Previous Next

چرخش ناگهانی خامنه‌ای و نظام به سوی “ایران” و نمادهایش

جمهوری اسلامی در پی تشدید درگیری نظامی با اسرائیل در روزهای اخیر با روش‌های مختلف به استفاده ابزاری از نمادهای مربوط به فرهنگ و تاریخ ایران روی آورده تا احساسات وطن‌دوستانه ایرانیان را به منظور حمایت از حکومت تحریک کند.درگیری نظامی جمهوری اسلامی با اسرائیل در حالی همچنان ادامه دارد که حکومت ایران به شکل‌های مختلف در پی آن است تا احساسات ملی‌گرایانه ایرانیان را تحریک کند؛ تلاشی برای آنکه این درگیری نظامی در نزد افکار عمومی به نبردی میان “ایران” و نه “جمهوری اسلامی” با اسرائیل تعریف شود.

تلاش جمهوری اسلامی برای کمرنگ‌کردن و زدودن نمادهای مربوط به فرهنگ و تاریخ ایران سابقه‌ای دیرپا دارد. تغییر معنادار نام شب یلدا به “روز ترویج فرهنگ مهمانی و پیوند با خویشان” و چهارشنبه‌سوری به “روز تکریم همسایگان” در تقویم رسمی جمهوری اسلامی، با مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و همچنین درخواست‌های پرشمار برای کاهش شمار روزهای تعطیلات نوروزی و لغو تعطیلی سیزده‌به‌در، تنها برخی از اقدام‌های مضحک حکومت ایران در راستای دستکاری در فرهنگ و تمدن ایرانیان و تضعیف آئین‌های باستانی ایرانیان است؛ اقدام‌هایی که البته ره به‌جایی نبردند و افکار عمومی مثلا شب یلدا را هیچگاه “روز پیوند با خویشان” نخواند.

نگاهی به رسانه‌های دولتی به ویژه تلویزیون جمهوری اسلامی در روزهای اخیر اما گویای آن است که استفاده از نمادها و نشان‌هایی فزونی گرفته است که فرهنگ، تاریخ و تمدن ایران بویژه ایران باستان را تداعی می‌کنند.

برای نمونه در شماری از گزارش‌ها در صدا و سیمای جمهوری اسلامی، از سپاه پاسداران به عنوان “نیروهای مسلح ایران” یاد شده است. در پس‌زمینه بسیاری از برنامه‌های خبری و گفت‌وگو‌محور بویژه با موضوع درگیری نظامی نیز تصاویری از آرش، کوروش کبیر، فردوسی و سایر نمادهایی از فرهنگ و تاریخ ایران باستان به چشم می‌خورد و این روند همچنان ادامه دارد. بر در و دیوار تهران و بسیاری از دیگر شهرها نیز بیلبوردها و دیوارنگاره‌هایی با همین مضامین نقش بسته‌اند.

این‌همه در حالی است که تاکنون در موارد مشابه اغلب تصاویر و نمادهایی مربوط به جمهوری اسلامی، از علی خامنه‌ای و قاسم سلیمانی گرفته تا محسن حججی و حسن نصرالله، دیده می‌شدند.

“بر ایران بعد از اسلام تاکید کنید نه قبل از اسلام”

علی خامنه‌ای در پیام روز ۲۸ خردادماه خود درباره درگیری نظامی با اسرائیل ناگهان یاد ایران افتاد؛ او در این پیام ۱۸ بار از کلمه “ایران” استفاده کرد به‌طوری که در اقدامی تقریبا کم‌سابقه تنها در یک جمله در شروع سخنانش سه بار از ایران یاد کرد: «افراد با خردی که ایران و ملت و تاریخ ایران را می‌شناسند هیچگاه با زبان تهدید با این ملت سخن نمی‌گویند زیرا ملت ایران تسلیم‌شدنی نیست.»

خامنه‌ای درحالی اکنون از درون مخفیگاه، از ایران و ایرانیان یاد می‌کند که هنوز طنین سخنان پیشین او درباره تاریخ و تمدن این کشور در گوش‌ها باقی مانده است. از جمله جدیدترین موارد در ماه‌های اخیر که مورد توجه بسیاری نیز قرار گرفت، می‌توان به پیام نوروزی خامنه‌ای اشاره کرد؛ در قابی که او به مناسبت “نوروز باستانی” در آن ظاهر شده، کوچک‌ترین نشانی از فرهنگ و تمدن ایرانی دیده نمی‌شد؛ دهن‌کجی معناداری به هفت‌سین و آیین‌های باستانی.

بیشتر بخوانیم: درباره مجتبی خامنه‌ای چه می‌دانیم؟

قاب “نوروزی” علی خامنه‌ای البته چندان جای تعجب ندارد چراکه او بارها صراحتا خواستار آن شده که در بحث درباره تاریخ ایران، بر دوران بعد از اسلام تاکید شود. خامنه‌ای از جمله روز یکشنبه ششم شهریورماه سال ۱۳۹۰ در زمان ریاست جمهوری “معجزه هزاره سوم”، محمود احمدی‌نژاد، در دیدار با هیئت دولت وقت خواستار آن شد که به جای تأکید بر ایران قبل از اسلام، بر ایران بعد از اسلام تأکید شود، چرا که به ادعای او “افتخارات ایران بعد از اسلام در هیچ دوره‌ای از تاریخ ایران وجود نداشته است.”

مخالفت با برگزاری مراسم و جشن‌های باستانی ایرانیان در سطوح مختلف نظام همواره ادامه داشته است. مثلا همین اسفندماه گذشته صادق حسینی، فرمانده سپاه پاسداران استان ایلام با اشاره به همزمانی شب‌های ماه رمضان با نوروز باستانی، در ادبیاتی تهدیدآمیز گفت هیچ نهادی در جمهوری اسلامی اجازه ندارد برای برگزاری جشن‌های نوروزی مجوز صادر کند. او ادامه داد: «این جشن‌ها با فرهنگ مسلمانان همخوانی ندارد و نباید در برابر ارزش‌ها و معیارهای انقلابی و دینی ایستاد.»

حذف و تغییرات سیستماتیک در متون درسی

مقام‌های جمهوری اسلامی برای نهادینه‌شدن بی‌اعتنایی به ایران باستان و تحقیر آن تنها به حملات لفظی اکتفا نکردند؛ نظام آموزش و پرورش به ویژه کتاب‌های درسی نیز از این هجوم سیستماتیک برای دستکاری در ذهن کودکان و نوجوانان در امان نماندند.

حذف و کمرنگ‌کردن نام شاعرانی مانند نیما یوشیج، مهدی اخوان ثالث، رهی معیری، امیرهوشنگ ابتهاج و تحریف داستان نادر ابراهیمی و هوشنگ مرادی کرمانی و حتی حذف نام و طراحی‌هایی از مولانا در کتاب‌های درسی مقاطع مختلف نظام آموزش و پرورش تنها نمونه‌هایی از تلاش گسترده جمهوری اسلامی برای تضعیف جایگاه فرهنگ و تمدن ایران بویژه ایران باستان در نزد نسل جوان ایرانی است.

بیشتر بخوانید: ترک‌خوردگی عمیق و فرونشست در تخت جمشید، نقش رستم و نقش جهان

افزون بر این، در سال‌های گذشته، شماری از مطالب درسی که در آن از برخی از پادشاهان ایران باستان به عدالت و درایت یاد شده بود، حذف شدند. رسانه‌های دولتی در ایران بهار سال ۱۴۰۰ گزارش دادند که در کتاب مطالعات اجتماعی پایه هفتم در بخش تاریخ ایران باستان و درس مربوط به سلسله هخامنشی تا سال پیش از آن بندی وجود داشت که در آن کوروش را “پادشاهی خردمند، خوش‌رفتار و عادل” معرفی می کرد که این بند از کتاب مزبور حذف شد.

در همین خصوص و به عنوان نمونه، یوسف نوری، وزیر وقت آموزش و پرورش تیرماه سال ۱۴۰۱ در یک مصاحبه تلویزیونی از مطالب حذف‌شده به عنوان “متون اضافی” نام برد و از ادامه پیگیری دستور علی خامنه‌ای برای “حذف متون اضافی از کتب درسی و جایگزینی متون مناسب برای حضور در تمدن نوین اسلامی” خبر داد.

بیشتر بخوانید: از سپاه ولی امر یگان حفاظت از خامنه‌ای و بیت او چه می‌دانیم؟

نوری با اشاره به دیدار مقام‌های وزارت آموزش و پرورش با علی خامنه‌ای در ۲۱ اردیبهشت‌ماه همان سال گفت: «همان روز بعدازظهر بلافاصله جلسه گذاشتیم و آن‌چه را که منویات رهبری است، برای همه تعیین تکلیف کردیم.»

