در بند ۱۷ به موضوع ایران و برخی کشورهای منطقه که در حوزه نفوذ ایران قرار داشته‌اند، اشاره شده است.
برنامه هسته‌ای ایران
اتحادیه اروپا و بریتانیا در باره برنامه اتمی ایران ابراز نگرانی کرده و “گسترش خطرناک” آن را گوشزد کرده‌اند.
در هفته گذشته دیداری میان جمهوری اسلامی ایران و سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و بریتانیا در ترکیه برگزار شد.
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
کاظم غریب‌آبادی معاون حقوقی و بین‌الملل و مجید تخت‌روانچی، معاون سیاسی وزات خارجه جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات روز جمعه با دیپلمات‌های فرانسه، بریتانیا و آلمان در استانبول گفت‌وگو کردند.
به نوشته روزنامه اصولگرای فرهیختگان، مذاکرات روز جمعه با سه کشور اروپایی، جلسه‌ای پرتنش میان طرفین بوده است. این روزنامه نوشته است که در این جلسه سه کشور اروپایی، مواضعی تند را مطرح کردند و تهدیداتی جدی را روی میز گذاشتند. اروپایی‌ها، علاوه بر تأکید بر اینکه مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال می‌کنند و حتی فراتر از آن تحریم‌های گسترده‌ای را علیه ایران فعال خواهند کرد، در مورد روند مذاکرات و محتوای آن هم به این موضوع اشاره داشتند که باید بندی تحت عنوان “ماشه پلاس” در متن توافق احتمالی درج شود.
فرهیختگان در ادامه نوشته است که طرف ایرانی در پاسخ به این موضوع تأکید داشته مذاکرات با آمریکا در حال پیش روی است و ایران برای حضور طرفین اروپایی در مذاکرات، مسئله‌ای ندارد، اما می‌بایست مبتنی بر این شرط باشد که اروپا مکانیسم ماشه را علیه ایران فعال نکند، در غیراین‌صورت ایران از NPT خارج می‌شود.
کشورهای اروپایی نیز مطابق آنچه که فرهیختگان گزارش داده، در پاسخ علاوه براینکه حاضر به دادن تعهدی مبنی برعدم فعال‌سازی مکانیسم ماشه نشدند به این موضوع تأکید کردند که این مکانیسم باید تمدید شود و در ابعادی گسترده‌تر در توافق تازه درج شود.
عباس عراقچی، وزیر امورخارجه ایران پیشتر در مقاله‌ای در مجله فرانسوی “لوپوئن” اروپا را به “انفعال” در قبال مذاکرات اتمی ایران و آمریکا متهم کرده و نوشته بود: «این موضوع به ویژه درباره رویکرد تروئیکای اروپایی در قبال استفاده از سازوکار ماشه در برجام مشهود است. این سازوکار که در چارچوب برجام درواقع به عنوان آخرین راه برای حل اختلافات در نظر گرفته شده، امروزه به عنوان ابزار فشار دیپلماتیک مورد استفاده قرار گرفته شده است.»
تروئیکای اروپایی به صراحت گفته است که اگر مذاکرات ایران و آمریکا به نتیجه نرسد، سه کشور اروپایی به مکانیسم ماشه متوسل خواهند شد. این اقدام به معنای بازگشت تحریم‌های گسترده بین‌المللی علیه جمهوری اسلامی خواهد بود.
با این وجود در سند مشترک اتحادیه اروپا و بریتانیا آمده است که طرفین خود را به حل “دیپلماتیک” مناقشه اتمی متعهد می‌دانند.
غنی‌سازی محل نزاع میان ایران و آمریکا
در پی سخنان استیو ویتکاف، نماینده آمریکا در مذاکرات هسته‌ای ، کارولین لویت، سخنگوی کاخ سفید در نشست خبری روز دوشنبه ۱۹ مه اعلام کرد که اظهارات ویتکاف در خصوص غنی‌سازی اروانیوم موضع دولت ترامپ است. لویت گفت: «غنی‌سازی خط قرمز ماست.»
این جمله را پیشتر ویتکاف در گفت‌وگو با شبکه خبری ای‌بی‌سی در روز ۱۸ مه گفته بود: «ما خط قرمز روشنی داریم که غنی‌سازی است. ما حتی نمی‌توانیم اجازه یک درصد ظرفیت غنی‌سازی در ایران را بدهیم.»
بیشتر بخوانید: ویتکاف: غنی‌سازی خط قرمز است؛ عراقچی: به غنی‌سازی ادامه می‌دهیم
در پی آن عراقچی در روز یکشنبه و تخت‌روانچی در روز دوشنبه بر حق ایران مبنی بر غنی‌سازی از سوی ایران تاکید کردند. تخت‌روانچی در گفت‌وگویی با خبرگزاری میزان گفت: «به هیچ وجه در موضوع غنی‌سازی کوتاه نمی‌آییم و نخواهیم آمد.» عراقچی نیز گفته بود که “ایران با یا بدون توافق با آمریکا نیز به غنی‌سازی ادامه خواهد داد.”
محکومیت بازداشت اتباع خارجی در ایران
در سند راهبردی بریتانیا و اتحادیه اروپا “بازدشت ناعادلانه” اتباع خارجی محکوم شده است. جمهوری اسلامی دراین سند متهم شده که از این طریق “دیپلماسی گروگان‌گیری” را پیش می‌برد.
جمهوری اسلامی از زمان گروگان‌گیری کارکنان سفارت آمریکا در سال ۱۳۵۸خورشیدی تا کنون از سیاست بازداشت بی‌رویه اتباع خارجی دست نکشیده و از آن به عنوان ابزاری برای رسیدن به اهداف خود استفاده می‌کند.
بیشتر بخوانید: بازداشت سه ایرانی در لندن؛ بریتانیا سفیر ایران را احضار کرد
مقابله با سیاست‌های منطقه‌ای ایران
جمهوری اسلامی که از حمله گروه تروریستی حماس به اسرائیل در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ حمایت کرده بود، امیدوار بود که از طریق گروه‌های نیابتی عرصه را بر اسرائیل و متحدانش تنگ کند. اما سیر حوادث مسیر دیگری را رقم زد.
تضعیف حزب‌الله لبنان و سرنگونی رژیم بشار اسد در سوریه به برنامه منطقه‌ای جمهوری اسلامی ضربات مهلکی را وارد کرد. شکل‌گیری دولت جدید در لبنان و قدرت‌گیری نیروی‌های مخالف جمهوری اسلامی در سوریه می‌تواند دلیلی بر تاکید بریتانیا و اتحادیه اروپا در این سند راهبردی باشد.
در این سند به توافقات دو طرف اشاره شده و آمده است که بریتانیا و اتحادیه اروپا “از مردم سوریه که در تلاش برای دستیابی به یک آینده سیاسی صلح‌آمیز، فراگیر و باثبات هستند حمایت می‌کنند و همچنین بر پشتیبانی خود از تلاش‌های لبنان در راستای تثبیت، بازسازی و اصلاحات تاکید می‌کنند.”
