این فعال آزادیخواه صبح روز شنبه ۱۸ دی‌ماه ، بعد از حضور در محل سقوط هواپیمای اوکراینی و انتشار تصاویری از محل سرنگونی آن توسط نیروهای امنیتی بازداشت شده بود، و شب گذشته آزاد شد.

.

به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، روز دوشنبه ۱۳ دی ۱۴۰۰، فریبا اسدی شهروند ساکن تهران، در منزل شخصی خود بازداشت شد.

خانم اسدی پس از بازداشت، جهت تحمل دوران محکومیت یک ساله خود به زندان قرچک ورامین منتقل شد. او روز یکشنبه ۲۱ آذر طی ابلاغیه‌ای جهت اجرای حکم یک سال حبس به شعبه دوم اجرای احکام کیفری دادسرای عمومی و انقلاب شهر قدس احضار شده بود.

فریبا اسدی، مهران دلفان آذری، میثم غلامی و مسعود وظیفه در بهمن ماه سال ۹۹ از بابت اتهامات تبلیغ علیه نظام و عضویت در گروه های مخالف نظام توسط نیروهای امنیتی بازداشت شدند.

مهران دلفان آذری، میثم غلامی و فریبا اسدی مورخ ۱۰ مهرماه ۱۴۰۰ توسط شعبه دوم دادگاه انقلاب شهریار هر یک از بابت اتهام تبلیغ علیه نظام به یک سال حبس تعزیری و مسعود وظیفه از بابت اتهام معاونت در تبلیغ علیه نظام به ۶ ماه حبس با احتساب ایام بازداشت محکوم شدند.

از میان آنها فریبا اسدی مدتی پس از بازداشت با تودیع قرار وثیقه آزاد شد. مهران دلفان آذری، میثم غلامی و مسعود وظیفه نیز با پایان مراحل دادرسی به زندان تهران بزرگ منتقل شدند. مسعود وظیفه و میثم غلامی چندی پیش از زندان تهران بزرگ آزاد شدند.

دو روز پیش نیز «فرشاد نقدی»، شهردار «دهدز»، در حال ورود به رستورانی در خیابان «محمد رسول الله» شهر ایذه، هدف شلیک گلوله قرار گرفت و کشته شد..

بکتاش آبتین را عوامل نظام جمهوری اسلامی با تعلل و تعمد و کارشکنی به قتل رساندند

ابوالفضل قدیانی، فعال سیاسی داحل کشور در مطلب کوتاهی نوشت:

متاسفانه بکتاش آبتین درگذشت؛ روز قبل از درگذشت وی در نوشته اي یادآور شدم که بازی با جان زندانیان شیوه دیرینهٔ سرکوبگران مستبد امروز ایران علی خامنه‌ای است و این معنایی جز قتل غیرمستقیم زندانیان ندارد و متذکر شدم هر اتفاق ناگواری که برای زندانیان سیاسی بیفتد سازمان زندان‌ها، دستگاه قضایی و همه مسئولین مربوطه مقصرند و مسئول و باید پاسخگو باشند اما مقصر و مسئول اصلی علی خامنه‌ای است که باید پاسخگو باشد.

اکنون تاکید می‌کنم که بکتاش آبتین را عوامل نظام جمهوری اسلامی با تعلل و تعمد و کارشکنی و ممانعت از اعزام به موقع بکتاش آبتین جهت معالجه به بیمارستان در حقیقت او را به قتل رسانده‌اند و ملت ایران را از وجود چنین انسان آزادی‌خواه ، عدالت‌طلب و استعداد درخشان محروم کرده و زیان بزرگی به ملت وارد کردند و برگ سیاهی بر پرونده سیاه نظام جمهوری اسلامی و علی خامنه‌ای افزودند و در این قتل سازمان زندان‌ها، دستگاه قضایی، نیروهای امنیتی مقصرند و مسئول و باید پاسخگو باشند؛ اما مقصر اصلی علی خامنه‌ای است که باید پاسخگو باشد چرا که تمام فجایعی که در این کشور رخ می‌دهد به خاطر تداوم حکومت غیرقانونی، نامشروع و غاصبانه اوست.