به‌جای تمامی این مطالب حذف‌شده اما متونی در ستایش از جمهوری اسلامی و مفاهیم مورد تاکید از سوی این حکومت اضافه شدند. مثلا رسانه‌های دولتی در ایران، آبان‌ماه سال ۱۳۹۸ گزارش دادند که “ادبیات انقلاب اسلامی” و “ادبیات پایداری” دو فصلی هستند که در تغییرات چند سال اخیر به کتاب‌های درسی ادبیات فارسی اضافه شده‌اند. در کتاب فارسی سال دوازدهم، برای درس‌”ادبیات انقلاب اسلامی” نیز شعری در ستایش محسن حججی، عضو کشته‌شده سپاه در جنگ سوریه، اضافه شد.

استفاده ابزاری جمهوری اسلامی از نمادهای ایرانی به هنگام اضطرار

حال در روزهای اخیر، جمهوری اسلامی بویژه بلندگوها و رسانه‌های آن بار دیگر به استفاده ابزاری از نمادهای فرهنگ و تمدن ایران روی آورده‌اند و حتی کمپین به راه انداخته‌اند. مثلا جواد ظریف به تازگی با انتشار ویدئویی در شبکه‌های اجتماعی، جملاتش را با عبارت “به نام ایران” آغاز کرد و گفت که “همه ما در کشتی ایران سرافراز نشسته‌ایم.”

استفاده ابزاری مقام‌های جمهوری اسلامی از عشق و علاقه مردم به فرهنگ، تاریخ و تمدن ایران در حالی فزونی گرفته که مقام‌های این حکومت مثلا در سال‌های گذشته کمترین توجهی به فرسودگی و آسیب‌دیدگی آثار باستانی چندهزارساله ایران نداشته‌اند؛ نه‌تنها آثار و بناهای کمتر شناخته‌شده در مناطق مختلف این سرزمین بلکه حتی مشهورترین نمادها از میراث چندهزارساله ایرانیان همچون تخت‌جمشید نیز با انواعی از خطرها، فرسودگی‌ها و آسیب‌دیدگی‌ها مواجه بوده و مقام‌های مسئول استانی نیز بارها از کمبود حداقل امکانات و بودجه گلایه کرده‌اند؛ هرگز اما گوشی برای شنیدن این اظهارات پیدا نشد.

رویکرد علی خامنه‌ای و مقام‌ها و تریبون‌های جمهوری اسلامی در استفاده ابزاری از حس وطن‌دوستانه ایرانیان، روشی نخ‌نما شده از سوی حکومتی است که در ۴۶ سال گذشته کمترین ارزش و توجهی برای تاریخ و تمدن ایران قائل نشد و اگر ایرانیان بر حفظ و اجرای سنت و آیئن‌های باستانی خود پافشاری نمی‌کردند، ای‌بسا بسیاری از آنها زیر فشار و تبلیغات و پروپاگاندای حکومتی، به بایگانی و فراموشی سپرده می‌شدند.

خبرگاه؛ جنجال بر سر اظهارات تولسی گابارد درباره برنامه هسته‌ای ایران

مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده گفت اظهاراتش در نشست کمیته سنا در ماه مارس توسط رسانه‌ها تحریف شده بود. او در آن جلسه گفته بود جامعه اطلاعاتی ایالات متحده تصور نمی‌کند که ایران در حال حاضر در حال ساخت سلاح هسته‌ای باشد.خبرگاه دویچه وله فارسی مجموعه‌ای خبری از موضوعات و تحولات روز ایران، منطقه، آلمان و جهان در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و غیره است.

در “خبرگاه” می‌توانید رویدادهای متنوع را به شکلی کوتاه و فشرده دنبال کنید.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

سفر عراقچی به استانبول؛ درخواست جلسه فوق‌العاده در نشست سازمان همکاری اسلامی
تسنیم، خبرگزاری وابسته به سپاه پاسداران روز شنبه ۳۱ خرداد گزارش داد که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی برای شرکت در نشست سازمان همکاری اسلامی، با محوریت “بررسی جنگ ایران و اسرائیل”، وارد استانبول شده است.

به گزارش خبرگزاری فارس، عراقچی در بدو ورود به استانبول گفت: «جلسه ویژه‌ای در خصوص حملات اسرائيل به ایران درخواست دادیم که پذیرفته شد و امیدواریم بیانیه خوب و محکمی در محکومیت این تجاوز صادر شود.»

وزیر خارجه جمهوری اسلامی همچنین گفت، در جریان این نشست ملاقات‌های جانبی با وزرای خارجه شرکت‌کننده، دبیرکل سازمان و همچنین با رئیس جمهور ترکیه خواهد داشت.

قرار است “حدود ۴۰ دیپلمات اتحادیه عرب” در این نشست حضور داشته باشند.

این سفر پس از آن انجام می‌شود که عراقچی روز جمعه ۳۰ خرداد در ژنو با وزرای خارجه بریتانیا، فرانسه و آلمان دیدار کرده بود.

شکایت ایران از رافائل گروسی به سازمان ملل متحد
جمهوری اسلامی با ارسال نامه‌ای به دبیرکل سازمان ملل متحد و رئیس شورای امنیت، از رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمیبه دلیل آنچه “رویکرد غیرمنصفانه” در قبال فعالیت‌های صلح‌آمیز هسته‌ای ایران و “عدم محکومیت” حملات اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای این کشور خوانده شده شکایت کرد.

امیرسعید ایروانی، سفیر جمهوری اسلامی در سازمان ملل متحد در نامه‌ای رسمی به آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل و نیز به رئیس دوره‌ای شورای امنیت، اعتراض شدید حکومت ایران را به عملکرد رافائل گروسی ابراز کرد. به گزارش خبرگزاری‌‌های ایران، ایروانی در این نامه، رویکرد گروسی در قبال برنامه هسته‌ای ایران را “غیرحرفه‌ای” و “یک‌جانبه” توصیف کرده و از وی به دلیل عدم محکومیت حملات اخیر اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران انتقاد کرده است.

این شکایت پس از آن مطرح شد که محمد اسلامی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران روز پنج‌شنبه، ۳۰ آبان، تهدید به اقدام قانونی علیه گروسی کرد. اسلامی در نامه‌ای به رئیس آژانس، از “بی‌عملی” گروسی در برابر حملات اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای اراک انتقاد کرده و خواستار انجام “وظایف قانونی” آژانس در محکومیت این اقدامات شده بود. اسلامی تأکید کرد که ایران در صورت ادامه این “بی‌عملی”، اقدامات حقوقی لازم را دنبال خواهد کرد.

پیش از این علی لاریجانی مشاور علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی نیز با بیان سخنانی تهدیدآمیز علیه گروسی گفته بود: «یک روزی باید به حساب رافائل گروسی هم رسید.»

جنجال بر سر اظهارات تولسی گابارد درباره برنامه هسته‌ای ایران

تولسی گابارد، مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده رسانه‌ها را متهم کرد که اظهارات او در سنا را تحریف کرده‌اند.

گابارد با انتشار پستی در حساب کاربری اکس (توییتر سابق) خود گفت که اظهاراتش در جلسه کمیته سنا در ماه مارس به‌طور نادرست بازتاب یافته است. او در آن جلسه گفته بود که جامعه اطلاعاتی ایالات متحده معتقد نیست که ایران در حال حاضر در حال ساخت سلاح هسته‌ای است.

با این حال او در آن زمان تاکید کردە بود که توانایی بالقوه جمهوری اسلامی برای حرکت سریع به سمت تولید سلاح هسته‌ای یک نگرانی جدی محسوب می‌شود.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا روز گذشته در پاسخ به پرسشی در خصوص ارزیابی جامعه اطلاعاتی آمریکا مبنی بر این که “ایران در حال حاضر در حال ساخت سلاح هسته‌ای نیست”، این ارزیابی را رد کرده و گفته بود که تولسی گابارد در این‌باره “اشتباه می‌کند.”

در پی انتشار اظهارات انتقادآمیز ترامپ درباره مدیر اطلاعات ملی آمریکا، گابارد روز جمعە ٢٠ ژوئن (۳۰ خرداد) با بیان این که رسانه‌ها اظهارات پیشین او در سنا را تحریف کرده‌اند گفت: «بر اساس اطلاعات موجود، ایران در موقعیتی قرار دارد که اگر تصمیم به نهایی کردن مونتاژ سلاح هسته‌ای بگیرد، می‌تواند ظرف چند هفته تا چند ماه این کار را انجام دهد.»

