چرا دولت پزشکیان “لایحه حمایت از زنان” را از مجلس پس گرفت؟

دولت “لایحه حمایت از زنان” که بیش از۱۰سال در حال پیگیری بود را به خاطر آنچه “دست بردن در روح لایحه” خوانده است، از مجلس پس گرفت. معاون امور زنان گفته، ماهیت لایحه آنچنان تغییر داده شده که “همان بهتر که پس گرفته شود.”بیش از ۱۰ سال از تهیه لایحه “حمایت از زنان در برابر خشونت” می‌گذرد و در طول این سال‌ها نه تنها مجلس نام این لایحه را تغییر داد، بلکه بنا بر اظهارات معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری “چنان تغییراتی در آن ایجاد شد که هدف اصلی آن که حفاظت از زنان در برابر خشونتبود، به هیچ وجه نمی‌توانست محقق شود.”

نتیجه آنکه با فراز‌ و نشیب‌های بسیار، در نهایت این لایحه از مجلس پس گرفته شد.

زهرا بهروز آذر، معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری با بیان اینکه “سال‌ها برای این لایحه کار شده بود” گفته است: «اصرار برخی نمایندگان مجلس این بود که این لایحه نباید به صورت کنونی پیش برود که البته ما هم وظیفه‌ داریم از لایحه دولت صیانت کنیم. این لایحه بین دو قوه و با امضای روسای این قوا تهیه شده بود و با این تغییرات دیگر صلاح نیست، پیگیری شود.»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری همچنین افزوده است: «این اولین بار نیست که مجلس آن‌چنان در روح یک لایحه دست می‌برد که ماهیت آن را تغییر می‌دهد. لوایحی از این دست به خاطر زیر و رو شدن آنها گاه موجب نقض غرض است و همان بهتر که پس گرفته شود.»

لایحه‌ای که سال‌‌ها بر سر آن بحث بود

نخستین زمزمه‌های تدوین این لایحه در سال ۱۳۸۹ و در دولت دوم احمدی‌نژاد آغاز شد. پس از آن متن اولیه این لایحه در سال ۱۳۹۲ در معاونت امور زنان و خانواده دولت دهم برای تصویب به دولت ارسال شد ولی با توجه به ماهیت “قضائی” آن از دستور کار دولت خارج شد.

در دولت اول حسن روحانی این لایحه بار دیگر در معاونت امور زنان و خانواده زیر نظر شهیندخت مولاوردی مورد بررسی قرار گرفت. در این راستا متن اولیه آن اصلاح و تکمیل شد و در اسفند ۱۳۹۵ با نام “لایحه حمایت از زنان در برابر خشونت” برای تصویب به هیأت دولت ارسال شد.

بیشتر بخوانید:لایحه حمایت از زنان در برابر خشونت؛ شیر بی یال و دم و اشکم

دولت روحانی هم اما با ارجاع به اینکه ماهیت لایحه “قضائی” است، در اردیبهشت سال ۱۳۹۶ آن را به قوه قضائیه ارجاع داد.

این لایحه تا شهریور ۱۳۹۸ در قوه قضائیه ماند و نهایتا با پیگیری دولت و تشکیل جلسات مشترک با این قوه با عنوان “لایحه حفظ کرامت و حمایت از زنان در برابر خشونت” به دولت بازگشت.

بالاخره در دی ماه سال ۱۳۹۹ این لایحه به تصویب هیات دولت رسید و در ۳۰ دی‌ماه به مجلس شورای اسلامی تحویل داده شد.

بیشتر بخوانید: قتل ۷۶ زن در خانواده در عرض شش ماه؛ لایحه حمایت از زنان کجاست؟

کلیات این لایحه سرانجام پس از بیش از دو سال یعنی در ۲۱ فروردین ۱۴۰۲ به تصویب مجلس رسید و برای بررسی جزئیات بار دیگر راهی کمیسیون اجتماعی شد.

در نهایت عمر مجلس یازدهم هم کفاف تصویب نهایی این لایحه را نداد و “لایحه حمایت از زنان” برای بررسی به دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی فرستاده شد.

چرا مجلس در “روح لایحه” دست برد؟

سایت عصر ایران با اشاره به اظهارات معاون امور زنان و خانواده رئیس جمهوری که گفته است، “مجلس در روح این لایحه دست ‌برده و ماهیت آن را تغییر داده است” نوشت: «می‌توان حدس زد چرا مجلس این کار را کرده است. چون اصول‌گرایی ایرانی به کلمه “زنان” – اگر به تنهایی و بدون خانواده بیاید – حساس است و به همین سبب در دولت احمدی‌نژاد نام “معاونت زنان” را به “معاونت خانواده” تغییر دادند و عنوان “معاونت امور زنان” که برای دفاع از حقوق زنان و برابری حقوقی تاسیس شده بود به “معاونت خانواده” تبدیل شد تا غیر مستقیم بگویند “تنها نقش مادری را برای زنان به رسمیت می‌شناسند.”»

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

عصر ایران با اشاره به این موضوع نوشته است: «بنا‌براین می‌توان درک کرد که چرا نام لایحه را تغییر داده‌اند چون اساسا از کلمه “زنان” بدون خانواده خوش‌شان نمی‌آید یا برخی رفتارها را مصداق خشونت نمی‌دانند و به خاطر همین اسم لایحه را به “حفظ کرامت و حمایت از زنان و خانواده” تغییر دادند.»

جزییات تغییراتی که در لایحه انجام شده و دولت پزشکیان را به این تصمیم رسانده تا این لایحه را به کلی از مجلس پس بگیرد، از سوی معاون امور زنان و خانواده فاش نشده و بر همین اساس سایت عصر ایران نوشته است: «از کاستی‌های جدی نظام قانون‌گذاری ما این است که میزان تغییرات مجاز در یک لایحه تعریف نشده و گاه یک لایحه را چنان تغییر می‌دهند که شباهتی با اولی ندارد و دولت می‌تواند بگوید، “از طلا بودن پشیمان گشته ایم/ مرحمت فرموده ما را مس کنید” زیرا چه بسا در بی‌قانونی بهتر بتوان احقاق حق کرد.»