به خانواده محترم بکتاش آبتین، اعضاء کانون نویسندگان، دوستان و دوستدارانش تسلیت می‌گویم و از خداوند کریم برای آنان صبر و اجر مسئلت می‌کنم.

پژوهشگران از کشف کتیبه‌ای خبر دادند که پس از خوانش آن دریافتند، نام «دادار امهر سپند» (آفریدگار مقدس) و «زرتشت» (پیام آور بزرگ ایرانی) در آن یاد شده است.

به گزارش ایلنا، از دوره ساسانی سنگ نوشته‌های متعددی در دشت مرودشت بجا مانده که برخی وابسته به شاهان و درباریان و بخشی دیگر بوسیله مردم عادی در دل آثار و کوهستان‌های این دشت به نگارش درآمده‌اند. در این میان کتیبه‌هایی چون کتیبه‌های اردشیر یکم در دیواره نقش رستم، کتیبه شاهپور بر بنای موسوم به کعبه زرتشت، کتیبه تیراندازی شاهپور یکم در غار شاه سروان حاجی آباد، کتیبه کرتیر بر کعبه زرتشت و دیواره نقش رستم، کتیبه شاهپور یکم در نقش شهریاران (نقش رجب)، کتیبه معراج کرتیر در نقش شهریاران (نقش رجب)، کتیبه شاهپور سکانشاه و سلوک داور در کاخ تچر از جمله کتیبه‌هایی هستند که در زمره کتیبه‌های درباری به شمار می‌روند.

اما کتیبه‌های دیگر نیز که اغلب شامل اندرزها و کتیبه‌های سنگ گور بروی دیواره صخره و دامنه و همچنین فراز کوهستان‌ها حجاری شده‌اند توسط مردم عادی به نگارش درآمده‌اند. از اینرو این کتیبه‌ها در معرض آسیب بیشتری هستند.

مصطفی رخشنده خو (کارشناس ارشد مرمت آثار تاریخی و فعال حوزه مرمت آثار صخره ای) در همین زمینه گفت: کتیبه‌های نو یافته به لحاظ قرارگیری و مکان احداث (سینه صخره‌ها و کوه‌ها) عموما در شرایط نامناسبی همچون یخبندان، ریزش باران، ذرات ساینده موجود در هوا، بادها و عوامل گوناگون محیطی قرار گرفته‌اند و از سوی دیگر قرار داشتن این آثار در ارتفاعات و مکان‌های دور از دسترس و پراکنده بودن آن‌ها در کوهستان روش‌های حفاظتی (همچون مراقبت دائم) از آن‌ها را مشکل کرده است بنابراین آثار موردنظر هم مورد ناملایمات طبیعی قرار داشته و هم از ناآگاهی رهگذرانی که هر کدام به نوعی آن‌ها را تخریب کرده‌اند، آسیب‌های زیادی را متحمل شده‌اند.

رخشنده خو افزود: از مهمترین آسیب‌هایی که این آثار ارزشمند را تحت تاثیر قرار داده پدیده آب شستگی است. کانی‌های محلول در آب، با آب باران شسته شده و کانی‌های نامحلول بر سنگ باقی می‌ماند، بنابراین سنگ ظاهری متخلخل پیدا کرده و مکان مناسبی برای جذب آلودگی و نمک‌ها در سنگ ایجاد می‌شود.

ابوالحسن اتابکی (پژوهشگر آزاد) نیز در این باره چنین گفت: طی بررسی‌های چند سال اخیر به اتفاق فضل‌الله حبیبی و نجمه ابراهیمی بیش از ۲۵ کتیبه نویافته، کشف نمودیم که همه آن‌ها را مورد خوانش قرار داده‌ایم.

وی در این باره اذعان داشت: یکی از کتیبه‌های بی‌نظیری که ما اخیرا در حوالی شهر استخر و دامنه شرقی کوهستان نقش رستم کشف نمودیم، کتیبه‌ای است که پس از خوانش آن دریافتیم، نام «دادار امهر سپند» (آفریدگار مقدس) و «زرتشت» (پیام‌آور بزرگ ایرانی) در آن یاد شده است.

او درباره قدمت این اثر اظهار داشت: این کتیبه مربوط به اواخر دوره ساسانی ست که به خط پهلوی کتابی در شش سطر بوسیله شخصی بنام «ماهداد» از اهالی شهر استخر بروی یک صخره کنده طبیعی به نگارش درآمده است.

