پارک ملی توران از جنوبی‌ترین قسمت استان گلستان آغاز می‌شود و تا منتهی‌الیه شرقی استان سمنان و در جنوب شرقی شهرستان شاهرود امتداد می‌یابد و قسمتی از بخش شرقی آن در شهرستان سبزوار قرار گرفته است.
حسن اکبری به خبرگزاری ایسنا گفته است، یوزهایی که متولد می‌شوند، نیاز به زیستگاه‌های متعددی دارند که به‌صورت یک شبکه، امکان اتصال به هم را داشته باشند و قلمروهای جدید را تشکیل بدهند تا بقای یوز تضمین شود، در غیر این صورت در یک محدوده ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار هکتاریِ امن قرار نیست یوزپلنگ بقاء پیدا کند.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
این مقام محیط زیستی جمهوری اسلامی خاطرنشان کرد، البته در همین محدوده ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار هکتاری هم که امن و عاری از تعارض شده، تراکم طعمه بالا نیست چراکه ما در کل مجموعه توران حدود ۲۵۰۰ راس طعمه با جثه متوسط داریم که نزدیک به ۱۰۰۰ راس آن کل و بز هستند و در زیستگاه‌های کوهستانی زیست می‌کنند و خارج از زیستگاه‌هایی هستند که یوز می‌تواند به آن دسترسی داشته باشد و باید آن‌ها را به عنوان طعمه پلنگ در منطقه توران در نظر گرفت.
در این صفحه ویژه بیشتر بخوانید: محیط زیست
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست تأکید می‌کند: «اولویت اول ما تامین امنیت و تقویت طعمه در داخل بخش‌هایی از زیستگاه‌های توران است که این امکان در آن وجود دارد و اولویت مهم بعدی فراهم کردن امنیت و تقویت طعمه در زیستگاه‌های اطراف این مجموعه است.»
زمان زیادی باقی نیست
اکبری در ادامه گفت: برای انجام این مهم با استفاده از فرآیندهای طبیعی (تقویت حفاظت در میان‌مدت برای احیای طعمه‌ها به شکل طبیعی وقت کافی وجود ندارد و با توجه به ضعیف بودن جمعیت پایه یوز، تعداد محدود خانواده‌ها، محدودیت تعداد یوزهای نر و ضعف ژنتیک ناشی از درون‌آمیزی و همین طور با توجه به وجود خطرات طبیعی و انسانی از جمله تصادفات جاده‌ای که همه و همه به تهدید هر چه بیشتر و شدیدتر این گونه دامن می‌زند، «فرصت بسیار کمی برای نجات این گونه از پرتگاه انقراض داریم و به نظر نمی‌رسد بیش از ۴ تا ۵ سال برای حفظ این گونه ارزشمند وقت داشته باشیم».
یوزپلنگ آسیایی گونهای از پلنگ است که در گذشته در کشورهایی همانند هند، افغانستان، سوریه و عربستان می‌زیست اما امروزه تنها چند قلاده از آن فقط در ایران باقی مانده است و به همین علت آن را “یوز ایرانی” می‌نامند.
پس از آن‌که این گونه گربه‌سان در سال ۱۳۸۰ در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت طبیعت (IUCN) به عنوان گونهای به شدت در معرض خطر قرار گرفت، با حمایت سازمان حفاظت محیط زیست ایران و برنامه عمران ملل متحد، پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی آغاز شد. از سال ۱۳۹۱ نیز موسسه حیات وحش “میراث پارسیان” به لیست همکاران این پروژه افزوده شد.
هومن جوکار، عضو هیئت موسس موسسه مردم‌نهاد حیات وحش “میراث پارسیان” و رئیس پروژه بین‌المللی حفاظت از یوز ایرانی، از فعالان محیط زیستی است که در زندان اوین دوران محکومیتش را می‌گذراند.
