وزیر خارجه آلمان در قطر؛ چالش انرژی، حقوق بشر و ایران

سفر سه روزه وزیر خارجه آلمان به کشورهای عربی روز چهارشنبه ۱۷ مه در قطر پایان یافت. آنالنا بربوک درباره موضوع تامین گاز آلمان و نیز مسائل ایران از جمله برنامه اتمی و اعدام‌های اخیر با مقامات قطر گفت و گو کرده است.آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان در آخرین روز سفرش به کشورهای عربی در دوحه با شیخ امیر تمیم بن حامد آل ثانی امیر قطر و محمد بن عبدالرحمان آل ثانی نخست وزیر و وزیر امور خارجه این کشور دیدار و گفت و گو کرد.

وزیر خارجه آلمان در قطر نیز همانند عربستان سعودی با چالش بزرگ وضعیت حقوق بشر در این کشور روبرو بود. از جمله موضوعات مورد گفت‌وگو میان بربوک و سران قطر می‌توان به موضوع انرژی و محیط زیست و نیز مسئله ایران اشاره کرد.

بیشتر بخوانید: هشدار آنالنا بربوک نسبت به عادی سازی روابط با رژیم اسد

در ارتباط با ایران موضوع مذاکرات اتمی که مدتهاست متوقف شده و نیز حمایت تسلیحاتی ایران از روسیه در جنگ با اوکراین، همچنین موضوع سرکوب خشونت‌بار اعتراضات اخیر در ایران از سوی نیروهای امنیتی مورد بحث بربوک با مقامات قطری قرار داشت.

قطر تنها کشور حوزه خلیج فارس است که روابط مستمر و پایداری با جمهوری اسلامی دارد و از همین رو بربوک تلاش کرد تا نگرانی‌های آلمان و اروپا را درباره ایران با مقامات قطر در میان بگذارد.

فروش گاز به آلمان

شاید بتوان مهمترین موضوع سفر وزیر خارجه آلمان به قطر را بحث تامین انرژی دانست. قطر پس از روسیه و ایران سومین کشور دارای ذخایر گازی و بزرگترین صادرکننده گاز مایع در دنیاست.

بر اساس قراردادی ۱۵ ساله که میان آلمان و قطر به امضا رسیدهاز سال ۲۰۲۶ هرساله تا دو میلیون تن گاز مایع از این کشور به آلمان صادر می‌شود. این میزان حدود ۳ درصد نیاز سالانه آلمان به گاز را تامین می‌کند.

آلمان بنا دارد وابستگی‌اش به گاز روسیه را به حداقل ممکن برساند.

غیر از گاز، آلمان و قطر در عرصه‌های تجاری نیز با یکدیگر معامله می‌کنند و قرار است تبادلات تجاری دو کشور بیشتر هم بشود. مبادلات کالا بین این دو کشور در سال ۲۰۲۱ بالغ بر یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون یورو بود. از این مبلغ یک میلیارد و یکصد میلیون یورو صادرات آلمان به قطر و باقی واردات از این کشور عربی بوده است.

قطر یکی از بزرگترین سرمایه‌گذاران خارجی در آلمان است که از جمله در کمپانی فولکس واگن، دویچه بانک، زیمنس و شرکت حمل و نقل هاپاگ لوید سهمی اساسی دارد. سال گذشته نیز قطر ۱۰ درصد از کنسرن انرژی RWE آلمان را خرید. برای سال آینده نیز این کشور عربی اعلام کرده که سرمایه‌گذاری‌اش در آلمان را بیشتر می‌کند.

روابط سرد سیاسی

علیرغم روابط گسترده تجاری آلمان و قطر، پس از فوتبال جام جهانی به میزبانی قطر و فاش شدن مسائلی چون احتمال پرداخت رشوه از این کشور به فدراسیون فوتبال برای به دست آوردن میزبانی جام جهانی و نیز وضعیت اسفناک کارگرانی که برای ساخت استادیوم و زیرساخت‌های لازم برای جام جهانی کار می‌کردند، روابط سیاسی دو کشور تیره شد.

گزارش نهادهای بین‌المللی حقوق بشر از تبعیض زنان در قطر و نیز اذیت و آزار اقلیت‌های جنسی نیز بر انتقادات دولت آلمان از این کشور عربی افزود.

