بحث و جدل در آلمان بر سر وداع قطعی با انرژی اتمی

آخرین نیروگاه‌های اتمی در آلمان روز شنبه ۱۵ آوریل تعطیل می‌شوند. مخالفان می‌گویند که اخلال در تامین انرژی، افزایش انتشار گازهای گلخانه‌ای و انرژی گرانتر پیامد این رویداد است. دولت اما این استدلال‌ها را رد می‌کند.قرار است که روز شنبه ۱۵ آوریل (۲۶ فروردین) سه نیروگاه اتمی آلمان که هنوز مشغول به کارند تعطیل و از مدار خارج شوند. به این ترتیب آخرین فاز وداع با انرژی اتمی در آلمان جنبه عملی پیدا می‌کند.

بنا بر قوانین مصوب، قرار بود شش ماه پیش آخرین سه نیروگاه باقی‌مانده در شبکه برق آلمان کارشان متوقف شود و پروسه پایان دادن به استفاده از انرژی اتمی در تولید برق در این کشور به انتهای قطعی خود برسد. جنگ اوکراین و بحران انرژی ناشی از آن سبب شد که کار این سه نیروگاه شش ماه دیگر نیز ادامه یابد.

حال در آستانه تعطیلی قطعی سه نیروگاه یادشده، بحث‌های متفاوتی در باره درستی یا نادرستی این اقدام به جریان افتاده است.

پتر آدریان، رئیس اتاق صنایع و تجارت آلمان، در مصاحبه‌ای که امروز از او در یک نشریه آلمانی انتشار یافته در باره بروز تنگنا در تامین انرژی با خروج سه نیروگاه از شبکه هشدار داده است. او می‌گوید که آلمان در تامین انرژی جایگزین و خروج از بحران ناشی از جنگ اوکراین به ثبات و اطمینان قطعی نرسیده است و در درازمدت هم احتمالا چنین اطمینانی منتفی است.

آدریان مصلحت آلمان را در شرایط کنونی استفاده از همه انواع انرژی در دسترس می‌داند، چرا که “تنها در این صورت است که می‌توان از بروز کمبودها و تنگناها جلوگیری کرد و مانع افزایش بهای انرژی شد یا دستکم شدت این افزایش را تعدیل کرد.”

“خطر افزایش گازهای گلخانه‌ای”

“انجمن فدرال اقتصاد انرژی و آب” (BDEW) نیز هشدار داده است که وداع کامل با انرژی اتمی می‌تواند به پخش و نشر بیشتر دی اکسید کربن در هوا بیانجامد.

از نظر کریسیتن آندره، رئیس این انجمن، خاموشی سه نیروگاه اتمی باقی‌مانده در مدار خطر تمدید فعالیت نیروگاهای زغال سنگی را در بردارد.

او در مصاحبه با روزنامه “راینیشه پست” با توجه به قطعی‌شدن تصمیم خروج از انرژی اتمی، می‌گوید که دولت حالا باید با تمام قوا تصمیم‌های سریع و لازم را در راستای تامین مطمئن، ارزان و درازمدت انرژی‌های متناسب با وضعیت اقلیمی اتخاذ و عملی کند.

این نماینده سابق سبزها در مجلس آلمان تامین تداوم و امنیت انرژی در آلمان را در گرو استفاده از نیروگاه‌های گازی قادر به مصرف گزینه هیدروژن می‌داند که بتوانند تا اطلاع ثانوی مکملی برای انرژی‌های تجدیدپذیر باشند. از نظر او اگر این نیروگاه‌ها به موقع به مدار وارد نشوند پخش و نشر گازهای گلخانه‌ای ناشی از تمدید فعالیت نیروگاهای زغالی مشکل‌زا خواهد ماند. او برنامه‌ها و طرح‌های فعلی برای ساختن نیروگاه‌های گازی مورد اشاره را برای ممانعت از بروز چنین شرایطی ناکافی می‌داند.

“روزی سیاه برای حفاظت از اقلیم”

حزب دمکرات مسیحی آلمان، بزرگترین حزب اپوزیسیون نیز از زبان معاون فراکسیون خود در مجلس به مخالفت با اجرای تصمیم دولت در مورد سه نیروگاه اتمی باقی مانده پرداخته است.

ینس اشپان به شبکه تلویزیونی NTV گفته است که “به جای سه نیروگاه‌ اتمی که در حال حاضر ۴ هزار مگاوات برق تولید می‌کنند دولت چاره‌‌ای جز تمدید فعالیت نیروگاه‌های زغال سنگی نخواهد داشت و در واقع روز ۱۵ آوریل، روزی سیاه برای حفاظت از اقلیم و محیط زیست در آلمان است.”

اشپان خواسته است که فعالیت نیروگاه‌های اتمی باقی‌مانده دستکم تا پایان سال ۲۰۲۴ تمدید شود، چرا که “درست است که در حال حاضر برق کافی در کشور وجود دارد، ولی این تنها با واردات انرژی از خارج و ادامه کار نیروگاه‌های زغال سنگی ممکن شده است.” او گفته است که با پایان کار سه نیروگاه، ائتلاف حاکم به طور قطعی به “ائتلاف حامی زغال سنگ” بدل شده است.

این در حالی است که روبرت هابک، وزیر اقتصاد آلمان از حزب سبزها می‌گوید که تامین انرژی آلمان پس از توقف آخرین سه نیروگاه اتمی نیز تضمین شده است.

تصمیمی که برگشت‌ناپذیر است

وزیر اقتصاد آلمان در مصاحبه‌ای گفته است که “در باره تامین انرژی آلمان هم در زمستان سختی که هنوز در حال سپری کردن آن هستیم و هم در آینده اطمینان کامل حاصل است.”

روبرت هابک با اشاره به پربودن انبارهای ذخایر گازی و ایجاد ترمینال‌های جدید ورود گاز مایع در سواحل شمالی کشور و توسعه بیشتر استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر تامین انرژی در آلمان را مناسب توصیف کرده است. او پیش‌بینی کرده است که تا سال ۲۰۳۰، سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی مورد نیاز آلمان به هشتاد درصد افزایش یابد.

وداع با انرژی اتمی در آلمان که در دوران اولین ائتلاف سوسیال‌دمکرات‌ها و سبزها در سطح دولت فدرال در ابتدای دهه پیش میلادی تصویب شد، با نوساناتی جنبه اجرایی پیدا کرده است.

موافقان خروج از انرژی اتمی می‌گویند که خطرات غیرقابل مهار این نوع تولید انرژی که در حوادثی مانند چرنوبیل و فوکوشیما به خوبی نمایان شدند، همراه با هزینه‌ سنگین و زمان زیادی که برای ساختن نوع جدید و ظاهرا کم‌خطری از نیروگاه‌ها مصروف شده و هنوز هم به نتیجه مطلوبی نرسیده و همچنین مشکل همچنان لاینحل دفع ایمن زباله‌های اتمی و نیز ارزان نبودن انرژی اتمی در قیاس با انرژی‌های تجدیدپذیر همه و همه استفاده از این نوع انرژی را بلاموضوع کرده است.

از نظر آنها، بحران‌های انرژی مانند آنچه که پس از اختلال در واردات گاز از روسیه برای آلمان و کل اروپا پیش آمد نیز خطرات و مشکلات یادشده در مورد انرژی اتمی را منتفی نمی‌کنند و مجوزی برای بازگشت به این انرژی به دست نمی‌دهند.