هومن جوکار به همراه همسرش سپیده کاشانی و امیرحسین خالقی، سام رجبی، طاهر قدیریان، نیلوفر بیانی، مراد طاهباز و کاووس سیدامامی در اوایل بهمن‌ماه ۱۳۹۶ توسط اطلاعات سپاه به اتهام‌های جاسوسی به نفع سیا و موساد و افساد فی الارض دستگیر شد. به خانواده کاووس سیدامامی دو هفته پس از بازداشت اعلام شد که او در زندان “خودکشی” کرده‌است؛ ادعایی که با تردید گسترده روبرو شد.
بیشتر بخوانید: ایران؛ اعتراضات دانشجویان دانشگاه تهران، تلف شدن “پیروز”
جوکار در حالی در دادگاه به اتهام جاسوسی محاکمه شد که وزارت اطلاعات به عنوان مرجع اصلی تشخیص جاسوسی در کشور این اتهام را نپذیرفت. در زمستان ۱۳۹۸ و پس از یک سال بازداشت موقت، دادگاه انقلاب تهران شعبه ۱۵ به ریاست قاضی ابوالقاسم صلواتی طی پنج جلسه جوکار و سایر متهمان را محاکمه کرد. در این دادگاه او از اتهام افساد فی الارض تبرئه و به اتهام جاسوسی برای موساد و سیا به ۸ سال زندان محکوم شد.
هدف موسسه حیات وحش “میراث پارسیان”، حفاظت از یوزپلنگ آسیایی یا ایرانی بود و از آن جا که گفته می‌شد از این گربه‌سان تنها ۵۰ تا ۱۰۰ قلاده در جهان و فقط در ایران باقیمانده بود، کارشناسان گرد هم آمدند تا از انقراض و نابودی آن جلوگیری کنند. این موسسه با مدیریت هومن جوکار، توانست با وارد کردن دوربین‌های تله‌‌ای به ایران، برای اولین بار و دیگر تجهیزات مدرن گام‌های موثری برای کمک به آگاهی‌رسانی درباره وضعیت یوز و استخراج آمار واقعی این گونه داشته باشد.
بیشتر بخوانید: ۹ زندانی سابق سیاسی زن خواستار آزادی فعالان محیط زیست شدند
بر اساس یک گزارش روزنامه اعتماد، نتیجه بیش از دو دهه تلاش کارشناسان محیط زیست برای حفظ زیستگاه‌ها تنها به دلیل سیاست‌های طبیعت‌ستیزانه دولت‌ها در چهار دهه اخیر و عدم حمایت برنامه‌ریزان کشور از طرح‌های حفاظتی و طبیعی تا به امروز عملا به شکست انجامیده است. تا جایی که هر روز از مشاهده یوزها در زیستگاه‌ها کاسته شده و شمار مرگ و میر یوزها در جاده‌های غیراصولی که قلب زیستگاه‌ها را شکافته، افزایش می‌یابد.
بسیاری از مناطق زیست یوز که در دهه هشتاد دارای جمعیت موثری از یوز بود، اکنون در استان یزد و کرمان و خراسان جنوبی و حتی خراسان شمالی خالی از یوز شده و یوزهای باقیمانده تنها محدود به چند زیستگاه شده‌اند.
چرای بی‌رویه دام در مناطق زیست یوز، گسترش معادن و جاده‌ها و در برهه‌ای، برگزاری مانورهای نظامی در زیستگاه‌های یوز در دو دهه گذشته همچون پارک ملی کویر، امنیت زیستگاه را از بین برده و نسل این گربه‌سان را با نابودی قطعی مواجه ساخته است.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
یوز ایرانی اکنون به شدت در خطر انقراض قرار دارد و این کاهش جمعیت در سالهای اخیر حاصل هجوم هولناک دستگاه‌های متولی توسعه به زیستگاه‌های طبیعی، ضعف مدیریت در سازمان محیط زیست و کمبود بودجه و برنامه‌های موثر و کارآمد برای حفاظت از زیستگاه‌ها بوده است.
