونه واکسن را در اختیار کشورهای عضو اتحادیه اروپا و دیگر کشورهای اروپایی قرار خواهد داد. شرکت آسترازنکا همچنین متعهد شده است که از تولید واکسن بیماری «کووید ۱۹» سودی به دست نیاورد. یکی از مسئولان این شرکت پیش بینی کرده است که بهای هر نمونه از واکسن آینده نوع جدید ویروس کرونا دو یورو خواهد بود.
اما بسیاری از کشورهای در حال توسعه توان پیش خرید واکسن ها یا کمک مالی به شرکت های داروسازی را نخواهند داشت. آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد به همین دلیل تاکید کرده است که واکسن آینده ویروس جدید کرونا باید یک «دارایی عمومی جهان» در نظر گرفته شود تا همگان به آن دسترسی داشته باشند. بسیج کنونی منابع و امکانات برای تولید واکسن بیماری «کووید ۱۹» بی سابقه محسوب می شود. در صورتی که این واکسن طی ماه های آینده به بازار عرضه شود از نظر سرعت تولید نیز بی سابقه خواهد بود. البته باید در نظر داشت که شناختی که دانشمندان از دیگر انواع ویروس کرونا (به ویژه سارس و مرس) داشتند به آنها برای تحقیق در مورد واکسن ویروس جدید کرونا کمک زیادی کرده است. این احتمال نیز وجود دارد که بیش از یک نوع واکسن به بازار عرضه شود. امری که با توجه به تقاضای بالا به دولت ها کمک خواهد کرد تا از دسترسی شهروندان کشورهایشان به این واکسن اطمینان حاصل کنند.
دگزامتازون مرگ و میر در میان بیماران کرونا را کاهش می‌دهد
دانشمندان بریتانیایی روز سه شنبه اعلام کردند که به شواهدی مبنی بر تاثیر مثبت داروی دگزامتازون بر بهبود بیماران مبتلا به «کووید ۱۹» دست یافته اند. نتیجه پژوهش محققان نشان می دهد که استفاده از داروی دگزامتازون تا یک سوم آمار مرگ و میر در میان بیماران بدحال مبتلا به ویروس جدید کرونا را کاهش داده است. در همین راستا مت هنکاک، وزیر بهداشت بریتانیا اعلام کرد که سرویس سلامت همگانی بریتانیا (NHS) از روز سه شنبه به بیماران مبتلا به «کووید ۱۹» داروی دگزامتازون را تجویز خواهد کرد. دگزامتازون یک داروی کورتیکواستروئید ارزان قیمت محسوب می شود که میزان دسترسی به آن بالا است. دانشمندان بریتانیایی این دارو را بر روی ۲۱۰۴ بیمار آزمایش کرده اند و نتیجه آن را با ۴۳۲۱ بیماری که این دارو را دریافت نکرده بودند مقایسه کردند. بررسی پژوهشگران نشان داده که پس از ۲۸ روز استفاده از دگزامتازون، آمار مرگ و میر در میان بیمارانی که به دستگاه تنفس مصنوعی احتیاج داشتند ۳۵ درصد کاهش یافته است.
تجویز این دارو همچنین آمار مرگ و میر در میان بیمارانی را که به تنفس با ماسک اکسیژن نیاز پیدا کرده بودند نیز ۲۰ درصد کاهش داده است. در مقابل استفاده از دگزامتازون به آن دسته از بیماران مبتلا به نوع جدید ویروس کرونا که بدحال نبودند کمکی نکرده است. پیتر هوربی، یکی از دانشمندانی که این تحقیق را انجام داده است ضمن استقبال از نتیجه پژوهش تاکید کرد که دگزامتازون اکنون باید به داروی معیار برای درمان بیماران مبتلا به «کووید ۱۹» تبدیل شود. به گفته این استاد دانشگاه آکسفورد امکان استفاده از این داروی ارزان قیمت در سراسر جهان برای نجات جان بیماران وجود دارد. داروهای استروئیدی به کاهش تورم در بدن بیماران کمک می کنند. این در حالی است که برخی از بیماران بدحال مبتلا به ویروس جدید کرونا به دلیل واکنش شدید سیستم ایمنی بدن از تورم رنج می برند. سازمان جهانی بهداشت پیش از این توصیه کرده بود که از استروئیدها به دلیل کاهش سرعت بهبود بیماران مبتلا به نوع جدید ویروس کرونا استفاده نشود.
محققان تخمین می زنند که استفاده از دگزامتازون می تواند از هر هشت بیمار مبتلا به «کووید ۱۹» که با دستگاه تنفس مصنوعی نفس می کشند جان یک نفر را نجات دهد. به گفته آنها این دارو احتمالا از هر ۲۵ بیماری که با ماسک اکسیژن نفس می کشد نیز جان یک نفر را نجات خواهد داد.