جنجال بر سر اظهارات تولسی گابارد درباره برنامه هسته‌ای ایران

مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده گفت اظهاراتش در نشست کمیته سنا در ماه مارس توسط رسانه‌ها تحریف شده بود. او در آن جلسه گفته بود جامعه اطلاعاتی ایالات متحده تصور نمی‌کند که ایران در حال حاضر در حال ساخت سلاح هسته‌ای باشد.خبرگاه دویچه وله فارسی مجموعه‌ای خبری از موضوعات و تحولات روز ایران، منطقه، آلمان و جهان در زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، ورزشی و غیره است.

در “خبرگاه” می‌توانید رویدادهای متنوع را به شکلی کوتاه و فشرده دنبال کنید.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

جنجال بر سر اظهارات تولسی گابارد درباره برنامه هسته‌ای ایران

تولسی گابارد، مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده رسانه‌ها را متهم کرد که اظهارات او در سنا را تحریف کرده‌اند.

گابارد با انتشار پستی در حساب کاربری اکس (توییتر سابق) خود گفت که اظهاراتش در جلسه کمیته سنا در ماه مارس به‌طور نادرست بازتاب یافته است. او در آن جلسه گفته بود که جامعه اطلاعاتی ایالات متحده معتقد نیست که ایران در حال حاضر در حال ساخت سلاح هسته‌ای است.

با این حال او در آن زمان تاکید کردە بود که توانایی بالقوه جمهوری اسلامی برای حرکت سریع به سمت تولید سلاح هسته‌ای یک نگرانی جدی محسوب می‌شود.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا روز گذشته در پاسخ به پرسشی در خصوص ارزیابی جامعه اطلاعاتی آمریکا مبنی بر این که “ایران در حال حاضر در حال ساخت سلاح هسته‌ای نیست”، این ارزیابی را رد کرده و گفته بود که تولسی گابارد در این‌باره “اشتباه می‌کند.”

در پی انتشار اظهارات انتقادآمیز ترامپ درباره مدیر اطلاعات ملی آمریکا، گابارد روز جمعە ٢٠ ژوئن (۳۰ خرداد) با بیان این که رسانه‌ها اظهارات پیشین او در سنا را تحریف کرده‌اند گفت: «بر اساس اطلاعات موجود، ایران در موقعیتی قرار دارد که اگر تصمیم به نهایی کردن مونتاژ سلاح هسته‌ای بگیرد، می‌تواند ظرف چند هفته تا چند ماه این کار را انجام دهد.»

اسرائیل: برنامه هسته‌ای ایران دست‌کم دو تا سه سال به تعویق افتاد

وزیر خارجه اسرائیل اعلام کرد حملات این کشور به ایران روند دستیابی جمهوری اسلامی به سلاح هسته‌ای را برای چند سال به تاخیر انداخت. در شب گذشته حملات موشکی متقابل ایران و اسرائیل ادامه داشت. در قم یک واحد مسکونی خسارت دید.در سحرگاه ۲۳ خرداد، ۱۳ ژوئن، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، با صدور بیانیه‌ای حمله به ایران را تحت عنوان “عملیات طلوع شیران” آغاز کرد؛ عملیات نظامی که اسرائیل اعلام کرده هدف آن از بین بردن تهدید ایران برای نابودی اسرائیل است. اسرائیل همچنین گفته است که اقدامات ایران پیمان جهانی ان‌پی‌تی را تضعیف کرده و تهدیدی فوری برای امنیت و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی است. این حملات به دنبال صدور قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آغاز شد و در پی آن حملات گسترده موشکی ایران به خاک اسرائیل نیز شروع شد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

وزیر خارجه اسرائیل: برنامه هسته‌ای ایران دو تا سه سال به تعویق افتاد
گیدون سعار، وزیر امور خارجه اسرائیل، در گفت‌وگو با روزنامه آلمانی “بیلد” اظ​هار داشت: «بر اساس ارزیابی‌هایی که دریافت کرده‌ایم، توانسته‌ایم امکان دستیابی ایران به بمب اتم را دست‌کم دو یا سه سال به تعویق بیندازیم.»

سعار ضمن اشاره به کشته‌ شدن “دانشمندان هسته‌ای” جمهوری اسلامی تاکید کرد “حذف” افرادی که مسئول پیشبرد و هدایت برنامه تسلیحاتی هسته‌ای ایران بودند، از نظر نتایج به‌دست‌آمده بسیار حائز اهمیت بوده است. وزیر خارجه اسرائیل در این زمینه توضیح داد که اسرائیل تا کنون دستاوردهای قابل‌توجهی داشته‌ و همچنان به اقدامات خود تا زمان رفع تهدیدها ادامه خواهد داد.

بیشتر بخوانید: حملات متقابل ایران و اسرائیل

ساعر در گفت‌وگویی جداگانه با شبکه تلویزیونی “ان‌اچ‌ک” NHK ژاپن نیز اظهار داشت: «ما اجازه نخواهیم داد ایران به سرنوشتی مشابه کره شمالی دچار شود. جمهوری اسلامی تلاش دارد مسیر کره شمالی را در پیش گیرد، چرا که معتقد است که امنیت رژیمش از طریق دستیابی به سلاح هسته‌ای تضمین می‌شود اما ما چنین چیزی را در ایران تحمل نخواهیم کرد.»

ساعر در پاسخ به این پرسش که آیا اسرائیل آماده پذیرش راه‌حلی دیپلماتیک در مناقشه با ایران است، پاسخ داد: «ایران به‌دنبال راه‌حل دیپلماتیک نیست و در تلاش است جامعه جهانی را فریب دهد. مقامات تهران ادعا می‌کنند تا زمانی که حملات ادامه داشته باشد، حاضر به مذاکره نیستند، اما حتی پیش از این حملات نیز هیچ پیشرفتی در مذاکرات حاصل نشده بود.»

ترامپ: نمی‌توانم اسرائیل را متوقف کنم چون در حال برد است

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا جمعه ۳۱ خرداد (۲۰ ژوئن) در جمع خبرنگاران گفت تمایلی به جلوگیری از حملات اسرائیل به ایران ندارد زیرا اسرائیل “در حال پیروزی” است.در سحرگاه ۲۳ خرداد، ۱۳ ژوئن، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، با صدور بیانیه‌ای حمله به ایران را تحت عنوان “عملیات طلوع شیران” آغاز کرد؛ عملیات نظامی که اسرائیل اعلام کرده هدف آن از بین بردن تهدید ایران برای نابودی اسرائیل است. اسرائیل همچنین گفته است که اقدامات ایران پیمان جهانی ان‌پی‌تی را تضعیف کرده و تهدیدی فوری برای امنیت و ثبات منطقه‌ای و بین‌المللی است. این حملات به دنبال صدور قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی آغاز شد و در پی آن حملات گسترده موشکی ایران به خاک اسرائیل نیز شروع شد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

موج جدید حملات هوایی اسرائیل در غرب ایران
نیروی هوایی اسرائیل در آخرین ساعات جمعه شب ۳۱ خرداد (۲۰ ژوئن)، از موج جدید حملات هوایی در غرب ایران خبر داد.

به گفته ارتش اسرائیل در این عملیات ۱۵ فروند جنگنده مواضع پرتاب موشک در غرب ایران را هدف قرار دادند. این عملیات هم‌اکنون به پایان رسیده است.

ارتش اسرائیل در گزارشی دیگر از رهگیری یک پهباد شلیک شده از ایران توسط سامانه‌های دفاعی این کشور خبر داد. رسانه‌ها اعلام کردند که این پهپاد در نزدیکی ساحل شهر مدیترانه‌ای حیفا شناسایی شده است.

بر أساس گزارش خدمات امدادی و اورژانس اسرائیل، در حمله پیشن موشکی ایران به حیفا دست‌کم ۲۳ نفر زخمی شدند که حال سه نفر از آنان وخیم گزارش شده است.

ترامپ: نمی‌توانم اسرائیل را متوقف کنم چون در حال برد است
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا جمعه ۳۱ خرداد (۲۰ ژوئن) در جمع خبرنگاران گفت تمایلی به جلوگیری از حملات اسرائیل به ایران ندارد زیرا اسرائیل “در حال پیروزی” است.

ترامپ گفت: «در حال حاضر مطرح کردن این درخواست بسیار دشوار است. اگر کسی در حال برنده شدن باشد، انجام این کار کمی دشوارتر از زمانی است که کسی در حال باختن باشد، اما ما آماده، مایل و قادر به این کار هستیم و با ایران صحبت کرده‌ایم و خواهیم دید چه اتفاقی می‌افتد.»

رییس جمهور آمریکا تلاش‌های اروپا در میانجی‌گری برای پایان دادن جنگ را کم‌اهمیت برشمرد و درباره دیدار امروز وزاری خارجی سه کشور اروپایی با وزیر خارجه جمهوری اسلامی گفت “آنها نمی‌توانند کاری بکنند”. او اظهار داشت که ایرانی‌ها می‌خواهند با آمریکا گفت و گو کنند نه با اروپا.

