نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل در اولین مصاحبه خود بە زبان فارسی پس از مرخصی با صراحت جمهوری اسلامی را “جنایتکار علیه منزلت انسان‌ها” خواند و بر لزوم گفت‌وگوی اپوزیسیون وگذار از این نظام برای تحقق دموکراسی تأکید کرد.نرگس محمدی، برنده جایزه صلح نوبل و فعال برجسته حقوق بشر، در اولین مصاحبه فارسی خود پس از مرخصی موقت از زندان اوین، با برنامه “سیما ثابت” در پلتفرم پالس‌مدیا سخن گفت. او در این‌گفت‌وگو کە از یوتیوب پخش شده، به موضوعاتی چون به تشریح تجربیات خود از زندان، دیدگاهش درباره جنبش “زن، زندگی، آزادی”، و چالش‌های پیش روی اپوزیسیون، سرکوب زنان، وضعیت زندانیان سیاسی و آینده ایران پرداخت. محمدی با صراحت جمهوری اسلامی را “جنایتکار علیه منزلت انسان‌ها” خواند و بر لزوم گذار از این نظام برای تحقق دموکراسی تأکید کرد.
محمدی در این مصاحبه با لحنی قاطع، جمهوری اسلامی را به دلیل نقض گسترده حقوق بشر، سرکوب زنان، و اعمال خشونت علیه زندانیان سیاسی محکوم کرد.
او اظهار داشت: «من جمهوری اسلامی را یک جنایتکار می‌دانم، جنایتی علیه منزلت انسان‌ها که هرگز بخشیده نخواهد شد.»
اینترنت بدون سانسور با سایفون دویچه وله
او این جمهوری اسلامی را “ضدزن” و “بیگانه با مردم ایران” توصیف کرد و افزود: «بقای این حکومت برای مردم تاوان سنگینی دارد، برای زندگی باید از جمهوری اسلامی گذر و برای گذار تلاش کرد».
این فعال حقوق‌بشر در ادامە با تأکید بر دلایل مخالفت خود با جمهوری اسلامی گفت: «ما چرا مخالف جمهوری اسلامی هستیم؟ چون زندگی را از ما، از مردم ایران گرفته.» او افزود: «این یک جنگ واقعی است؛ ما چشم در چشم استبداد ایستاده‌ایم.»
محمدی همچنین سیاستهای اتمی جمهوری اسلامی را مورد انتقاد قرار داد و دستیابی این رژیم به تسلیحات هسته‌ای را تهدیدی علیه مردم ایران دانست. او تأکید کرد که پروژه هسته‌ای “حکومتی” است و هیچ سودی برای مردم ندارد.
مقاومت زنان و وضعیت وخیم زندانیان
یکی از محورهای اصلی مصاحبه، نقش زنان در جنبش “زن، زندگی، آزادی” بود. محمدی با ستایش از شجاعت زنان زندانی، از افرادی چون فاطمه سپهری، مهوش ثابت، زینب جلالیان، و وریشه مرادی نام برد.
او به وضعیت وخیم وریشه مرادی، زندانی سیاسی کرد، اشاره کرد که به دلیل ترکش‌های باقی‌مانده از زخم‌های ناشی از مبارزه با داعش دچار خون‌ریزی داخلی است و از دسترسی به درمان محروم شده است.
بیشتر بخوانید: نامه نرگس محمدی به سازمان ملل؛ بررسی “جنایات” جمهوری اسلامی
این برنده جایزه صلح نوبل همچنین هشدار داد که زینب جلالیان در خطر از دست دادن بینایی خود است و فاطمه سپهری و راحله راحمی‌پور، به ترتیب به دلیل بیماری‌های جدی و تومور مغزی، در شرایط بحرانی قرار دارند. او خواستار اقدام فوری جامعه جهانی برای رسیدگی به وضعیت پزشکی این زندانیان شد.
محمدی همچنین با اشاره به افزایش خشونت علیه زنان زندانی در سه ماه اخیر، گفت: «شاهد آزار و اذیت فیزیکی و ضرب‌وشتم زنان زندانی بوده‌ام.» او از جامعه جهانی خواست تا «تبعیض علیه زنان ایران را مصداق جنایت به حساب آورند.»
“به دلیل خودداری از گذاشتن روسری کتک خورده و آسیب دیدم”
در بخش احساسی مصاحبه، محمدی به تجربه‌های شخصی خود در زندان اوین پرداخت.
او از ضرب‌وشتم در سپتامبر ۲۰۲۳ به دلیل خودداری از رعایت حجاب اجباری سخن به میان آورد و گفت: «به دلیل خودداری از گذاشتن روسری کتک خورده و آسیب دیدم.»
