پزشکیان گفت که پیام دولت او در خصوص “تعامل با جهان” برای غرب فرستاده شده، اما «متاسفانه این پیام از طرف غرب پذیرفته نشد.»
رئیس دولت چهاردهم در خصوص گفت‌وگوی غیرمستقیم ایران با آمریکا، با بیان اینکه “حق ما باید پذیرفته شود”، تاکید کرد: «طبق NPT ما حق داریم تحقیقات صلح‌آمیز هسته‌ای داشته باشیم و از آن استفاده کنیم.»
رئیس جمهوری ایران افزود: «به هیچ وجه از استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای دست نمی‌کشیم. ما را تهدید به تحریم می‌کنند؟ ما یک عمر است که تحریم هستیم.»
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
مسعود پزشکیان با تاکید بر اینکه “ما دنبال صلح هستیم، ولی از حق خود گذر نمی‌کنیم”، ادامه داد: «ترامپ گفته ایران نباید سلاح هسته‌ای داشته باشد. می‌توانند بیایند و بر این امر نظارت داشته باشند، زیرا قرار نیست ما سلاح هسته‌ای تولید کنیم.»
ویتکاف: غنی‌سازی خط قرمز آمریکاست
مقام‌های آمریکایی از زمان آغاز مذاکرات با جمهوری اسلامی اظهارات متفاوت و گاه متناقضی را بیان کرده‌اند. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، که ابتدا از برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران سخن گفته و تهران را در صورت تن ندادن به آن، به حمله نظامی تهدید کرده بود، سپس اعلام کرد که برای شنیدن پیشنهاد ایران برای یک برنامه صلح‌آمیز آمادگی دارد.
استیو ویتکاف، نماینده آمریکا در مذاکرات در روز یک‌نشبه ۱۸ مه در گفت‌وگویی با شبکه ای‌بی‌سی بار دیگر تاکید کرد: «ما خط قرمز بسیار روشنی داریم، و آن درباره غنی‌سازی در ایران است. ما حتی یک درصد ظرفیت غنی‌سازی را هم نمی‌پذیریم.»
بنا به ارزیابی ویتکاف هر گونه غنی‌سازی می‌تواند دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را امکان‌پذیر کند.
عراقچی: هنوز پیشنهاد مکتوب آمریکا را دریافت نکرده‌ایم
پزشکیان پیش‌تر هم گفته بود که جمهوری اسلامی به مذاکره با آمریکا ادامه خواهد داد، اما «از هیچ تهدیدی نمی‌ترسد.» عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران نیز تأکید کرده بود که جمهوری اسلامی بر سر “حق غنی‌سازی مصالحه نخواهد کرد.”
در همین حال، عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، نیز امروز یکشنبه در پی نشست سه‌جانبه وزیران خارجه ایران، قطر و عمان، اعلام کرد که زمان و مکان دور پنجم مذاکرات “تقریبا” قطعی شده و توسط عمان اعلام خواهد شد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
عراقچی همچنین بار دیگر تاکید کرد که تهران هنوز هم “پیام مکتوب” آمریکا را دریافت نکرده است.
ترامپ در جریان سفر خاورمیانه‌ای خود با بیان اینکه پیشنهاد “مکتوب آمریکا” در اختیار تهران قرار گرفته، خواستار پاسخ “سریع” جمهوری اسلامی شده بود. رئیس جمهوری آمریکا در عین حال گفته است که “صددرصد” با ایران “با خشونت یا بی خشونت” به یک راه حل می‌رسد.
تخت‌روانچی: اگر ایده کنسرسیوم جدی باشد بررسی می‌کنیم
برقراری چرخه سوخت هسته‌ای و غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران اختلاف کانونی واشنگتن با تهران است. به همین خاطر هم خبرهایی درباره ایده “کنسرسیوم هسته‌ای خلیج فارس” تحت شرکتی سهامی با مشارکت ایران، عربستان سعودی و “حتی سهم نمادین آمریکا” مطرح شده بود.
برخی گزارش‌ها حاکی از آن بود که عراقچی در دور چهارم مذاکرات پیشنهاد “کنسرسیوم غنی‌سازی” را مطرح کرده که با “شگفتی” طرف مقابل روبه‌رو شده است.
اما، طبق همین گزارش‌ها، کشور‌های عربی که قرار بوده در شکل‌گیری این کنسرسیوم سهیم شوند، از این ایده استقبال نکرده‌اند. در صورت صحت این خبر و پذیرش آن توسط آمریکا، دو طرف باید، با توجه به اصرار تهران بر غنی‌سازی، به دنبال راهکار دیگری برای رسیدن به توافق باشند.