ترامپ با اعلام اینکه “ایران حداکثر دو هفته فرصت دارد تا از احتمال حملات هوایی آمریکا جلوگیری کند”، در عین حال تصمیم‌گیری پیش از پایان مهلت را نیز محتمل دانست.

ترامپ در پاسخ به پرسشی درباره اینکه آیا ممکن است زودتر از دو هفته تصمیم به حمله بگیرد، گفت: «من یک بازه زمانی تعیین کرده‌ام، و فکر می‌کنم دو هفته حداکثر زمانی‌ست که می‌توانم در نظر بگیرم.»

او افزود: «هدف از این مهلت آن است که ببینیم آیا طرف مقابل به عقلانیت می‌رسد یا خیر.»

در همین حال، ترامپ بار دیگر بر ادعای خود مبنی بر اینکه “ایران تنها چند هفته با توانایی تولید بمب هسته‌ای فاصله دارد”، پافشاری کرد. این اظهارات در حالی است که در دولت ترامپ اختلاف‌نظرهایی مبنی بر صحت اطلاعاتی این ارزیابی‌ها وجود دارد.

تولسی گبرد، مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده در گزارشی در ماه مارس اعلام کرده بود که “ایران هنوز به اندازه کافی اورانیوم غنی‌شده برای ساخت سلاح هسته‌ای در اختیار ندارد”.

ترامپ در پاسخ به خبرنگاری که نقل قول مدیر اطلاعات ملی آمریکا را به او گفت، اظهار داشت: «او اشتباه می‌کند.»

حمله به اوکراین؛ بحران فزاینده در اقتصاد روسیه

وضعیت وخیم اقتصاد روسیه شهروندان این کشور را با مشکلات جدی روبرو کرده است. کمبود مواد اولیه غذایی، تورم و افزایش نرخ اقلام مورد نیاز روزمره به این معضل دامن زده است. وزیر اقتصاد نسبت به کاهش رشد اقتصادی هشدار داده است.طبق گزارش “اشپیگل‌آنلاین”، در روسیه به رغم بیشترین ظرفیت بالقوه در زمینه‌کشاورزی، اکنون سیب‌زمینی و پیاز کمیاب شده‌اند و حتی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور این کشور نیز این کمبود را تأیید کرده است.

پوتین چند هفته پیش در این‌باره گفت: «مشخص شده که ما سیب‌زمینی کم داریم.» او همچنین به کمبود چغندر قند و برخی انواع سبزیجات دیگر نیز اشاره کرد.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

بنا بر گزارش‌ها، پیش از آن، قیمت سیب‌زمینی در فروشگاه‌های روسیه به‌شدت افزایش یافته بوده است. بنا بر آمار رسمی، قیمت سیب‌زمینی در روسیه در یک سال گذشته تقریباً سه برابر و قیمت پیاز نیز دو برابر شده است. طبق داده‌های اداره آمار روسیه، قیمت کلم نیز بیش از ۵۰ درصد افزایش یافته است.

به نظر می‌رسد بر اساس تجربه مردم، افزایش قیمت‌ها حتی از این آمار هم بیشتر احساس می‌شود.

کاهش محسوس سطح زندگی

گزارش‌ها حاکی از آن است که در ماه ژوئن قیمت یک کیلوگرم سیب‌زمینی در روسیه بیش از یک یورو بوده است، در حالی‌که میانگین درآمد ماهیانه‌ی پیش از کسر مالیات حدود هزار یورو و میانگین حقوق بازنشستگی تنها اندکی بیش از ۲۰۰ یورو است.

افزایش قیمت مواد غذایی یکی از محرک‌های اصلی تورم در روسیه محسوب می‌شود. بنا بر اعلام وزارت اقتصاد، نرخ تورم کنونی ۹٫۶ درصد است.

بر پایه گزارش رسانه‌ها، در همین بانک مرکزی روسیه تلاش می‌کند با بالا نگه‌داشتن نرخ بهره که در حال حاضر بالغ بر ۲۰ درصد است، تورم را مهار کند. ظاهرا منطق این سیاست آن است که نرخ بالای بهره، دریافت وام را دشوارتر می‌کند و در نتیجه، حجم پول در گردش کاهش می‌یابد و تورم فروکش می‌کند.

هشدار در بالاترین سطوح

به گزارش اشپیگل‌آنلاین، اما این سیاست خود به مشکلات جدیدی دامن زده است. وزیر اقتصاد روسیه، ماکسیم رشِتنیکوف، در مجمع بین‌المللی اقتصادی سن‌پترزبورگ به‌طور غیرمنتظره‌ای آشکارا هشدار داده است: «بر اساس آمار رسمی، ما با یک کاهش رشد اقتصادی مواجه‌ایم، اما از نگاه فعالان اقتصادی، ما اکنون عملاً در آستانه ورود به یک رکود اقتصادی قرار داریم.»

بیشتر بخوانید: پیشنهاد پوتین به ترامپ برای معامله بر سر ذخایر اوکراین

او اضافه کرد که سطح فعلی نرخ بهره، کارآفرینان را “از سرمایه‌گذاری دلسرد کرده است.” بر اساس برآوردهای این وزیر، سرمایه‌گذاری در سه‌ماهه سوم و چهارم سال احتمالاً کمتر از سال گذشته خواهد بود.

تحلیل منابع مالی

الویر نابیولینا، رئیس بانک مرکزی روسیه، از سیاست‌های مالی این بانک دفاع و در عین حال نیز مشکلات را تأیید کرده است. به گفته او، اقتصاد روسیه طی دو سال گذشته با وجود تحریم‌ها توانسته است از محل صندوق ثروت ملی و ذخایر بانکی رشد کند، اما بسیاری از این منابع اکنون مصرف شده‌اند. او هشدار داد: «ما باید درک کنیم که بسیاری از این منابع واقعاً به پایان رسیده‌اند و اکنون باید به‌دنبال یک مدل جدید رشد باشیم.»

بر اساس گزارش اشپیگل‌آنلاین، اقتصاد روسیه پس از حمله به اوکراین علیرغم تحریم‌های غربی، به‌طرز شگفت‌انگیزی تاب آورده است. دلیل اصلی آن نیز تغییر شدید جهت اقتصاد به سمت تولیدات جنگی عنوان شده است.

در همین حال نیز سرگئی چمزوف، یکی از نزدیکان پوتین و رئیس صنایع نظامی روسیه، اخیراً از افزایش چندبرابری تولید تسلیحات و مهمات نسبت به سال ۲۰۲۱ خبر داده است.

رشد ظاهری تولید ناخالص داخلی بدون منفعت برای مردم

منتقدان تأکید دارند که رشد تولید ناخالص داخلی در روسیه بازتاب‌دهنده‌ پتانسیل واقعی اقتصاد نیست. به گفته منتقدان، این رشد نه به افزایش تولید کالا برای مردم و نه به بهبود استانداردهای زندگی مربوط است، بلکه فقط ناشی از گسترش صنعت نظامی و تولید بیشتر پهپاد، موشک و تانک با بودجه دولتی است.

بیشتر بخوانید: درآمد میلیاردی بانک اتریشی از اقتصاد جنگی پوتین

در مقابل، بخش‌های غیرنظامی اقتصاد روسیه با رکود و بحران‌های جدی روبه‌رو هستند؛ هزینه‌های بالا، کمبود نیروی کار، و عقب‌ماندگی فناوری که با تحریم‌ها تشدید شده‌اند، از جمله چالش‌ها هستند.

بخش ساختمان و املاک روسیه نیز در بحران عمیق قرار دارد و صنعت خودروسازی نیز با مشکل مواجه شده است، چراکه تولیدکنندگان و تأمین‌کنندگان غربی روسیه را ترک کرده‌اند. هرچند چین اکنون خودروهای بیشتری به روسیه می‌فروشد، اما تولید آن‌ها در داخل روسیه انجام نمی‌گیرد.

سکون در بازار خودرو

بر پایه گزارش اشپیگل‌آنلاین، شرکت آوتوواز، تولیدکننده لادا نتوانسته است خلأ ایجادشده توسط خودروسازان غربی را پر کند. این شرکت در نمایشگاه سن‌پترزبورگ از مدل جدید “لادا آزیموت” رونمایی کرد که قرار است از سال آینده به تولید انبوه برسد. با این حال هزاران مدل قبلی هنوز روی دست کارخانه مانده‌اند و خریداری ندارند.