پس از گزارش‌های مکرر درباره وضعیت بد کارگران خارجی در قطر، سازمان جهانی کار بر این کشور فشار آورد و قطر اعلام کرد که اصلاحاتی را در زمینه وضعیت کارگران و سندیکاهای کارگری اعمال کرده است.

آنالنا بربوک وزیر خارجه آلمان در جریان سفر به قطر به همین منظور با رییس پروژه سازمان جهانی کار در دوحه نیز دیدار و درباره روند اصلاحات انجام‌شده از او پرسش کرد.

بیشتر بخوانید: ریزش ۵۰ درصدی بینندگان تلویزیونی مسابقات جام جهانی در آلمان

ایران: اعتراضات، اعدام‌ها و برنامه اتمی

در گفت و گوهای وزیر خارجه آلمان با مقامات قطر درباره ایران سه موضوع سرکوب اعتراضات در ایران، اعدام‌های اخیر و برنامه اتمی این کشور در رأس قرار داشتند. همچنین موضوع فروش پهپادهای ایرانی به روسیه نیز مورد بحث قرار گرفت.

بر اساس آخرین گزارش سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روسیه از ماه اوت سال گذشته تا کنون ۴۰۰ پهپاد از ایران خریده که از آنها در جنگ اوکراین و برای تخریب زیرساخت‌های غیرنظامی این کشور استفاده کرده است.

به دلیل روابط نزدیک قطر با ایران، این کشور نقش واسطه میان کشورهای غربی و ایران را ایفا می‌کند و سعی می‌کند ایران را به میز مذاکرات اتمی که مدتهاست متوقف شده بازگرداند.

کنفرانس مطبوعاتی مشترک

پس از پایان مذاکرات وزرای خارجه آلمان و قطر، دوطرف بیانیه‌ای را درباره یک “گفت و گوی استراتژیک تازه” میان دو کشور امضا کردند. بربوک گفت این شکل از مبادله با امارات هدف «همکاری نزدیک‌تر در آینده و تبادل نظر» را دنبال می‌کند.

محمد بن عبدالرحمان آل ثانی وزیر خارجه قطر نیز بر سرمایه‌گذاری‌های بیشتر کشورش در آلمان و همکاری قویتر در زمینه انرژی تاکید کرد و گفت: «روابط دوجانبه ما به شدت توسعه یافته است.»

در کنفرانس مطبوعاتی مشترک وزرای خارجه دو کشور، بربوک به فاصله میان دو کشور در موضوع حقوق بشر اشاره کرد و گفت این موضوع نباید در تعمیق روابط دوجانبه که خواست هردو طرف است نادیده گرفته شود.

وزیر خارجه آلمان گفت: «ویژگی روابط دوجانبه انعطاف‌پذیر این است که ما می‌توانیم در مورد موضوعاتی که درباره آنها دیدگاه‌های متفاوتی داریم – مانند حقوق بشر و حق آزادی – تبادل نظر کنیم.»

بربوک در پاسخ به سوال یک روزنامه‌نگار که پرسید آیا در همکاری گسترده در زمینه انرژی و تجارت با کشوری مثل قطر، بازار مهمتر از اخلاق است، پاسخ داد: «خیر، من هیچ تناقضی در آنجا نمی‌بینم.»

او تصریح کرد که وضعیت حدود دو میلیون و ۶۰۰ هزار کارگر در قطر در زمینه حقوقی از طریق اصلاحات دولت بهتر شده است. بربوک اما هشدار داد: «ما هنوز در جایی که می‌خواهیم به آن برسیم قرار نداریم.»

وزیر خارجه قطر انتقادات در زمینه حقوق بشر را رد کرد و آنها را ناشی از “پیش‌داوری” دانست. او گفت قطر در زمینه حقوق بشر و وضعیت کارگران پیشرفت کرده است.

محمد بن عبدالرحمان آل ثانی در ارتباط با انتقادات آلمان گفت دو کشور “زاویه دید متفاوتی” دارند.

آنالنا بربوک بعدازظهر چهارشنبه ۱۷ مه به برلین باز می‌گردد.