شاپور جورکش، شاعر، منتقد ادبی و مترجم، درگذشت

شاپور جورکش علاوه بر سرودن شعر، آثاری پژوهشی در باره نیما یوشیج، صادق هدایت و نیز زن‌ستیزی در آثار کلاسیک و معاصر ایران در کارنامه خود دارد. ترجمه در زمینه ادبیات و نقد ادبی هم دلمشغولی دیگر او بود.شاپور جورکش، منتقد ادبی، شاعر، مترجم و نمایشنامه‌نویس معاصر ایرانی روز جمعه، ۶ مرداد چشم از جهان فروبست.

او در ۱۰ بهمن ماه ۱۳۲۹ در شهرستان فسا از توابع استان فارس به دنیا آمد و در دانشگاه شیراز در رشته زبان انگلیسی فوق لیسانس گرفت.

جورکش تا سال ۱۳۵۸ و استقرار جمهوری اسلامی در همین دانشگاه تدریس می‌کرد، اما مشمول تصفیه شد.

کار هنری جورکش پیش از انقلاب تئاتر بود. او سرپرستی کمیته تئاتر دانشگاه شیراز را از سال ۱۳۵۴ تا ۱۳۵۶ به عهده داشت و در کارگاه تئاتر کودک تلویزیون مرکز شیراز نیز تا سال ۱۳۵۸تدریس می‌کرد. در جمهوری اسلامی این فعالیت‌های او هم با مشکل مواجه شد.

از آن پس شعر و ترجمه و فعالیت در آموزشگاه‌های خصوصی به حرفه و دلمشغولی اصلی جورکش بدل شد.

“بوطیقای شعر نو” کتاب معروف شاپور است که در آن از منظری تقریبا متفاوت به نوآوری‌های پدر شعر معاصر ایران نگاه می‌کند. او معتقد است که رهروان شعر نیما یوشیج مضمون ایده‌ها و کار او را درک نکردند.

کتاب “زندگی، عشق و مرگ از دیدگاه صادق هدایت” هم نقب قابل اعتنای جورکش به حیات و کارنامه هدایت است و از جمله کارهای مهم در گستره هدایت‌پژوهی تلقی می‌شود.

“خفیه‌‌نگاری خشونت در سرزمین آدم لِتی” هم از دیگر کارهای پژوهشی اوست که به موضوع خشونت و زن‌ستیزی در ایران پرداخته و می‌کوشد، رد و نشانه‌ها و دلایل این رویکرد را در نمونه‌هایی از آثار ادبی کلاسیک و معاصر ریشه‌یابی کند. این کتاب پس از چندی از بازار جمع شد و مهر ممنوعیت خورد.

“هوش سبز” و “نام دیگر دوزخ” از مطرح‌ترین مجموعه‌های شعری جورکش به شمار می‌آیند. شخصاَ اما معتقد بود که شعر در ایران، به‌خصوص پس از انقلاب ۱۳۵۷، کارکرد و برد و تاثیر گذشته خود را از دست داده است.

یکی از مهم‌ترین فعالیت‌های ادبی جورکش تأسیس گروه ترجمه شیراز بوده است که ترجمه‌هایی همچون “دموکراسی و هنر”، “درآمدی تاریخی بر نظریه‌های ادبی از افلاطون تا بارت”، “پست مدرنیسم” از جمله اجزای کارنامه آن است.

در ماجرای تلاش وزارت اطلاعات برای سر به نیست کردن شماری از هنرمندان و نویسندگان در اتوبوس عازم ارمنستان در سال ۱۳۷۵، جورکش نیز در فهرست مسافران این اتوبوس بود.

او در روزهای اخیر به دلیل بیماری ریوی در بیمارستانی در شیراز بستری بود و گرچه حالش رو به بهبود گزارش شده بود، ولی صبح جمعه رسانه‌های ایران خبر خاموشی او را منتشر کردند.