در همین حال، امروز یکشنبه مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران، در جمع خبرنگاران گفت: «ما در مورد کنسرسیوم هسته‌ای صحبتی نکرده‌ایم، ولی ایده‌هایی در ارتباط با آن طرح شده است.» به گفته او: «اگر کار به جلو برود و این موضوع به صورت جدی مطرح شود ممکن است آن را بررسی و نظر خود را بیان کنیم.»
برخی رسانه‌ها پیش‌تر اعلام کرده بودند که ایران طرحی سه‌مرحله‌ای مشتمل بر “کاهش موقت غنی‌سازی، انتقال اورانیوم مازاد به کشور ثالث و تصویب نهایی توافق در کنگره آمریکا” را روی میز گذاشته و تیم استیو ویتکاف، نماینده ترامپ در مذاکرات، که پیش‌تر از لزوم برچیده شدن کامل مراکز هسته‌ای جمهوری اسلامی سخن گفته بود، آن را «غیرمنتظره، اما قابل بررسی توصیف کرده است.»
علی شمخانی، مشاور سیاسی رهبر جمهوری اسلامی نیز در مصاحبه اخیرش با “ان‌بی‌سی” گفته بود که ایران در ازای لغو همه تحریم‌ها آماده است غنی‌سازی اورانیوم با غلظت بالا را متوقف و ذخیره آن را تحویل دهد. ترامپ بدون اظهارنظر مستقیم درباره این مصاحبه، لینک آن را با مخاطبان خود در شبکه اجتماعی “تروث سوشال” به اشتراک گذاشته بود.
تهدید گروسی به دلیل نگرانی از فعال شدن “مکانیسم ماشه”
نمایندگان جمهوری اسلامی جمعه گذشته نیز در استانبول بر سر برنامه هسته‌ای ایران با نمایندگان سه کشور اروپایی دیدار کردند. برلین، پاریس و لندن تهدید کرده‌اند که در صورت عدم توافق ایران و آمریکا، مکانیسم ماشه را فعال خواهند کرد.
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، قرار است گزارش جامع برنامه هسته‌ای ایران را به شورای حکام ارائه کند. این گزارش می‌تواند، با توجه به سخنان پیشین گروسی در خصوص تناقض یافته‌های آژانس با ادعاهای ایران، جمهوری اسلامی را در تنگنای بیشتری قرار دهد.
به همین دلیل هم نمایندگان مجلس شورای اسلامی چند روز پیش در بیانیه‌ای گروسی را تهدید کردند که “همسویی” گزارش آتی آژانس با “دشمنان” جمهوری اسلامی، با “واکنش قاطع” مواجه خواهد شد.
مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا، اواسط آوریل گذشته، با اشاره به همین گزارش از اتحادیه اروپا خواسته بود تا درباره بازگرداندن تحریم‌های احتمالی علیه ایران، در صورت نزدیک شدن تهران به ساخت سلاح هسته‌ای، تصمیم بگیرد.
روبیو گفته بود: «اروپایی‌ها باید تصمیم بگیرند، چون به باور من، همه ما باید انتظار این را داشته باشیم که به‌زودی گزارشی از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دریافت کنیم مبنی بر اینکه ایران نه تنها به تعهدات خود پایبند نیست، بلکه به شکلی خطرناک به ساخت سلاح نزدیک شده است، نزدیک‌تر از هر زمان دیگری.»
بند موسوم به “مکانیسم ماشه” در توافق برجام، که هنوز تا ۲۶ مهر ۱۴۰۴ اعتبار دارد، در صورت فعال شدن، منجر به بازگشت خودکار تمامی تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران خواهد شد.
عباس عراقچی چهارشنبه گذشته دور چهارم مذاکرات با آمریکا را “بسیار سخت” توصیف کرده، اما در عین حال تاکید کرده بود که «بنای ما تاکنون ادامه مذاکرات است.» طرف آمریکایی هم از این دور مذاکرات ابراز “دلگرمی” کرده بود.
هنوز روشن نیست که نتیجه اختلافات دو طرف به کجا خواهد انجامید و واشنگتن با اصرار تهران بر غنی‌سازی چه خواهد کرد. نیویورک تایمز در تازه‌ترین گزارش خود، ضمن اشاره به احتمال تن دادن رئیس جمهوری آمریکا به “توافقی ضعیف با ایران”، پیش‌بینی کرده بود که این توافق احتمالا از توافق مورد نظر حامیان ترامپ ضعیف‌تر خواهد بود.