او همچنین به محرومیت از تماس با فرزندان دوقلویش، علی و کیانا، اشاره کرد و افزود: «طی یک‌سال گذشته، از شدت سوزش پاهایم مجبور به بازگشت به بند شدم، اما اجازه تماس تلفنی با فرزندانم را ندادند.»
دریافت جایزه نوبل پشت میلەهای زندان
نرگس محمدیدرباره لحظه اعلام جایزه نوبل صلح گفت: «وقتی خبر را در زندان شنیدم، احساس کردم این جایزه نه فقط برای من، بلکه برای همه مردم ایران، به‌ویژه زنان شجاع، است.» او افزود: «دریافت جایزه نوبل مرا مقاوم‌تر، بااراده‌تر و امیدوارتر کرده و پیروزی را نزدیک می‌بینم.»
محمدی این جایزه را نشانه توجه جهانی به جنبش «زن، زندگی، آزادی» دانست و اظهار داشت: «این افتخار چشمگیر شاهدی است ماندگار بر تلاش مدنی و صلح‌آمیز من در ایجاد تغییر و آزادی برای ایران.»
او جایزه نوبل را متعلق به “مبارزان بی‌صدا” دانست که در سلول‌های انفرادی و بدون شنیده شدن صدای‌شان جان باختند. محمدی گفت: «این جایزه برای تمام زنان و مردانی است که عاشقانه برای حفظ ایران، سرزمین‌مان، فرهنگ‌مان و انسان بودن‌مان جنگیدند.» او همچنین جنبش زن، زندگی، آزادی را “تقابل سیاه‌پوشان مسلح و صف دختران با موهای باز زیبا” توصیف کرد و بر تعهد خود برای مبارزه تا تحقق آزادی و برابری تأکید کرد.
انتقاد از شکاف‌های اپوزیسیون و تاکید بر لزوم گفت‌وگو
یکی از بخش‌های بحث‌برانگیز مصاحبه، انتقاد محمدی از اختلافات میان گروه‌های اپوزیسیون بود. او با تأسف اظهار داشت: «برخی، اپوزیسیونِ اپوزیسیون شده‌اند و این به بقای جمهوری اسلامی کمک می‌کند.»
محمدی تأکید کرد که وحدت اپوزیسیون برای تحقق دموکراسی ضروری است و گفت: «اگر اپوزیسیون نتواند دور یک میز بنشیند، نمی‌تواند نقش خود را در گذار از استبداد به دموکراسی ایفا کند.»
بیشتر بخوانید: دیده‌بان حقوق بشر خواهان آزادی فوری و کامل نرگس محمدی شد
او همچنین با اشاره به تنوع قومی، مذهبی، و فرهنگی ایران، افزود: «ایران را نباید فقط یک لفظ جغرافیایی، بلکه باید به‌عنوان یک مفهوم سیاسی و حقوقی نگاه کنیم. این کشور متعلق به همه مردم ایران است.» محمدی گفت‌وگو را بخش مهمی از مبارزه دانست و خواستار اتخاذ استراتژی‌های خلاقانه و هدفمند برای برون‌رفت از وضعیت کنونی شد.
این فعال حقوق‌بشر از سال ۱۳۸۹ به دلیل فعالیت‌های حقوق بشری بارها بازداشت و محاکمه شدە است. او در مجموع به ۳۱ سال زندان و ۱۵۴ ضربه شلاق محکوم شده است. در سال ۲۰۲۳، کمیته نوبل نروژ جایزه صلح را به دلیل مبارزه با سرکوب زنان و تلاش برای حقوق بشر و آزادی به او اهدا کرد.
دویچه وله فارسی را در اینستاگرام دنبال کنید
نرگس محمدی آذرماه سال گذشته برای ادامه درمانش پس از عمل جراحی زانو به طور موقت از زندان آزاد شد. او می‌بایست اوایل دی ماه به زندان باز‌می‌گشت اما از این کار خودداری کرد. پس از آن وکیل او با یک توصیه پزشکی درخواست تمدید مرخصی او را به پزشکی قانونی ارائه داد.
سازمان دیده‌بان حقوق بشر مطلع شده که پزشکی قانونی با درخواست تمدید مرخصی نرگس محمدی به دلایل پزشکی موافقت کرده اما مقامات زندان او را برای بازگشت تحت فشار گذاشته‌اند.
این در حالی است که پزشک گفته که او حداقل به شش ماه زمان بیرون زندان برای دسترسی به مراقبت‌ها و تمرین‌های پزشکی پس از عمل جراحی نیاز دارد.
