اجرای توافق ایران و عراق؛ احزاب کُرد ایرانی در تنگنا

دولت عراق و سازمان امنیت داخلی اقلیم کُردستان در راستای توافق امنیتی با جمهوری اسلامی، به سه شاخه حزب کومله دستور داده‌اند تا ۲۰ اردیبهشت پایگاه‌های خود را تخلیه کرده و به کمپ سورداش منتقل شوند.سازمان امنیت داخلی اقلیم کُردستان عراق با صدور ضرب‌الاجلی به احزاب کومله زحمتکشان کردستان، کومله- شاخه کردستانی حزب کمونیست ایران و کومله کردستان ایران از آنها خواسته است تا ۱۰ مه (۲۰ اردیبهشت) پایگاه‌های خود در مناطق زرگویز، زرگویزله و بانه‌گوره را تخلیه کرده و به کمپ سورداش، واقع در نزدیکی شهر دوکان در استان سلیمانیه، منتقل شوند.

این کمپ به‌عنوان بخشی از توافق امنیتی میان ایران، عراق و اقلیم کردستان برای اسکان نیروهای این احزاب ایجاد شده است.

به گزارش کانال هشت اقلیم کردستان دولت مرکزی این کشور فعالیت تمامی احزاب اپوزیسیون ایرانی در خاک عراق را ممنوع اعلام کرده است. سندی به امضای قاسم الاعرجی، مشاور امنیت ملی عراق، در تاریخ ۲۴ آوریل، هرگونه فعالیت سیاسی، نظامی، اقتصادی و اجتماعی احزاب کرد مخالف ایران را غیرقانونی دانسته است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

در همین حال یک مقام ارشد امنیتی اقلیم کُردستان در گفت‌وگو با پایگاه خبری “سبەی” این موضوع را تأیید کرد، اما از ارائه جزئیات بیشتر خودداری نمود.

احزاب کرد مستقر در اقلیم کردستان اعلام کرده‌اند که کمپ سورداش فاقد امکانات اولیه برای اسکان خانواده‌ها و اعضای آن‌ها است.

بیشتر بخوانید:عراق انتقال گروه‌های کرد ایرانی از مرزهای ایران را آغاز کرد

یک عضو ارشد کومله در گفت‌وگو با وبگاه المطلع هشدار داد که نیروهای امنیتی سلیمانیه تهدید کرده‌اند در صورت عدم تخلیه داوطلبانه پایگاه‌ها، این مقرها به زور تخلیه خواهند شد.

بر ا‌ساس گزارشی از آرنانیوز جنین پلاسخارت، نماینده سازمان ملل در دیدار با نمایندگان احزاب کرد وعده داده که فعالیت‌های سیاسی آنها ممنوع نخواهد شد، اما اعضای این احزاب این اظهارات را غیرقابل اعتماد می‌دانند و معتقدند فشارهای ایران مانع اجرای این وعده‌ها خواهد شد.

بیشتر بخوانید:آیا احزاب کرد ایرانی خلع سلاح شدەاند؟

امجد حسین‌پناهی، عضو دفتر سیاسی کومله زحمتکشان کردستان، در گفت‌وگو با دویچه وله فارسی اظهار داشت: «احزاب کرد ایرانی ریشه در جامعه‌ای دارند که از آن برخاسته‌اند. این اولین‌بار نیست که جمهوری اسلامی تلاش می‌کند به ما فشار وارد کند. طی چند دهه اخیر، رژیم از لحاظ سیاسی و نظامی هر آنچه در توان داشته علیه ما انجام داده، اما این اقدامات راه به جایی نبرده است.»

وی افزود: «بدنه اصلی احزاب کرد در داخل جامعه ایران قرار دارد. حضور ما در اقلیم کردستان به معنای رعایت برخی ملاحظات است. ما از خاک اقلیم برای حمله به جمهوری اسلامی استفاده نکرده‌ایم و حضورمان به‌عنوان یک حزب سیاسی است.»

بیشتر بخوانید:توافق‌نامه امنیتی ایران و عراق؛ زنگ خطری برای احزاب کرد؟

حسین‌پناهی همچنین با اشاره به توافق امنیتی ایران و عراق گفت: «این توافق بر بخش آشکار فعالیت‌های ما در اقلیم تأثیر گذاشته است. ما نیروهای پیشمرگه را از پایگاه‌های مرزی خارج کرده‌ایم و برخی مقرها را جابه‌جا کرده‌ایم، اما فعالیت‌های سیاسی ما در کردستان ایران همچنان ادامه دارد.»

او فشارهای اخیر را به بحران‌های داخلی و منطقه‌ای ایران مرتبط دانست و افزود: «جمهوری اسلامی هرگاه با بحران مواجه می‌شود، برای انحراف افکار عمومی، کردستان و احزاب کرد را هدف قرار می‌دهد، اما این سیاست‌‌ها دیگر رنگ باختە است.»

جمهوری اسلامی ایران سال‌هاست که برای محدودسازی فعالیت احزاب کُرد مخالف خود در اقلیم کردستان فشار می‌آورد. این فشارها نه‌تنها شاخه‌های کومله، بلکه حزب دمکرات کردستان ایران (حدکا) و حزب آزادی کردستان (پاک) را نیز هدف قرار داده است.

در مهر ۱۴۰٢ و در اوج خیزش سراسری “ژن، ژیان، ئازادی” حملات موشکی و پهپادی ایران به پایگاه‌های احزاب کرد در اقلیم کردستان دست‌کم ۱۳ کشته و ۵۸ زخمی برجای گذاشت. یک سال بعد حزب دمکرات کردستان ایران پس از سه دهه مجبور به تخلیه مقر اصلی خود در کویسنجق، معروف به “قلعه دمکرات” شد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

توافق امنیتی تهران و بغداد، که در سال ۱۴۰۱ امضا شد، با هدف خلع سلاح و جابه‌جایی این احزاب به مناطقی دور از مرزهای ایران طراحی شده است. این توافق پس از سفر علی شمخانی، دبیر وقت شورای عالی امنیت ملی ایران به بغداد و دیدار با محمد شیاع السودانی، نخست‌وزیر عراق نهایی شد. ایران تهدید کرده که در صورت عدم اجرای مفاد توافق، مستقیماً علیه این احزاب اقدام خواهد کرد.

احزاب کُرد ایرانی، که عمدتاً به‌عنوان گروه‌های سیاسی و پناهنده در اقلیم کردستان فعالیت می‌کنند بارها اعلام کرده‌اند که از خاک عراق برای عملیات نظامی علیه ایران استفاده نمی‌کنند.