اتابکی درباره اهمیت این کتیبه گفت: هر چند نام اشو زرتشت در میان متون اوستایی و نسخه‌های پهلوی و در شعر شاعرانی چون خاقانی، فردوسی، نظامی، مولانا، حافظ (به باغ تازه کن آیین دین زردشتی کنون که لاله بر افروخت آتش نمرود…ساقی نامه حافظ) به فراوانی یاد شده، اما ما برای نخستین بار، نام این پیام‌آور ایرانی را بروی یک سنگ نوشته مشاهده نمودیم که در نوع خود بی‌نظیر می‌نماید.

وی در آخر اذعان داشت: بیش از ۲۵ کتیبه‌ای که ما کشف نموده‌ایم که موضوعاتی چون اندرزها، کتیبه‌های سنگ گور، نجوم، کتیبه‌های مربوط به ساخت و ساز آثار، محیط زیست (به زبان استعاری) و…را در بر می‌گیرد و بتدریج در حال انتشار آن‌ها در مجامع علمی هستیم و اخبار آن‌ها از طریق رسانه‌های جمعی، در دسترس همگان قرار خواهد گرفت.

یک روزنامه داخلی در گزارشی با اشاره به بیداد فقر در جامعه و آمار هولناک جان‌باختگان کرونا در ایران از پدیده سنگ‌قبر قسطی یا دست دوم خبر داد.

روزنامه شرق نوشت: پیرزن از ماشین وانت به‌سختی پیاده شد. از تمام چهره‌اش با ماسک و چادر مشکی فقط چشم‌های کم‌سویش پشت عینک ته‌استکانی پیداست. وارد یکی از مغازه‌های سنگ مزار فروشی می‌شود. با دست‌های لرزان چادرش را به دندان می‌گیرد، فیش حقوقی‌اش را از داخل نایلون بی‌رنگی بیرون می‌آورد و به سمت یکی از فروشنده‌ها می‌رود. برای مزار همسرش سنگ می‌خواست.

تمام مستمری‌اش یک‌میلیون‌و 550 هزار تومان بود: «نه اولاد دارم نه شوهر. چند سالی هست که همسرم فوت کرده، حالا وسع و توانم به خرید سنگ قبر برای اون خدابیامرز نمی‌رسه. حقوق خودشو بعد از مرگش می‌گیرم اما حتی نمی‌تونم برای قبرش سنگ بخرم. هر وقت به خوابم میاد ناراحته. همش فکر می‌کنم از اینکه مزارش بی‌سنگ مونده ناراحته. آخه خدا بیامرز خیلی آبرودار بود… مادر یه سنگ ارزون می‌خوام. قسطی برام حساب کنید. ضامن ندارم اما همه‌جا آقا امام رضا ضامنم بوده. سفارشتونو بهش می‌کنم…». صاحب مغازه عذرخواهی می‌کند و پیرزن با فیش حقوقی به مغازه دیگری می‌رود تا بتواند سنگ مزار ارزان‌قیمتی را قسطی بخرد… .

طبل کرونا که به صدا درآمد، خیلی از خانواده‌ها را عزادار کرد. سردر خیلی از خانه‌ها اعلامیه و بنر زدند. اصلا وجود این حجم از بنر و اعلامیه‌های ترحیم روی در و دیوار شهر بی‌سابقه بود و هست. هر بار که آمار فوتی‌ها بالا رفت و کرکره مغازه‌ها و برخی مشاغل پایین آمد، کار و کاسبی مشاغل دیگری رونق گرفت. تصور همه این است که به‌واسطه افزایش مرگ‌و‌میر‌های دو سال اخیر که کرونا باعثش بود، کسب‌وکارهای حول محور مرگ‌ومیر هم رونق گرفته اما صحبت‌های مغازه‌داران سنگ مزار فروشی در اطراف «باب‌الرضا» بهشت زهرا که بورس سنگ قبر فروشی است، حکایت دیگری دارد… کاسب‌ها سنگ‌های ساخته‌شده را با نظم خاصی چیده‌اند. بیرون بعضی مغازه‌ها صدای تراشیدن سنگ می‌آید. گردوخاک به پا شده. خطاطی، اسم متوفی را روی سنگ می‌نویسد تا خط‌کن سنگ را بتراشد. مغازه‌ها خلوت هستند. هر مغازه‌داری با دیدن خودرویی که توقف می‌کند، بفرما می‌زند که سنگ مزارهایش را تبلیغ کند.

