کمتر از یک‌هزارم درصد از اعماق اقیانوس‌ها تاکنون مشاهده شده است

یک پژوهش جدید نشان می‌دهد که با وجود دهه‌ها تلاش بشر تاکنون تنها کمتر از یک هزارم درصد از بستر دریاها از طریق مشاهدات مستقیم ثبت شده است. به گفته دانشمندان این امر می‌تواند در مسائلی از جمله تغییرات اقلیمی مشکل‌ساز باشد.در حالی که دانش بشر از اعماق کیهان و ستارگان و سیاهچاله‌ها در میلیون‌ها سال نوری آن سوتر از زمین، روز به روز در حال گسترش است، اما شناخت و اطلاعات ما از دنیای زیر پای خود در اعماق زمین و همچنین از بستر اقیانوس‌ها بسیار محدود است.

اینک پژوهشگران با انتشار مقاله‌ای تحقیقی هشدار داده‌اند که این نادانی می‌تواند به یک “مشکل” تبدیل شود. بر اساس محاسبات یک تیم پژوهشی آمریکایی که در مجله “ساینس ادونسز (Science Advances)” منتشر شده، با وجود پیشرفت‌های عظیم در دهه‌های اخیر، تا کنون کمتر از ۰/۰۰۱ درصد از کل بستر اعماق دریا از طریق مشاهدات مستقیم انسانی ثبت شده که این رقم معادل تنها حدود یک‌دهم مساحت کشور بلژیک است.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

محققان می‌گویند این دانش محدود درباره منطقه‌ای به این وسعت، “هم برای علم و هم برای قانون‌گذاری به یک مشکل جدی تبدیل شده است”. به گفته آن‌ها اعماق دریا با تهدیدهای فزاینده‌ای از جمله تغییرات اقلیمی و احتمال استخراج معادن اعماق دریا و بهره‌برداری از آن‌ها روبرو است و برای اتخاذ تصمیمات آگاهانه درباره حفاظت و مدیریت منابع، نیاز به درک بسیار بهتری از زیست‌بوم‌های اقیانوس‌ها و فرآیندهای آن‌ها وجود دارد.

بیشتر بخوانید: سازمان جهانی هواشناسی: تغییرات اقلیمی در سال ۲۰۲۴ شتاب گرفت

در همین راستا سازمان اتحادیه اکتشاف اقیانوس (Ocean Discovery League) که در زمینه پژوهش بر روی اقیانوس‌ها فعالیت می‌کند، داده‌های مربوط به غواصی‌های اعماق دریا طی دهه‌های گذشته را بررسی کرده است.

بر اساس اعلام این سازمان، در جریان این بررسی در مجموع حدود ۴۴ هزار غواصی مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. این گزارش می‌افزاید تقریبا ۳۰ درصد از این ارزیابی‌ها پیش از سال ۱۹۸۰ میلادی انجام شده‌اند و بنابراین تنها تصاویری سیاه‌وسفید با وضوح پایین از آن‌ها موجود است.

در گزارش این تیم پژوهشی با اشاره به وسعت بالای مناطق ناشناخته و تفاوت‌های منطقه‌ای میان آن‌ها آمده است: «از آنجا که پژوهش در اعماق دریا – یعنی مناطقی با عمق دست‌کم ۲۰۰ متر – با هزینه‌های بالایی همراه است، این گونه تحقیقات عمدتا تحت اختیار تعداد معدودی کشور است و ایالات متحده، ژاپن، نیوزیلند، فرانسه و آلمان مسئول ۹۷ درصد مشاهدات انجام‌شده هستند.»

بیشتر بخوانید: ۱۰ درصد ثروتمندان جهان مسئول دو سوم گرمایش زمین‌اند

این پژوهش می‌گوید به همین دلیل، مناطقی که در نزدیکی این کشورها قرار دارند، بهتر بررسی شده‌اند و بخش عمده‌ای از این مشاهدات در مناطق حدود ۳۰۰ کیلومتری اطراف ژاپن، نیوزیلند و ایالات متحده انجام شده‌اند.

به گفته محققان، اعماق دریا بیش از ۶۰ درصد از سطح زمین را شامل می‌شوند و این مناطق، نقش مهمی در تعادل سیاره ما ایفا می‌کنند.

پژوهشگران با اشاره به اهمیت این مناطق برای اقلیم زمین می‌گویند اقیانوس‌ها به شدت تحت تاثیر تغییرات اقلیمی قرار گرفته‌اند، چرا که بخش بزرگی از گرمای ناشی از فعالیت‌های انسانی را جذب می‌کنند. به گفته آ‌ن‌ها این موضوع برای لایه‌های بالایی دریاها به‌خوبی مورد بررسی قرار گرفته اما درباره تاثیرات آن در اعماق دریا تاکنون اطلاعات اندکی وجود دارد.

همه تصاویر غواصی قابل ثبت نیستند

به باور محققان با وجود آن که با کمک فناوری ماهواره‌ای، بخش‌هایی از بستر دریاها از راه دور نقشه‌برداری شده‌اند اما مشاهدات بصری مستقیم همچنان بسیار اهمیت دارند چرا که با وجود مشاهدات مستقیم می‌توان محیطی که نمونه‌ها از آن گرفته شده‌اند را بهتر شناخت یا سیر تکامل تنوع زیستی را بررسی کرد.

بیشتر بخوانید: مارس امسال در اروپا گرم‌ترین مارس ثبت‌شده تاکنون بوده است

با وجود این، نویسندگان این مقاله به یکی از ضعف‌های پژوهش خود از جمله “دسترسی محدود به داده‌های مربوط به غواصی‌های شرکت‌های خصوصی در بخش نفت یا گاز” و همچنین “دسترسی محدود به تصاویری که به عنوان اطلاعات محرمانه طبقه‌بندی شده‌اند” اشاره می‌کنند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

این دانشمندان در مقاله خود ابراز امیدواری کرده‌اند که در آینده، تجهیزات مورد نیاز برای مشاهده مستقیم اعماق دریا با کوچک‌تر و ارزان‌تر شدن این تجهیزات، به کشورهای کوچک‌تر و دارای توان اقتصادی کمتر نیز امکان دهد تا در این پژوهش‌ها مشارکت بیشتری داشته باشند.