گفته شده است در همین حال میزان تقاضا برای خودروهای نو پس از یک دوره‌ی کوتاه رشد در سال ۲۰۲۴ دوباره سقوط کرده است و در پنج ماه نخست سال، حدود ۴۵۰ هزار دستگاه خودرو فروخته شده‌اند که نمایان‌گر کاهش ۲۶ درصدی نسبت به سال قبل است. خود آوتوواز نیز برای کل سال کاهش ۲۵ درصدی را پیش‌بینی می‌کند.

بحران در صنعت ماشین‌آلات کشاورزی

شرکت روست‌سلماش که تولیدکننده کمباین و تراکتور است نیز در وضعیت بحرانی قرار دارد. این شرکت بیش از ۱۵ هزار نفر از کارکنان خود را به مرخصی اجباری فرستاده است و مشخص نیست که این افراد به سر کار بازخواهند گشت یا نه. پیش‌تر نیز در ماه مارس، مدل کار “پاره وقت” اعمال شده بود و در ماه آوریل هم شماری از کارمندان اخراج شده بودند.

بیشتر بخوانید: یک کارشناس: اقتصاد روسیه با پایان جنگ اوکراین سقوط خواهد کرد

نکته‌عجیب آن است که حتی روست‌سلماش نیز نتوانسته از عقب‌نشینی رقبای غربی بهره ببرد و فروش کمباین کاهش یافته است. این در حالی است که این شرکت پس از افت ۲۰ درصدی در سال گذشته، در سال جاری نیز تاکنون با کاهش ۱۰ تا ۱۵ درصدی روبه‌رو بوده است.

در حال حاضر ۴۰ درصد از تولید سالانه‌ی کارخانه در انبارها مانده است و کشاورزان نیز به ‌دلیل نرخ بالای بهره بانکی و افزایش هزینه‌های تولید، توان خرید تجهیزات جدید را ندارند.

افت بازدهی در بخش کشاورزی

بر اساس گزارش اشپیگل‌آنلاین، این وضعیت بر بازدهی کشاورزی هم تأثیر گذاشته است. در همین حال در سال ۲۰۲۲، نخستین سال جنگ، پوتین از برداشت “بی‌سابقه” ۱۵۷ میلیون تن غله خبر داد. اما از آن زمان، بازدهی به‌طور محسوس کاهش یافته است.

اگرچه پوتین دستور داده که برداشت غله تا سال ۲۰۳۰ به ۱۷۰ میلیون تن و صادرات به ۸۰ میلیون تن برسد، اما دیمیتری پاتروشف، معاون نخست‌وزیر مسئول بخش کشاورزی، هشدار داده است: «با توجه به روندهای اخیر، حرکت ما در جهت عکس است. این باید سریع اصلاح شود.»

با این حال، دولت روسیه به برداشت بهتر نسبت به سال گذشته امیدوار است. برداشت سیب‌زمینی قرار است از هفته آینده آغاز شود و اگر میزان عرضه افزایش یابد، احتمال می‌رود که قیمت‌ها به‌طور موقت کاهش یابد.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

گمان می‌رود در غیر این صورت، پوتین شاید مجبور شود به نسخه‌قدیمی متحد دیرینه‌اش متوسل شود. الکساندر لوکاشنکو، حاکم بلاروس که به “دیکتاتور سیب‌زمینی” مشهور شده است، چند روز پیش به مردم کشورش توصیه کرد که سیب‌زمینی را فقط یک یا حداکثر دو بار در هفته مصرف کنند، در غیر این صورت به گفته او، “چاق می‌شوند”.

هشدار گروسی درباره تبعات حملات به تأسیسات هسته‌ای ایران

مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نشست شورای امنیت سازمان ملل هشدار داد که حملات اخیر اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران، خطر بروز یک فاجعه رادیولوژیک را افزایش داده و ممکن است تبعاتی فراتر از مرزهای ایران داشته باشد.رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در بیانیه‌ای که برای ارائه در در دومین نشست شورای امنیت سازمان ملل آماده شده بود، اعلام کرد که حملات اخیر اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران موجب تضعیف شدید ایمنی و امنیت هسته‌ای در این کشور شده است.

بر اساس گزارش آژانس، در سایت نطنز، تأسیسات اصلی غنی‌سازی سوخت هدف حملات ۱۳ ژوئن (۲۳ خرداد) قرار گرفت و تأسیسات برق و ژنراتورهای پشتیبان آن نابود شدند. سالن اصلی سانتریفیوژها نیز با بمب‌های نفوذی به‌شدت آسیب دید. بخش دیگر این سایت، یعنی تأسیسات پایلوت غنی‌سازی سوخت، نیز به‌ویژه در قسمت‌های سطحی به‌طور کامل تخریب شده و قسمت‌های زیرزمینی آن خسارات جدی دیده‌اند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

در سایت اصفهان، چهار ساختمان شامل آزمایشگاه مرکزی شیمی، کارخانه تبدیل اورانیوم، تأسیسات تولید سوخت راکتور تهران و تأسیسات پردازش فلز اورانیوم (که در حال ساخت بود) آسیب دیده‌اند.

گروسیتأکید کرد که هرچند در خارج از این تأسیسات افزایش سطح تشعشعات گزارش نشده، اما در داخل برخی از این سایت‌ها، از جمله نطنز، آلودگی شیمیایی و رادیولوژیک وجود دارد که می‌تواند برای کارکنان خطرناک باشد.

تهدیدات جدی در بوشهر و تهران

به گفته گروسی، خطرناک‌ترین سناریو مربوط بهنیروگاه بوشهر است که حاوی هزاران کیلوگرم مواد هسته‌ای است و همچنان در حال بهره‌برداری است. به گفته او، حمله مستقیم به این تأسیسات یا قطع خطوط برق آن می‌تواند منجر به ذوب‌شدن قلب راکتور و رها شدن مقادیر بالای مواد رادیواکتیو شود.

در تهران نیز، ساختمان‌هایی که محل ساخت و آزمایش سانتریفیوژهای پیشرفته بوده‌اند، مورد حمله قرار گرفته‌اند. در کارگاه کرج نیز دو ساختمان مربوط به تولید قطعات سانتریفیوژ نابود شده‌اند.

گروسی هشدار داد که هرگونه حمله به تأسیسات فعال هسته‌ای مانند بوشهر و راکتور تحقیقاتی تهران می‌تواند تبعات گسترده‌ای برای سلامت عمومی و محیط زیست داشته باشد و ممکن است اقدامات حفاظتی مانند تخلیه جمعیت یا مصرف ید پایدار را در پی داشته باشد.

درخواست برای خویشتنداری و ادامه بازرسی‌ها

مدیرکل آژانس از همه طرف‌ها خواست حداکثر خویشتنداری را به خرج دهند. او تأکید کرد که آژانس باید هرچه سریع‌تر بازرسی از تأسیسات ایران را از سر بگیرد، به‌ویژه با توجه به اینکه بیش از ۴۰۰ کیلوگرم از ذخایر اورانیوم ایران دارای غنای ۶۰ درصد است.

بیشتر بخوانید: درخواست قاطع آژانس از ایران برای شفاف‌سازی فعالیت‌های اتمی

وی همچنین هشدار داد که هرگونه تلاش ایران برای حفاظت از مواد و تجهیزات هسته‌ای خود باید در چارچوب تعهدات پادمانی آن کشور انجام شود و بازرسان آژانس باید اجازه داشته باشند که صحت و سلامت این مواد را تأیید کنند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

گروسی با اشاره به مسئولیت کشور میزبان در قبال امنیت بازرسان، از ایران خواست تا خطوط ارتباطی آژانس با بازرسان حفظ شود.

او در پایان تصریح کرد که آژانس آمادگی دارد کارشناسان ایمنی و امنیت هسته‌ای خود را به ایران اعزام کند و نقش حیاتی خود را برای جلوگیری از بروز بحران ایفا کند. وی تأکید کرد که راه‌حل دیپلماتیک همچنان ممکن است و نباید این فرصت از دست برود.

حملات اسرائیل، تهدیدی تازه برای پناهجویان افغان در ایران

پناه‌جویان افغان در ایران بار دیگر در معرض خطر قرار گرفته‌اند؛ گرفتار در کشوری که درگیر جنگ است و دیگر امن نیست و هیچ راهی برای بازگشت به خانه ندارند.با شدت‌ گرفتن درگیری نظامی میان ایران و اسرائیل، افغان‌ها چه در داخل افغانستان و چه در ایران با شرایطی به‌مراتب وخیم‌تر مواجه شده‌اند. در ایران، قیمت کالاهای وارداتی به‌شدت افزایش یافته و افغان‌های پناه‌جو نه‌تنها از امنیت اولیه محروم‌اند، بلکه تحت فشار روزافزون نهادهای دولتی قرار دارند.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

راحله رسا، یک پناه‌جوی افغان به دویچه‌وله گفته است: «ما هیچ جای امنی برای زندگی نداریم. آزادی رفت‌وآمد از ما گرفته شده. مدام آزار می‌بینیم و تحقیر می‌شویم.»