مشتری‌های شوکه و عاصی!

مغازه‌داری دانه‌های تسبیح را بالا و پایین می‌کند. ماسک به صورت زده و فقط زمزمه ذکرش به گوش می‌رسد. از کار و کاسبی‌اش می‌گوید: «اگر الان در ماه 15 سنگ قبر سفارش می‌گیرم، سه سال پیش هم همین مقدار سفارش داشتم. درست است که آمار فوتی‌های کرونا بالا رفته اما فروش ما بیشتر نشده. همه فکر می‌کنند که الان کاسبی ما سکه است ولی ما حاضر هستیم برگردیم به دو سال قبل که آمار فوتی‌ها روزانه پایین‌تر از حالا بود. همان تعدادی که سفارش داشتیم با میل و رغبت بود. مشتری‌ها عزادار بودند اما وقتی پیش ما می‌آمدند این همه شوکه و عاصی نبودند. حتی میزان سفارش‌ها هم بیشتر بود. الان کسی سر مزار نمی‌رود و همه می‌ترسند از بهشت زهرا و گورستان، می‌ترسند که از خاک ویروس بلند بشود. به همین خاطر هم کمتر برای خریدن سنگ مزار سراغ ما می‌آیند. خیلی از ماشین‌های گذری که قصد سفارش سنگ قبر دارند، فقط می‌پرسند که ویروس کرونا از خاک بلند می‌شود یا نه، ما نمی‌دانیم چه جوابی بدهیم. مغازه‌های ما هم درست کنار بهشت زهراست و مردم می‌ترسند که از ماشین هم پیاده بشوند…».

بالارفتن چندین برابر قیمت سنگ موضوع دیگری است که مغازه‌دار‌ها را با چالش‌های فراوانی مواجه کرده است؛ «سفارش‌های الان مردم ارزان‌تر شده، دو سال پیش قیمت سنگ خیلی ارزان بود، سنگ گرانیت را یک‌میلیون‌و 500 تومان می‌خریدیم الان همین سنگ را باید پنج میلیون تومان از کارخانه بخریم و به مردم با سود بسیار ناچیز بفروشیم. مردم خبر ندارند و اکثریت چند سال پیش ارزان خریدند، الان که قیمت می‌گیرند و برای امواتشان می‌خواهند سنگ قبر سفارش دهند، با شنیدن قیمت‌ها، ‌دهانشان از تعجب باز می‌ماند. ما هم می‌گوییم که تقصیری نداریم. الان حتی مشتری‌هایی که با ماشین مدل‌بالا می‌آیند هم برای سنگ قبر لوکس هزینه نمی‌کنند و نهایت کمترین هزینه را می‌دهند اما اوضاع قبل از تورم و گرانی‌ها بهتر بود و حداقل سنگ قبرهای گران‌تری فروش می‌رفت». خرید قسطی سنگ مزار مهم‌ترین نکته‌ای بود که بسیاری از مغازه‌داران بورس سنگ قبر به آن اشاره کردند؛ «پارسال شنیده بودیم که مردم نان قسطی می‌خرند اما هیچ‌وقت فکر نمی‌کردیم که خرید قسطی به سنگ قبر هم برسد…

از زمان کرونا مراجعه برای سنگ قبر آن هم به‌صورت اقساطی زیاد شده است. خیلی از همکاران این راسته هم تجربه‌ دارند و با مشتری‌های زیادی برای اقساط مواجه شده‌اند. همه ما هم یک‌کلام شده‌ایم و سنگ قبر قسطی را فقط به دوست و آشنا می‌دهیم که مطمئن باشیم تسویه‌حساب می‌کنند. اگرچه مردم اموات را مدیون پول نمی‌کنند، اما مثلا سال پیش در اوج کرونا یک مشتری داشتیم که برای مزار مادرش سنگ سفارش داد و خرید قسطی کرد. قسط اول را رساند اما دیگر پیدایش نشد. اطلاعات مادرش در بهشت زهرا ثبت است اما ما دیگر سراغش نرفتیم. همین تجربه باعث شد که قسطی سنگ نفروشیم…».

