واکنش‌ها به صدور احکام زندان علیه نیلوفر حامدی و الهه محمدی ادامه دارد. وکلا و حقوقدانان ایرادهای پرشماری به روند رسیدگی، اتهام‌ها و حتی نحوه اعلام این احکام وارد می‌کنند. انجمن صنفی روزنامه‌نگاران این حکم را نپذیرفت.صدور احکام زندان طولانی‌مدت برای نیلوفر حامدی و الهه محمدی واکنش‌های گسترده‌ای به همراه داشته است. در یکی از نخستین واکنش‌ها، انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران با صدور بیانیه‌ای نوشت: «با این حکم مخالفیم و آن را نمی‌پذیریم».
این نهاد صنفی، صدور این احکام سنگین را نشان‌دهنده “وضعیت دشوار فعالیت حرفه‌ای روزنامه‌نگاری در ایران” توصیف کرد و با اشاره به جان باختن ژینا مهسا امینی و شروع اعتراضهای سراسری در ایران پرسید: «چرا خبرنگاران و روزنامه‌نگاران باید به علت سیاست‌های اشتباه گشت ارشاد تنبیه شوند؟»
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
این انجمن ابراز امیدواری کرده که این احکام در دادگاه تجدیدنظر نقض شوند و نیلوفر حامدی و الهه محمدی هر چه سریعتر آزاد گردند.
خبرگزاری میزان، ارگان قوه قضائیه روز یکشنبه ۳۰ مهر نوشت که الهه محمدی به اتهام “همکاری با دولت متخاصم آمریکا”، به تحمل ۶ سال حبس، بابت “اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرم بر ضد امنیت کشور” به ۵ سال حبس و به اتهام “فعالیت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران” به تحمل یک سال حبس محکوم شد.
بر اساس این گزارش، نیلوفر حامدی نیز به اتهام “همکاری با دولت متخاصم آمریکا به تحمل ۷ سال حبس، بابت “اجتماع و تبانی برای ارتکاب جرم بر ضد امنیت کشور” به ۵ سال حبس و به اتهام “فعالیت تبلیغی علیه نظام جمهوری اسلامی ایران” به تحمل یک سال حبس محکوم شد.
بر اساس قانون مجازات اسلامی حداکثر مجازات یعنی هفت سال حبس برای نیلوفر حامدی و شش سال برای الهه محمدی قابل اجراست.
طوفان توییتری در حمایت از حامدی و محمدی
بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی نیز با به راه انداختن طوفان در شبکه اجتماعی ایکس (توییتر سابق) نسبت به احکام زندان علیه محمدی و حامدی اعتراض کردند.
از جمله آنها، محمدحسین آجرلو، همسر نیلوفر حامدی از این دو روزنامه‌نگار به عنوان “راویان حقیقت” نام برد.
شمار زیادی از کاربران بر این موضوع تاکید کردند که بازداشت و زندان برای این دو روزنامه‌نگار نمی‌تواند صدای سایر روزنامه‌نگاران و افکار عمومی را بویژه در افشای موارد نقض حقوق بشر در جمهوری اسلامی ساکت کند.
محسن برهانی، حقوقدان نیز با اشاره به یک سال بازداشت موقت این دو روزنامه‌نگار خطاب به ابوالقاسم صلواتی، رئیس شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب که این احکام را صادر کرده، نوشت: «در این پرونده افراد بدون دلیل دستگیر شدند، سپس رفته‌اند سراغ گوشی و سناریوسازی و داستان‌سرایی کردند.»
شمار دیگری از کاربران نیز با اشاره به انواع نواقص و بی‌عدالتی‌ها در روند رسیدگی به اتهام‌های نیلوفر حامدی و الهه محمدی نوشتند که احکام صادر شده از چنین دادگاه‌هایی نمی‌تواند عادلانه باشد.
وکلا و حقوقدانان از نقض گسترده قوانین می‌گویند
روزنامه‌های هم‌میهن و شرق که نیلوفر حامدی و الهه محمدی تا پیش از بازداشت در این دو روزنامه مشغول به کار بودند در شماره روز دوشنبه اول آبان‌ماه خود گزارش‌های مفصلی درباره این احکام منتشر کردند.
پرتو برهانپور، یکی از وکلای نیلوفر حامدی با اشاره به عدم ابلاغ این حکم به وکلای این دو روزنامه‌نگار و اعلام آن از طریق وبسایت میزان، به روزنامه هم‌میهن گفت: «این شیوه ابلاغ رأی از طریق انتشار عمومی آن، در هیچ جای قوانین وجود ندارد و نقض صریح موازین قانونی است.»