آژانس پناهندگان سازمان ملل تخمین می‌زند حدود ۴/۵ میلیون افغان در ایران زندگی می‌کنند. با وجود اخراج هزاران تن در سال‌های گذشته، همچنان بسیاری از افغان‌ها برای فرار از طالبان و یافتن شغل، راهی ایران می‌شوند. اما با محدود شدن حقوق اولیه، از جمله ممنوعیت خروج از تهران و خرید اقلام ضروری با قیمت‌های گزاف، شرایط به‌شدت دشوار شده است. یکی از زنان پناه‌جو در گفتگو با دویچه‌وله گفته: «برای بچه‌ام شیر خشک پیدا نمی‌کنم چون مدارک معتبر ندارم. هر جا می‌روم، نمی‌فروشند.»

جان‌باختگان افغان در حملات اخیر؛ بازگشت به افغانستان غیرممکن است

با پرواز موشک‌ها بر فراز ایران، دیگر حتی یک سایه‌ی امنیت برای افغان‌هاباقی نمانده و برخی از آن‌ها نیز در حملات کشته شده‌اند. عبدالغنی، ساکن ولایت غور افغانستان، به دویچه‌وله گفته است که پسر هجده‌ساله‌اش عبدالولی پس از پایان مدرسه برای حمایت مالی خانواده به ایران رفته بود. «دوشنبه با او صحبت کردم و خواستم پول بفرستد. شب گذشته کارفرمایش تماس گرفت و گفت در حمله‌ای کشته شده.»

او افزود: «قلبم شکسته. پسرم از دست رفت.»

در حالی‌که بسیاری از افغان‌ها به ایران پناه آورده‌اند، بازگشت به کشورشان گزینه‌ای واقعی برای اکثر آن‌ها نیست. یک عضو پیشین نیروهای امنیتی افغانستان که به شرط ناشناس‌ماندن صحبت کرد، گفت: «نمی‌توانیم برگردیم. طالبان ما را محاکمه خواهند کرد.»

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

محمد عمر داوودزی، وزیر پیشین داخله و سفیر سابق افغانستاندر ایران، به دویچه‌وله گفته است که جامعه جهانی باید برای محافظت از کارمندان دولت پیشین افغانستان که به ایران پناه برده‌اند، وارد عمل شود. «نگران آن‌هایی هستم که پس از تسلط طالبان از کشور فرار کردند. جامعه جهانی باید طالبان را پاسخگو کند و مانع از آزار بازگشت‌کنندگان شود.»

شایعات مرگبار و هشدار درباره قاچاقچیان انسان

در حالی‌که شبکه‌های قاچاق انسان از وضعیت بحرانی سوءاستفاده می‌کنند، شایعاتی مبنی بر باز بودن مرزهای ترکیه منتشر شده است. اما علی‌رضا کریمی، فعال حقوق مهاجران، این اخبار را «اطلاعات نادرست» خوانده و تأکید کرده که مرزها تنها برای ایرانی‌ها با گذرنامه معتبر باز است.

محمد عمر داوودزی گفته است: «شنیده‌ام قاچاقچی‌ها به پناه‌جویان می‌گویند که مرز ترکیه باز است. این باعث وقوع فاجعه تازه‌ای می‌شود. مردم به آن‌جا می‌رسند و با مرزهای بسته مواجه می‌شوند.»

او هشدار داد که افغان‌ها باید در حال حاضر در همان‌جایی که هستند باقی بمانند و از اعتماد به شایعات پرهیز کنند. «تا جایی که می‌توانند صبر پیشه کنند. اگر مجبور به حرکت شدند، به سمت مرز افغانستان بروند، نه ترکیه.»

نویسندگان: شکیلا ابراهیم‌خیل، احمد وحید احمد

غربت، جنگ، بی‌خبری؛ روایت بغض ایرانیان خارج از کشور

گفته می‌شود، بیش از ۳۰۰ هزار نفر در آلمان ریشه‌ ایرانی دارند. با چند ایرانی ساکن آلمان درباره نگرانی این روزهایشان گفت‌و‌گو کردیم. ایرانیانی با اعتقادات و منش سیاسی مختلف اما مشترک در یک مورد، “نگرانی برای خانواده‌ها”.این گزارش، تصویری صادقانه، تلخ و انسانی از وضعیت روانی و عاطفی برخی ایرانیان خارج از کشور در روزهای جنگ و بحران است. روایتی که نه شعار است، نه تحلیل سیاسی، بلکه فریاد فروخورده‌ مردمی است که میان دو جهان معلق مانده‌اند: دنیای آرام‌ و نسبتا امنی که در آن زندگی می‌کنند و دنیای ملتهب و پرخطر وطن‌شان که عزیزترین آدم‌های زندگی‌شان در آن هستند.

بسیاری از ایرانیان خارج از کشور نمی‌توانند آنچه بر آنها می گذرد را برای همکاران یا دوستان غیرایرانی توضیح دهند. این حس “بی‌صدایی” و “درک‌نشدن” یکی از بزرگ‌ترین آسیب‌های روانی مهاجرانی است که وطن‌شان را در آتش می‌بینند.

“شاید اگر جنگ ادامه پیدا کند، برگردم ایران”

«کی فکرش رو می‌کرد تو ایران جنگ بشه؟ تمام این ۳۵ سال عمرم همیشه جمهوری اسلامی گفت، اگر مشکلات اقتصادی هست، اگر تحریم هست، اگر آزادی نیست اما مملکت امنیت داره؟ کجاست این امنیتی که ازش دم می‌زدند؟»

سحر که از هشت سال پیش ساکن شهر مونیخ در آلمان است، این جملات را با خشم می‌گوید و ادامه می‌دهد: «یک روز صبح چشم باز کردیم و دیدیم در وطنمون جنگ شده؟ من چطور می‌تونم این حس رو برای همکاران و دوستان آلمانی‌ام توضیح بدم؟ اصلا مگه میشه این رو به کسی توضیح داد؟ اینکه مردم کشورت دارن با هزار بدبختی صبحشون رو شب می‌کنن و یهو وسط شب یه موشک می‌افته وسط زندگیشون؟»

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

صدای سحر پر از خشم است و با گریه و کلماتی بریده بریده ادامه می‌دهد: «من حتی دارم به این فکر می‌کنم اگر این جنگ ادامه پیدا کنه، برگردم ایران و کنار خانواده‌ام باشم. این عذاب وجدان که هر لحظه دارم با اون زندگی می‌کنم، نفسم رو بریده. حداقل وقتی برگردم می‌دونم هر اتفاقی برای خانوده‌ام بیفته، من هم کنارشون هستم.»

سحر مانند بسیاری از ایرانیان دیگر می‌داند که در حقیقت در حال حاضر راه برگشتی هم به ایران نیست اما آنقدر جدی و مصمم درباره بازگشتش به ایران در صورت طولانی شدن جنگ حرف می‌زند که اگر راهی باز شود، شاید سخت بتوان مجبور به ماندنش کرد.

“تنها دلخوشی‌ام این است که گوش‌های مادرم سنگین است و صدای انفجارها را نمی‌شنود”

بسیاری از کسانی که در سال‌های گذشته از ایران مهاجرت کردند، جوانانی هستند که خانواده‌هایشان یا دست کم تنها پدر و مادرشان در ایران هستند و در طول این سال‌ها اگر امکان رفت و آمدی بود، به همان دیدار سالی یک بار دلخوش بودند.

بسیاری از این مهاجران نگران پدران و مادران سالخورده‌ای هستند که امکان ترک کشور یا حتی جابه‌جایی درون‌شهری ندارند. قطع اینترنت، نبود دسترسی به مراقبت‌های پزشکی و ترس از اینکه عزیزان‌شان در معرض مستقیم حمله باشند، باعث اضطراب و ترسی فلج‌کننده شده است.

امید یکی دیگر از ایرانیانی‌ست که بیش از ۱۰ سال است که ساکن شهر کلن آلمان است و مادر ۸۶ ساله‌اش تنها در ایران سکونت دارد.

اگر این حملات آغاز نمی‌شد، امید می‌خواست دو هفته تعطیلی خود در ماه آینده را به ایران برود تا هم با مادرش دیداری تازه کند و هم سفری داشته باشد به کرمان. می‌گوید: «در خیالم برنامه‌ریزی کرده بودم مامان حوری رو که دیدم و حسابی قربون صدقه‌اش رفتم و کارهاش رو کردم، بعدش برم کرمان، شهری که هیچ وقت اون رو ندیدم و دوست داشتم این بار در سفر به ایران، یک شهر جدید را دیده باشم اما مثل اینکه دیدن مادرم و این سفر حالا به آرزو تبدیل میشه.»

