یمن در مسیر صلح؛ معاوضه۹۰۰ زندانی بین طرفین جنگ داخلی

آیا جنگ داخلی در یمن به پایان نزدیک می‌شود؟ یک مقام دولتی در صنعا اعلام کرده که طبق توافق با حوثی‌ها بیش از ۹۰۰ زندانی و اسیر طرفین مبادله می‌شوند. مذاکرات صلح هیات سعودی و حوثی‌ها با وساطت عمان در صنعا در جریان است.سخنگوی رسمی هیئت مذاکره‌ دولتی با حوثی‌ها اعلام کرده که معاوضه صدها زندانی و اسیر که در شهرهای یمن و عربستان نگاهداری می‌شوند، از پنجشنبه ۱۳ آوریل شروع می‌شود و سه روز طول خواهد کشید.

این بزرگ‌ترین تبادل زندانی میان طرفین از اکتبر ۲۰۲۰ است. طبق توافقی که ماه مارس در سوئیس حاصل شد، حوثی‌ها ۱۸۱ زندانی از جمله سعودی‌ها و سودانی‌ها را به ازای ۷۰۶ زندانی وابسته به خود آزاد می‌کنند.

مجید فدائل، رئیس هیات مذاکره دولتی یمن در توییتی نوشت: «اولین روز از فرآیند مبادله با کمک پروازهای متقابل صلیب سرخ بین عدن – صنعا و بالعکس انجام خواهد گرفت.»

به تاکید فدائل، اسرای طرفین هر یک به مناطق تحت کنترل نیروهای خود منتقل خواهند شد. او نوشت: «این روند مبادله با مبادلات دیگری در آینده نزدیک دنبال خواهد شد تا اینکه همه بازداشت شدگان و ربوده شدگان آزاد و بازداشتگاه‌ها و زندان‌ها تخلیه شوند.»

به کانال دویچه وله فارسی در تلگرام بپیوندید

به گزارش حوثی‌ها ۱۳زندانی روز شنبه به ازای مبادله با یک سعودی وارد فرودگاه بین المللی صنعا شدند. در آخرین تبادل زندانی بین طرفین در اکتبر ۲۰۲۰، بیش از ۱۰۵۰ نفر آزاد شده بودند.

جسیکا موسان، مشاور روابط عمومی و روابط رسانه‌ای در کمیته بین‌المللی صلیب سرخ (ICRC) پیش‌تر اعلام کرده بود که تیم‌های مربوطه در محل حضور دارند تا ترتیب انتقال امن زندانیان را بدهند. خبرگزاری فرانسه به نقل از خانم موسان نوشته بود: «امیدواریم عملیات آزادسازی اسیران در چند روز آینده صورت گیرد اما با توجه به پیچیدگی‌ها و تحولات احتمالی نمی‌توانیم به طور دقیق زمانی را تعیین کنیم.»

آشتی تهران و ریاض و امید صلح در یمن

توافق مبادله اسرا و زندانیان جنگ داخلی یمن، چند روز پس از آشتی سیاسی عربستان سعودی و ایران و امضای سند عادی‌سازی مناسبات دو طرفه پس از هفت سال کدورت و قطع رابطه دیپلماتیک اعلام شد.

آتش بس شش ماهه یمن با میانجی‌گری سازمان ملل، در ماه اکتبر رسما پایان گرفته اما هنوز تا حدود زیادی پابرجاست. این آرامش نسبی، فرصتی است برای جمعیت محنت‌زده و ۳۰میلیون نفری این کشور فقیر که به شدت به کمک‌خارجی نیاز دارد. هیات سعودی که دهم آوریل وارد یمن شده، با رهبری حوثی‌ها در صنعا در راستای”تثبیت” آتش بس و دستیبابی به یک “راه حل سیاسی جامع” گفتگو کرده است.

هم‌زمان و طبق اعلام کاخ سفید، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی آمریکا، در گفت‌وگوی تلفنی با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، از تلاش‌های مجدانه ریاض برای پیگیری راهکارهای پایان جنگ یمن استقبال کرده و حمایت کامل واشنگتن از این تلاش‌ها را به آگاهی او رسانده است.

تمرکز ریاض بر اقتصاد داخلی

تحلیلگران می‌گویند عربستان سعودی می‌خواهد از جنگ در همسایگی خارج شود تا بر پروژه‌های داخلی با هدف تنوع بخشیدن به اقتصاد وابسته به نفت خام خود تمرکز کند.

فقیرترین کشور شبه‌جزیره عربستان از زمان تصرف صنعا توسط حوثی‌ها در سال ۲۰۱۵ و مداخله ریاض در این منازعه داخلی، درگیر جنگی فرسایشی و ویرانگر بوده است. سازمان ملل می‌گوید صدها هزار نفر به شکل مستقیم و غیرمستقیم در این جنگ جان باخته‌اند و یمن درگیر بدترین بحران انسانی در جهان شده است.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

ریاض رهبری ائتلاف نظامی حامی نیروهای وفادار دولت یمن را در مواجهه با شورشیان حوثی بر عهده دارد. حوثی‌ها متقابلا به حمایت‌‌های مادی و لجستیکی ایران متکی هستند. ریاض و کشورهای غربی، ایران را به ارسال تجهیزات نظامی برای یمن در پوشش کمک‌های انساندوستانه متهم می‌کنند اما تهران همواره چنین اتهامی را رد کرده است. جنگ داخلی یمن به دلیل دخالت دو رقیب منطقه‌ای در آن، به جنگ نیابتی ایران و عربستان نیز موسوم است.

طرح صلح احتمالی در یمن که با وساطت عمان پیگیری می‌شود، مشتمل بر شش ماه آتش بس، سه ماه مذاکره بین طرفین و دو سال دوره انتقالی قدرت است. پیش‌بینی می‌شود که این توافق برخی مطالبات کلیدی حوثی‌ها را نیز در برگیرد؛ از جمله پرداخت دستمزد کارکنان در مناطق تحت کنترل آنها و لغو محدودیت‌ها در بنادر و فرودگاه‌هایی که در اختیار آنهاست.

در همین زمینه، محمد البخیتی، عضو شورای سیاسی حوثی‌ها، به خبرگزاری فرانسه گفته مذاکرات با هیات سعودی، حول رفع کامل محدودیت‌های حمل‌ونقل، خروج تمام نیروهای خارجی و آزادی همه زندانیان است.

او در مصاحبه‌ای گفته مهم‌ترین موضوع در حال حاضر دستیابی به صلح همه‌جانبه است اما هم‌زمان نسبت به “بازگشت جنگ به شکلی شدیدتر” در صورت شکست مذاکرات صلح هشدار داده است. این مقام حوثی یادآور شده که ناکامی مذاکرات یعنی بمباران دوباره یمن از سوی سعودی‌ها و از سرگیری متقابل حملات موشکی حوثی‌ها به عربستان.