مقام‌های آمریکایی می‌گویند نشانه‌هایی مانند شنود ارتباطات نظامی، جابه‌جایی مهمات هوایی و انجام رزمایش‌های گسترده توسط ارتش اسرائیل می‌تواند حاکی از تصمیم‌گیری قریب‌الوقوع تل‌آویو برای اجرای حمله باشد. با این حال، هنوز مشخص نیست که رهبران اسرائیل تصمیم نهایی را برای آغاز عملیات گرفته‌اند یا این اقدامات بخشی از یک استراتژی فشار برای وادار کردن ایران به عقب‌نشینی از برنامه‌های هسته‌ای است.
اختلاف‌نظر در واشنگتن، سردرگمی در تل‌آویو
به گفته یکی از منابع مطلع از وضعیت، “احتمال حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران در ماه‌های اخیر به طور قابل توجهی افزایش یافته است”؛ خصوصاً اگر توافق احتمالی میان واشنگتن و تهران نتواند “ذخایر اورانیوم ایران را به‌طور کامل برچیند”. این نگرانی‌ها در حالی افزایش یافته که اختلافات عمیقی نیز درون دولت آمریکا درباره احتمال حمله اسرائیل وجود دارد.
در همین حال، منابع آگاه می‌گویند اسرائیل پس از حملاتی که در پاییز سال گذشته به تأسیسات موشکی و پدافند هوایی ایران انجام داد، جمهوری اسلامی را در “ضعیف‌ترین وضعیت نظامی در چند دهه اخیر” می‌بیند. گفته می‌شود اسرائیل در صورت نهایی شدن توافقی که آن را “بد” بداند، حاضر است به تنهایی و بدون حمایت نظامی مستقیم آمریکا دست به حمله بزند.
بیشتر بخوانید:نتانیاهو: دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای تهدیدی برای کل بشریت است
تحلیلگران معتقدند اسرائیل برای نابودی موثر تاسیسات هسته‌ای ایران، به کمک آمریکا نیاز دارد؛ از جمله در زمینه سوخت‌گیری هوایی و تسلیحاتی که بتواند به تأسیسات زیرزمینی ایران نفوذ کند. با این حال، منابع نزدیک به کاخ سفید گفته‌اند که ایالات متحده در حال حاضر تمایلی به مشارکت در چنین حمله‌ای ندارد، مگر در صورت وقوع تحریک جدی از سوی تهران.
بن‌بست در مذاکرات؛ اختلاف بر سر غنی‌سازی
مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا در سطح دیپلماتیک، از حدود ۳۸ روز پیش آغاز شده است.
منابع آگاه می‌گویند دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، در نامه‌ای که اواسط اسفند گذشته به رهبر جمهوری اسلامی ارسال کرده، برای دستیابی به توافق مهلتی ۶۰ روزه تعیین کرده بود؛ مهلتی که اکنون به پایان رسیده است.
یکی از محورهای اصلی اختلاف، موضوع غنی‌سازی اورانیوم است. جمهوری اسلامی این موضوع را “حق مسلم” خود می‌داند و در چارچوب معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای، بر آن پافشاری می‌کند. اما ایالات متحده خواستار توقف کامل غنی‌سازی است و تأکید دارد که “حتی یک درصد” ظرفیت غنی‌سازی در توافق نهایی نمی‌تواند وجود داشته باشد.
بیشتر بخوانید: غنی‌سازی “صفر”؛ دور پنجم مذاکرات آمریکا و ایران روشن نیست
استیو ویتکاف، نماینده ویژه آمریکا در مذاکرات هسته‌ای، اخیرا در گفت‌وگویی با شبکه ABC اعلام کرد که واشنگتن طرحی را به ایران ارائه داده که به گفته او بدون “بی‌احترامی” به تهران، نگرانی‌های غرب را برطرف می‌کند.
با این حال، علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، روز سه‌شنبه ۳۰ اردیبهشت‌ماه در سخنانی صریح اعلام کرد که انتظار ندارد مذاکرات با آمریکا به نتیجه‌ای برسد.
این تحولات در حالی رخ می‌دهد که بازارهای جهانی نیز نسبت به خطر بروز درگیری نظامی در منطقه حساس شده‌اند. کارشناسان هشدار داده‌اند که هرگونه حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران می‌تواند منجر به گسترش تنش‌ها در خاورمیانه و شعله‌ور شدن یک درگیری منطقه‌ای جدید شود؛ موضوعی که ایالات متحده همواره تلاش کرده از آن اجتناب کند، به‌ویژه پس از جنگ غزه در سال ۲۰۲۳ که آتش ناآرامی‌ها را در منطقه شعله‌ورتر کرد.
در مجموع، آینده این بحران در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. به گفته بسیاری از ناظران مستقل، همه چیز تا حدود زیادی به تصمیمات سیاسی در تهران، واشنگتن و تل‌آویو بستگی دارد؛ تصمیماتی که می‌توانند مسیر دیپلماسی را هموار کنند یا منطقه را به آستانه یک جنگ تمام‌عیار سوق دهند.