مادر امید همراه با پرستارش ساکن آپارتمانی در مجیدیه هستند. امید می‌گوید، به خاطر شرایط مادرش، امکان اینکه از تهران برود را ندارد و نگرانی‌اش البته چندین برابر شده چرا که از دو روز قبل پرستار مادرش از بیم جانش به شهر زادگاهی برگشته و حالا “مامان حوری” در خانه تنهاست.

امید می‌گوید، تنها دلخوشی که دارم این است که گوش‌های مادرم سنگین است و صدای خیلی از انفجارها را نمی‌شنود.

امید دست به دامان همسایه‌ها و نزدیکان شده تا برای مادرش خرید کنند و به دیدنش بروند. ادامه می‌دهد: «حالا که یکی دو روز است اینترنت قطع شده، وضع به مراتب پیچیده‌تر شده. نمی‌توانم با کسی تماس بگیرم که به دیدن مادرم بروند. تلفن ثابت مادرم را هم نمی‌توانم بگیرم. هیچ وقت این همه استیصال را تجربه نکرده بودم.»

استیصال، درماندگی و ترس واژه‌هایی است که می‌توان آنها را مدام از افراد مختلف ساکن خارج از ایران شنید.

“مردم بیچاره خاورمیانه”

بسیاری از ایرانیان خود را “قربانی سیاست‌های متضاد و جنگ‌طلبانه‌ دو دولت” می‌دانند، بدون اینکه خود نقشی در این بحران داشته باشند.

مستانه در یک شرکت راه و ساختمان در شهر اشتوتگارت آلمان مشغول است و می‌گوید: «من از روزی که این حملات شروع شد و رفتم سرکار، طاقت اینکه کسی از من چیزی بپرسد را نداشتم. می‌دونستم هر کسی کوچک‌ترین سوالی درباره ایران از من بپرسد، اشک‌هایم سرازیر میشه، برای همین سریع تا به شرکت می‌رسم خودم شروع می‌کنم در مورد موضوعات کاری مختلف حرف زدن و می‌دونم خیلی اغراق شده، این کار را انجام می‌دم.»

مستانه می‌گوید، چند روز پیش در حالی که جلوی دستگاه قهوه‌ساز ایستاده بود و خیره به ریخته شدن قهوه در لیوانش بوده و غرق در هزار فکر، همکار سوری او در شرکت دستش را به گرمی فشار داده و تنها گفته است: «حال این روزهایت را می فهمم.»

مستانه می‌گوید: «هیچ حرف دیگری نزد و من انگار منتظر انفجار بودم. بغلش کردم و با گریه زیر گوشش گفتم: «مردم بیچاره خاورمیانه!»

“اگر بلایی سر این نوزاد بیاید، چه کسی را مقصر بدانیم؟”

بر اساس گزارش سازمان‌های مختلف‌ حقوق بشری، در جریان حملات هوایی اسرائیل به ایران که از جمعه ۲۳ خرداد (۱۳ ژوئن) آغاز شده، تاکنون دست‌کم ۶۳۹ نفر کشته و بیش از ۱۳۰۰ نفر زخمی شده‌اند. ایران به صورت رسمی آماری در این خصوص اعلام نکرده و دویچه‌وله نیز قادر به تایید این آمار نیست اما آنچه مشخص است این است که هر روز بر تعداد افرادی که بیم جان عزیزانشان را دارند، بیشتر می‌شود.

علی نوازنده گیتار در یک گروه چند ملیتی در شهر آخن است. سال‌هاست به ایران نرفته و می‌گوید: «من یک خواهر در ایران دارم که او به تازگی بچه دار شده است. در این چند ماه گذشته تنها دلخوشی‌ام این بود هر روز تصویری با خواهرم صحبت کنم و باران، دخترش را ببینم.»

علی می‌گوید، نوزاد خواهرش با یک مشکل قلبی به دنیا آمده و خواهرش مجبور است او را مدام تحت نظر پزشک داشته باشد.

بیشتر بخوانید: اینترنت در ایران: جایی برای امید حتی در دل سانسور

«عملا این بچه هر روز در خطر است. خواهرم شب سوم جنگ بیشتر از ۱۴ ساعت در راه بود که خود را به یکی از شهرهای شمالی برساند و من هر لحظه که به باران فکر می‌کردم، دیوانه می‌شدم.»

علی می‌گوید، باران در روزهای گذشته به پزشک و بیمارستانی که زیر نظرشان بوده دسترسی نداشته و نمی‌داند این وضع تا کی ادامه پیدا خواهد کرد.

بسیاری از ایرانیان خارج از کشور در عین اینکه از حکومت خشمگین‌اند، از جنگ و تبعات آن برای خانواده‌هایشان وحشت دارند و این دوگانگی آنها را به مرز استیصال روانی رسانده است.

علی مسبب این وضعیت را هر دو کشور می‌داند و با خشم می‌گوید: «ایران همان میزان مقصر است که اسرائیل. نتانیاهو همان میزان در مرگ مردم مقصر است که خامنه‌ای. اگر بلایی سر باران بیاید، مقصرش کیه؟»

“آیا دوباره صدایشان را می‌شنوم؟”

سولماز سال‌ها پیش به عنوان پناهنده به آلمان آمد و می‌گوید، بیشتر از ۲۰ سال است که به ایران بازنگشته است.

«هرچند سال یک بار مادرم اینجا به دیدنم می‌آمد. او را سه سال پیش از دست دادم. با برادر و خواهرهایم سال گذشته در ترکیه ملاقات کردیم. بچه های خواهرها و برادرم را برای اولین بار دیدم و متوجه شدم با اینکه آنها را ندیده بودم اما چقدر دوستشان دارم.»

سولماز می‌گوید، این روزها بیش از هر زمان دیگری به فرزندان نوجوان برادر و خواهرهایش فکر می‌کند و برایشان نگران است که آیا آینده روشنی با این وضعیت در انتظارشان هست؟

«نسیم، دختر ۱۶ ساله خواهرم پیش از اینکه اینترنت در ایران قطع شود، هر روز باهام تماس می‌گرفت و با طنز همیشگی که دارد، می گفت، خاله فلان جا هم ترکید و بلند می‌خندید. صفحه موبایل را در تمام خانه می‌گرداند و گزارش کامل از وضعیت همه می‌داد. می گفت، خاله اما واقعا از این نسل باباهای ما دل گنده‌تر هست؟ این همه صدای انفجار میاد، بابام داره در مورد شیرین بودن یا نبودن هندونه‌ای که خریده، نظرخواهی می‌کنه.»

سولماز می‌گوید، حالا که دو روز است به صورت کامل تماسش را با خانواده از دست داده، وقتی به شوخی‌های خواهرزاده‌اش فکر می‌کند، اشکش سرازیر می‌شود و نمی‌داند با این وضع آیا دیگر صدای آنها که مجبور شدند در تهران بمانند را می‌شنود یا نه.

“فشاری روانی که قطعی اینترنت به من وارد کرد، از فشار جنگ بیشتر بود”

هیچ راه ارتباطی نیست و بسیاری از ایرانیان خارج از کشور به محض اینکه فردی را پیدا می‌کنند که تلفش همچنان کار می‌کند، از او می‌خواهند تا خبر سلامتی خانواده را جویا شود.

پیام با چند ایرانی دیگر در شهر برلین گروه واتساپی درست کردند که هر کسی را در ایران پیدا کردند که همچنان به اینترنت متصل بود، از دیگر خانواده‌ها نیز خبری بگیرد و بقیه را از نگرانی در بیاورد.

پیام می گوید، “فشار روانی که قطعی اینترنت به او وارد کرده، از فشار جنگ بیشتر بوده” و ادامه می‌دهد: «برای من بی‌خبری از خانواده‌ام از همه چیز ترسناک‌تر است اما واقعا اگر حکومت ادعا می‌کنه، با قطع اینترنت می‌تونه فقط کمی این وضعیت رو امن‌تر بکنه، با این موضوع هم کنار میام اما اگر بخواد این قطعی طولانی بشه و جنگ هم فرسایشی بشه، واقعا کابوس وحشتناکی به بار میاد.»

پیام لحظه‌ای مکث می‌کند و ادامه می‌دهد: «البته کدوم کابوس؟ الان وسط خود کابوسیم دیگه!»

“برید حرف‌های کسانی که داخل ایران هستند رو بشنوید!”

کم نیستد افرادی که از آغاز روزهای حملات به شدت خشمگین هستند، خشمی که با اینکه می‌دانند از کجا نشات گرفته اما نمی‌دانند چطور باید آن را خالی کنند.

نگار به تازگی از همسرش جدا شده و می‌گوید، در روزهایی که در اوج افسردگی و تنهایی است، وضعیت ایران و نگرانی برای خانوده و آینده آنها دیگر رمقی برایش باقی نگذاشته است.