سخنان یک کارمند معترض در جریان تجمع اعتراضی کارکنان قوه قضاییه اصفهان: …مأسفانه در جامعه وجهه‌ خوبی نداریم. کسی که ما را بیرون می‌بیند، به عنوان یک نفر حامی قاتل، حامی جانی، حامی کلاهبردار می‌بیند. کسی ما را حامی عدالت نمی‌بیند…

رادیو فرانسه روز دوشنبه در گزارشی گفت: حجت الاسلام محمد جعفر منتظری، دادستان کل کشور، با صدور اطلاعیه‌ای اعتصاب و اعتراض کارکنان قوۀ قضاییه را خلاف شرع، غیرقابل قبول و ناشایست دانست و گفت که ادامۀ این اعتصاب ها که موجب سوءاستفادۀ جریانات معاند و دشمنان نظام جمهوری اسلامی می شود، برای اعتصاب کنندگان تبعات و مسئولیت های قانونی خواهد داشت.

همزمانی بازی اردوغان با لیر و سرکوب مخالفان سیاسی؛ بازی با آتش

در روز‌های پس از آخرین سخنرانی اردوغان، ارزش لیر به میزان ۳۸ درصد بهبود یافت و تا ۲۴ دسامبر با ۵۰ درصد افزایش ارزش همراه بود. رسانه‌های دولتی ترکیه وارد عمل شده و مدعی شدند که صف‌های طولانی از شهروندان ترکیه تشکیل شده که خواستار دریافت لیر به جای دلار‌های خود هستند.

اردوغان هم اعلام کرد که ترکیه از جنگ استقلال اقتصادی سربلند و پیروز بیرون خواهد آمد. اندکی پس از آن سخنرانی، حزب حاکم عدالت و توسعه از شورای عالی انتخابات درخواست کرد که هر چه زودتر انتخابات زودهنگام برگزار شود خواسته‌ای که این گمانه زنی را مطرح ساخت که دولت به دنبال کسب سود سیاسی از پیروزی اقتصادی اعلام شده است.

به گزارش آسیا تایمز، با این وجود، شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند واقعیت‌های اقتصادی وخیم ترکیه به طور قابل توجهی تغییر نکرده اند. ترکیه سال جاری میلادی را با افزایش قیمت‌ها در بخش حمل و نقل، غلات، تنباکو، الکل و سوخت آغاز کرده که بر مشکلات بسیاری شهروندان ترکیه که پیش‌تر، بیش از دو دهه با نرخ تورم بالا دست و پنجه نرم کرده بودند، می‌افزاید.

“اردم آیدین” مشاور اقتصادی از استانبول به “آسیا تایمز” می‌گوید: “مردم واقعا در حال آسیب دیدن هستند. چه سوار کشتی شوید و چه در خیابان‌ها قدم بزنید تنها چیزی که می‌شنوید این است که مردم در مورد اقتصاد و چگونه زنده ماندن بیش‌تر برای یک هفته بعد صحبت می‌کنند”.

همزمان ثبات سیاست تازه برای حمایت از لیر به طور فزاینده‌ای زیر سوال رفته چرا که لیر دوباره در حال نوسان قرار دارد. کاهش شدید لیر اکنون منجر به افزایش نیاز‌های مالی دولت خواهد شد. لیر ترکیه در حالی که نرخ تورم در حال افزایش است در حال سقوط است. بنابراین، اردوغان با یک دوراهی دشوار در مورد برگزاری انتخابات زودهنگام پیش از تاریخ برنامه ریزی شده در ژوئن ۲۰۲۳ مواجه است.

سال ۲۰۲۳ برای اردوغان طرفدار اسلام گرایی سالی پر از نماد است. این سال صدمین سالگرد تاسیس جمهوری ترکیه توسط “کمال آتاترک” بنیانگذار آن است.

همزمان مخالفان حکومت ۲۰ ساله اردوغان به طور فزاینده‌ای نگران هستند که هر حرکتی به سمت صندوق‌های رای ممکن است با سرکوب بزرگی از سوی دولت همراه شود. هشدار‌های اخیر اردوغان نسبت به اعتراضات خیابانی و درخواست شرکای ائتلاف او برای تحت پیگرد قرار دادن “اکرم امام اوغلو” شهردار استانبول از حزب اپوزیسیون این نگرانی‌ها را تقویت کرده است.

