برجام؛ پیامد عدم پاسخ به آژانس بین المللی انرژی اتمی



خبرگزاری رویترز در گزارشی درباره سرنوشت مذاکرات وین به‌ دلیل عدم پاسخ رژیم ایران به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مورد تمدید توافق نظارتی نوشت: مذاکرات وین متوقف شده است و شکست در تمدید توافق با آژانس ممکن است کل مذاکرات را بهم بریزد.

این در حالیست که رژیم ایران گفته ملزم به تمدید توافق موقت با آژانس نیست و نامه مدیرکل آژانس در این باره را بی پاسخ گذاشته است.

از سوی دیگر وزیر خارجه آمریکا با تاکید بر این که ایالات متحده با رژیم ایران درباره بازگشت به برجام اختلافات مهمی دارد، هشدار داد که عدم تمدید توافق با آژانس انرژی اتمی بسیار نگران‌کننده است.

در همین حال رابرت مالی، نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران،‌ در مصاحبه‌ای تاکید کرد که اگر توافقی که تهران می‌خواهد به نفع ایالات متحده نباشد، آمریکا از مذاکرات وین خارج می‌شود.

این مقام آمریکايی در گفت‌وگو با رادیوی دولتی ملی آمریکا «اِن‌پی‌آر»، درباره تاثیر احتمالی رئیس‌جمهور شدن ابراهیم رئیسی، بر مذاکرات برجام، تاکید کرد که طبق ارزیابی ما، هیچ فرقی نمی‌کند که چه کسی در ایران بر سر کار باشد. دقیقاً به این دلیل که ما به هیچ‌کس در حکومت ایران اعتماد نداریم، می‌خواهیم توافقی حاصل کنیم که حداقل یکی از فوری‌ترین مشکلات، یعنی خطر دستیابی تهران به سلاح اتمی را رفع کند.

منبع حکومتی: جزئیات پاسخ آمریکا به عراقچی

منابع نزدیک به مذاکرات در وین به پرس تی وی گفتند: آمریکا کماکان از انجام تعهدات خود برای بازگشت به برجام و لغو تحریم‌ها خودداری می کند.

بر اساس اطلاعاتی که این منابع در اختیار پرس تی وی گذاشته‌اند واشنگتن باید تمامی تحریم‌ها اعم از قانون کنگره و دستورات اجرایی و مقررات اوفک و خزانه داری و دادگستری و .. را لغو کند که تاکنون حاضر به انجام این کار نشده است.

بنابر اطلاعات منابع نزدیک به مذاکرات وین، دولت آمریکا هنوز حاضر به لغو تحریم تسلیحاتی و لغو دستور اجرایی ترامپ در این زمینه نشده است. این در حالی است که طبق برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ تحریم‌های تسلیحاتی جمهوری اسلامی سال گذشته برداشته شد؛ اما دولت ترامپ مجددا همان تحریم‌ها را با یک دستور اجرایی باز گرداند.

همچنین آمریکا تاکنون لغو کامل تحریم های نفتی، بانکی، حمل و نقل و … را به گونه‌ای که نیاز به تمدید های دوره‌ای نداشته باشد، نپذیرفته است.

بنابر اطلاعاتی که پرس تی وی کسب کرده است، آنچه آمریکا مطرح کرده، صرفا تعلیق و توقف موقت 120 روزه و یا 180 روزه تحریم های نفتی، بانکی و .. است‌؛ به گونه‌ای که پس از سپری شدن این دوره زمانی، مجددا جمهوری اسلامی برای ادامه فعالیت‌های خود نیازمند اخذ موافقت رئیس جمهور آمریکا خواهد بود.

بنابر اطلاعات منابع نزدیک به مذاکرات وین، آمریکا هنوز راستی آزمایی واقعی و -نه صوری – از انجام لغو تحریم ها را نیز نپذیرفته است.
آمریکا همچنین ضمن طرح ایده گام به گام، با لغو یکجای تحریم‌ها مخالفت کرده است.

علاوه بر آن، آمریکا همچنان امکان خروج مجدد از برجام را رد نمی‌کند و ضمانتی هم برای عدم خروج مجدد از این توافق ارائه نداده است.

آمریکا همچنین هنوز درخواست جمهوری اسلامی برای تضمین عدم اعمال تحریم و عدم استفاده از مکانیسم بازگشت خود به خود تحریم‌ها موسوم به اسنپ بک یا مکانیسم ماشه را نپذیرفته است.

همچنین پرس تی وی مطلع شده است آمریکا با رد درخواست جمهوری اسلامی گفته است که خود را متعهد به پرداخت خسارات خروج آمریکا از برجام و اعمال تحریم های دولت قبلی (دولت ترامپ) نمی‌داند.

بنابر اطلاعات پرس تی وی، جمهوری اسلامی همچنین خواستار عدم فشار آمریکا به آژانس اتمی برای بازکردن پرونده فعالیت های هسته‌ای در گذشته موسوم به PMD شده است که تاکنون مورد پذیرش آمریکا قرار نگرفته است.

پرس تی وی همچنین از منابع نزدیک به مذاکرات وین کسب اطلاع کرده است که آمریکا و اروپا در ازای توقف موقت برخی تحریم‌های برجامی خواستار تحمیل تعهدات جدید هسته ای فراتر از برجام و حتی تعهدات غیر برجامی‌، همچون مذاکره در خصوص سیاست‌های منطقه ای جمهوری اسلامی و… شده اند.

آمریکا با وجود برگزاری شش دور مذاکرات کمیسیون برجام در وین بر حفظ تحریم‌های دوره ترامپ مصر است. تعداد این تحریم‌ها حدود 545 تحریم است و بیش از دو برابر تحریم‌هایی است که در برجام باقی مانده بود و مانع استفاده جمهوری اسلامی از منافع اقتصادی برجام است.

منبع نزدیک به مذاکرات وین در توصیفی کلی از رویکرد آمریکا در دوره بایدن در موضوع برجام به پرس تی وی گفت: در عمل سیاست دولت جدید آمریکا نیز ادامه همان سیاست فشار حداکثری دولت ترامپ علیه جمهوری اسلامی است.