«من به یک بی حسی رسیدم. اصلا هیچ واکنشی به چیزی ندارم. اخبار رو دنبال می‌کنم، تصاویر رو می‌بینم اما هیچ احساسی در من ایجاد نمی‌کنه. شاید در شوک هستم یا واقعا بلایی سرم اومده که خودم هم نمی‌دونم چی هست. اصلا مهم نیست. اصلا مگه نگرانی و حال ما ایرانی‌های خارج از کشور چقدر مهمه؟»

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

نگار در عین حال که ادعا می‌کند، وضعیت فعلی ایران واکنشی در او به وجود نیاورده اما به این قسمت صحبت‌هایش که می‌رسد، ناخودآگاه صدایش بلند می‌شود و می‌گوید: «اینکه درباره من و چهار نفر دیگه که اینجا داره چی بهمون می‌گذره بنویسد چه تاثیری داره؟ اصلا مگه برای کسی فرقی هم می‌کنه؟ برید حرف اونایی که داخل ایران هستند رو بشنوید!»

“چیزی به غیر از غم به غیر از هم نداریم”

در صدای افرادی که در این گزارش با آنها صحبت کردم تا راوی بخش کوچکی از آنچه ایرانیان خارج از ایران تجربه می‌کنند باشم، یک چیز مشترک بود: ترس، اضطراب و نگرانی.

در ابتدای گزارش نیز اشاره کردم، این گزارش بیش از آنکه خبری باشد، مرثیه‌ای است برای یک ملت پراکنده، برای نسلی که نه وطن را دارد، نه آرامش غربت را.

این گزارش صدای بخش کوچکی از مردمی‌ است که از جنگ، از سرکوب، از بی‌خبری و از “همیشه قربانی بودن” خسته‌اند.

ناخودآگاه یاد ترانه‌ای با صدای علیرضا قربانی می‌افتم که این روزها در شبکه‌های اجتماعی مدام با تصاویری غم‌بار از پایتخت دست به دست می‌شود:

«ما سرزمینی دور و تنها در غباریم

چیزی به غیر از غم به غیر از هم نداریم»

حمله اسرائیل به ایران روزانه صدها میلیون دلار هزینه دارد

در حالی که عملیات نظامی اسرائیل علیه ایران وارد دومین هفته خود شده، کارشناسان می‌گویند هزینه‌های روزانه این جنگ به صدها میلیون دلار می‌رسد.برآوردهای اولیه حاکی از آن است که جنگ اسرائیل با ایران روزانه صدها میلیون دلار برای این کشور هزینه دارد؛ رقمی که ممکن است توان اسرائیل برای ادامه یک جنگ طولانی را محدود کند.

اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه‌ وله

بزرگ‌ترین هزینه روزانه مربوط به موشک‌های رهگیر مورد نیاز برای مقابله با حملات موشکی ایران است که به‌تنهایی می‌تواند بین ده‌ها میلیون تا ۲۰۰ میلیون دلار در روز باشد. سامانه‌های دفاعی پیشرفته مانند “فلاخن داوود” که به‌طور مشترک توسط اسرائیل و آمریکا توسعه یافته، برای رهگیری موشک‌های کوتاه تا بلندبرد، هواپیماها و پهپادها استفاده می‌شود و هر بار فعال شدن آن حدود ۷۰۰ هزار دلار هزینه دارد، چرا که معمولاً حداقل دو موشک شلیک می‌شود.

سامانه دفاعی “آرو ۳” که برای رهگیری موشک‌های بالستیک دوربرد طراحی شده، برای هر رهگیری حدود ۴ میلیون دلار هزینه دارد. نسخه قدیمی‌تر این سامانه، “آرو ۲”، حدود ۳ میلیون دلار برای هر موشک رهگیر هزینه دارد.

در کنار این، هزینه نگه‌داشتن جنگنده‌هایی مانند اف-۳۵ در حال پرواز بر فراز اهدافی در فاصله هزار مایلی از مرزهای اسرائیل نیز بسیار بالاست. هر ساعت پرواز این جنگنده‌ها حدود ۱۰ هزار دلار هزینه دارد. همچنین هزینه سوخت‌گیری هوایی، بمب‌ها مانند JDAM و MK84 نیز باید در نظر گرفته شود.

زوی اکشتاین، رئیس مؤسسه سیاست‌گذاری اقتصادی آرون در دانشگاه رایشمن اسرائیل می‌گوید: «در مقایسه با جنگ در غزه یا با حزب‌الله، این جنگ بسیار گران‌تراست. دلیل اصلی آن هم حجم زیاد مهمات دفاعی و تهاجمی است.» به گفته او، اگر این جنگ یک ماه ادامه یابد، مجموع هزینه آن به حدود ۱۲ میلیارد دلار خواهد رسید.

اختلال در اقتصاد و فشار بر زیرساخت‌ها

با شدت‌ گرفتن حملات ایران، بخش قابل توجهی از اقتصاد اسرائیل متوقف شده است. تنها کارگران صنایع ضروری اجازه فعالیت دارند، و بسیاری از کسب‌وکارها از جمله رستوران‌ها تعطیل شده‌اند. فرودگاه بین‌المللی کشور برای چند روز بسته شد و اکنون به صورت محدود برای بازگشت شهروندان اسرائیلی خارج از کشور بازگشایی شده است.

بنا بر اعلام اداره دیپلماسی عمومی اسرائیل، بیش از ۵ هزار نفر به دلیل آسیب ناشی از حملات موشکی از منازل خود تخلیه شده‌اند و در هتل‌هایی که هزینه آن را دولت پرداخت می‌کند، اسکان داده شده‌اند. مهندسان می‌گویند که تخریب ناشی از موشک‌های بالستیک ایرانی در دهه‌های اخیر در اسرائیل بی‌سابقه بوده است.

در این صفحه ویژه بیشتر بخوانید: حملات متقابل ایران و اسرائیل

ایال شالو، مهندس سازه، می‌گوید صدها ساختمان تخریب یا به شدت آسیب دیده‌اند و بازسازی یا تعمیر آن‌ها ممکن است صدها میلیون دلار هزینه داشته باشد. به گفته او، بازسازی تنها یک آسمان‌خراش نوساز در مرکز تل‌آویو ده‌ها میلیون دلار هزینه خواهد داشت.

در حملاتی که زیرساخت‌های حیاتی را هدف قرار داده‌اند، دو حمله موشکی به بزرگ‌ترین پالایشگاه نفت اسرائیل در شمال کشور منجر به تعطیلی آن و کشته شدن سه نفر از کارکنان شد. همچنین بسیاری از کارکنان صنایع حساس یا راهبردی در روزهای اخیر از رفتن به محل کار منع شده‌اند.

پاسخ بازارها و آینده جنگ

بر اساس ارزیابی مؤسسه S&P که در ۱۶ ژوئن منتشر شد، علی‌رغم تشدید درگیری‌ها، چشم‌انداز اعتبار اسرائیل تغییری نکرده است. بازارهای مالی این کشور همچنان عملکرد بالایی دارند و شاخص‌های بورس به رکوردهای جدیدی دست یافته‌اند؛ نشانه‌ای از پیش‌بینی سرمایه‌گذاران نسبت به پایان احتمالی جنگ به نفع اسرائیل.

دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید

با این حال، واقعیت میدانی حاکی از فشار فزاینده بر جامعه است. فرماندهی پدافند غیرنظامی اسرائیل روز چهارشنبه اعلام کرد که ممنوعیت تجمع تا سقف ۳۰ نفر برداشته می‌شود و محل‌های کار در اغلب مناطق در صورت وجود پناهگاه نزدیک، می‌توانند بازگشایی شوند.

با این‌همه، مدارس همچنان تعطیل‌اند و والدین با چالش‌های زیادی مواجه‌اند. آریل مارکوز، ۳۸ ساله، مدیر راهبردی یک سازمان غیردولتی در اسرائیل، می‌گوید تماس‌های کاری خود را از پارک‌ها انجام می‌دهد؛ جایی که چند ساعت را با چهار فرزند خردسالش می‌گذراند. او حوالی ساعت ۴ عصر به خانه بازمی‌گردد تا همسرش نگهداری از کودکان را به‌عهده بگیرد.

او می‌گوید: «خانواده‌هایی هستند که زیر بار این وضعیت فروپاشیده‌اند.»

در حالی که جنگ ادامه دارد، فشارهای اقتصادی نیز افزایش می‌یابد؛ عاملی که می‌تواند بر تصمیمات آینده دولت اسرائیل برای ادامه یا پایان عملیات نظامی علیه جمهوری اسلامی ایران تأثیرگذار باشد.