جوزپ بورل در این بیانیه اعلام کرده که وزرای خارجه تروئیکای اروپایی در نامه خود تأکید کرده‌اند که جمهوری اسلامی از سال ۲۰۱۹ به تعهدات خود در چارچوب برجام پایبند نبوده و این موضوع از طریق مکانیسم حل اختلاف برجام حل نشده است.
۱۸ اکتبر ۲۰۲۳ میلادی برابر با ۲۶ مهرماه سال ۱۴۰۲ یکی از مهمترین روزها در توافق برجام است و در این تاریخ، سال هشتم از روز آغاز برجام به پایان می‌رسد؛ قرار بود در این تاریخ که از آن به عنوان “روز انتقالی” یاد می‌شود، شمار قابل‌توجهی از محدودیت‌ها و تحریم‌ها علیه افراد و نهادهای فعال در برنامه‌های موشکی، هسته‌ای و تسلیحاتی جمهوری اسلامی لغو شوند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
به نوشته مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، وزیران خارجه کشورهای آلمان، بریتانیا و فرانسه افزوده‌اند که به این ترتیب، “اقدامی برای لغو تحریم‌های بیشتر در تاریخ ۱۸ اکتبر (۲۶ مهرماه) انجام نخواهند داد”.
بورل می‌نویسد که به دنبال دریافت این موضع تروئیکای اروپایی، با همه طرف‌های حاضر در برجام درباره مسیر پیش‌رو مشورت کرده و پس از این رایزنی‌ها متوجه شده که “این موضوع به دلیل اختلاف نظرها، همچنان حل‌نشده باقی مانده است.”
این مقام اروپایی در عین حال افزود که طرف‌های گفت‌وگو همچنان بر عزم خود برای یافتن راه‌حل دیپلماتیک در چارچوب توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ تاکید کردند.
او بر تعهد کامل خود به ادامه تمامی تلاش‌های ممکن برای ازسرگیری اجرای کامل برجام تاکید و تصریح کرد که طی رایزنی‌ها در این خصوص نیز بحث و گفت‌وگو شد.
اتحادیه اروپا از سال ۲۰۲۰ و از زمان روی کار آمدن دولت جو بایدن در آمریکا میان اعضای اروپایی و آمریکایی از یک سو و جمهوری اسلامی از دیگر سو برای احیای توافق برجام میانجی‌گری می‌کند؛ تلاش‌هایی که البته تا کنون به نتیجه نرسیده است.
امیدواری مقامات ایران به لغو تحریم‌ها در ۱۸ اکتبر
تروئیکای اروپایی در حالی از تصمیم خود مبنی بر امتناع از لغو تحریم‌های بیشتر خبر داده‌اند که پیشتر شماری از مقام‌های جمهوری اسلامی گفته بودند که تحریم‌های تسلیحاتی برجام از ۱۸ اکتبر برطرف می‌شود.
از جمله در جدیدترین مورد از اینگونه موضع‌گیری‌ها، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز ۱۲ مهرماه رفع تحریم‌های تسلیحاتی در ۱۸ اکتبر را “صراحت متن برجام” دانست و افزود تروئیکای اروپایی “به‌طورطبیعی باید بپذیرند که آن تحریم‌ها نباید تداوم داشته باشد.”
بیشتر بخوانید: احیای برجام راه‌حل مشکل هسته‌ای ایران است
پیش از آن نیز علی بهادری جهرمی، سخنگوی دولت ابراهیم رئیسی روز ۲۸ شهریورماه گذشته گفته بود که پس از این تاریخ، “هر اقدام طرف مقابل اقدام متناسب و متقابل ایران را در پی خواهد داشت.”
او حتی افزوده بود که با لغو “اتوماتیک و خودکار” این تحریم‌ها در ۱۸ اکتبر، از آن پس “ایران براساس حقوق بین‌الملل می‌تواند با هر کشوری که علاقه‌مند به تعامل و همکاری است، همکاری و تعامل کند.”
پایان باز مذاکرات برای احیای برجام
مذاکرات برای احیای برجام از سال گذشته بدون نتیجه متوقف شده و در این میان، با آغاز خیزش سراسری “زن، زندگی، آزادی” در ایران، مقام‌های غربی بارها صراحتا تاکید کردند که بر روی اعتراض‌ها و وضعیت نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی متمرکز شده‌اند.
با این حال در هفته‌های گذشته و در پی مبادله زندانیان بین ایران و آمریکا و آزادسازی پول‌های مسدودشده جمهوری اسلامی در کره جنوبی، برخی گمانه‌زنی‌ها درباره ادامه مذاکرات میان طرفین و احتمال احیای برجام مطرح شدند.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
در همین زمینه، شهریار حیدری، عضو هیئت رئیسه کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی روز ۱۰ مهرماه از احتمال از سرگیری مذاکرات درباره برجام به میزبانی کشور ژاپن خبر داد.
چندی پیش از آن نیز حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی گفته بود که مقام‌های توکیو برای ازسرگیری مذاکرات برجامی، ابتکاری ارائه کرده‌اند.
امیرعبداللهیان و حیدری اما جزئیات بیشتر و دقیق‌تری در این خصوص اعلام نکردند.
این‌همه در حالی است که مقام‌های غربی در هفته‌های گذشته بارها از جمهوری اسلامی بابت عدم همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی برای شفاف‌سازی موضوع کشف آثار اورانیوم در سه سایت اعلام‌نشده و همچنین لغو مجوز ورود شماری از بازرسان آژانس به ایران به شدت انتقاد کرده‌اند.