به گفته این وکیل دادگستری، “این نحوه اطلاع‌رسانی درباره حکم صادره، به‌خوبی نشان‌دهنده میزان رعایت قانون در روند رسیدگی به پرونده است.”
سعید پارسایی، همسر الهه محمدی، نیز با اشاره به روند رسیدگی به پرونده این دو روزنامه‌نگار، به این روزنامه گفت که “صدور چنین حکمی دور از انتظار نبوده است.”
او درباره وضعیت همسرش پس از شنیدن این حکم گفت: «الهه حال خوبی دارد و همچنان اصرار دارد که اقدامی نکرده که مستحق چنین حکمی باشد».
محبوبه شعبان‌زاده، مادر نیلوفر حامدی، هم در یادداشتی در روزنامه شرق با اشاره به صدور این حکم دقیقا در روز تولد دخترش نوشت: «می‌دانم که نیلوفر همچنان عاشقانه به کشورش و زندگی بهتر برای مردمانش فکر می‌کند.»
کامبیز نوروزی، حقوقدان نیز در گفت‌وگو با روزنامه شرق با اشاره به انواع ایرادهای حقوقی در روند رسیدگی و صدور حکم علیه این روزنامه‌نگاران، از جمله گفت که “از نظر حقوقی رابطه مخاصمه میان ایران و آمریکا وجود ندارد و تشخیص این موضوع نیز امری قضایی نیست بلکه وزارت امور خارجه باید آن را اعلام کند.”
مستند قوه قضائیه علیه دو روزنامه‌نگار
همزمان با انتشار احکام بدوی علیه نیلوفر حامدی و الهه محمدی، خبرگزاری میزان وابسته به قوه قضائیه با انتشار ویدئویی حدودا نیم‌ساعته این دو روزنامه‌نگار را از جمله به “تبانی با سازمان اتحاد برای ایران (از سازمان‌های همکار وزارت خارجه آمریکا) با هدف کمپین‌سازی و براندازی نرم و ایجاد اغتشاشات خیابانی” متهم کرد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
مقام‌های جمهوری اسلامی، اعتراضهای ضدحکومتی در ایران را “اغتشاش” و معترضان را “اغتشاشگر” می‌نامند.
در این ویدئو همچنین صدای تقطیع‌شده این دو روزنامه‌نگار شنیده می‌شود که با خانواده و نزدیکان ژینا مهسا امینی درباره جان‌باختن این دختر ۲۲ ساله در بازداشت گشت ارشاد صحبت می‌کنند. مکالمه‌های منتسب به این روزنامه‌نگاران که در ویدئوی قوه قضائیه شنیده می‌شود، چیزی جز پرس‌وجو درباره جان‌باختن ژینا مهسا امینی و اقدام‌های بعدی برای پیگیری علت این ماجرا نیست؛ موضوع‌هایی که به نوشته بسیاری از کاربران در شبکه‌های اجتماعی، جزو وظایف و رسالت شغلی خبرنگاران محسوب می‌شوند.
در این ویدئو همچنین ادعا می‌شود که نیلوفر حامدی و الهه محمدی با سایت “دیدبان آزار” برای تولید محتوا همکاری داشته‌اند.
سایت “دیدبان آزار” که سال ۱۳۹۷ تاسیس شده، عمدتا بر مستندسازی خشونت و آزار جنسی و راه‌های مقابله با آن و نیز مرور تجربه دیگر کشورها در مقابله با این امر متمرکز است.
بازداشت این روزنامه‌نگاران پیشتر نیز با واکنش‌ها و اعتراضهای گسترده جهانی و اعلام حمایت از آنها همراه شده بود.
از جمله اواخر خردادماه گذشته “شبکه پژوهش” در آلمان (Netzwerk Recherche) جایزه “فانوس دریایی ۲۰۲۳” مختص “دستاوردهای ویژه خبرنگاری” را به دو روزنامه‌نگار ایرانی، نیلوفر حامدی و الهه محمدی، اهدا کرد.
این شبکه علت گزینش این دو روزنامه‌نگار برای دریافت جایزه مذکور را “گزارشگری شجاعانه آنها در مورد جان‌باختن ژینا (مهسا) امینی” اعلام کرد.
باشگاه ملی مطبوعات آمریکا هم مردادماه گذشته در بیانیه‌ای اعلام کرد جایزه بخش بین‌الملل خود در سال ۲۰۲۳ را به الهه محمدی و نیلوفر حامدی اهدا می‌کند.