“مورات سومر” استاد علوم سیاسی در دانشگاه کوچ استانبول به “اسیا تایمز” می‌گوید: “اهداف تصمیم‌های اردوغان سیاسی و موقتی هستند و تنها با یک هدف اتخاذ می‌شوند: حفظ قدرت در دست دولت فعلی”.

سومر می‌گوید: با سیاست اقتصادی فعلی و سیستم ناکارآمد دولتی که در وضعیتی قفل شده قرار گرفته اگر اردوغان منتظر انتخابات ۲۰۲۳ باشد اوضاع از این هم بدتر خواهد شد. در مقابل، اگر اردوغان زودتر رای دهندگان را پای صندوق‌های رای بکشاند، باید با جمعیت ناراضی که از افزایش قیمت‌ها و کاهش سطح کیفیت زندگی رنج می‌برند مقابله کند.

وی می افزاید: رئیس جمهور ترکیه و متحدان اش در وضعیتی دشوار گرفتار شده اند و همزمان اردوغان به دنبال سرکوب مخالفان سیاسی خود برآمده است..

روزنامه شرق نوشت: پیرزن از ماشین وانت به‌سختی پیاده شد. از تمام چهره‌اش با ماسک و چادر مشکی فقط چشم‌های کم‌سویش پشت عینک ته‌استکانی پیداست. وارد یکی از مغازه‌های سنگ مزار فروشی می‌شود. با دست‌های لرزان چادرش را به دندان می‌گیرد، فیش حقوقی‌اش را از داخل نایلون بی‌رنگی بیرون می‌آورد و به سمت یکی از فروشنده‌ها می‌رود. برای مزار همسرش سنگ می‌خواست.

تمام مستمری‌اش یک‌میلیون‌و 550 هزار تومان بود: «نه اولاد دارم نه شوهر. چند سالی هست که همسرم فوت کرده، حالا وسع و توانم به خرید سنگ قبر برای اون خدابیامرز نمی‌رسه. حقوق خودشو بعد از مرگش می‌گیرم اما حتی نمی‌تونم برای قبرش سنگ بخرم. هر وقت به خوابم میاد ناراحته. همش فکر می‌کنم از اینکه مزارش بی‌سنگ مونده ناراحته. آخه خدا بیامرز خیلی آبرودار بود… مادر یه سنگ ارزون می‌خوام. قسطی برام حساب کنید. ضامن ندارم اما همه‌جا آقا امام رضا ضامنم بوده. سفارشتونو بهش می‌کنم…». صاحب مغازه عذرخواهی می‌کند و پیرزن با فیش حقوقی به مغازه دیگری می‌رود تا بتواند سنگ مزار ارزان‌قیمتی را قسطی بخرد… .

طبل کرونا که به صدا درآمد، خیلی از خانواده‌ها را عزادار کرد. سردر خیلی از خانه‌ها اعلامیه و بنر زدند. اصلا وجود این حجم از بنر و اعلامیه‌های ترحیم روی در و دیوار شهر بی‌سابقه بود و هست. هر بار که آمار فوتی‌ها بالا رفت و کرکره مغازه‌ها و برخی مشاغل پایین آمد، کار و کاسبی مشاغل دیگری رونق گرفت. تصور همه این است که به‌واسطه افزایش مرگ‌و‌میر‌های دو سال اخیر که کرونا باعثش بود، کسب‌وکارهای حول محور مرگ‌ومیر هم رونق گرفته اما صحبت‌های مغازه‌داران سنگ مزار فروشی در اطراف «باب‌الرضا» بهشت زهرا که بورس سنگ قبر فروشی است، حکایت دیگری دارد… کاسب‌ها سنگ‌های ساخته‌شده را با نظم خاصی چیده‌اند. بیرون بعضی مغازه‌ها صدای تراشیدن سنگ می‌آید. گردوخاک به پا شده. خطاطی، اسم متوفی را روی سنگ می‌نویسد تا خط‌کن سنگ را بتراشد. مغازه‌ها خلوت هستند. هر مغازه‌داری با دیدن خودرویی که توقف می‌کند، بفرما می‌زند که سنگ مزارهایش را تبلیغ کند.

مشتری‌های شوکه و عاصی!

مغازه‌داری دانه‌های تسبیح را بالا و پایین می‌کند. ماسک به صورت زده و فقط زمزمه ذکرش به گوش می‌رسد. از کار و کاسبی‌اش می‌گوید: «اگر الان در ماه 15 سنگ قبر سفارش می‌گیرم، سه سال پیش هم همین مقدار سفارش داشتم. درست است که آمار فوتی‌های کرونا بالا رفته اما فروش ما بیشتر نشده. همه فکر می‌کنند که الان کاسبی ما سکه است ولی ما حاضر هستیم برگردیم به دو سال قبل که آمار فوتی‌ها روزانه پایین‌تر از حالا بود. همان تعدادی که سفارش داشتیم با میل و رغبت بود. مشتری‌ها عزادار بودند اما وقتی پیش ما می‌آمدند این همه شوکه و عاصی نبودند. حتی میزان سفارش‌ها هم بیشتر بود. الان کسی سر مزار نمی‌رود و همه می‌ترسند از بهشت زهرا و گورستان، می‌ترسند که از خاک ویروس بلند بشود. به همین خاطر هم کمتر برای خریدن سنگ مزار سراغ ما می‌آیند. خیلی از ماشین‌های گذری که قصد سفارش سنگ قبر دارند، فقط می‌پرسند که ویروس کرونا از خاک بلند می‌شود یا نه، ما نمی‌دانیم چه جوابی بدهیم. مغازه‌های ما هم درست کنار بهشت زهراست و مردم می‌ترسند که از ماشین هم پیاده بشوند…».

بالارفتن چندین برابر قیمت سنگ موضوع دیگری است که مغازه‌دار‌ها را با چالش‌های فراوانی مواجه کرده است؛ «سفارش‌های الان مردم ارزان‌تر شده، دو سال پیش قیمت سنگ خیلی ارزان بود، سنگ گرانیت را یک‌میلیون‌و 500 تومان می‌خریدیم الان همین سنگ را باید پنج میلیون تومان از کارخانه بخریم و به مردم با سود بسیار ناچیز بفروشیم. مردم خبر ندارند و اکثریت چند سال پیش ارزان خریدند، الان که قیمت می‌گیرند و برای امواتشان می‌خواهند سنگ قبر سفارش دهند، با شنیدن قیمت‌ها، ‌دهانشان از تعجب باز می‌ماند. ما هم می‌گوییم که تقصیری نداریم. الان حتی مشتری‌هایی که با ماشین مدل‌بالا می‌آیند هم برای سنگ قبر لوکس هزینه نمی‌کنند و نهایت کمترین هزینه را می‌دهند اما اوضاع قبل از تورم و گرانی‌ها بهتر بود و حداقل سنگ قبرهای گران‌تری فروش می‌رفت». خرید قسطی سنگ مزار مهم‌ترین نکته‌ای بود که بسیاری از مغازه‌داران بورس سنگ قبر به آن اشاره کردند؛ «پارسال شنیده بودیم که مردم نان قسطی می‌خرند اما هیچ‌وقت فکر نمی‌کردیم که خرید قسطی به سنگ قبر هم برسد…

از زمان کرونا مراجعه برای سنگ قبر آن هم به‌صورت اقساطی زیاد شده است. خیلی از همکاران این راسته هم تجربه‌ دارند و با مشتری‌های زیادی برای اقساط مواجه شده‌اند. همه ما هم یک‌کلام شده‌ایم و سنگ قبر قسطی را فقط به دوست و آشنا می‌دهیم که مطمئن باشیم تسویه‌حساب می‌کنند. اگرچه مردم اموات را مدیون پول نمی‌کنند، اما مثلا سال پیش در اوج کرونا یک مشتری داشتیم که برای مزار مادرش سنگ سفارش داد و خرید قسطی کرد. قسط اول را رساند اما دیگر پیدایش نشد. اطلاعات مادرش در بهشت زهرا ثبت است اما ما دیگر سراغش نرفتیم. همین تجربه باعث شد که قسطی سنگ نفروشیم…».